Prawa pacjenta w Polsce a prawa pacjenta w Norwegii – porównanie

Prawa pacjenta w Polsce a prawa pacjenta w
Norwegii – porównanie
Ewa Visan, Fundacja MY Pacjenci
Kto to jest pacjent?
•
Pa je t to każdy, kto już korzysta ze świad zeń zdrowot y h lu
zwra a się o i h udziele ie, iezależ ie od tego zy jest hory, zy
zdrowy.
Akty praw e regulują e prawa pa je ta w Pols e
 Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r
 Prawa pacjenta oraz zasady funkcjonowania Rzecznika Praw
Pa je ta wy ikają z ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach
pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
 Europejska Karta Praw Pacjenta
Prawa pacjenta
wy ikają e
z ustawy o prawach pacjenta
Prawa pacjenta w Polsce
1. Prawo
do świad zeń opieki zdrowot ej fi a sowa y h ze środków publicznych
2. Prawo do opi ii i
ego lekarza, pielęg iarki, położ ej lu zwoła ia ko syliu
lekarskiego
3. Prawo do informacji
4. Prawo do taje
5. Pa je t
i y i for a ji związa y h z pa je te
a prawo do wyraże ia zgody al o od owy a udziele ie świad zeń zdrowot y h
Kto a prawo do ezpłat y h świad zeń opieki
zdrowotnej w Polsce?

osoby ubezpieczone

oso y ieu ezpie zo e, które speł iają kryteria do hodowe do otrzy a ia
świad zeń z po o y społe z ej

oso y, które ie ukoń zyły

ko iety w okresie iąży, porodu i połogu
. roku ży ia
Pa je t
oże zażądać zasięg ię ia opi ii drugiego lekarza.
Do jakich informacji pacjent ma prawo?
O owiązkie lekarza jest udziele ie pa je towi peł ej i wy zerpują ej
informacji na temat jego stanu zdrowia i leczenia.
Pacjent ma prawo :
 do wy zerpują y h i for a ji o przewidywa y h astępstwa h dla jego zdrowia i ży ia, w
przypadku podję ia al o iepodję ia określo y h zy oś i edy z y h.
 do i for a ji o skute z oś i i przydat oś i le ze ia lu i h raku.
 przedstawić lekarzowi swoje zda ie od oś ie diag ozy, stosowa ej terapii, rozpoz a ia i
wszystki h pozostały h udzielo y h u i for a ji.
Ponadto:
 Pa je t a prawo do i for a ji o swoi h prawa h. I for a ja taka powi
w iejs u ogól odostęp y ,
a yć u iesz zo a
Pacjent ma prawo
do zachowania tajemnicy lekarskiej
Pa je t
a prawo do wyraże ia zgody al o od owy a
udziele ie świad zeń zdrowot y h
Pacjent musi wyrazić zgodę
na pobyt w szpitalu
na zabieg operacyjny
na metody leczenia i diagnostykę stwarzające podwyższone ryzyko
na wszystkie inne badania i świadczenia medyczne
Prawa pacjentów cd
. Prawo dostępu do doku e ta ji
edy z ej
. Prawo do zgłosze ia sprze iwu wo e opi ii albo orzeczenia lekarza
. Prawo do posza owa ia i ty
oś i i god oś i
. Prawo do posza owa ia ży ia prywat ego i rodzi
ego
11. Prawo do opieki duszpasterskiej
. Prawo do u iera ia w spokoju i god oś i
. Prawo do prze howywa ia rze zy wartoś iowy h w depozy ie
14. Prawo pacjenta do dochodzenia swoich praw
Pa je t
a prawo do zgłosze ia sprze iwu wo e
opinii albo orzeczenia lekarza
Pacjent ma prawo do poszanowania
ży ia oso istego i rodzi ego
Pacjent ma prawo
do opieki
duszpasterskiej
zgodnie z
wyz awa ą przez
sie ie religią.
Prawo pacjenta do dochodzenia swoich praw
Skargi do Rzecznika Praw Pacjenta
Prawo pacjenta do dochodzenia swoich praw
Skargi do oddziału wojewódzkiego NF)
KTO JEST ZOBOWIĄZANY DO POSZANOWANIA
I PRZESTRZEGANIA PRAW PACJENTA?
1. Oso y wyko ują e zawód edy z y: lekarze, pielęg iarki, położ e, diag oś i,
fizjoterapeu i, ratow i y edy z i i i i profesjo aliś i opieki zdrowotnej.
2. Pod ioty wyko ują e działal ość le z i zą, takie jak: szpitale, przy hod ie, ośrodki zdrowia,
porad ie, zakłady opiekuń zo-le z i ze, zakłady pielęg a yj o-opiekuń ze, laboratoria
diagnostyczne, jednostki badawczo-rozwojowe, praktyki lekarskie, pielęg iarskie i
położ i ze.
3. Podmioty opieki zdrowotnej, takie jak: orga y władzy pu li z ej właś iwe w zakresie
o hro y zdrowia w sz zegól oś i: Mi ister Zdrowia,wojewoda, jed ostki sa orządu
terytorialnego wszystkich szczebli: gmina, powiat, województwo), Narodowy Fundusz
)drowia, sa orządy zawodów edy z y h, produ e i leków, produktów le z i zy h,
wyrobów medycznych oraz apteki.
Prawa pacjentów w Norwegii
Prawa pacjenta w Norwegii
Rozwój praw pa ie ta astapił w lata h i u iegłego stule ia; istot y
wpływ iały a to dwa zy iki;
•
po pierwsze Norwegia stała się istot ie ogatsza odkry ie złóż ,
•
po drugie astapił wzrost wyso e wykwalifikowa ej li z y pra ow ików
słuz y zdrowia [Ryu i g,
].
Opieka medyczna w Norwegii stoi na jednym z ajwyższy h pozio ów w
Europie. Bywa jed ak kosztow a, po ieważ wkład włas y pa ie ta
ege a del wy aga y jest ta
ie al we wszystki h świad ze ia h
zdrowotnych
System opieki zdrowotnej w Norwegii
. Syste
pu li z ej opieki zdrowot ej podlega Mi isterstwu )drowia i Spraw Społe z y h.
. Opieka edy z a w Norwegii jest zęś iowo płat a.
. Wyko ywa ie usług lekarski h zostało podzielo e a dwa sz ze le:
lokalne (gminne) i regionalne (wojewódzkie).



Gminy zapew iają takie świad ze ia zdrowot e, jak: ko takt z lekarza i rodzi y i, po o
lekarską w agły h wypadka h, opiekę fizjoterapeuty z ą, przy hod ie atki i dzie ka,
pielęg iarki szkol e, opiekę ad hory w do u, opiekę położ i zą, do y opieki i ośrodki opieki
ałodo owej.
Na poziomie regionalnym województwa zaj ują się spe jalisty z ą opieką lekarską, szpitala i
oraz opieką sto atologi z ą.
Obok placówek publicznych funkcjonuje kilka autoryzowanych szpitali prywatnych oraz prywatne
praktyki lekarskie.
U ezpie ze ia społe z e w Norwegii
•
Norweski syste u ezpie zeń społe z y h o ej uje wszystki h
pa je tów legal ie ieszkają y h w Norwegii, w ty i igra tów,
u hodź ów i azyla tów.
•
Tak jak w Pols e, składki a u ezpie ze ie zdrowot e potrą a e
są auto aty z ie z pe sji pra ow ika w wysokoś i , %
wynagrodzenia brutto wraz z podatkiem.
Wy aga y wkład włas y
Wkład włas y współpła e ie to za ezpie ze ie syste u opieki edy z ej przed aduży ia i.
Każdy zło ek syste u u ezpie zeń społe z y h jest zo owiąza y do pła e ia pew ej zęś i
kosztów le ze ia. )ry załtowa e opłaty o owiązują .i . za:






wizytę u lekarza rodzi ego:
NOK; ok. zł
poradę spe jalisty a podstawie skierowa ia:
NOK, ez skierowa ia:
NOK;
wizytę lekarza w do u:
NOK w iągu d ia,
NOK za wizytę w o y
wizytę u sto atologa: płat a w
%;
leki a tzw. „ iałą re eptę”: płat e w
%;
leki a tzw. „ ie ieską re eptę” ch. przewlekłe : % e y do li itu
NOK .
Po przekro ze iu określo ej kwoty w iągu roku jej wysokość o roku ustala parla e t orweski,
ostat io wy osiła o a
NOK, zyli ok.
zł oż a u iegać się o przyz a ie karty
ezpłat ego le ze ia.
Karta ta u ożliwia ezpłat e le ze ie do koń a roku kale darzowego.
Ulgi dla wy ra y h grup społe z y h
Niektóry grupo społe z y w Norwegii przysługują ulgi, ałkowi ie lu
zęś iowo zwal iają e je z o owiązku pła e ia wkładu włas ego






dzieciom do lat 12 przysługuje ezpłat e le ze ie w przypadku porad lekarski h i
niektórych leków;
dzieciom do lat 18 przysługuje ezpłat e le ze ie sto atologi z e w pu li z y h
ośrodka h sto atologi z y h oraz ezpłat a psy hoterapia;
oso o upośledzo y oraz oso o , które prze ywały w do u opieki lu korzystały z
opieki do owej przez o aj iej
iesią e z rzędu przysługuje ezpłat e le ze ie
stomatologiczne;
łodzieży w wieku -20 lat przysługują ezpłat ie iektóre za iegi sto atologi z e;
w iektóry h przypadka h oso o powyżej roku ży ia oże przysługiwać
zapomoga na leczenie stomatologiczne;
ko ieto w iąży przysługują ezpłat e świad ze ia, związa e z iążą i porode .
Reforma prawa w Norwegii

Prawo dot. praw pacjenta the Patie ts’ Rights A t z 1999

Prawo dot. personelu medycznego

Prawo dot. specjalistycznej opieki zdrowotnej

Prawo dot. ochrony zdrowia psychicznego
Organy nadzoru– Norweska Rada Zdrowia
Centralny organ nadzorczy ulokowany przy Ministerstwie Zdrowia, niemniej
jed ak w peł i od iego iezależ y;
• W jego skład w hodzi ok. pra ow ików, z zego połowę z i h sta owią
pra ow i y słuz y zdrowia;
• Ma prawo do u ieważ ie ia każdej de yzji, które w jego opi ii są
niezgodne z prawem.
I stytu ja odzkodowań dla pa je tów:
•
•
•
•
Przysługuje wszystki pa je to ;
Odszkodowa ie oże yć przyz a e od wszelki h usług zdrowot y h iezależ ie
od tego zy yły o e udziela e w ra a h praktyki prywat ej, zy tej pu li z ej ;
Ma a elu ustale ie zy pla ówka/oso a dopuś iła się za ied ań powodują y h
cierpienie pacienta;
A y uzyskać odszkodowa ie ko ie z e jest dowiedze ie związku przy zy owoskutkowego po iędzy le he ie i/lu diag ozą a doz a ą szkodą [Ma ke ey,
2004].
Cele ustawy doty zą ej praw pa je tów

The A t of July
Rights Act)
No.
relati g to Patie ts’ Rights the Patie ts’

Celem tej ustawy jest, aby zapewnienie wszystkim obywatelom
jed akowego dostępu do do rej jakoś i opieki zdrowot ej poprzez
przyz a ie praw pa je to w i h rela ji ze służ ą zdrowia.

Przepisy ustawy stosuje się do pro owa ia rela ji zaufa ia iędzy
pa je te a służ ą zdrowia i posza owa ie dla ży ia, i tegral oś i i
god oś i ludzkiej każdego pa je ta.
Ustawa o prawach pacjenta
I. Prawo do opieki zdrowotnej i transportu
II. Prawo do partycypacji i informacji
III. )goda a opiekę zdrowot ą
IV. Prawo dostępu do doku e ta ji edy z ej
V. Szczególne prawa dzieci
VI. Reklamacje
VII. Rzecznik Praw Pacjenta
I. Prawo do opieki zdrowotnej i transportu





Prawo do iez ęd ej opieki zdrowot ej
Prawo do oceny i diagnozy
Pacjent, który jest skierowany do szpitala lub poradni specjalistycznej, ma prawo do oceny
jego sta u zdrowia w iągu d i ro o zy h od d ia otrzy a ia skierowa ia
Prawo do ponownej diagnozy i oceny
Prawo wyboru szpitala
Pa je t a prawo wy oru szpitala. Pa je t ie oże wy rać pozio u le ze ia.
Prawo do indywidualnego planu leczenia
Każdy pa je t, który wy aga długoter i owy h, skoordy owa y h usług zdrowot y h
sporządzo ego zgod ie z przepisa i ustawy

Prawo do transportu w zakresie leczenia
a prawo do i dywidual ego pla u
II. Prawo do partycypacji i informacji

Prawo pacjenta do partycypacji
Pa je t a prawo do ra ia udziału w realiza ji jego opieki zdrowot ej. O ej uje to prawo pa je ta
do udziału w wy orze po iędzy dostęp y i etoda i ada ia i le ze ia.

Prawo pacjenta do informacji
Pa je t a prawo otrzy ać i for a je, które są iez ęd e, a y uzyskać wgląd w jego sta zdrowia
oraz zakres opieki zdrowot ej, powi ie yć poi for owa y o ożliwy h zagroże ia h i skutka h
ubocznych.
Informacje dla krewnych lub rodziny pacjenta
Jeśli pa je t wyrażają a to zgodę lu okoli z oś i to uzasad iają, aj liższa rodzi a pa je ta
otrzy ują i for a je doty zą e sta u zdrowia pa je ta
Forma przekazywania informacji
I for a je powi y yć dostosowa e do i dywidual ego od ior y, takie jak wiek, dojrzałość,
doświad ze ie i tło kulturowe i językowe. I for a je te powi y yć przekazywa e w taktow y
sposó . O ile to ożliwe, pra ow i y służ y zdrowia powi i się upew ić, że ​pa je t zrozu iał treść i
znaczenie informacji.


.
III. Zgoda a opiekę zdrowot ą
Ogól a zasada doty zą a wyraże ia zgody
Opieka zdrowot a oże yć świad zo a wyłą z ie za zgodą pa je ta, hy a że, ist ieje, zy
ist ieją i e waż e podstawy praw e do świad ze ia opieki zdrowot ej ez zgody.
Że y zgoda yła waż a, pa je t usi otrzy ać iez ęd e i for a je doty zą e jego sta u
zdrowia i zakresu opieki zdrowotnej.
Pa je t oże wy ofać swoją zgodę. Jeśli pa je t ofa zgodę świad ze iodaw a przekazuje
iez ęd e i for a je doty zą e ko sekwe ji ie zapew ie ia opieki zdrowot ej.
Prawo pacjenta do odmowy opieki zdrowotnej w sytuacjach szczególnych:
Pa je t jest upraw io y, ze względu a poważ e przeko a ie, od ówić tra sfuzji krwi i
od ówić przerwa ia trwają ego strajku głodowego.
U ierają y pa je t jest upraw io y do sprze iwu wo e le ze ia przedłużają ego ży ie.
IV. Prawo dostępu do doku e ta ji
Prawo dostępu do doku e ta ji edy z ej
 Pa je t a prawo do dostępu do swoi h da y h
medycznych z załą z ika i, a a spe jal e ży ze ie a
prawo do kopii.
 Na ży ze ie pa je t jest upraw io y do krótkiego i
prostego wyjaś ie ia ter i ów edy z y h
 Poprawianie lub usuwanie danych z dokumentacji
medycznej. Pacjent lub osoba, której dotyczy informacja
oże żądać a y i for a je zawarte w doku e ta ji
edy z ej zostały z ie io e lu usu ięte zgod ie z
przepisami
edy z ej
V. Szczególne prawa dzieci




Prawo dzieci do kontroli stanu zdrowia
Dzie i ają prawo do iez ęd ej opieki zdrowot ej, orz ko troli zdrowia w
iejs owoś i, w której ieszka dzie ko
Prawo dzie i do o e ość rodzi ów pod zas po ytu w pla ów e o hro y
zdrowia
Dzie io
ają prawo towarzyszyć o aj iej jed o z rodzi ów w zasie
ałego po ytu w pla ów e opieki zdrowot ej.
Prawo dzie i do aktyw oś i pod zas po ytu w zakładzie opieki zdrowot ej
Dzie i ają prawo yć aktyw e i sty ulowa e pod zas i h po ytu w
placówce ochrony zdrowia
Prawa dzie ka do auki pod zas po ytu w zakładzie opieki zdrowot ej
VI. Skargi i reklamacje
W iosek o realiza ję praw pa je ta
Pa je t lu przedstawi iel pa je ta, który jest zda ia, że ​przepisy dot
praw pa je tów zostały aruszo e, oże złożyć w iosek do
świad ze iodaw y, że y jego ​prawo zostało speł io e.
Kolej a skarga
Zdrowia.
oże yć złożo a do starostwa Norweskiej Rady
VII. Rzecznik praw pacjenta



Rząd e tral y zapew ia, że w każdy powie ie jest Rze z ik Praw Pa je ta.
Rze z ik Praw Pa je ta wyko uje swoje fu k je iezależ ie i auto o i z ie.
Każda oso a oże sko taktować się z Rze z ikie pa je ta i poprosić o
rozpatrze ie sprawy. Oso a, która ko taktuje się Rze z ikie Pa je ta ma prawo
yć a o i owa.

Rozpatrzenie wniosków ; Rze z ik sa podej uje de yzję, czy wniosek daje
wystar zają e podstawy do podję ia sprawy się do rozpatrze ia.

Pa je ta Rze z ik Praw O ywatelski h, w rozsąd y zakresie, usi dać
odpowiedz każde u, kto prosi o i for a je, porady i wskazówki w sprawach,
które leżą w sferze odpowiedzial ość Rze z ika
.
Podsumowanie
Dziękuję za uwagę!