Krystyna Prokopowicz Szkoła Podstawowa nr 5 w Łukowie

Autor: Krystyna Prokopowicz
Szkoła Podstawowa nr 5
w Łukowie
SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V
OPRACOWANY NA PODSTAWIE PODRĘCZNIKA
A. ŁUCZAK I A. MURDZEK „MIĘDZY NAMI”
GDAŃSKIEGO WYDAWNICTWA OŚWIATOWEGO
TEMAT: Co odpowiemy na pytanie postawione w wierszu Czesława
Janczarskiego „Nie mijam”?
CELE OGÓLNE:
- wdrażanie do obcowania z tekstem literackim
- uwrażliwienie na problemy współczesnego świata
- kształtowanie postaw pozytywnych, prospołecznych i ekologicznych
- rozwijanie twórczego myślenia
- wyrabianie nawyku pracy ze słownikami
CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
− swobodnie wypowiada się na temat tekstu literackiego
− określa cechy postaci mówiącej
− ocenia i wartościuje
− przyzwyczaja się do różnych sposobów myślenia oraz do postrzegania
zjawisk z określonego punktu widzenia
− wybiera potrzebne informacje ze słownika
− pracuje w grupie
FORMY PRACY: praca w grupach, praca indywidualna i zbiorowa
METODY: praca z tekstem literackim, metoda aktywizująca Teczki i kosza,
dyskusja, metoda 6 Myślowych Kapeluszy Edwarda de Bono, praca ze
słownikiem frazeologicznym i słownikiem języka polskiego
POMOCE DYDAKTYCZNE: podręcznik „Między nami” kl. V, karteczki w
dwóch kolorach, mazaki, plakaty, słownik języka polskiego, słownik
frazeologiczny
PRZEBIEG LEKCJI:
1. a) Odczytanie kilku prac domowych wykonanych wg polecenia 1c, str. 87
(podręcznik „Między nami” kl. V) – Na podstawie baśni „Szewczyk Dratewka”
napisz kilkuzdaniową wypowiedź na temat tego, jak rozumiesz powiedzenie:
„Jak ty komu, tak on tobie”.
b) Krótkie wypowiedzi uczniów oceniające wartość prac, oceny nauczyciela.
2. Przedstawienie celu lekcji:
Na dzisiejszej lekcji zastanowimy się, czy udzielając komuś pomocy, zawsze
oczekujemy rewanżu. Czy bezinteresowne niesienie pomocy jest możliwe we
współczesnym świecie?
3. Głośne odczytanie wiersza Czesława Janczarskiego „Nie mijam”.
4. Swobodne wypowiedzi uczniów na temat ich pierwszych wrażeń.
5. Rozdanie białych i żółtych karteczek. Ustne polecenie: Na białych
karteczkach zapiszcie cechy osoby mówiącej w wierszu, na żółtych cechy do
nich przeciwstawne.
Zapisane karteczki uczniowie naklejają na plakat, na którym narysowane są dwa
przedmioty: otwarta teczka i kosz na śmieci. Nauczyciel uprzednio wyjaśnia, że
teczka służy do przechowywania czegoś wartościowego, co warto zachować,
zaś w koszu gromadzi się to, co jest nieprzydatne.
6. Odczytanie treści „umieszczonych” w teczce i uświadomienie, że są to cechy
postaci pozytywnej, godnej naśladowania.
7. O co pyta postać mówiąca? – dyskusja (uświadomienie, że postać mówiąca
troszczy się o postawę dzieci obecnie i wtedy, gdy dorosną; zastanawia się, czy
będą wrażliwe, opiekuńcze, uczynne itd.).
8. Polecenie: Udzielmy odpowiedzi na postawione w wierszu pytanie „Czy nie
mijają, czy odnoszą do domu, czy schylają się?”, zakładając kolorowe
Kapelusze Myślowe Edwarda de Bono.
Podział uczniów na 6 grup. Przydzielenie zadań, rozdanie kart pracy. Określenie
czasu pracy – 15 min. Praca w grupach, konsultacje z nauczycielem.
9. Prezentacja prac poszczególnych grup.
10. Praca ze słownikami: Wyszukaj związki frazeologiczne z wyrazami patrzeć,
kot, łapy, pies, ząb o znaczeniu zbliżonym do przenośni użytych w wierszu.
Wypisanie w zeszytach przykładów, np.:
patrzeć wilkiem
patrzeć spode łba
patrzeć przez czarne, różowe okulary
patrzeć krzywym okiem
patrzeć spod oka
kot zawsze spada na cztery łapy
lizać czyjeś łapy
trzymać kogoś w łapie
traktować kogoś jak psa
oko za oko, ząb za ząb
zgrzytać zębami
12. Refleksja: Jakie wnioski wynikają dla nas z dzisiejszej lekcji?
Wypowiedzi uczniów.
13. Ocena pracy uczniów.
14. Zadanie pracy domowej: Opisz jeden dzień, w którym nie minąłeś obojętnie
nikogo potrzebującego.
KARTA PRACY – GRUPA I
Instrukcja:
Otrzymujecie plakat biały. Oznacza to, że w swoich wypowiedziach
będziecie się starali być obiektywni. Zapiszcie na nim kilka zdań na temat
znanych wam zachowań ludzi wobec siebie nawzajem, wobec zwierząt, roślin i
środowiska naturalnego.
Powodzenia!
KARTA PRACY – GRUPA II
Instrukcja:
Otrzymujecie plakat czerwony, co oznacza, że w swoich pracach
będziecie się kierować uczuciami. Narysujcie kilka scenek przedstawiających,
jak ludzie zachowują się wobec innych ludzi i wobec przyrody. Wybierzcie
sytuacje, które was wzruszyły lub zdenerwowały.
Powodzenia!
KARTA PRACY – GRUPA III
Instrukcja:
Waszej grupie przypadł plakat żółty, a więc zakładacie kapelusz pełen
optymizmu. Chcecie zapewnić postać mówiącą w wierszu, że ludzie są
wrażliwi, uczynni i szlachetni. Podajcie przykłady zachowań, które o tym
świadczą. Użyjcie zdań rozwiniętych.
Powodzenia!
KARTA PRACY – GRUPA IV
Instrukcja:
Otrzymujecie plakat czarny. Waszym zadaniem jest zatem podanie
przykładów negatywnych zachowań ludzi. Powinniście myśleć pesymistycznie.
Przyklejcie na plakacie białe chmurki, na których opiszcie lub namalujcie
zachowania obrazujące przenośne wyrażenia: „podstępny krok kocich łap”,
„psim zębem patrzą na siebie wrogo”. Wymyślcie też własne przykłady.
Powodzenia!
KARTA PRACY – GRUPA V
Instrukcja:
Opracujecie plakat zielony. Kolor ten daje wam ogromne możliwości
znalezienia dobrych pomysłów na wspaniały świat. Wymyślcie kilka recept,
zasad postępowania, dzięki którym ludzie będą dla siebie życzliwi, a przyroda
kwitnąca. Podajcie je w formie zdań rozkazujących.
Powodzenia!
KARTA PRACY – GRUPA VI
Instrukcja:
Z plakatem niebieskim otrzymujecie szczególne zadanie. Będziecie
śledzić wypowiedzi waszych kolegów i podsumujecie wyniki ich pracy.
Tymczasem opiszcie kilka propozycji zachowań młodych ludzi, które mogłyby
uspokoić osobę wypowiadającą się w wierszu.
Powodzenia!