WSTĘP 7min

Temat: Dzieci w Kongo
Czas zajęć: 45 minut
Cele zajęć:
Po zakończeniu lekcji uczeń powinien:

Znać podstawowe informacje o Demokratycznej Republice Konga

Rozumieć dlaczego szkoła przystąpiła do programu „Na ratunek dzieciom w Kongo”

Wiedzieć jak wygląda sytuacja dzieci w DR Konga

Uwrażliwić się na krzywdę drugiego człowieka i wykształcić w sobie chęć niesienia
pomocy
Środki dydaktyczne:
 Mapa świata
 Papier A4, nożyczki, długopis, klej
 Duża plansza (na papierze szarym lub dużym brystolu) przedzielona na pół. Każda z
połówek jest opisana „Chcę się włączyć do akcji” oraz „Nie chcę się włączyć do
akcji”
 Film oraz prezentacja z płytki CD
Metody pracy:

Dyskusja

Oglądanie filmu
Formy pracy: grupowa
Przebieg zajęć:
WSTĘP (7min)
Nauczyciel wprowadza dzieci w temat lekcji. Po tej części dzieci powinny wiedzieć czego
dotyczy kampania UNICEF, na którym kontynencie położona jest DR Konga oraz potrafić
wskazać na mapie ten kraj.
1. Przed rozpoczęciem lekcji nauczyciel zawiesza przy tablicy dużą mapę świata oraz
dużą planszę „Chcę/ Nie chcę się włączyć do akcji”
2. Nauczyciel informuje uczniów o celach lekcji
3. Nauczyciel zadaje dzieciom pomocnicze pytania dotyczące tego czym jest
Demokratyczna Republika Kongo (czy jest to region, państwo czy miasto) i gdzie jest
położone. Po naprowadzeniu uczniów na prawidłową odpowiedź prosi jednego lub
dwóch uczniów o wskazanie na mapie świata położenia DR Konga.
4. Nauczyciel rozdaje dzieciom po kartce A4 i prosi o odrysowanie na nich swoich dłoni
a następnie wycięcie ich przy użyciu nożyczek. Nauczyciel informuje, że pod koniec
lekcji każda z wyciętych dłoni posłuży dzieciom jako ich głos opowiadający się za lub
przeciwko przystąpieniu do akcji UNICEF „Na ratunek dzieciom w Kongo”.
Wstęp może być poprowadzony w taki sposób: Nasza szkoła przystąpiła do kampanii UNICEF
„Na ratunek dzieciom w Kongo”. Jest to kampania, dzięki której będzie można pomóc
najbardziej potrzebującym dzieciom zamieszkującym Demokratyczną Republikę Konga.
Kampania ma na celu zebranie funduszy na szczepionki przeciwko odrze oraz na Plumpy Nut
(terapeutyczną żywność jaką dokarmiane są skrajnie wyczerpane i niedożywione dzieci). Na
dzisiejszej lekcji postaram się Wam pokazać dlaczego nasza szkoła zdecydowała się wziąć
udział tej kampanii. Uważam, że każdy z Was powinien coś wiedzieć o sytuacji w jakiej żyją
dzieci w DR Konga i sam powinien zdecydować czy będzie chciał przyłączyć się do akcji.
Nauczyciel pyta uczniów, które z nich wie na którym kontynencie leży DR Konga. (Jeśli w
klasie nie znajdzie się żadna osoba znająca odpowiedź na to pytanie, nauczyciel może zacząć
naprowadzać ucznia). Po ustaleniu że jest to Afryka, nauczyciel prosi żeby 2 chętne osoby
pokazały na mapie w którym regionie może znajdować się to państwo.
ROZWINIĘCIE (30 min)
Poznajemy Kongo (26min)
Nauczyciel prowadzi tą część posługując się prezentacją Power point „Sytuacja dzieci w
Kongo” (zawarta na płycie CD) lub z wykorzystaniem wydrukowanych 6 zdjęć (zawarte na
płycie CD).
1. Nauczyciel informuje dzieci, że w tej części lekcji dzieci poznają najistotniejsze
informacje na temat Demokratycznej Republikę Konga
2. Nauczyciel informuje, że poznawanie DR Konga zostanie przeprowadzone w sześciu
odsłonach. Po kolei będzie chciał podyskutować z dziećmi na poniższe tematy:
 Jak zasobne jest środowisko geograficzne DR Konga.
 Jak liczna jest kongijska rodzina i gdzie mieszka.
 Co dzieci w Kongo piją i jakie są tego konsekwencje.
 Co dzieci w Kongo mogą jeść i jak wpływa to na ich organizm
 Czy dzieci w Kongo często chorują.
 Czy dzieci w Kongo chodzą do szkoły.
3. Po włączeniu prezentacji nauczyciel po kolei przywołuje jeden z powyższych
tematów dyskusji (są one wymienione w prezentacji na CD). Prosi dzieci, żeby
wyraziły swoje przypuszczenia co do tego jak wyobrażają sobie dany problem/
zagadnienie / sytuację w rzeczywistości kongijskiej. Nauczyciel prosi chętne dzieci o
zabranie głosu. np.: Spróbujcie sobie wyobrazić jak ciepło jest w Centralnej Afryce.,
Czy myślicie, że często padają tam deszcze? Czy rosną lasy czy też jest pustynia? Jak
myślicie czy w Kongo też wydobywają węgiel kamienny albo srebro?
4. Po usłyszeniu odpowiedzi dzieci nauczyciel pokazuje trzy kolejne zdjęcia z
prezentacji (CD) i opowiada jak wygląda rzeczywistość (zał.1)
Film (4min)
1. Nauczyciel mówi, ze za chwilę dzieci na własne oczy będą mogły przekonać się jak
wygląda życie ich rówieśników w Kongo.
2. Włączenie filmu „Przelać kubkiem ocean”
ZAKOŃCZENIE (7min)
Podsumowanie:
1. Nauczyciel informuje dzieci, że przedstawiona sytuacja w DR Konga spowodowana
jest przez trwający od lat 90-tych konflikt. Podsumowuje również wiadomości
dotyczące różnych aspektów życia dzieci w Kongo.
W Demokratycznej Republice Konga trwa największa od czasów II wojny światowej
katastrofa humanitarna na świecie. Przez ostatnie lata zginęło tam 5 milionów ludzi –
głównie kobiety i dzieci które w większości umarły z głodu i z powodu chorób którym umiemy
zapobiegać – np. z powodu biegunki, odry czy gruźlicy. Dzieci nie mają dostępu do wody
pitnej i do pożywnego jedzenia, często głodują. Z powodu konfliktu wiele dzieci straciło jedno
lub obydwoje rodziców. Dzieci z DR Konga potrzebują naszej pomocy.
Wykształcenie ducha solidarności:
1. Nauczyciel przedstawia dzieciom spot, który został nagrany przez Małgorzatę
Foremniak oraz Artura Żmijewskiego specjalnie dla dzieci w polskich szkołach (CD)
2. Po obejrzeniu spotu nauczyciel prosi, by dzieci napisały na wyciętych na początku
lekcji rączkach swoje imię. Nauczyciel prosi by dzieci zastanowiły się czy akcja „Na
ratunek dzieciom w Kongo ma sens i czy dzieci chcą się przyłączyć do akcji w szkole.
3. Po skończonej lekcji każde dziecko może podejść do planszy zawieszonej na tablicy i
zdecydować się na przyklejenie swojej odrysowanej rączki po stronie „Chcę się
włączyć w akcję pomocy” lub „nie chcę się włączyć w akcję pomocy”
Zał.1
Środowisko Geograficzne:
DR Konga położona jest w malowniczej kotlinie Kongo. Posiada dość żyzne gleby
wykształcone w klimacie równikowym wybitnie wilgotnym i równikowym wilgotnym.
Średnia temperatura w ciągu dnia wynosi ponad 25’C. Przez teren DR Konga przepływa
rzeka Kongo, która zasilana jest między innymi deszczami zenitalnymi (niemal codziennie w
południe, przez kilkanaście minut, występują ulewne deszcze). Bogate we florę i faunę lasy
równikowe pokrywają większość obszaru kotliny Konga. Lasy otoczone są górami na
zachodzie oraz sawannami na południu kraju.
Na terenie DR Konga występują niemal wszystkie surowce mineralne, jakie można sobie
wyobrazić. Oprócz srebra, diamentów i kamieni szlachetnych na terenie Konga znajdują się
złoża koltanu. Jest to minerał, który ze względu na swoje właściwości fizyczne (bardzo
wysoka temperaturę topnienia) wykorzystywany jest przy produkcji telefonów komórkowych,
statków kosmicznych oraz jako zewnętrzna warstwa zbrojenia czołgów. W Europie koltan
jest więc niezwykle cenny. Aż 80% złóż kolanu leży na terenie DR Konga. Walka o dostęp do
złóż koltanu jest jednym z głównych powodów, dla których wewnętrzny konflikt w DR
Konga wciąż trwa. Od czasów konfliktu ONZ zakazało wydobywania koltanu przez państwa
zachodnie. Z powodu braku tego surowca na rynku, ceny kolanu wzrosły do ponad 800zł za 1
kilogram.
Rodzina
Rodziny kongijskie są wielodzietne. Każde małżeństwo posiada od 4 do 8 dzieci. Ponieważ
jedno na pięć dzieci nie dożywa swoich piątych urodzin życia, stąd statystycznie w niemal
każdej rodzinie co najmniej jedno dziecko nie dożywa wieku szkolnego.
Rodziny zamieszkujące wsie, mieszkają w chatach zlepionych z gliny lub z zaplecionych liści
drzew. Rodziny mieszkające w miastach mieszkają w niskich, murowanych domach. W
wyniku wojny ponad milion osób było zmuszonych do opuszczenia swoich domostw z całym
dobytkiem. 180 000 osób mieszka w obozach dla uchodźców. W takich obozach 8 osobowe
rodziny mieszkają w ciasnych namiotach o wymiarach 2/3m i zdane są na pomoc
międzynarodową.
Woda i urządzenia sanitarne:
Mniej niż 2% populacji ma dostęp do wody pitnej. Co dziesiąte dziecko ma dostęp do
odpowiednich urządzeń sanitarnych. Brak dostępu do wody pitnej powoduje dwa rodzaje
zagrożeń:
 Dzieci narażone są na spożycie wody niezdatnej do picia, co w konsekwencji może
spowodować zatrucie przewodu pokarmowego i biegunkę. W Polsce biegunka nie jest
chorobą śmiertelną. W Kongo około 12% zgonów spowodowanych jest właśnie
biegunką.
 Dzieci chcąc dotrzeć do studni z wodą, muszą niejednokrotnie oddalać się od wioski i
samotnie przemierzać kilka kilometrów. W państwie w którym od kilkunastu lat toczy
się wojna, samotne wyprawy po wodę często kończą się porwaniami lub śmiercią
dzieci.
Pożywienie:
1 na 5 dzieci w wieku poniżej 5 lat jest niedożywione.
W obozach dla uchodźców rodzina otrzymuje skromne porcje żywności: worek mąki, jajka,
trochę warzyw i butelkę oleju, które powinny wystarczyć na cały miesiąc. Rodziny muszą
ograniczać się do jednego posiłku dziennie, co prowadzi do wycieńczenia organizmów.
Jeśli nawet w niektórych regionach DR Konga dzieci jedzą 2 razy dziennie to najczęściej
żywią się nieodpowiednio – mają nieurozmaiconą dietę. Podstawą żywienia w Kongo jest
fufu – czyli gotowana mąka zrobiona ze zbóż. Do fufu dodawany jest sos na bazie jednego
warzywa. To wszystko sprawia, że dzieci nie otrzymują dziennie wystarczającej liczby kalorii
– w tym białek, węglowodanów i tłuszczy.
Ponad pół miliona kobiet w ciąży i kobiet karmiących jest niedożywiona. Powoduje to
nieodpowiedni rozwój dzieci lub niemożliwość karmienia piersią po porodzie.
Niedożywienie leży u podstaw ponad połowy zgonów dzieci w DR Konga..
Zdrowie najmłodszych:
Brak szczepień oraz odpowiedniego odżywiania sprawia, że dzieci dużo bardziej narażone są
na choroby, a w konsekwencji na śmierć. Jest to dziewiąte państwo na świecie pod względem
najwyższej śmiertelności dzieci poniżej 5 roku życia. Pół miliona dzieci rocznie umiera przed
piątymi urodzinami.
Jedno na 3 dzieci poniżej 5 roku życia nie jest szczepiona przeciwko ospie. Nieliczne dzieci
szczepione są przeciwko odrze, tężcowi i gruźlicy. Są to choroby, które w Europie nie
zagrażają życiu dzieci, w DR Konga są jednymi z głównych powodów śmierci noworodków.
Szkoła:
W wyniku wojny do szkoły uczęszcza mniej niż połowa dzieci w wieku szkolnym. 400 000
dzieci uchodźców nie chodzi do szkoły. Dzieci często rozpoczynają pierwsze klasy
podstawówki a następnie w wyniku przesiedleń kończą swoją edukację. Te które mają
szczęście i mieszkają w pobliżu szkoły uczęszczają na zajęcia gdzie klasy są:
 przepełnione – w jednej ławce siedzi 4 dzieci
 brak jest przyborów szkolnych - dziecko ma tylko jeden ołówek lub długopis, lub
musi je pożyczać,
 brakuje kadry nauczycielskiej – dlatego jeden nauczyciel prowadzi lekcje nawet dla 40
czy 50 uczniów naraz.