Stanowisko IZ RPO WM w sprawie kwalifikowania projektów częściowo zakończonych do dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 Poniżej zaprezentowane podejście dotyczy kwalifikowania do dofinansowania w ramach RPO WM 2014-2020 przedsięwzięć, w ramach których część etapów została zakończona przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, a jednocześnie stanowią one wyodrębnione pod względem rzeczowym i finansowym elementy, charakteryzujące się funkcjonalną samodzielnością oraz gotowością do użytkowania, niezależnie od pozostałych elementów danego przedsięwzięcia 1. Uwarunkowania formalno-prawne a) b) zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dn. 17 grudnia 2013 r. (rozporządzenie ogólne) nie mogą zostać wybrane do wsparcia z EFSI operacje, jeśli zostały fizycznie ukończone lub w pełni zrealizowane przed przedłożeniem instytucji zarządzającej wniosku o dofinansowanie w ramach programu operacyjnego, niezależnie od tego, czy wszystkie płatności zostały dokonane przez beneficjenta (art. 65 ust. 6), w odniesieniu do wyboru operacji instytucja zarządzająca upewnia się, że jeżeli operacja rozpoczęła się przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie do instytucji zarządzającej, przestrzegano obowiązujących przepisów prawa dotyczących danej operacji (art. 125 ust. 3 lit e), pod pojęciem „operacja” należy rozumieć projekt, umowę, przedsięwzięcie lub grupę projektów wybrane przez instytucję zarządzającą programem lub na jej odpowiedzialność, przyczyniające się do realizacji celów priorytetu lub priorytetów, do których się odnoszą; w kontekście instrumentów finansowych operacja składa się z wkładów finansowych z programu do instrumentów finansowych oraz z późniejszego wsparcia finansowego świadczonego przez te instrumenty finansowe (art. 2 ust. 9), zgodnie z wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach EFRR, EFS i FS na lata 2014-2020: do współfinansowania ze środków UE nie można przedłożyć projektu, który został fizycznie ukończony (w przypadku robót budowlanych) lub w pełni zrealizowany (w przypadku dostaw i usług) przed przedłożeniem wniosku o dofinansowanie, niezależnie od tego, czy wszystkie dotyczące tego projektu płatności zostały przez beneficjenta dokonane – z zastrzeżeniem zasad określonych dla pomocy publicznej. Przez projekt ukończony/zrealizowany należy rozumieć projekt, dla którego przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie nastąpił odbiór ostatnich robót, dostaw lub usług (podrozdział 6.1 pkt 4) projekt – projekt w rozumieniu art. 2 pkt 18 ustawy wdrożeniowej, oznaczający przedsięwzięcie zmierzające do osiągnięcia założonego celu określonego wskaźnikami, z określonym początkiem i końcem realizacji, zgłoszone do objęcia 1 albo objęte współfinansowaniem UE jednego z funduszy strukturalnych albo Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego (rozdz.3 pkt 1 lit. w) c) właściwa instytucja będąca stroną umowy może ograniczyć kwalifikowania wydatków przed podpisaniem umowy o dofinansowanie ma obowiązek poinformowania o tym beneficjenta odpowiednio (w przypadku projektów konkursowych – co najmniej w regulaminie (podrozdział 6.1 pkt 8) możliwość przy czym wcześniej konkursu) wydatki poniesione przed podpisaniem umowy mogą zostać uznane za kwalifikowane wyłącznie w przypadku spełnienia warunków kwalifikowalności określonych w wytycznych i umowie (podrozdział 6.1 pkt 12) zgodnie z wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie trybów wyboru projektów na lata 2014-2020 (rozdz. 3 pkt 6): właściwa instytucja upewnia się, że jeśli realizacja projektu zgłoszonego do objęcia dofinansowaniem rozpoczęła się przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie, w okresie tym przy jego realizacji przestrzegano przepisów prawa, sposób realizacji tego obowiązku zależy od właściwej instytucji i może polegać w szczególności na przeprowadzeniu kontroli uprzedniej, zgodnie z ustawą wdrożeniową, do oceny właściwej instytucji należy stwierdzenie, czy biorąc pod uwagę charakter oraz skalę ewentualnej nieprawidłowości projekt powinien być dofinansowany. 2. Analiza wybranych typów projektów w kontekście ustalenia zasad postępowania w zakresie możliwości kwalifikowania etapów / elementów zakończonych przykład 1. przedsięwzięcia dotyczące informatyzacji / cyfryzacji zasobów Wnioskodawca zgłosił do dofinansowania projekt polegający na rozwoju systemu informatycznego / digitalizacji zasobów cyfrowych. Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie: system został już zbudowany i występuje gotowość do wymiany danych oraz udostępniania dla użytkowników, natomiast do wykonania pozostaje rozszerzenie systemu o nowe funkcjonalności i/lub rozbudowa o nowe komponenty zapewniające np. wyższy poziom dojrzałości świadczonych e-usług; część zasobów przeznaczonych do udostępnienia w postaci cyfrowej (zakres możliwy do wyodrębnienia pod względem rzeczowym i finansowym) została już zdigitalizowana i jest gotowa do udostępnienia lub została już udostępniona użytkownikom końcowym. przykład 2. przedsięwzięcia obejmujące inwestycje w grupę obiektów np. projekty z zakresu modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej Wnioskodawca zgłosił do dofinansowania projekt polegający na kompleksowej modernizacji energetycznej wielu obiektów. Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie w 2 jednym lub kilku obiektach, stanowiących element projektu, wszystkie zaplanowane dla tego zakresu prace zostały zakończone, a prace wykonane w odniesieniu do tego obiektu można zaliczyć do realizacji celów i/lub wskaźników zakładanych w projekcie. przykład 3. przedsięwzięcia dotyczące rozwoju sieci tras rowerowych Wnioskodawca zgłosił do dofinansowania projekt polegający na budowie zintegrowanej sieci tras rowerowych na terenie miasta. Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, jedna z tras stanowiąca element projektu, została wybudowana i oddana do użytku, stanowi przejezdny odcinek, z którego użytkownicy rowerów mogą w pełni korzystać. Jeżeli w przedstawionych powyżej przypadkach, przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, dokonano obioru prac, w tym prac budowlanych, poprzez podpisanie bezusterkowego protokołu odbioru to należy założyć, że została spełniona przesłanka warunkująca zakończenie projektu – zgodnie z wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie kwalifikowalności wydatków. Z uwagi na fakt, że zarówno funkcjonujący system informatyczny, udostępnione zasoby cyfrowe, ale także budynek dla którego przeprowadzona została kompleksowa modernizacja energetyczna oraz wybudowana ścieżka – mogą stanowić i w sensie faktycznym stanowią odrębne i samodzielne zadania, spełniając swoje funkcje niezależnie od pozostałych etapów przewidzianych do realizacji w ramach projektu, wydatki poniesione na realizację tej części inwestycji, którą należałoby uznać za zakończoną, powinny stanowić wydatki niekwalifikowane w projekcie lub alternatywnie część inwestycji, która została zakończona przed złożeniem wniosku o dofinansowaniem będzie stanowiła odrębny projekt, komplementarny do projektu będącego przedmiotem dofinansowania w ramach RPO WM 2014 – 2020. Mając na uwadze powyższe należy przyjąć do stosowania poniższe podejście: I. W przypadku, gdy realizowane przez wnioskodawcę przedsięwzięcie będzie składało się z kilku etapów realizowanych w ramach jednego projektu, a jeden z etapów, nie stanowiący samodzielnej części projektu, zostanie zakończony przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie, to co do zasady, przedsięwzięcie takie w całości będzie mogło uzyskać dofinansowanie w ramach RPO WM 2014-2020. Należy w tym przypadku mieć jednak na uwadze, że cały projekt nie może zostać fizycznie ukończony lub w pełni zrealizowany przed przedłożeniem IZ RPO WM wniosku o dofinansowanie, niezależnie od tego, czy wszystkie dotyczące tego projektu płatności zostaną przez beneficjenta dokonane. II. W przypadku, gdy inwestycja realizowana jest etapami i jeden lub więcej etapów, stanowiący odrębną i samodzielną część projektu (możliwy do wyodrębnienia zakres rzeczowy i finansowy oraz odrębność funkcjonalna produktów), zgłoszony do objęcia wsparciem, zostanie ukończony, tj. przed złożeniem wniosku o dofinansowanie nastąpi odbiór robót budowlanych, dostaw lub usług, to co do zasady, ta część inwestycji nie będzie mogła uzyskać dofinansowania w ramach RPO WM 2014-2020. 3 Fakt zakończenia przed złożeniem wniosku o dofinansowanie jednego z etapów projektu (zgłoszonego do dofinansowania jako część szerszego przedsięwzięcia) nie dyskwalifikuje więc pozostałej części projektu z możliwości uzyskania wsparcia w ramach RPO WM. Do dofinansowania będzie mógł zostać przedłożony projekt w części obejmującej etapy inwestycji jeszcze nie zakończone w świetle art. 65 ust. 6 rozporządzenia ogólnego, natomiast wydatki poniesione w związku z zakończonym etapem inwestycji będą stanowić część niekwalifikowaną projektu lub alternatywnie część inwestycji, która została zakończona przed złożeniem wniosku o dofinansowanie będzie stanowiła odrębny projekt, komplementarny do projektu będącego przedmiotem dofinansowania w ramach RPO WM 2014–2020. III. W sytuacji, gdy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie dla wszystkich składających się na projekt etapów/elementów, nastąpi odbiór robót budowalnych, dostaw lub usług oraz zostaną osiągnięte wyznaczone cele oraz zamierzone rezultaty dla całego projektu, należy uznać, że ta sytuacja spełnia przesłanki wynikające z art.65 ust.6 rozporządzenia ogólnego warunkujące uznanie projektu za zakończony. Ponadto, każdorazowo, na etapie oceny formalnej, badana będzie kwalifikowalności projektu w odniesieniu do zakresu realizowanego lub zrealizowanego przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie – w kontekście przestrzegania obowiązujących przepisów prawa dotyczących danej operacji (art. 125 ust. 3 lit. e rozporządzenia ogólnego), z uwzględnieniem specyfiki i charakteru danego obszaru wsparcia oraz projektu. 4