Najważniejsze informacje Odporność, suma mechanizmów chroniących ustrój wyższy przed zakażeniem drobnoustrojami. Wyróżnia się odporność komórkową i humoralną (związaną z przeciwciałami tzn. immunoglobulinami). Odporność dzieli się również na odporność naturalną a więc taką, którą dysponuje każdy wyższy organizm bez kontaktu z zarazkiem, oraz odporność nabytą w wyniku kontaktu z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Duże znaczenie praktyczne ma podział na odporność czynną i bierną. Odporność przeciwzakaźna polega na niewrażliwości na działanie drobnoustrojów chorobotwórczych i ich toksyn uwarunkowana obecnością wrodzonych mechanizmów obronnych (odporność przeciwzakaźna nieswoista) oraz swoistych mechanizmów obronnych nabytych na skutek aktywacji układu immunologicznego przez chorobotwórczy antygen (odporność przeciwzakaźna swoista, nabyta). Odpornością miejscową nieswoistą są wszystkie zjawiska rozgrywające się we wrotach zakażenia w ciągu najbliższych godzin po wniknięciu zarazków. Ustrój mobilizuje wszystkie swoje mechanizmy odpornościowe zarówno komórkowe, jak i humoralne, które nie dopuszczają do rozmnażania się drobnoustrojów i do rozprzestrzeniania się ich po całym ustroju. Mechanizmy te są w większości przypadków bardzo efektywne i dlatego mimo częstych zakażeń miejscowych choroba występuje stosunkowo rzadko. Odporność komórkowa to: 1) termin określający zwiększoną zdolność komórek fagocytarnych (fagocyty) do uszkodzenia i trawienia drobnoustrojów, jeden z mechanizmów odporności przeciwzakaźnej nieswoistej. 2) swoiste antygenowo mechanizmy obronne mediowane przez limfocyty T bez udziału przeciwciał (immunoglobulin). Do odporności komórkowej zalicza się nadwrażliwość typu późnego (alergia zależna od limfocytów T CD4+) oraz reakcje cytotoksyczne (typ II alergii) z udziałem limfocytów T cytotoksycznych (CD8+). Odporność humoralna to odporność uwarunkowana obecnością swoistych przeciwciał (immunoglobulin) produkowanych podczas odpowiedzi immunologicznej. Antygen stymuluje kompetentne limfocyty B do proliferacji i różnicowania się w kierunku komórek pamięci i komórek plazmatycznych, plazmocyty (limfocyty B) produkują przeciwciała, które wiążą antygen i ułatwiają jego eliminację. Komórki pamięci decydują o skuteczniejszej odpowiedzi immunologicznej przy powtórnym kontakcie z danym antygenem. Szczepionki te mogą stanowić ważny element ochrony przed nawracającymi zakażeniami. Ich zastosowanie pozwala w wielu przypadkach na uniknięcie, obciążonej wieloma działaniami ubocznymi, antybiotykoterapii. Wśród wielu szczepionek na uwagę zasługują: i nie tylko ACTIMEL… Broncho-Vaxom Doustna szczepionka która jest stosowana w nawracających zakażeniach górnych dróg oddechowych oraz przewlekłych zapaleniach oskrzeli. Szczepionka zawiera liofilizowany lizat z namnożonych komórek patogennych bakterii, odpowiedzialnych za zakażenia górnych dróg oddechowych. Nie powinno stosować się tej szczepionki w przebiegu ostrych chorób zakaźnych, chorób nerek, cukrzycy. Ciąża jest również przeciwwskazaniem do stosowania szczepionki; Luivac oraz Polyvaccinum znalazły zastosowanie w nawracających zakażeniach dróg oddechowych. Ribomunyl jest szczepionką zawierającą rybosomy bakteryjne i części błon komórek bakteryjnych o właściwościach immunostymulujących. Może być wykorzystany w zapobieganiu nawracającym zakażeniom dróg oddechowych. Szczepionka ta występuje w postaci m.in. aerozolu do stosowania wziewnego, granulatu lub tabletek doustnych; Uro-vaxom Doustna szczepionka ma zastosowanie w immunobioterapii zakażeń układu moczowego. Zawiera ekstrakt bakteryjny z Escherichia coli. Jest używana na przykład w: zapaleniu cewki moczowej, zapaleniu pęcherza moczowego. Choroby nerek, cukrzyca, wady serca, okres ciąży stanowią przeciwwskazania do jej stosowania; I.R.S 19, Donosowa szczepionka produkowana w postaci aerozolu zawierającego lizaty bakteryjne, jest wykorzystywana w nawracających zapaleniach jamy nosa, przewlekłym katarze, zapaleniu uszu. Przeciwwskazania do stosowania szczepionki są podobne, jak w przypadku szczepionki Broncho-Vaxom i Uro-Vaxom; Panodina jest zalecana w czyraczności, zapaleniu migdałków podniebiennych, zapaleniu gruczołu sutkowego. Jest podawana drogą iniekcji. Szczepionek nieswoistych nie należy stosować u osób z chorobami z autoagresji. Nie zaleca się podczas immunobioterapii prowadzenia leczenia odczulającego. Jednoczesne używanie środków immunosupresyjnych, np. cyklosporyny, glikokortykoidów może być powodem nieskutecznej immunostymulacji. Okres laktacji nie stanowi przeciwwskazania do podawania szczepionek nieswoistych. Szczepionki zwiększają odporność, działają immunostymulująco na naturalną odporność organizmu. W wielu przypadkach stanowią ważny element leczenia wspomagającego terapię antybiotykami. W ostrych zakażeniach mogą być stosowane jednocześnie z prowadzoną antybiotykoterapią. Szczepionki nieswoiste stanowią jednak przede wszystkim działanie prewencyjne. Pobudzenie nieswoistych naturalnych mechanizmów obronnych organizmu może uchronić nas przed zakażeniami i tym samym używaniem antybiotyków, które, jak wiemy, nie są obojętne dla organizmu i niosą ze sobą niebezpieczeństwo osłabienia układu odpornościowego. Jeszcze raz warto podkreślić, że szczepionki nie powinny być stosowane bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Dbaj o odpowiednią dietę z dużą ilością owoców, warzyw i chudego nabiału, które są źródłem białka, ważnych makro- i mikroelementów, witamin i innych poprawiaczy odporności. Wypijaj dużo płynów - szczególnie wody mineralnej, naturalnych soków, a także herbatek ziołowych bogatych w cenne roślinne substancje np. flawonoidy. Unikaj nadmiernego przemęczenia i stresu. Systematycznie gimnastykuj się, chodź na długie spacery lub uprawiaj ulubiony rodzaj sportu. Nie pal papierosów i ograniczaj picie alkoholu. Nie stosuj niepotrzebnych leków. Dbaj o swoją odporność to będziesz tak wyglądać!!!