UKŁAD KOREKCJI I REJESTRACJI OBJĘTOŚCI GAZU CMK-01 Dokumentacja techniczna wraz z instrukcją montażu i obsługi COMMON Sp.z o.o. Łódź październik 1999 2 Spis treści 1. Wprowadzenie. ____________________________________________ 3 2. Budowa układu korekcji i rejestracji objętości gazu CMK-01.______ 3 3. Podstawowe dane techniczne i metrologiczne. _________________ 5 3.1. Podstawowe dane systemu mikrokomputerowego. ______________ 6 3.2. Warunki użytkowania układu korekcji i rejestracji objętości gazu. ___ 6 3.3. Podstawowe dane metrologiczne. ___________________________ 6 3.4. Gniazda zewnętrzne. _____________________________________ 7 4. Dialog użytkownik - korektor. ________________________________ 8 5. Opis menu korektora. ______________________________________ 8 5.1. Wejścia pomiarowe _______________________________________ 9 5.2. Stałe algorytmu __________________________________________ 9 5.3. Wartości obliczane. ______________________________________ 10 5.4. Wartości rejestrowane____________________________________ 11 5.5. Skład gazu ____________________________________________ 12 5.6. Łącza szeregowe _______________________________________ 12 5.7. Tabliczka ______________________________________________ 13 5.8. Zegar _________________________________________________ 13 6. Komunikacja korektora z komputerem. _______________________ 14 7. Montaż i instalacja układu korekcji i rejestracji gazu CMK-01. ____ 14 8. Pakowanie, przechowywanie i transport. _____________________ 17 3 1. Wprowadzenie. Układ korekcji i rejestracji objętości gazu CMK-01 służy do pomiaru ilości i strumienia gazu. Przeznaczony jest do montażu na stacjach redukcyjnych i pomiarowych gazu. Korektor, będący podstawowym elementem układu, na podstawie zliczonej liczby impulsów wygenerowanych przez czujnik kontaktronowy umieszczony w główce liczydła gazomierza, oblicza objętość niekorygowaną gazu. Ponadto wykonywany jest pomiar temperatury i ciśnienia gazu. Korektor na podstawie dokonanych pomiarów oraz zadeklarowanego składu gazu oblicza metodą Penga-Robinsona współczynnik ściśliwości i przelicza objętość niekorygowaną na warunki normalne p=101.325 kPa; T=273.15K. Korektor oblicza i rejestruje również : współczynnik korekcyjny, strumień objętości rzeczywistej, strumień objętości normalnej, gęstość gazu w warunkach rzeczywistych, strumień energii przepływającej przez rurociąg, data, czas i maksymalna liczba impulsów zliczonych w ciągu jednej minuty, data, czas i wartości szczytów godzinowych pomiędzy pełnymi godzinami , data, czas i wartości szczytów godzinowych z przesuwnym oknem. Dane te wraz z temperaturą i ciśnieniem gazu oraz objętością niekorygowaną i normalną zapamiętywane są w pamięci operacyjnej korektora. Można je odczytać na czterowierszowym dwudziestoznakowym wyświetlaczu ciekłokrystalicznym korektora lub poprzez łącza transmisji szeregowej za pośrednictwem komputera typu IBM PC. Protokół transmisji jest zgodny z protokołem GAZ-MODEM. W urządzeniu zastosowano metodę Penga-Robinsona obliczania współczynnika ściśliwości, która ze względu na brak normy ustalającej sposób rozliczeń w odniesieniu do gazów technicznych innych niż gaz ziemny jest w chwili obecnej najbardziej uzasadniona technicznie. Gdy postęp techniczny umożliwi zastosowanie doskonalszej metody obliczeń, producent dołoży wszelkich starań by zastosować ją w urządzeniu. Gdy zostanie ustalona norma dotycząca sposobu rozliczeń w odniesieniu do gazów technicznych innych niż gaz ziemny, od daty obowiązania takiej normy obliczania będą dokonywane na podstawie jej zaleceń. Producent informuje, że w razie zatwierdzenia w przyszłości normy dotyczącej rozliczeń dla gazów technicznych innych niż gaz ziemny, która wykaże rozbieżności z metodą stosowaną obecnie, nie będzie ponosił odpowiedzialności za to, iż dotychczasowa metoda była niekorzystna dla jednej ze stron rozliczających się z wykorzystaniem urządzenia. 2. Budowa układu korekcji i rejestracji objętości gazu CMK-01. Układ korekcji i rejestracji gazu CMK-01 składa się z następujących elementów: * mikroprocesowego korektora objętości gazu CMK-01, * czujnika ciśnienia PDCR 901 lub CC28 zamontowanego w korektorze, * czujnika temperatury Pt-1000 kl.A bateryjnego konwertera sygnałów CAK-01 (opcjonalnie 4 Z układem może współpracować dwukanałowy konwerter sygnałów z zasilaczem CZAK-01. Jest to szczególnie zalecane w przypadku konieczności częstego odczytu korektora . Rozwiązanie takie umożliwia znaczne zwiększenie czasu pracy baterii zainstalowanych w korektorze. Korektor CMK-01 oraz czujnik temperatury Pt-1000 mogą być eksploatowane w pomieszczeniach, strefach i przestrzeniach zewnętrznych zagrożonych wybuchem mieszanin gazów i par cieczy palnych z powietrzem zaliczanych do grup wybuchowości IIA i IIB klasy temperaturowej T1, T2 i T3 wg normy PN-83/E08110 cecha dopuszczenia Exia IIB T3 orzeczenie KDB Nr 96.054W. Obwody transmisji korektora CMK-01 mogą współpracować z: komputerami typu Laptop, których napięcie zasilania nie przekracza 30 V poprzez konwerter CAK-01 wchodzący w skład niniejszego układu korekcji i rejestracji gazu, komputerami typu IBM PC i innymi urządzeniami zasilanymi z sieci 220 V (np. radiomodem , modem, komputer typu IBM PC) wyłącznie poprzez dwukanałowy konwerter sygnałów z zasilaczem typu CZAK-01 prod. COMMON Łódź, cecha dopuszczenia ExiaIIB orzeczenie KDB Nr 96.064W. Konwertery oraz w/w komputery i urządzenia transmitujące lub odczytujące dane muszą znajdować się poza strefą zagrożenia wybuchem mieszanin par i gazów z powietrzem. 1. 2. 3. 4. 5. Rys. 2.1. Schemat montażowy układu korekcji i rejestracji gazu CMK-01 z konwerterem CZAK-01. Gazomierz turbinowy CGT Korektor CMK-01 Zawór trójdrogowy Rurka impulsowa Czujnik temperatury Pt 1000 kl. A 5 6. Dwukanałowy konwerter sygnałów z zasilaczem CZAK-01 Korektor objętości gazu CMK-01 montowany jest bezpośrednio na głowicy zespołu liczydła gazomierza. Czujnik temperatury PT-1000 montowany jest w odcinku wylotowym znajdującym się za gazomierzem w przypadku gazomierzy turbinowych lub w odcinku dolotowym przed gazomierzem w przypadku gazomierzy rotorowych. Korektor połączony jest z nadajnikiem impulsów kontaktronowych znajdującym się wgłówce liczydła gazomierza oraz z czujnikiem temperatury dwoma niezależnymi przewodami dwużyłowymi w ekranie. Ciśnienie gazu doprowadzone jest rurką impulsową do czujnika ciśnienia absolutnego z króćca pomiaru ciśnienia np. poprzez zawór trójdrogowy. Korektor posiada dwa niezależne równorzędne łącza transmisji szeregowej COM1 i COM2. Odczytywana z korektora informacja przesyłana jest do nadrzędnego komputera poprzez konwerter sygnałów CZAK-01. Konwerter sygnałów przetwarza sygnały prądowe łącza transmisji szeregowego korektora COM1, COM2 na sygnały napięciowe zgodne z interfejsem RS-232C. Konwerter umożliwia również zasilanie korektora CMK-01 z sieci napięcia przemiennego 220 V. Posiada on iskrobezpieczny zasilacz prądu stałego Vcc kor, który umożliwia zasilanie korektora znajdującego się w strefie zagrożonej wybuchem. Funkcja ta umożliwia zastosowanie teletransmisji i monitoringu bieżącego zużycia gazu. Ma to szczególne znaczenie w przypadku linii przesyłowych zarówno gazu ziemnego jak i dystrybucji gazów technicznych w ciągach technologicznych. W przypadku braku konwertera CZAK-01 do automatycznej transmisji danych do nadrzędnego komputera należy zastosować konwerter CAK-01. Układ współpracy korektora CMK-01 z komputerem PC typu Laptop pokazano na rys. 2.2. Rys. 2.2. Zastosowanie konwertera CAK-01 do odczytu korektora CMK-01. Konwerter CAK-01 podobnie jak CZAK-01 przetwarza sygnały prądowe łącza korektora na sygnały napięciowe zgodne z interfejsem RS 232C oraz zasila korektor CMK-01. Konwerter CAK-01 zasilany jest z dwóch akumulatorków niklowokadmowych o napięciu 8.4V (np. typu 15F8K). W konwerterze CAK-01 zainstalowano złącze umożliwiające ładowanie wewnętrznych akumulatorków z 6 zewnętrznego zasilacza lub akumulatora samochodowego poprzez złącze zapalniczki. Napięcie ładowania wynosi (12÷15) VDC, a prąd ładowania Imax=50mA. Ładowanie akumulatorków powinno odbywać się poza strefą zagrożoną wybuchem przy odłączonym konwerterze od korektora. 3. Podstawowe dane techniczne i metrologiczne. 3.1. Podstawowe dane systemu mikrokomputerowego. Procesor: Pamięć: INTEL TL80L188EB13 taktowany zegarem 18,432 MHz 64 kB - pamięć stała ROM, 128 kB - pamięć danych RAM. Przetwornik A/C 12 bitowy. Wewnętrzny zegar czasu astronomicznego. Dwa niezależne kanały transmisji szeregowej; pętla prądowa z separacją galwaniczną. Wyświetlacz ciekłokrystaliczny LM-044L (cztery wiersze po dwadzieścia znaków w wierszu). Klawiatura foliowa-cztery klawisze. Technologia 3 voltowa. Montaż powierzchniowy (SMT) dwustronny. Zasilanie wewnętrzne: 2 baterie litowe SL 780 3,6 V / 13,5 Ah (zabezpieczane bezpiecznikami polimerowymi) wystarczają średnio na około 3 lata pracy korektora. Stopień ochrony obudowy IP54. 3.2. Warunki użytkowania układu korekcji i rejestracji objętości gazu. 1. Temperatura otoczenia -20C 55C 2. Wilgotność względna max 95 w temperaturze 55C 3. Zakłócenia elektromagnetyczne: charakter i poziom zakłóceń odpowiada wymogom normy PGNiG ZN-G-4007 z czerwca 1995 r. i zaleceniom OIML na temat "Przyrządy elektroniczne do gazomierzy objętościowych". 3.3. Podstawowe dane metrologiczne. 1. Do pomiaru ciśnienia zastosowano przetwornik ciśnienia absolutnego DRUCK PDCR 901 lub Aplisens CC28 o zakresie pomiarowym 0 7 bara. Błąd graniczny względny pomiaru ciśnienia ≤ 0,3 % w całym zakresie temperatur pracy. Zakres pomiarowy ciśnienia 90 610 kPa. Przetwornik ciśnienia zamontowany jest wewnątrz obudowy korektora. 2. Pomiar temperatury gazu realizowany jest czujnikiem temperatury Pt 1000 kl.A. Błąd graniczny względny pomiaru temperatury (w skali Kelvina) 0,1 % w całym zakresie temperatur pracy. Zakres pomiarowy temperatury: -10C +30 C. Wartości błędów zgodne z zaleceniami OIML na temat „Przyrządy elektroniczne do gazomierzy objętościowych” oraz normą PGNiG ZN-G-40001 z czerwca 1995. 7 3.4. Gniazda zewnętrzne. Rozmieszczenie gniazd zewnętrznych w obudowie korektora CMK-01 pokazano na Rys.3.1. Rys. 3.1. Rozmieszczenie gniazd zewnętrznych w obudowie korektora CMK-01 1. Króciec przetwornika ciśnienia. 2. Gniazdo zasilania. 3. Gniazdo czujnika temperatury. 4. Gniazdo impulsów kontaktronowych. 5. Gniazda łączy szeregowych. W obudowie korektora zainstalowano następujące gniazda: 1. Króciec przetwornika ciśnienia gazu (doprowadzenie ciśnienia statycznego gazu przed turbiną), gwint zew. M12x1,5. 2. Gniazdo zasilacza zewnętrznego (doprowadzenie napięcia stałego 5V), złącze Amphenol - Tuchel C091 31W003 100 2. 3. Gniazdo czujnika temperatury, złącze Amphenol - Tuchel C091 31N005 100 2. 4. Gniazdo czujnika kontaktronowego, złącze Amphenol - Tuchel C091 31N004 100 2. 5. Gniazda łączy szeregowych COM 1 i COM 2, złącza Amphenol - Tuchel C091 31W006 100 2. 3.5. Gabaryty i masa. Wymiary: (szerokość x długość x wysokość) 163,4 x 173 x 119,5 mm. Masa: 1,8 kg.- wraz z bateriami. 8 4. Dialog użytkownik - korektor. Komunikacja użytkownika z korektorem odbywa się przy pomocy klawiatury i wyświetlacza alfanumerycznego. Klawiatura składa się z czterech klawiszy Esc, Enter, oraz strzałek Góra, Dół. Klawisz Enter powoduje przejście do menu podrzędnego oraz w przypadku ustawiania parametrów transmisji szeregowej potwierdzenie nastawianej wartości. Klawisz Esc powoduje powrót do menu nadrzędnego oraz w przypadku ustawiania parametrów transmisji szeregowej rezygnację z ustawiania. Klawisze Góra, Dół powodują zmianę menu podrzędnego, wyświetlenie dalszego ciągu informacji nie mieszczących się na jednym ekranie oraz w przypadku ustawiania parametrów transmisji szeregowej zmianę nastaw. 5. Opis menu korektora. Jeżeli wyświetlacz jest w stanie wyłączonym, należy go włączyć naciskając klawisz Enter. Wyłączenie wyświetlacza nastąpi samoczynnie po 25 sekundach od momentu przerwania operowania klawiaturą lub po naciśnięciu klawisza Esc. Po włączeniu wyświetlacza wyświetlane są następujące parametry: objętość niekorygowana, objętość normalna, ciśnienie bezwzględne gazu, temperatura gazu. V1 Vn Q1 Qn = = = = 12345.6 m3 23456.7 m3 114.6 m3/h 423.6 m3/h Po naciśnięciu klawisza Góra lub Dół wyświetlane są kolejne parametry: współczynnik ściśliwości, współczynnik korekcyjny, strumień objętości rzeczywistej, strumień objętości normalnej oraz stan zużycia baterii. K1 F p1 t1 = = = = 0.9987 4.1235 412.5 kPa 12.4 °C Stan baterii pozostało 94.2% ▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▪▪ Po naciśnięciu klawisza Enter wyświetlane jest menu główne, w którym jest osiem pozycji. Wyboru dokonujemy przy pomocy klawiszy Góra, Dół oraz potwierdzenie klawiszem Enter. wejścia pomiarowe stałe algorytmu wartości obliczone wartości rejestrow. 9 skład gazu łącza szeregowe tabliczka zegar 5.1. Wejścia pomiarowe Wejście 1 - impulsowe: wyświetlana jest waga impulsu, liczba impulsów zliczonych z gazomierza turbinowego, objętość rzeczywista. WE 1 impulsowe 1 imp 0.1 m3 I = 123456 imp V1 = 12345.6 m3 Wejście 2 - ciśnienie: liczba całkowita będąca wynikiem przetwarzania sygnału z przetwornika ciśnienia przez A/C wyświetlana w formacie dziesiątkowym i szesnastkowym, wyświetlany jest dopuszczalny zakres zmienności wartości ciśnienia bezwzględnego gazu (definiowany przez użytkownika), ciśnienie bezwzględne gazu. WE 2 ciśnienie dec:1263 hex: 04EF 350.0 ÷ 450.0 kPa p1 = 412.5 kPa Wejście 3 - temperatura: liczba całkowita będąca wynikiem przetwarzania sygnału z przetwornika temperatury przez przetwornik A/C wyświetlana w formacie dziesiątkowym i szesnastkowym, wyświetlany jest dopuszczalny zakres zmienności wartości temperatury gazu (definiowany przez użytkownika), temperatura gazu. WE 3 temperatura dec: 2671 hex: 0A6F -10.0 ÷ 22.0 °C t1 = 12.4 °C Wejście 4 - temperatura wewnątrz obudowy korektora: liczba całkowita będąca wynikiem przetwarzania sygnału z przetwornika temperatury przez przetwornik A/C wyświetlana w formacie dziesiątkowym i szesnastkowym, wyświetlany jest dopuszczalny zakres zmienności wartości temperatury wewnętrznej, temperatura wewnętrzna. WE 4 temperatura wew dec: 0301 hex: 012D -20.0 ÷ 80.0 °C tob= 23.0 °C 5.2. Stałe algorytmu Wyświetlane są: waga impulsu, czas zapisu danych rejestrowanych, ciepło spalania i gęstość normalna gazu . 10 1 imp 0.1 zapis co 10 Hs = 40.4574 n = 0.7468 m3 min MJ/m3 kg/m3 Po naciśnięciu klawisza ze strzałką wyświetlane są: temperatura i ciśnienie normalne, rodzaj gazu, metoda obliczania współczynnika ściśliwości. tn = 273.15 K pn = 101.325 kPa gaz ziemny K1 wg SGERG 88 tn = 273.15 K pn = 101.325 kPa gaz propan-butan K1 wg Peng-Robinson 5.3. Wartości obliczane. Wyświetlane są: objętość niekorygowana, bezwzględne gazu, temperatura gazu. V1 Vn Q1 Qn = = = = objętość normalna, ciśnienie 12345.6 m3 23456.7 m3 114.6 m3/h 423.6 m3/h Po naciśnięciu klawisza ze strzałką Dół wyświetlane są kolejne parametry: współczynnik ściśliwości, współczynnik korekcyjny, strumień objętości rzeczywistej, strumień objętości normalnej. K1 F p1 t1 = = = = 0.9987 4.1235 412.5 kPa 12.4 °C Po kolejnym naciśnięciu klawisza ze strzałką Dół wyświetlane są kolejne wartości: gęstość gazu w warunkach rzeczywistych, strumień energii przepływającej przez rurociąg, data, czas i maksymalna liczba impulsów zliczonych w ciągu jednej minuty, służący do diagnozy błędów korektora. 1 = 0.6626 kg/m3 Eq = 17137.7 MJ/h 95-09-30 15:03 Imax = 4 imp/min Po kolejnym naciśnięciu klawisza ze strzałką Dół wyświetlane są kolejne wartości: data, czas i wartość szczytu godzinowego (pomiędzy pełnymi godzinami) oraz data, czas i wartość szczytu godzinowego (z przesuwnym oknem). Podawany jest zawsze czas początku szczytu. 95-10-01 21:00 ph = 346.6 m3 95-10-01 21:12 pm = 350.8 m3 11 5.4. Wartości rejestrowane Wyświetlane jest menu podrzędne zawierające cztery pozycje. lista alarmów dane rejestrowane dane dobowe dane miesięczne Po wybraniu pozycji wyświetlana jest informacja o liczbie rekordów zapisanych w pamięci. liczba danych ↑ ↓ najstarsze najmłodsze 78 dane dane Lista alarmów zawiera: datę i czas początku zdarzenia, datę i czas końca zdarzenia, szacowany przyrost objętości normalnej gazu, rodzaj zdarzenia. Lista może zawierać 63 rekordy. W przypadku zmiany parametrów pracy korektora zapisywana jest data i czas dokonanej zmiany oraz numer programu i operatora w celu identyfikacji osoby dokonującej zmiany. W przypadku dokonywania zmian za pomocą klucza w miejscu kodu programu zapisywany jest numer klucza a kod operatora jest zawsze zero. P 96-05-14 21:00:30 K 96-05-14 21:02:00 dVn = 43.6 m3 przekr. zakresu t P 96-04-12 12:10:30 kod programu 53 kod operatora 12 zmiana stałych alg. Dane rejestrowane zawierają: datę i czas rejestracji, średnią temperaturę gazu, średnie ciśnienie bezwzględne gazu, przyrost objętości normalnej gazu, przyrost objętości rzeczywistej gazu. Pamiętane jest 8191 rekordów. 96-05-14 t= 12.5 °C 13:10 p= 99.7kPa dVn= 52.6 m3 Vn = 10234.3 m3 Dane dobowe zawierają: datę, dobowy przyrost objętości normalnej, czas i wartość szczytu godzinowego (pomiędzy pełnymi godzinami), czas i wartość szczytu godzinowego (z przesuwnym oknem), stan licznika głównego na koniec doby gazowniczej. Podawany jest zawsze czas początku szczytu. Pamiętane są dane z ostatnich 63 dni. 96-05 dVn= 1567.0 13:00 ph = 345.2 13:16 pm = 356.8 Vn = 10234.3 m3 m3 m3 m3 Dane miesięczne zawierają: datę, miesięczny przyrost objętości normalnej, czas 12 i wartość szczytu godzinowego (pomiędzy pełnymi godzinami), czas i wartość szczytu godzinowego (z przesuwnym oknem), stan licznika głównego na koniec miesiąca. Podawany jest zawsze czas początku szczytu. Pamiętane są dane z ostatnich 15 miesięcy. 95-10 dVn= 9780 23/13:00 ph= 345 23/13:16 pm= 356 Vn = 10234.3 m3 m3 m3 m3 5.5. Skład gazu Wyświetlana jest zawartość procentowa (objętościowa lub molowa) składników gazu. objętościowy skład gazu metan 96.412 % etan 1.622 % propan n-butan i-butan n-pentan 0.570 0.199 0.000 0.046 % % % % i-pentan n-hexan wodór siarkowodór 0.000 0.000 0.000 0.000 % % % % hel azot tlen dwutl.węgla 0.000 1.091 0.020 0.040 % % % % 5.6. Łącza szeregowe Wyświetla oraz umożliwia zmianę parametrów łączy szeregowych (COM 1, COM 2). COM 1 19200 bodów bez spr.parzystości duplex , adres 4 8b danych, 1b stopu COM 2 2400 bodów spr. parzystości simplex, adres 5 8b danych, 1b stopu Zmiana nastaw możliwa jest po naciśnięciu kolejno klawiszy: Enter, Esc, Enter. Można ustawić następujące parametry: szybkość transmisji: 19200, 9600, 4800, 2400, 1200, 600, 300, 150, kontrola parzystości: bez sprawdzania, sprawdzanie parzystości, sprawdzanie nieparzystości, rodzaj transmisji: duplex (połączenie z komputerem), simplex (transmisja przez radio), 13 adres korektora: liczba od 0 do 999. Przy ciągłym przytrzymaniu klawisza strzałki adres zmienia się co 1, a po pewnym czasie zmienia się co 10 Strzałka wskazuje aktualnie nastawiany parametr. COM 2 2400 bodów bez spr.parzystości simplex, adres 5 ↑↓ zmiana nastaw 5.7. Tabliczka Wyświetla: numer fabryczny, rok produkcji oraz dane o producencie. numer fabr. 05617 rok produkcji 1996 wersja programu 99/06/15 COMMON 93-578 Łódź ul. Wróblewskiego 18 tel. (+42) 684-47-62 fax (+42) 684-77-15 5.8. Zegar Wyświetla: bieżącą datę, dzień tygodnia i czas. 1996-05-14 wtorek 13:14:46 Po naciśnięciu klawiszy Góra, Dół wyświetlana jest informacja o dacie zmiany czasu na letni i zimowy. Jeżeli data ta nie była zaprogramowana lub korektor zmienił czas na letni lub zimowy wyświetlany jest napis „nie ustawiony”. czas letni nie ustawiony czas zimowy 1996-10-26 13:14 Wyświetlany jest również sumaryczny czas obsługi korektora bez zasilania zewnętrznego, co pozwala określić jak długo korektor pracował w stanie pobudzonym. Podczas dłuższej pracy bez zasilania zewnętrznego zaleca się podłączyć zasilanie z konwertera CZAK-01 lub CAK-01. Sumaryczny czas obsługi na baterii 2g 8m 9s 14 6. Komunikacja korektora z komputerem. Korektor posiada dwa łącza szeregowe pracujące niezależnie od siebie. Stosuje się transmisję asynchroniczną z jednym bitem stopu, ośmioma bitami danych. Użytkownik może określić sposób sprawdzania parzystości, szybkość transmisji oraz typ transmisji (simplex, duplex). Transmisja simplex jest stosowana przy komunikacji przez radiomodem. Protokół odczytu danych jest zgodny z protokółem GAZ - MODEM. Oparty jest on o zasadę odpytywania korektora przez komputer. Komputer przesyła polecenia nadania określonego rodzaju informacji. Wymiana danych odbywa się za pomocą bloków. Odczytu i zapisu danych w korektorze wykonuje się przy pomocy programu MAC wykorzystującego protokół GAZ MODEM (patrz załącznik nr 2: Protokół wymiany danych GAZ MODEM). Do komunikacji operatora stacji z korektorem służy program Gas-service. Program ten pozwala na: ustawienie składu gazu, zakresów temperatury, ciśnienia min, max ustawienie bieżącego nastawu licznika, czasu próbkowania ustawienie dnia i godziny, zmiany czasu letniego i zimowego zmiany hasła wewnętrznego przelicznika itp. Program ten dostarczany jest instalatorowi stacji, zakładom gazowniczym oraz w wypadku zastosowania układu korekcji i rejestracji objętości gazu CMK-01 do celów technologicznych właścicielowi układu. Wszelkie nastawy korektora z wyjątkiem parametrów transmisji szeregowej, można wykonać przy użyciu zewnętrznego komputera (notebook lub podobnie działających urządzeń) połączonego z przelicznikiem poprzez łącza szeregowe. Możliwy jest zdalny dostęp poprzez łącza telefoniczne (komutowane i separowane) oraz radiowe). Hasło pozwalające dokonać zmiany parametrów w korektorze znane jest tylko uprawnionemu użytkownikowi i tylko on może je zmienić. Każda zmiana parametrów w korektorze pozostawia ślad w postaci zapisu na liście alarmów z datą, numerem użytkownika i numerem programu. 7. Montaż i instalacja układu korekcji i rejestracji gazu CMK-01. Rys.7.1. Wymiary obudowy korektora CMK-01. Na rys. 7.1 przedstawiono podstawowe wymiary obudowy korektora CMK01. Korektor przystosowany jest do montażu bezpośrednio na głowicy zespołu liczydła gazomierza. Do korpusu korektora przymocowana jest czterema śrubami 15 M4 x 6 podstawa, w której zamocowany jest trzpień mocujący korektor w głowicy liczydła gazomierza. Rozmieszczenie otworów mocujących podstawę do korpusu pokazano na rys. 7.2. Rys. 7.2. Rozmieszczenie otworów mocujących podstawę do korpusu korektora. Czujnik temperatury zamocowany jest w odcinku odlotowym zestawu montażowego w króćcu pomiaru temperatury. Sposób instalowania czujnika temperatury pokazano na rys. 7.3. 1. 2. 3. 4. Rys. 7.3. Sposób montażu czujnika temperatury Pt 1000. odcinek (dolotowy dla gazomierzy rotorowych lub wylotowy dla turbinowych), czujnik temperatury Pt 1000, tulejka termometryczna plomba. Ciśnienie doprowadzone jest do przetwornika ciśnienia za pomocą rurki impulsowej (rys. 7.4). Połączenie elektryczne korektora z pozostałymi elementami układu korekcji i rejestracji gazu CMK-01 należy wykonać przy pomocy przewodów wielożyłowych z żyłami wykonanymi w postaci linek wielodrutowych we wspólnym ekranie. Należy zastosować przewody: a) do podłączenia zasilania: dwie żyły we wspólnym ekranie np.:LIYCY 2 x1,0 mm2 lub LIYCY 2 x 1,5 mm2, 16 b) do podłączenia czujnika temperatury i nadajnika impulsów kontaktronowych dwie żyły we wspólnym ekranie np.:LIYCY 2 x 0,25 mm2, c) do podłączenia kanałów transmisji COM1 i COM2 - sześć żył we wspólnym ekranie np.: LIYCY 6 x 0,25 mm2. Rys. 7.4. Sposób podłączenia rurki impulsowej do czujnika ciśnienia. Szczegółowe wymagania stawiane przewodom połączeniowym są podane w orzeczeniu KDB Nr 96.054W. W pkt. 12 „Warunki stosowania” tego orzeczenia stwierdza się, że: 12.3. Maksymalne wartości pojemności i indukcyjności dołączone do iskrobezpiecznych obwodów transmisji konwertera typu CAK-01 i obwodów zasilania korektora CMK-01 wynoszą: Lmax = 0,5 mH Cmax = 2 F 12.4. Maksymalna wartość pojemności i indukcyjności dołączone do zewnętrznego iskrobezpiecznego obwodu impulsowego (obwodu współpracy z nadajnikami gazomierza) wynoszą: Lmax = 5 mH Cmax = 2 F 12.5. Maksymalne wartości pojemności i indukcyjności dołączone do zewnętrznego iskrobezpiecznego obwodu analogowego (pomiar temperatury) wynoszą: Lmax = 5 mH Cmax =2 F 12.6. Każdy z zewnętrznych obwodów iskrobezpiecznych należy prowadzić w osobnym kablu. Przyporządkowanie sygnałów stykom złącz zainstalowanych w korektorze pokazano na rys. 7.5. (widok od strony wnętrza korektora). 17 Rys.7.5. Rozmieszczenie sygnałów na stykach złącz w korektorze CMK-01: a) złącze zasilania b) złącze pomiaru temperatury c) złącze impulsów z nadajnika CLFK d) złącze transmisji szeregowej COM1 lub COM2. Przyporządkowanie sygnałów stykom złącza C091 31H006 100 2 przewodu do ładowania akumulatorów konwertera CAK-01 pokazano na rys. 7.6. Rys. 7.6. Przyporządkowanie sygnałów stykom złącza C091 31H006 100 2 przewodu do ładowania akumulatorów konwertera CAK-01. 8. Pakowanie, przechowywanie i transport. Lista kompletności układu korekcji i rejestracji objętości gazu CMK-01: 1. Korektor CMK-01 2. Czujnik temperatury wraz z przewodem i złączem C091 H005 100 2 3. Przewód do nadajnika impulsów CLFK zakończony z jednej strony złączem C091 H004 100 2 4. Konwerter CAK-01 wraz z okablowaniem -długość przewodów obwodów iskrobezpiecznych 12 m i dodatkowym złączem C091 H004 100 2 (na specjalne zamówienie). 5. Dokumentacja techniczna. 6. Karta wzorcowania wejść pomiarowych korektora CMK-01. 7. Karta gwarancyjna. 8. Zaświadczenie fabryczne. 18 9. Dyskietka z oprogramowaniem. Elementy układu korekcji i rejestracji objętości gazu CMK-01 powinny być zapakowane na czas transportu od producenta do użytkownika zgodnie z dokumentacja fabryczną. Dopuszcza się zainstalowanie podzespołów układu bezpośrednio na elementach gazociągu i wspólne zapakowanie ich na czas transportu zgodnie z dokumentacją. Elementy układu powinny być przechowywane w opakowaniu transportowym lub bez niego na regale magazynowym w pomieszczeniu o temperaturze -5°C 60C i wilgotności nie przekraczającej 80% bez oparów związków chemicznie aktywnych. Transport powinien odbywać się transportem samochodowym w warunkach chroniących przed uszkodzeniami mechanicznymi. Ładunek powinien być zabezpieczony przed przemieszczaniem w czasie transportu.