Sylabus 10

SYLABUS – SEMINARIUM 10
MOLEKULARNE PODŁOŻE KOMUNIKACJI MIĘDZYKOMÓRKOWEJ ORAZ
WEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ
TEMATY PREZENTACJI DO PRZYGOTOWANIA PRZEZ STUDENTÓW
1.
Sposoby przekazywania sygnału między komórkami
2.
Receptory komórkowe w szlakach przekazywania sygnału
3.
Przekaźniki pierwszo- i drugorzędowe w sygnalizacji komórkowej; Ścieżki sygnalizacyjne TGF-beta, Wnt
i HH oraz ich znaczenie w biologii medycznej
4.
Adhezja komórkowa
5.
Oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową
6.
Związek macierzy zewnątrzkomórkowej z procesami patologicznymi
1. Sposoby przekazywania sygnału między komórkami:
 Poziomy sygnalizacji komórkowej (przekształcanie sygnału – transdukcja; autokrynia,
jukstakrynia, parakrynia, endokrynia), pojęcia: ligand, receptor, szlak sygnalizacyjny,
kaskady sygnalizacyjne, przełączniki molekularne, receptory, pierwotne i wtórne
przekaźniki (ang. second messengers);
2. Receptory komórkowe w szlakach przekazywania sygnału
 Główny podział receptorów: receptory cytoplazmatyczne, receptory błonowe;
 Receptory błonowe (jonotropowe, metabotropowe – współpracujące z białkami G,
receptory o właściwościach enzymatycznych, budowa receptorów i białek z nimi
współpracujących, mechanizm działania);
 Receptory wewnątrzkomórkowe;
 Receptory jądrowe (członowy charakter budowy, znane ligandy, podstawowe klasy
receptorów jądrowych). Dla mocno zainteresowanych tematem poleca się odwiedzić
stronę NucleaRDB http://www.receptors.org/nucleardb/
3. Przekaźniki pierwszo- i drugo-rzędowe w sygnalizacji komórkowej
 Kaskada sygnalizacyjna, szlaki sygnalizacyjne; przełączniki molekularne
 Sygnalizacja z udziałem jonów Ca2+; NO;
 Szlaki sygnalizacyjne TGF-beta, WNT, HH (hedgehog)
4. Adhezja komórkowa
 Połączenia międzykomórkowe: zamykające (ścisłe), zwierające (przylegania),
desmosomy, hemidesmosomy, komunikacyjne typu neksus (szczelinowe);
 Cząsteczki związane z adhezją: kadheryny, kateniny, desmoplakiny, integryny, CAM
(np. N-CAM, I-CAM), selektyny, klaudyny, koneksyny
 Rola cytoszkieletu i jonów wapnia w adhezji komórek
5. Oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową
 Struktura i funkcja składników macierzy zewnątrzkomórkowej (proteoglikany,
laminina, fibronektyna, kolageny. Enzymy macierzy zewnątrzkomórkowej (MMPs,
TIMPs)
6. Związek macierzy zewnątrzkomórkowej z procesami patologicznymi
SYLABUS – SEMINARIUM 10
a. Nowotwory
b. Zaburzenia wywołane przez środowisko
c. Choroby genetyczne związane ze składnikami macierzy
zewnątrzkomórkowej)
Z czego można się uczyć?
„Podstawy Biologii Komórki” Alberts – rozdział 8, 15, 16, 17, 21
„Cytobiochemia” Kłyszejko-Stefanowicz – rozdział 3, 7
„Biologia” Campbell – rozdział 7, 11