asf

AFRYKAŃSKI
POMÓR
ŚWIŃ (ASF)
lek. wet. Jerzy Dymek
Kujawsko – Pomorski Wojewódzki Lekarz Weterynarii
lek. wet. Izabela Smulska
Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Bydgoszczy
22 września 2016r.
 ASF jest zakaźną i wysoce zaraźliwą
chorobą wirusową świń domowych i
dzikich w tym dzików.
 Podlegająca obowiązkowi urzędowego
zwalczania.
 Ludzie są niewrażliwi na zakażenie
wirusem ASF.
Wystąpienie choroby
poważnych
strat
związanych z:
jest przyczyną
ekonomicznych
• padnięciami zwierząt,
• wypłatą odszkodowań,
• kosztami zwalczania,
• wstrzymaniem obrotu i eksportu świń
oraz wieprzowiny (nasienia, zarodków).
Koszty poniesione w związku z likwidacją ogniska ASF u
świń/podlaskie/2015 (gospodarstwo o obsadzie 7 szt.
świń)
Dane ogólne – podstawowe:
1. Ognisko choroby - ogółem 7 szt. świń, w tym:
 stwierdzono materiał genetyczny wirusa ASF u 5 sztuk
świń (PCR+),
 zlikwidowano/zniszczono (świnie-5/mięso-2) – 7 szt.
świń
2. Obszar zapowietrzony
– wg perlustracji: 70 szt. świń w 15 gospodarstwach
3. Obszar zagrożony
– wg perlustracji: 893 szt. świń w 136 gospodarstwach.
Koszty poniesione w związku z wystąpieniem
ogniska ASF u świń/podlaskie/2015 r.
Perlustracja (praca + dojazd)
12 100,00
Koszt pobrania próbek
13 600,00
Koszt badań laboratoryjnych (PIWet. PIB
Puławy)
- 897 próbek
163 600,00
Koszt dezynfekcji ( środki dezynfekcyjne –
ognisko i obszary)
7 000,00
Koszt zabicia i utylizacji (57 szt.)
38 000,00
Odszkodowania (45) i nagrody (12)
24 000,00
Razem:
ok. 260 000,00
Koszty poniesione w związku z realizacją
Programu bioasekuracji/podlaskie/2015
Lekarze wyznaczeni (przeglądy, czynności i
112 500
dojazdy)
Koszty:
 badań laboratoryjnych likwidowanych
świń,
 uboju, zabicia, utylizacji
Odszkodowania za świnie:


792 000
1 828 000
poddane ubojowi – 3 951 szt.
poddane zabiciu – 964 szt.
Inne wydatki (materiały, środki
7 300
dezynfekcyjne)
Razem:
2 739 800,00
Występowanie
- ASF występuje w Europie (od
1957 r.). - W 2007 roku wirus
ASF został zawleczony do
państw leżących na Kaukazie
(Gruzja, Armenia, Azerbejdżan)
oraz do Rosji;
- W 2014 r.
przypadki na
Litwie, Polsce, Łotwie, Estonii,
Ukrainie.
Sytuacja epizootyczna
15 lutego 2014
stwierdzono
pierwszy
przypadek ASF w
Polsce
-
Afrykański pomór świń
SYTUACJA EPIZOOTYCZNA NA DZIEŃ 21.09.2016
Liczba ognisk ASF u świń w Polsce
- od 2014 roku stwierdzono 20 ognisk ASF u świń na
terenie województwa podlaskiego(14),
mazowieckiego(2) i lubelskiego(4), z czego 17 ognisk
w 2016 roku.
- od 2014 roku stwierdzono 111 przypadków u dzików,
w tym 28 przypadków w 2016 roku
Sytuacja epizootyczna w UE na dzień 7
września 2016 r.
Kraj
ESTONIA
LITWA
ŁOTWA
POLSKA
WŁOCHY
(SARDYNIA)
Liczba
przypadków ASF
u dzików w
2016r.
713
207
580
28
38
Liczba ognisk
ASF u świń w
2016 r.
6
17
2
16
19
Ogromna oporność na działanie czynników środowiskowych
(wysychanie, gnicie, temp., zmiany pH) !!
Warunki
Przeżywalność
Krew (4ºC)
18 m-cy
Kał (20oC)
11 dni
Zanieczyszczone kojce
1 m-c
Temperatura 56ºC
70 min.
Temperatura 60ºC
20 min.
pH<3.9 lub pH>11.5 (podłoże bez surowicy
Minuty
pH 13.4 podłoże bez surowicy
21 godz.
pH 13.4 podłoże z 25% surowicy
7 dni
Gnijące zwłoki ( temp. pok)
126 dni
Śledziona zakopana w ziemi
280 dni
PRODUKT
PRZEŻYWALNOŚĆ (DNI)
Mięso odkostnione, mielone
105
Solone mięso odkostnione, z kością
182
Gotowane mięso
0
Mięso konserwowane
0
Suszone mięso
300
Wędzone mięso
30
Mięso mrożone
1000 (do 3 lat)
Chłodzone mięso
110 (5 m-cy)
Suszony tłuszcz
300
Podroby
105
Skóra/tłuszcz
300
Rezerwuary wirusa :



dziki europejskie
dzikie świnie afrykańskie (bush pigs)
guźce (wart hogs)
i wektory:
 kleszcze (Ornithodorus)
(Wirus może przetrwać 3-5 lat!)
Cykle zakażeń wirusem ASF
1. „Leśny” (sylvatic) - wirus krąży między świniami dzikimi;
zachorowania świń domowych stanowią tylko wynik
zakażeń przypadkowych - „bocznych”
 zakażenia mają prawie wyłącznie charakter bezobjawowy lub
latentny.
 zakażone dziki są okresowymi siewcami wirusa (w tym czasie
zakażeniu mogą ulec świnie domowe, co prowadzi do szerzenia się
zarazy).
Cykle zakażeń wirusem ASF
2. „Domowy” (domestic) - choroba utrzymuje się i szerzy
wyłącznie między zwierzętami domowymi.
 W tym cyklu wirus trafia do wrażliwych świń domowych,
które chorując wydalają go masowo, co prowadzi do
szerzenia się choroby z wysoką śmiertelnością ( 80-100%).
 W przebiegu cyklu zaznacza się ewolucja i coraz
częściej upodobnia się on do przebiegu zakażeń w cyklu
leśnym (starym) (podostry i przewlekły przebieg choroby).
Patogeneza
Zakażenie doustne (w przypadku kleszczy przez skórę).
Za pośrednictwem krwi wirus dociera do wszystkich narządów
i tkanek (pantropizm)
Objawy kliniczne
7-28 dni od kontaktu z wirusem, okres inkubacji określany jest 4-19 dni, dla zwalczania przyjęto 15 dni.
Postać nadostra : w.c.c 41o - 42oC, utrata apetytu i aktywności, przekrwienie skóry,
przyspieszony oddech, śmierć 1-4 dni od pojawienia się objawów klinicznych, sekcyjnie brak
zmian.
Postać ostra ( występuje najczęściej):
Okres inkubacji choroby: 4 - 8 dni (maksymalnie 21 dni), w.c.c. 40o- 42oC, utrata apetytu i
aktywności, niektóre wykazują objawy podniecenia, obrzęk płuc i związane z nim objawy;
śmierć 6-7 dni od pojawienia się objawów klinicznych, gorączka utrzymuje się 3-4 dni,
później w.c.c. spada poniżej normy i pojawiają się inne objawy kliniczne: sinica skóry, uszu,
boków brzucha, wybroczyny, duszność, pienisty wypływ z nosa,
biegunka z domieszką krwi, wymioty, niedowład zadu, poronienia, niekiedy objawy nerwowe
Postać podostra: fluktuacyjna gorączka ograniczony apetyt, apatia, zapal. spojówek, zap.
płuc, duże krwotoki w n.miąższowych, na skórze plamy fioletowo- czerwone, ronienia u
samic ( obszary endemicznego występowania)
Postać przewlekła – u szczepionych zwierząt ( Półwysep Iberyjski)
OBJAWY KLINICZNE w oparciu
o obserwacje poczynione w
ogniskach ASF w Polsce
- różne w różnych w różnych grupach wiekowych
!!!!!!!! - w okresie 8 dni od upadku I lochy
Pierwsze objawy chorobowe stwierdzano u loch luźnych i
prośnych:
 pogorszenie apetytu,
 nieznaczny wzrost w.c.c.,
 poronienie,
 pojedyncze padnięcia, nasilające się skokowo z upływem
czasu.
OBJAWY KLINICZNE w
ogniskach ASF w Polsce
- różne w różnych w różnych grupach wiekowych
!!!!!!!!- w okresie 8 dni od upadku I lochy
• Drugą grupą wiekową, u której pojawiły się objawy
chorobowe były warchlaki;
 pogorszenie apetytu, zasinienie uszu, pojedyncze padnięcia.
• Kolejno objawy wystąpiły u prosiąt odsadzonych;
 zwiększone padnięcia,
 biegunka,
 sinica uszu.
OBJAWY KLINICZNE w oparciu
o obserwacje poczynione w
ogniskach ASF w Polsce
- różne w różnych w różnych grupach wiekowych
!!!!!!!!- w okresie 8 dni od upadku I lochy
• Tuczniki;
Nie obserwowano wyraźnych objawów chorobowych,
apetyt był zachowany aż do momentu zabicia świń.
• Lochy karmiące;
Nie obserwowano objawów zachorowań w grupie loch
karmiących i prosiąt ssących.
Objawy kliniczne
Źródło: EURLds. ASF, Valdeolmos Hiszpania
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany anatomopatologiczne
DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA
- klasyczny pomór świń
- cirkowiroza (PCV2) - PMWS/PDNS
- salmonelloza
- dyzenteria
- różyca
- pleuropneumonia (App)
- grypa świń
- streptokokoza
- pastereloza
- choroba Aujeszkyego
- pikornawirusowe zapalenie mózgu i rdzenia (choroba cieszyńska)
- zatrucia
ROZPOZNANIE ( Doświadczenia Europy)
- od zakażenia do rozpoznania choroby w terenie 1-3 m-cy !!!
- w laboratorium ~ 4 godz.
Rozpoznanie:
- w ciągu tygodnia - koszt 2 mln Euro
- w ciągu 2 tygodni - 22 mln Euro
-
Pobieranie próbek w kierunku wykrycia ASF
Od żywych świń i odstrzelonych dzików do badania
laboratoryjnego pobiera się próbki krwi;
Od padłych lub poddanych ubojowi świń i znalezionych
martwych dzików - migdałki, węzły chłonne (żołądkowe,
wątrobowe, podżuchwowe, zagardłowe), śledzionę, nerki,
tkankę płucną i jeżeli to możliwe – krew,; długą kość lub mostek
u dzików z autolizą
Badania krwi i narządów wew.w kierunku
ASF wykonuje:
Państwowy Instytut Weterynaryjny
-Państwowy Instytut Badawczy
Aleja Partyzantów 57
24-100 PUŁAWY
ZWALCZANIE ASF
•
•
Zakaz leczenia !!!
Brak szczepionek
Zwalczanie
Metody administracyjne
ZWALCZANIE (UE)
DYREKTYWA RADY 2002/60/WE z dnia 27 czerwca 2002 r.
ustanawiająca przepisy szczególne w celu zwalczania afrykańskiego pomoru
świń oraz zmieniająca dyrektywę 92/119/EWG w zakresie choroby cieszyńskiej i
afrykańskiego pomoru świń.
DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (2014/709/UE) z dnia 9 października 2014
r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do
afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich i uchylająca
decyzję wykonawczą 2014/178/UE (z póżn. zm. – 17 zmian do decyzji, ostatnia
31.08.2016)
Decyzja Wykonawcza Komisji (2016/1452) z dnia 2 września 2016 r. dotycząca
niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do afrykańskiego
pomoru świń w Polsce
Decyzja Komisji 2003/422/WE z 26.05.2003 r. zatwierdzająca Podręcznik
diagnostyczny „African swine fever diagnostic manual”
ZWALCZANIE (PL)
USTAWA z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt
oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U.2014.1539 t.j z
późn.zm)
USTAWA z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych
rozwiązaniach związanych z wystąpieniem afrykańskiego
pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz.U.2016.1444)
ZWALCZANIE (PL)
ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI (6 rozporządzeń) :
- z dnia 1 lutego 2006 r. w sprawie wykazu chorób zakaźnych zwierząt podlegających notyfikacji
w UE oraz zakresu, sposobu i terminów przekazywania informacji o tych chorobach (Dz. U. Nr
24, poz. 182 z późn. zm.)
- z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia "Programu bioasekuracji mającego na celu
zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń" na lata 2015-2018 (Dz.U.2015.517)
- z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem
afrykańskiego pomoru świń (Dz.U.2015.711) +zm. z 18.08.2016
- z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz.U. 2015.754)
- z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wprowadzenia w 2016 r. na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym
afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie„ (Dz.U.
2016.70) +zm. z 22.08.2016
- z dnia 19 lutego 2016 r. w sprawie zarządzenia odstrzału sanitarnego dzików(Dz.U. poz. 229)
Metody
zapobiegania
wejścia wirusa do
stada świń.
 Odpowiednie ogrodzenie;
 Ograniczenie do niezbędnego minimum liczby osób wizytujących. Wymagać/
zapewniać odzież ochronną. Tam gdzie możliwe powinni zapewniać śluzę
sanitarną.
 Osoby postronne wpuszczać do chlewni jeżeli nie miały kontaktu ze świniami w
okresie 72 h.
 Zamykać bramy wjazdowe oraz drzwi. Zapewnić szczelność budynków.
 Pracownicy chlewni (nie powinni mieć własnych świń, nie brać udziału w
polowaniach w tym nagonce, nie wnosić na teren chlewni produktów
wieprzowych i z dziczyzny).
 Uświadomić pracowników o zagrożeniu i konieczności przestrzegania
określonych zasad
 Stworzyć warunki ograniczające możliwość wejścia ASFV do fermy (maty,
baseny dezynfekcyjne, myjnie samochodowe, etc)
 Wycofać się z polowań na dziki;
 Ograniczyć do minimum wjazdy samochodów na teren
gospodarstwa.
 Wjeżdżający samochód musi być umyty, zdezynfekowany i
wysuszony, powinno być to potwierdzone stosownymi dokumentami.
 Samochody muszą przejeżdżać przez nieckę wypełnioną zawsze
aktywnym środkiem dezynfekcyjnym (głównie soda kaustyczna lub
VIRKON).
 Ograniczyć do niezbędnego minimum zakupy świń.
 Jeżeli zakup jest konieczny kupować świnie w znanych źródłach, a
przed włączeniem do stada poddać 21 dniowej kwarantannie.
 Zakaz skarmiania odpadków kuchennych
Myśliwi/leśnicy
- aktywność w zakresie poszukiwania chorych i padłych
dzików,
- niezwłoczne powiadamianie powiatowego lekarza
weterynarii o znalezieniu chorego/padłego dzika,
- sekcja dzika może być wykonywana wyłącznie przez
lekarza weterynarii
Myśliwi/leśnicy
-przestrzegać zasad higieny po polowaniach
(nie pozostawiać patrochów w lesie po
zakończeniu polowania - kontakt z krwią
zwierzęcia zakażonego stanowi największe
zagrożenie zakażenia innych osobników;
dezynfekować sprzęt łowiecki).
Myśliwi/leśnicy
- nie powinni hodować świń
- powinni unikać wchodzenia do chlewni
- lek. wet. myśliwy powinien unikać wchodzenia
do chlewni w czasie min. 48 godz. od polowania
oraz przestrzegać zasad dezynfekcji pojazdu,
zmiany obuwia i odzieży
W PRZYPADKU
STWIERDZENIA ASF
I LIKWIDACJI STADA
WŁAŚCICIEL
OTRZYMUJE PEŁNE
ODSZKODOWANIE
NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ ROLNIKÓW,
LUB
SPÓŹNIONE CZY NIESKUTECZNE
DZIAŁANIA ODPOWIEDZIALNYCH SŁUŻB
MOGĄ DOPROWADZIĆ DO ZAŁAMANIA
PRODUKCJI ŚWIŃ I MILIARDOWYCH STRAT .
Za ochronę stada
przed ASFV
odpowiada właściciel
gospodarstwa.
W związku z wystąpieniem ASF w
Polsce wprowadza się:
1. Ograniczenia.
2. Program bioasekuracji
3. III strefy
Stefy w zależności od stopnia zagrożenia
w rozumieniu Decyzji Wykonawczej Komisji (2014/709/UE), Rozporządzenia MRiRW z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków
podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń
III obszar zapowietrzony, największego ryzyka , gdzie choroba
występuje u świń i dzików.
II obszar objęty ograniczeniami , choroba występuje jedynie u dzików.
I obszar ochronny = strefa buforowa wolny od ASFV w którym
prowadzona jest wysoka aktywność w zakresie nadzoru nad chorobą.
Program bioasekuracji
Główny Lekarz Weterynarii opracował program
bioasekuracji na lata 2015-2018 w celu
zapobiegania szerzeniu się ASF.
Program ten został wprowadzony rozporządzeniem
MRiRW z dnia 3 kwietnia 2015 r. (Dz. U poz. 517),
które weszło w życie z dniem 29 kwietnia 2015 r.
Program jest realizowany w wybranych powiatach
woj. podlaskiego.
Posiadacze świń na obszarze obowiązywania programu będą
zobowiązani do dostosowania gospodarstw do określonych
w programie wymagań bioasekuracji
Termin na dostosowanie:
upłynął 10 sierpnia 2016 r.
Obszar realizacji odstrzału
sanitarnego dzików:
-
woj. lubelskie – 14 powiatów
-
woj. mazowieckie – 3 powiaty
-
woj. podkarpackie – 11 powiatów
-
woj. podlaskie – 13 powiatów
-
woj. warmińsko – mazurskie – 7 powiatów
Strefy monitoringu ASF i
realizacja „Programu mającego
na celu wykrycie zakażeń
wirusem wywołującym ASF i
poszerzenie wiedzy na temat
tej choroby oraz jej zwalczanie”
Strefa niebieska, czerwona i żółta – obszar
zagrożenia, objęty ograniczeniami, ochronny –
próbki pobierane od
1) od świń, u których w wyniku przeprowadzonego badania
klinicznego nie można wykluczyć ASF (padnięcia, nietypowe lub
niejednoznaczne objawy kliniczne, gorączka, objawy zespołu
krwotocznego)
2) od świń w przypadku stwierdzenia podejrzanych zmian w
badaniu przed- lub poubojowym świń prowadzonym na
obszarze objętym ograniczeniami w przypadku uboju świń na
użytek własny
3) od każdego dzika padłego lub odstrzelonego lub
dostarczonego do punktu skupu/zatwierdzonego zakładu w tym
obszarze
Strefa niebieska i czerwona – obszar zagrożenia i
objęty ograniczeniami – postępowanie z dzikami
1) Każda tusza odstrzelonego dzika powinna być oznakowana
(znakiem zawierającym numer kolejny tuszy, nr koła
łowieckiego, miejscowość, datę pozyskania tuszy) i zbadana
2) Każdy odstrzelony dzik jest niezwłocznie dostarczany do
położonego na tym samym obszarze punktu skupu
dziczyzny/
zakładu
obróbki
dziczyzny/
innego
nadzorowanego zakładu przez IW
3) Od 31 sierpnia 2016r.: PLW wypłaca dzierżawcy lub
zarządcy obwodu łowieckiego kwotę 316 zł brutto (kwota
obejmuje zryczałtowane koszty polowania, bioasekuracji, pobrania próbek,
transportu dzików, dojazdu myśliwego, przetrzymywania dzików w kontenerach
chłodniczych, unieszkodliwienia tusz niezdatnych)
Strefa żółta – obszar ochronny– postępowanie z
dzikami
1) Każda tusza odstrzelonego dzika powinna być oznakowana
(znakiem zawierającym numer kolejny tuszy, nr koła
łowieckiego, miejscowość, datę pozyskania tuszy) i zbadana
2) Każdy odstrzelony dzik jest niezwłocznie dostarczany do
położonego na tym samym obszarze punktu skupu
dziczyzny/
zakładu
obróbki
dziczyzny/
innego
nadzorowanego zakładu przez IW
3) Od 31 sierpnia 2016r.: PLW wypłaca dzierżawcy lub
zarządcy obwodu łowieckiego kwotę 37 zł brutto (kwota
obejmuje zryczałtowane
chłodniczych)
koszty
przechowywania
tuszy
w
kontenerach
Dodatkowo od 31 sierpnia 2016
r. „Program(…) obejmuje:
-
Zwiększono ilość planowanego zakupu kontenerów
chłodniczych do przetrzymywania tusz dzików z 21 na 31
-
Zaplanowano budowę dodatkowych 3 odłowni żywołownych
od odłowu dzików, które będą podlegały uśmierceniu
-
Kontynuacja odławiania dzików będzie prowadzona zgodnie z
zezwoleniem ministra właściwego ds. środowiska
-
Dalszy zakup środków dezynfekcyjnych dla myśliwych i
pracowników Lasów Państwowych do dezynfekcji miejsc
znalezienia odstrzelonego dzika oraz w ramach odstrzału
sanitarnego
Efektywne środki dezynfekcyjne:
 detergenty,
 podchloryn sodu,
 aldehyd glutarowy,
 środki zasadowe,
 rozpuszczalniki lipidowe,
 Virkon S (1:100).
Pozostała część
pobierane od
kraju
poza
strefami-
próbki
1) Od świń – w przypadku zaobserwowania
zwiększonego odsetka padnięć w stadzie oraz w
przypadku zaobserwowania objawów klinicznych
wskazujących na możliwość wystąpienia ASF lub
objawów nietypowych/niejednoznacznych
2) Od wszystkich dzików padłych i odstrzelonych
chorych
Realizacja badań w województwie kujawskopomorskim od stycznia do 21 września 2016 r.
1) Od świń – 114
2) Od wszystkich dzików padłych i odstrzelonych
chorych - 121
Ilość zgłoszonych padłych/powypadkowych dzików
od których pobrano próbki na ASF w 2016 r. (dane na
dzień 21.09.2016)
Populacja dzików w województwie kujawskopomorskim wg danych PZŁ, RDLP w 2016 r.
powiat
czynnik ryzyka
Aleksandrów Kuj.
Brodnica
Bydgoszcz
Chełmno
Golub-Dobrzyń
Grudziądz
Inowrocław
Lipno
Mogilno
Nakło n. Notecią
Radziejów
Rypin
Sępólno Kraj.
Świecie
Toruń
Tuchola
Wąbrzeźno
Włocławek
Żnin
Razem
78,14św. i 0,54 dz./1km2
115,80św. i 0,63 dz./1km2
41,49 św. i 1,05 dz./1km2
68,82św. i 0,37 dz./1km2
177,83 św. i 0,53 dz./1km2
91,20 św. i 0,99 dz./1km2
89,32 św. i 0,64 dz./1km2
40,91 św. i 0,67 dz./1km2
77,96 św. i 1,00 dz./1km2
71,92św. i 0,94 dz./1km2
43,11św. i 0,22 dz./1km2
88,85 św. i 0,44 dz./1km2
89,60 św. i 1,39 dz./1km2
92,14 św. i 0,87 dz./1km2
55,43 św. i 0,61 dz./1km2
61,09 św. i 0,94 dz./1km2
139,18 św. i 0,50 dz./1km2
38,44 św. i 0,63 dz./1km2
200,88 św. i 0,93 dz./1km2
0,77 dz./1km2
populacja dzików na
terenie powiatu w 2016
roku (określona przez
ZO PZŁ i RDLP)
255
658
1467
197
326
719
787
684
674
1057
134
258
1098
1281
750
1007
252
931
918
13453
liczba odstrzelonych dzików na
terenie powiatu w 2015 r. (na
podstawie informacji
otrzymanych z ZO PZŁ i RDLP)
258
991
2075
332
325
1174
911
724
886
1286
104
330
1509
1737
1049
1317
293
890
1469
17660
Czynniki ryzyka w rozprzestrzenianiu się ASF
Ludzie i środki transportu wg FAO obecnie źródło ~ 97%
nowych ognisk ASF!!
Przyczyny ognisk ASF w Polsce wg. częstotliwości
(PRAWIE ZAWSZE CZYNNIK LUDZKI)
1. nielegalny handel chorymi świniami (ogniska: 7-13)
2. wprowadzenie do gospodarstwa tkanek (tusz) dzików lub świń
zanieczyszczonych ASFV (masarze – właścicielami chlewni),
3. zanieczyszczona ASFV słoma, zielonka,
4. bezpośredni kontakt między ludźmi i sprzętem z gospodarstw
zanieczyszczonych wirusem.
5. bezpośredni kontakt świń z dzikami lub ich odchodami.
Kroki zmierzające do ograniczenia szerzenia się ASF
1. Bezwzględny zakaz produkcji w chlewniach nieprzestrzegających
zasad bioasekuracji,
2. Sprawdzenie stopnia bioasekuracji oraz stanu liczebności i
identyfikacji, w każdej chlewni przez lek. wet.
3. Bezwzględny obwiązek ogrodzenia wszystkich obiektów
utrzymujących świnie (dotychczasowe regulacje tego nie przewidują)
4. Bezwzględny obowiązek rejestracji wszystkich świń do 30 dnia życia,
5. Obowiązek wprowadzenia świadectw zdrowia w strefach I, II, III,
6. Likwidacja wszystkich chlewni posiadających mniej niż 5 świń
w strefie zapowietrzonej 9 (3 km od ogniska ASF),
Kroki zmierzające do ograniczenia szerzenia się ASF
7. optymalnie - likwidacja (w strefach I, II, III) wszystkich chlewni
liczących mniej niż 5 świń w promieniu 3 km wokół ferm
posiadających więcej niż 1000 świń,
8. jak najszybsze ograniczenie gęstości populacji dzików do
poziomu poniżej 0,5/km kwadratowy,
9. jak najszybsze wprowadzenie wynagrodzenia za znalezienie
i zgłoszenie padłego dzika do inspekcji weterynaryjnej …
10. wykorzystywanie mediów do upowszechniania wiedzy
i zagrożenia ASF; scenariusz przygotuje m. in. PIWet.
11. wdrożenie na szczeblu Komisji Wet. EU działań
zmierzających do kompartmentalizacji w zakresie ASF.
Kroki zmierzające do ograniczenia szerzenia się ASF
12. doprowadzenie do sprawności i wykorzystywania w strefach
III mobilych ubojni, ( z wykorzystaniem środków z budżetu)
lub „zmuszenie” małych rzeźni do współpracy w czasie
likwidacji małych gospodarstw ( ubój a nie zabijanie i
utylizacja zdrowych świń)
13. jak najszybsze utworzenie grzebowisk - optymalnie
w każdym powiecie
14. przygotowanie planu postępowania na wypadek
stwierdzenia ASF w fermie wielkotowarowej (powyżej 5 tyś świń)
Kroki zmierzające do ograniczenia szerzenia się ASF
15. Wdrożenie skutecznych mechanizmów identyfikujących handlarzy,
którzy są znani w swoich społecznościach
16. Bezwzględny zakaz handlu obwoźnego trzodą chlewną oraz
kategoryczne karanie wszystkich tych, którzy handlują
nieoznakowanymi świniami.
17. Świadomość, świadomość, świadomość …..
Wnioski końcowe:
- Ryzyko przeniesienia wirusa na dalsze odległości nie związane jest z dzikiem, a z
zachowaniami człowieka.
- powolne szerzenie się ASF
- 2 hipotezy zakładały udział dzików: szybkie rozprzestrzenienie lub wyginięcie wirusa ASF .
- Dziki charakteryzują się osiadłym trybem życia, a tylko poniżej 10 % podejmują okresowo
dalsze wędrówki. Watahy nie kontaktują się ze sobą, nie wchodzą też w swoje rewiry.
- Czasowe wygaśnięcie epidemii u dzików nie oznacza, że wirus nie występuje w środowisku (
padłe dziki)
- Zasilanie populacji rodzimych dzików wirusem zza wschodniej granicy.
- Gęstość dzików skorelowana z przypadkami ASF u dzików.
- Brak w obecnym rejonie występowania ASF w dużych fermach świńskich
( zagęszczenie 20-30 szt świń/km2, )
Projektowane zmiany do ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu
ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt:
Zmiana art. 45, 46
-
Nakaz PLW odstrzału sanitarnego zwierząt na określonym obszarze, w
tym nakaz dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich
odstrzału sanitarnego zwierząt wolnożyjących(dzikich)
-
Nakaz dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich zgłaszanie
przypadków padnięć lub dostarczanie odstrzelonych zwierząt
łownych do określonych miejsc
-
Nakaz zagospodarowania w określony sposób tusz odstrzelonych
zwierząt łownych, zwłok tych zwierząt lub ubocznych produktów
pochodzenia zwierzęcego pochodzących od tych zwierząt,
Projektowane zmiany do ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu
ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt:
-Zmiana art. 45, 46
-
Nakaz zarządcom dróg publicznych wykładanie mat dezynfekcyjnych
-
Nakazać zarządcom przejść granicznych wykonanie określonych
działań(…)
-
Nakazać podjęcie określonych działań w celu zabezpieczenia
gospodarstwa przed przenikaniem czynnika zakaźnego
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ