Text - MSZ

Warszawa, dnia 8 września 2015 r.
DA.2414.259.2015 / 1
X
Henryka Mościcka-Dendys
Podsekretarz Stanu
Notatka informacyjna nt. wizyty minister Henryki Mościckiej-Dendys na konferencji klimatycznej
w Anchorage
W dniach 30 sierpnia – 2 września br. minister Henryka Mościcka-Dendys1 wzięła udział w Konferencji
Globalnego Przywództwa w Arktyce (GLACIER) w Anchorage, w stanie Alaska. Gospodarzem
spotkania był sekretarz stanu John Kerry, natomiast przemówienie zamykające wygłosił prezydent
Barack Obama. W konferencji wzięli udział przedstawiciele 20 państw (państwa członkowskie
i obserwatorzy Rady Arktycznej), w tym ministrowie spraw zagranicznych Danii, Finlandii, Holandii,
Islandii, Norwegii, Republiki Korei i Szwecji. Przewodnimi tematami rozmów były kwestie zmian
klimatycznych, problem przystosowania lokalnych społeczności do zmian w środowisku Arktyki oraz
perspektywy międzynarodowej współpracy w Arktyce. Na marginesie konferencji GLACIER odbyły się
dodatkowe wydarzenia: (i.) min. Mościcka-Dendys spotkała się z senator Lisą Murkowski (R-AL),
przewodniczącą senackiej komisji ds. surowców naturalnych i energetyki oraz wzięła udział w panelu
poświęconym współpracy w regionie Arktyki zorganizowanym przez The Alaska World Affairs Council;
(ii.) ambasador RP w Waszyngtonie Ryszard Schnepf uczestniczył ponadto w forum inwestycyjnym
Alaski oraz odbył spotkania z generałem Rusellem J. Handym, dowódcą amerykańskich sił zbrojnych
na Alasce oraz Polonią mieszkającą w Anchorage (jednym z jej liderów jest konsul honorowy RP
Stanisław Borucki).
Otrzymują:
Min. M. Korolec, MŚ
Dyr. K. Rómmel, Sejm RP
Dyr. L. Kieniewicz, Senat RP
Dyr. M. Przydacz, KPRP
Dyr. A. Wielowieyska, KPRM
Dyr. J. Mizak, DZR, MŚ
Dyr. W. Pobóg-Pągowski,DPD,MG
Dyr. M. Wejtko, DOP, MŚ
1
Min. G. Schetyna
Min. R. Trzaskowski
Min. K. Kacperczyk
Min. H. Mościcka-Dendys
Min. A. Nowak-Far
Min. L. Soczewica
Dyr. Polit. J. Bratkiewicz
Dyr. M. Krzepkowska
Dyr. A. Barbarzak, DWE
Dyr. M. Kałużyńska, DEUE
Dyr. G. Kozłowski, DA
Dyr. A. Misztal, DPT
Dyr. B. Ordyk, BDP
Dyr. A. Orzechowski, DPE
Dyr. W. Zajączkowski, DSPZ
Ambasada RP w Waszyngtonie
SP RP przy UE w BRUX
Pani minister towarzyszyła delegacja przedstawicieli MSZ: pan ambasador Ryszard Schnepf (Waszyngton), pan
konsul honorowy RP w Anchorage Stanisław Borucki, pan dyrektor Janusz Stańczyk (DPT), pan dyrektor Artur
Orzechowski (DPE), pan Konrad Maziarz (ambasada RP w Waszyngtonie), pani Beata Słomińska (DA) oraz MŚ:
pani dyrektor Małgorzata Wejtko (DOP), pan dyrektor Jacek Mizak (DZR).
I.

Konferencja GLACIER
Stanowisko USA. Prezydent Obama zaapelował o połączenie sił na rzecz wspólnej walki ze
zmianami klimatu. Mottem jego przemówienia, do którego wielokrotnie powracał, było
stwierdzenie: We are not moving fast enough, wskazujące na niewystarczające działania
społeczności międzynarodowej wobec skali problemu związanego z negatywnymi skutkami
ocieplenia klimatu (powodzie, pożary, sztormy, migracje ludzi i zwierząt, podnoszenie się
poziomu mórz i oceanów). Prezydent przedstawił naukowe dowody na wpływ, jaki zmiany
klimatu mają na region Arktyki, w tym dwukrotnie szybszy wzrost temperatury od średniej
światowej oraz czterokrotnie szybsze tempo topnienia lodowców niż w zeszłym wieku.
Zwrócił uwagę, że zmiany klimatu powodują, że Arktyka nie tylko jest zagrożona
zanieczyszczeniami powietrza, ale sama staje się ich emitentem (np. pożary obszarów tundry
oraz uwalnianie się metanu z topniejącej wieloletniej zmarzliny). Przestrzegał również, że
kontynuacja tego trendu może doprowadzić do wzrostu temperatury o 6-8°C do końca tego
wieku. Prezydent wyznaczył kluczowe kroki do podjęcia w walce ze zmianami klimatu:
redukcję emisji gazów cieplarnianych i innych substancji zanieczyszczających powietrze,
zwiększenie efektywności energetycznej oraz inwestycje w energetykę odnawialną w
regionie Arktyki (wodną, geotermalną i wiatrową). Na podkreślenie zasługuje odniesienie się
w wystąpieniu do porozumienia, jakie USA zawarły z Chinami w zakresie działań na rzecz
ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Prezydent podkreślił, że był to historyczny przełom
kładący fundament pod nowe porozumienie globalne.
W podobnym duchu było utrzymane wystąpienie sekretarza Kerry’ego. Obaj politycy
amerykańscy wezwali do zawarcia podczas grudniowego szczytu klimatycznego w Paryżu
COP21 prawdziwie ambitnego i globalnego porozumienia. Sekretarz Kerry wyraził również
nadzieję, że konferencja GLACIER będzie postrzegana jako istotny krok na drodze do realizacji
tego celu.

Stanowisko Polski. Swoje wystąpienie min. Henryka Mościcka-Dendys rozpoczęła od
wskazania wpływu zmian zachodzących na Arktyce na resztę świata i podkreśliła potrzebę
współpracy międzynarodowej w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju Arktyki,
ochrony przyrody i poprawy warunków bytu społeczności tam mieszkających. Przedstawiła
zaangażowanie Polski w regionie Arktyki, w tym działalność w ramach Rady Arktycznej (RA)
jako obserwatora (Format Warszawski, FW) i na innych forach (w ramach PL prezydencji
w Radzie Państw Morza Bałtyckiego, RPMB). Podziękowała stronie amerykańskiej za
możliwość kontynuacji FW i zaprosiła na kolejne spotkanie przewidziane w przyszłym roku.
Zapewniła również o gotowości polskich instytucji do organizacji spotkań grup roboczych RA.
Ponadto omówiła zaangażowanie polskich naukowców w badania nad Arktyką, uwypuklając
międzynarodowy charakter prowadzonych projektów przez polską stację polarną
w Hornusund. Wezwała także społeczność międzynarodową do wzięcia odpowiedzialności za
zachodzące zmiany klimatyczne i osiągnięcia porozumienia podczas szczytu COP21. Wskazała
przy tym na zaangażowanie Polski w walkę ze zmianami klimatu, odnotowując m.in.
osiągnięcie celów wyznaczonych przez protokół z Kioto i działania wykraczające poza
zobowiązania z Kioto.

Stanowisko innych państw. Większość obecnych szefów delegacji 20 państw wypowiedziała
się w duchu potrzeby mobilizacji wysiłków na rzecz podjęcia działań łagodzących negatywne
2
skutki zmian klimatu na Arktyce w wymiarze gospodarczym, środowiskowym i społecznym;
zobowiązała się także do osiągnięcia ambitnych celów podczas szczytu klimatycznego
w Paryżu, w tym ograniczenia globalnego ocieplenia do 2°C. Na uwagę zasługują inicjatywy
wymienione przez Stany Zjednoczone (zapowiedź przedstawienia nowych przepisów dot.
ograniczenia emisji z elektrowni węgłowych, emisji metanu, nacisk na utworzenie funduszu
adaptacyjnego na szczycie w Paryżu), Chiny (podkreślenie konieczności osiągnięcia
porozumienia klimatycznego włączającego wszystkie strony i uwzględniającego zróżnicowane
podejście), Rosję (powtórzenie wcześniej zgłoszonego zobowiązania do redukcji gazów
cieplarnianych o 25%-30% w perspektywie do 2030 r. w porównaniu do roku 1990;
stwierdzenie, że osiągnięcie ambitnego porozumienia w Paryżu będzie trudne), Republikę
Korei (opracowanie strategii adaptacyjnej dla Arktyki), Holandię (organizacja konferencji
poświęconej tematyce bezpieczeństwa klimatycznego) i Szwecję (propozycja podniesienia
kwestii Arktyki podczas szczytu klimatycznego w Paryżu).
I.
Pozostałe wydarzenia
a) Spotkanie z senator Lisą Murkowski. Min. Mościcka-Dendys podziękowała za zaangażowanie
senator Murkowski, a także jej ojca (byłego senatora i gubernatora stanu Alaska) w sprawy
istotne dla Polski (akcesja do NATO, działalność w ramach senackiej Grupy Parlamentarnej
ds. Polski). Przedstawiła główne wątki relacji polsko-amerykańskich w zakresie współpracy
politycznej, energetycznej i klimatycznej. Podkreśliła znaczenie przeprowadzenia procedur
przez administrację amerykańską dot. liberalizacji eksportu surowców energetycznych do
Polski, co umożliwiłoby szybką reakcję Amerykanów w wypadku ew. kryzysu energetycznego
w
Polsce.
Senator
Murkowski
zadeklarowała
wsparcie
starań
o objęcie Polski programem ruchu bezwizowego Visa Waiver Program.
b) Panel poświęcony współpracy w regionie Arktyki zorganizowanym przez The Alaska World
Affairs Council. Min. Mościcka-Dendys omówiła drogę, jaką Polska przeszła w ciągu ostatnich
25 lat, stając się nie tylko silną gospodarką, ale także państwem odpowiedzialnym
środowiskowo, realizującym cele klimatyczne przyjęte w Kioto. Przedstawiła zaangażowanie
Polski w region Arktyki (RA, FW, RPMB), uwypuklając osiągnięcia polskich naukowców
w badaniach polarnych.
Uwagi końcowe i wnioski:

Udział polskiej delegacji w konferencji GLACIER oraz towarzyszących jej wydarzeniach był
okazją do: (i.) potwierdzenia zaangażowania Polski w sprawy Arktyki jako obserwatora Rady
Arktycznej i promotora kwestii arktycznych na forach międzynarodowych,
(ii.) przedstawienia ponad 100 letniej historii działalności polskich naukowców w obszarze
badań polarnych, (iii.) wystosowania apelu do społeczności międzynarodowej o zawarcie
podczas grudniowego szczytu klimatycznego w Paryżu globalnego porozumienia
i podkreślenia dotychczasowych polskich działań podjętych na rzecz redukcji emisji.

Zaangażowanie Polski w walkę ze zmianami klimatu oraz aktywność instytucjonalna
i naukowa w sprawach Arktyki, w tym w ramach Rady Arktycznej, została doceniona przez
gospodarzy wydarzenia - osobiste podziękowania zostały przekazane przewodniczącym
delegacji przez prezydenta Obamę i sekretarza Kerry’ego. Zaznaczono również, że Polska
jako jedyny przedstawiciel EŚW pełniący rolę obserwatora przy Radzie Arktycznej i biorący
udział w GLACIER, jest liderem w sprawach Arktycznych w regionie.
3

Przedstawione podczas konferencji i na jej marginesie stanowiska USA i Chin potwierdziły
ścisłą współprace tych państw w procesie przygotowań do COP21. Wydaje się, że ich
wspólne zaangażowanie w porozumienie klimatyczne, którego przyjęcie planowane jest
podczas grudniowego szczytu COP21 w Paryżu, będzie decydujące jeśli chodzi o kształt
i zakres tekstu porozumienia, w tym w szczególności w odniesieniu do poziomu ambicji.
Z kolei w kontekście współpracy w regionie Arktyki potwierdziła się priorytetyzacja przez
niektóre państwa (Republika Korei) celów gospodarczych, w tym przede wszystkim
energetycznych, jako głównych interesów realizowanych w regionie.
W załączniku przekazuję finalną wersję oświadczenia z GLACIER nt. zmian klimatu i Arktyki.
Oprac. Beata Słomińska (5239276) w konsultacji z MŚ
X
Grzegorz Kozłowski
Dyrektor
4