Opracowanie hormonĂłw.doc (933 KB) Pobierz 1. Lokalnie i zdalnie sterowana regulacja metabolizmu – mechanizmy Regulacja lokalna dokonuje się za pośrednictwem dostępności poszczególnych metabolitów. Natomiast w momencie, kiedy kształtuje się organizm wielokomórkowy, poszczególne komórki w obrębie narządu i poszczególne narządy muszą się między sobą kontaktować, aby metabolizm zachodził w sposób regulowany i zsynchronizowany. Do tego potrzebna jest tzw. regulacja zdalnie sterowana. Zachodzi ona przy udziale 4 układów integrujących: - układu dokrewnego - układu immunologicznego - układu nerwowego - tkanki łącznej 2. Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej. Przekaz informacji w układzie endokrynnym dokonuje się na 3 głównych drogach: 1) droga endokrynna – przekaz informacji dokonuje się za pośrednictwem układu krążenia. Musi istnieć komórka wyspecjalizowana, zwana komórką dokrewną, która albo tworzy gruczoł wydzielania wewnętrznego (gruczoł endokrynowy), albo jest to komórka w tzw. rozsianym układzie endokrynnym (APUD). Jej wydzielina trafia do układu krążenia. Z krwią wydzielina ta przenoszona jest na pewną odległość, a następnie opuszcza układ krążenia. Trafia na komórkę docelową wyposażoną w receptor i poprzez ten receptor następuje zmiana sygnału humoralnego na odpowiedź wewnątrzkomórkową metaboliczną (molekularną) tej komórki. W takim ujęciu, substancja wydzielana nosi nazwę hormonu. 2) droga parakrynna – substancja zostaje wydzielona przez odpowiednią komórkę, a następnie działa na komórki docelowe bez pośrednictwa układu krążenia, a jedynie za pośrednictwem płynu międzykomórkowego. Ta sama substancja może działać w różnych warunkach na drodze endokrynnej i parakrynnej. Przykładem jest interferon (w warunkach fizjologicznych działa na drodze parakrynnej, stosowany jako lek – podawany drogą pozajelitową – działa na drodze neurokrynnej). 3) droga autokrynna – komórka sama wydziela substancję i sama na nią odpowiada, ponieważ wyposażona jest w odpowiedni receptor (zjawisko to nosi nazwę sprzężenia zwrotnego dodatniego). W warunkach prawidłowych jest to komórka embrionalna. W warunkach patologicznych taki mechanizm „błędnego koła” występuje w komórkach nowotworowych. 3. Cytokiny – definicja pojęcia, podział, mechanizm działania, sterowane nimi procesy. 4. Podział receptorów dla hormonów i cytokin. Charakterystyka receptorów: Ligandy Agoniści 100% IA Superagoniści >100%IA Częściowi agoniści 0-100% IA Antagoniści 0% IA *IA-aktywność wewnętrzna. Stosunek efektu maksymalnego badanego liganda do efektu wytwarzanego przez ligand naturalny (IA=100%) Kd [M/I] –wyraża powinowactwo liganda do receptora- im mniejsze tym powinowactwo większe. Kd= k2/k1= [L][R]/[LR] 1. Podział ze względu na lokalizację: Receptory jądrowe Steroidy: estrogeny (ER α, β) Progesteron (PR) Androgeny (AR) Lipofilne hormony niesteroidowe: 1,25-(OH)2- D3 (VDR) Kwas all-trans retinowy (RAR α,β,γ) Kwas 9 cis retinowy (RXR α,β,γ) Kwasy tłuszczowe (PPAR α,β,γ) Hormony tarczycy (TR α,β) Receptory sieroce- brak znanego liganda Klasy : Homodimery- receptory dla steroidów : GR, PR, ER, AR, MR; łączą się z sekwencjami palindromowymi o Uważa się że forma wolna występuje w cytoplazmie o Nieaktywne tworzą monomeryczne kompleksy z białkami opiekuńczymi o Wiązanie liganda (agonisty lub antagonisty) uwalnia je i wywołuje translokację jądrową o Receptory typu CAR- postać wolna jest postacią aktywną, receptory dla pochodnych steroidowych i ksenobiotyków, występują agoniści i odwrotni agoniści receptorów Heterodimery- receotiry dla hormonów tarczycy, retinoidów (RAR), wit. D (VDR) i PPAR w połączeniu z RXR Różne- receptory sieroce Budowa: Domena A/B – N-końcowa, activation function 1 (AF-1)- niezależna od liganda, tkankowo specyficzna, podatna na alternatywny splicing Domena wiążąca DNA (DBD)- wiąże HRE –element odpowiedzi na hormon Region zawiasowy Domena wiążąca ligand (LBD)- AF2- zależna od liganda Domena F- C-końcowa, wysocezmienna sekwencja i długość; funkcje nieznane Regulacja ekspresji genów Zależna od liganda regulacja ekspresji genu- wiązanie liganda do hormonu powoduje oddysocjowanie HSP, homodimeryzację, translokację do jądra, wiązanie HRE Niezależna od liganda represja transkrypcji genu (spoczynkowo wiązanie korepresora); receptor niezależnie od występowania liganda jest w jądrze- RXR, VDR, RAR Spoczynkowo wiązanie korepresora, wiązanie liganda do receptora powoduje oddysocjowanie, rekrutację koaktywatora i polimerazy, transkrypcja Zależna od liganda transrepresja ekspresji genu-ER, PR; hamowanie receptora poprzez wiązanie się z miejscem (domeną) wiążącym ligand (LBD) Koaktywatory receptorów jądrowych: Komplek Swi/Snf – ATP-zależne czynniki przebudowy chromatyny Represja podstawowej ekspresji genów przez heterodimery RXR przy braku liganda: Korepresory aktywowane przez receptory jądrowe-… Korepresory jako adaptory czynników deacetylującyh-… Terapeutyczne zastosowanie ligandów receptorów jadrowych: PPARα- dyslipidemia, miażdżyca, zapalenie PPARγ- cukrzyca, nadwaga, nowotwory, zapalenie, osteoporoza LXR α/β- dyslipidemia, cukrzyca, miażdżyca VDR- osteoporoza, łuszczyca, nowotwory, zapalenie, ch. Nerek GR- zap. Stawów, astma, immunosupresja, nadwaga, cukrzyca PR-antykoncepcja, nowotwory, osteoporoza AR- rak prostaty, osteoporoza ERα- rak piersi, osteoporoza, CVD, ch. Alzheimera ERβ- rak prostaty, osteoporoza, nadwaga, CVD, ch. Alzheimera RAR αβγ- nowotwory, łuszczyca RXR αβγ- cukrzyca, nowotwory Receptory błonowe. Hormony polipeptydowe i katecholaminy; hormony rozpuszczalne w wodzie drugim przekaźnikiem jest cAMP; drugim przekaźnikiem jest cGMP; drugem przekaźnikiem jest jon Ca2+ lub (i) fosfatydyloinozytydy przekaźnikiem jest kinaza lub kaskada kinaz Typy: receptory o aktywności kinazy tyrozynowej-katalityczne; związanie z ligandem ujawnia aktywność kinazową receptora, fosforylacji ulega białko-substrat receptora, np. receptor dla insuliny; o domena pozakomórkowa- wiążaca ligand o przezbłonowa o wewnątrzbłonowa- o aktywności kinazy Aktywacja: o cząsteczka sygnałowa wiąże się z dwoma receptorami, agregacja receptorów i dimeryzacja o tworzenie dimeru aktywuje wewnętrzną aktywność kinazy o fosforyluje ona wewnętrzne tyrozyny (transfosforylacja) o w ten sposób aktywowany receptor jest rozpoznawany przez białka przekaźnikowe, co wywołuje zmianę ich konformacji o aktywacja różnych dróg przekazywania sygnału o nieprawidłowa agregacja i aktywacja bez ligandu -> niektóre nowotwory receptory powiązane z kinazami tyrozynowymi Aktywacja: o związanie z ligandem ujawnia aktywność związanej z receptorem kinazy (asocjacja enzymu) o fosforylacji ulega białko-substrat kinazy tyrozynowej o przykład: rec. Hormonów wzrostu (GH), cytokiny, prolaktyny Receptorowe kinazy tyrozynowe: EGFR, PDGFR, FGFR, IR Niereceptorowe kinazy tyrozynowe: o SRC, ABL, FAK, Janus o Domena kinazowa o Jedna lub więcej domen regulatorowych (SH2, SH3, PH) receptory o aktywności cyklazy guanylowej, np. receptor ANP o związanie z ligandem ujawnia aktywność cyklazową o powstaje cGMP Typy cyklaz guanylowych: o błonowe- związane z receptorami; domena zewnątrzbłonowa, tranblonowa i domena homologiczna z cyklazą adenylową o cytoplazmatyczne (rozpuszczalne)- hemoproteiny, hem jest sensorem NO, CO, O2 receptory będące transporterami- część to receptory jonotropowe o związanie z ligandem powoduje internalizację receptora wraz z ligandem o ligand wewnątrzkomórkowo ujawnia swą aktywność o nie są to typowe receptory dla hormonów o np. transferyna i Fe receptory związane z białkami G- metabotropowe (receptory 7TM) o największa grupa receptorów o związane są z białkami wiążącymi GDP o białka te aktywują różne ścieżki sygnałowe o np. receptory FSH, LH, TSH o 7 domen przebłonowych – α-helisy zbudowane z aa hydrofobowych, pętle wiążące poszczególne helisy mogące lączyć się mostkami disiarczkowymi o Domena wewnątrzcytoplazmatyczna podlega prenylacji o Toksyna krztuścca- rozprzęganie białek G z receptorami, wrażliwe szczególnie podjednostki Gi o Toksyna cholery- rozprzęganie białek G z receptorami, wrażliwe szczególnie Gs, synteza dużych ilości cAMP o o o o Aktywacja: Zmiana konformacji domen transbłonowych Wymiana GDP na GTP podjednostki α białka G Aktywacja podjednostki α Dysocjacja aktywnej Gα z kompleksu Gβγ Podjednostka Ga (20 różnych typów): Gs (stimulatory Ga) Gi (inhibitory Ga) Go (związana z receptorami sierocymi (arphan)) Gt (transducyna w siatkówce, aktywacja fosfodiesteraz cGMP) Podjednostka βγ Typy białek G: o heterodimeryczne (duże) o małe, błonowe: rodzina białek RAS, 20-30 kDa Do zakotwiczenia w błonie wymagają prenylacji, farnezylacji, palmitoilacji itd. o Białka Rac (-1,-2,-3) o Białka Rho, Rab, Ran o... Plik z chomika: miloszlo Inne pliki z tego folderu: 1CYKL KREBSA.docx (8473 KB) 1WĘGLOWODANY.docx (5203 KB) 21Mocz.pdf (643 KB) 8. Lipidy.ppt (1834 KB) atlas_moczu.pdf (3257 KB) Inne foldery tego chomika: Aminokwasy, puryny, pirymidyny Biochemia Lipidy biochemia_wyklady_2000-2001 ćwiczenia Egzamin Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl