Tkanki roślinne - zadania maturalne z biologii rozszerzonej

Tkanki roślinne - zadania
1 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2024,
2024, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (2
(2 pkt)
pkt)
Poniższe mikrofotografie przedstawiają przekrój poprzeczny przez blaszkę liściową rośliny
dwuliściennej – ligustru (Ligustrum): A – widok ogólny (powiększenie 100×); B – dolna
epiderma z aparatami szparkowymi (powiększenie 400×).
Fotografia: Berkshire Community College Bioscience Image Library.
4.1. (0–1)
Podaj nazwy tkanek roślinnych oznaczonych na mikrofotografii cyframi 1 i 2.
1.
2.
2 Zadania
Zadania dodatkowe
dodatkowe matury
matury dwujęzycznej
dwujęzycznej (tłumaczenie
(tłumaczenie
BiologHelp)
BiologHelp) Maj
Maj 2024,
2024, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (3
(3 pkt)
pkt)
Poniższa mikrofotografia przedstawia budowę anatomiczną fragmentu korzenia jaskra
(Ranunculus sp.), który jest rośliną okrytonasienną. Celulozowe ściany komórkowe
zabarwiono na niebiesko-zielono, a te zawierające ligninę – na czerwono.
Zdjęcie: M.W. Clayton, University of Wisconsin-Madison Botany Department Teaching Collection.
4.1. (0-2)
Przyporządkuj każdej z tkanek oznaczonych na schemacie cyframi 1–4 poprawną nazwę.
ksylem
1.
2.
3.
4.
endoderma
parenchyma
floem
kambium
3 Matura
Matura Maj
Maj 2024,
2024, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2023)
2023) Zadanie
Zadanie 9.
9. (3
(3 pkt)
pkt)
Na poniższym zdjęciu mikroskopowym przedstawiono fragment przekroju poprzecznego
przez łodygę lipy (Tilia) o budowie pierwotnej.
Fotografia: A. Fayette, M.S. Reynolds, Berkshire Community College Bioscience Image Library.
9.1. (0–2)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby w poprawny sposób opisywały budowę łodygi lipy. W
każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.
Na zdjęciu widoczna jest tkanka okrywająca – (skórka / korkowica), powstająca w wyniku
działania (merystemu wierzchołkowego / kambium). Kolenchyma to (żywa / martwa) tkanka
wzmacniająca.
9.2. (0–1)
Wykaż, że tkanka okrywająca przedstawiona na zdjęciu pełni funkcje ochronne. W
odpowiedzi uwzględnij jedną cechę budowy tej tkanki widoczną na zdjęciu.
4 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 2.
2. (1
(1 pkt)
pkt)
Na poniższej mikrofotografii przedstawiono fragment przekroju poprzecznego łodygi o
budowie pierwotnej. Celuloza została wybarwiona na kolor zielony, natomiast lignina – na
kolor ciemnoczerwony.
Na podstawie: Wikimedia Commons.
Do każdej z tkanek wskazanych na mikrofotografii – A i B – przyporządkuj odpowiednią
nazwę spośród podanych.
drewno
łyko
sklerenchyma
kolenchyma
A.
B.
5 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 2.
2. (2
(2 pkt)
pkt)
Na poniższym zdjęciu wykonanym za pomocą transmisyjnego mikroskopu elektronowego
(TEM) przedstawiono przekrój poprzeczny przez fragment jednorodnej tkanki roślinnej.
Na podstawie: www.cas.miamioh.edu
2.1. (0–1)
Na powyższym zdjęciu zaznacz strzałką jeden z widocznych przestworów
międzykomórkowych.
2.2. (0–1)
Określ, czy widoczne na powyższym zdjęciu komórki są komórkami miękiszu
asymilacyjnego, czy – dojrzałymi członami rurek sitowych. Odpowiedź uzasadnij,
porównując budowę obu typów komórek.
6 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 5.
5. (3
(3 pkt)
pkt)
W celu zaobserwowania podziałów mitotycznych wykonano preparat mikroskopowy z
wierzchołka wzrostu korzenia cebuli. Aby uzyskać pojedynczą warstwę komórek,
zgnieciono stożek wzrostu na szkiełku mikroskopowym. Na poniższej mikrofotografii
przedstawiono gotowy preparat z chromatyną wybarwioną odpowiednim barwnikiem na
kolor niebieskofioletowy.
Źródło fotografii: Wikimedia Commons.
5.1. (0–1)
Podaj pełną nazwę tkanki roślinnej, której komórki przedstawiono na mikrofotografii.
5.2. (0–2)
Do każdej z komórek wskazanych na mikrofotografii (A–C) przyporządkuj – wybraną
spośród podanych – właściwą nazwę etapu mitozy, w którym ta komórka się znajduje.
profaza
metafaza
anafaza
telofaza
A.
B.
C.
7 Informator
Informator CKE
CKE matury
matury dwujęzycznej
dwujęzycznej (tłumaczenie
(tłumaczenie
BiologHelp),
BiologHelp), Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2023)
2023) Zadanie
Zadanie 3.
3. (3
(3 pkt)
pkt)
Na rysunku przedstawiono przekrój jednej ze stref korzeniowych oraz dwie drogi
transportu wody w tej strefie.
Źródło: L. Taiz, E. Zeiger, I.M. Møller, Plant physiology and development, Sunderland 2014.
3.1. (0–1)
Dopasuj odpowiednie nazwy elementów anatomicznych korzenia, wybranych spośród
punktów 1-5, do liter A-D odpowiadającym strukturom przedstawionym na rysunku.
A.
B.
C.
D.
1. endoderma
2. floem
3. kora pierwotna
4. ryzoderma
5. ksylem
8 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2022,
2022, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (1
(1 pkt)
pkt)
Na zdjęciu przedstawiono fragment przekroju poprzecznego przez młody pęd jesionu
(Fraxinus sp.) obserwowany w mikroskopie świetlnym. Podczas przygotowywania preparatu
cytoplazma żywych komórek uległa zniszczeniu, ale są widoczne jej pozostałości.
Na podstawie: www.flickr.com
Która tkanka tworzy warstwę oznaczoną na schemacie literą X? Zaznacz odpowiedź
spośród podanych, a następnie podaj dwie widoczne na zdjęciu cechy budowy tej
tkanki, które umożliwiły jej identyfikację.
A. łyko
B. sklerenchyma
C. korek
D. kolenchyma
1.
2.
9 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 6.
6. (4
(4 pkt)
pkt)
Na rysunku przedstawiono przekrój poprzeczny przez wiązkę przewodzącą kolateralną
otwartą, występującą w łodydze rośliny dwuliściennej.
Na podstawie: Biologia, pod red. A. Czubaja, Warszawa 1999.
6.1. (0–1)
Podaj nazwy tkanek oznaczonych na rysunku literami X i Y.
X:
Y:
6.2. (0–1)
Określ, do której grupy tkanek – stałych czy twórczych – należy miazga, oraz podaj jej
funkcję w rozwoju rośliny.
Grupa tkanek:
Funkcja:
6.3. (0–1)
Podaj nazwy lub oznaczenia literowe dwóch tkanek widocznych na rysunku, które są
utworzone z komórek o ścianach wysyconych ligniną.
10 Informator
Informator CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2023)
2023) Zadanie
Zadanie 7.
7. (4
(4 pkt)
pkt)
Safranina i zieleń świetlista wybarwiają związki budulcowe ścian komórkowych roślin na
różne kolory. Jednoczesne użycie obu barwników pomaga ocenić stopień zdrewnienia ścian
komórkowych różnych tkanek.
Na zdjęciu przedstawiono wybarwiony za pomocą safraniny i zieleni świetlistej przekrój
przez wiązkę przewodzącą kukurydzy – rośliny jednoliściennej. Literami A, B i C oznaczono
elementy trzech tkanek. Ściany komórkowe elementów A i C wybarwiły się na czerwono, a
elementu B – na niebieskozielono.
Na podstawie: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Zea1_Dutch_txt.jpg
7.1. (0–2)
Oznaczeniom literowym A–C na zdjęciu przyporządkuj spośród 1.–4. odpowiednie nazwy
elementów tkanek budujących tę wiązkę.
1. człon naczynia
2. człon rurki sitowej
3. komórka miękiszowa
4. włókno sklerenchymatyczne
A.
B.
C.
7.2. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby powstał poprawny opis budowy elementów wiązki
przewodzącej. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.
Człony rurek sitowych można zidentyfikować po tym, że ich ściany komórkowe są znacznie
(cieńsze / grubsze) od ścian członów naczyń oraz od komórek (sklerenchymy / miękiszu), a
ponadto (towarzyszą / nie towarzyszą) im komórki przyrurkowe.
7.3. (0–1)
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie 1., 2. albo 3.
Na podstawie zdjęcia można wnioskować, że lignina wybarwiła się na kolor
A.
B.
czerwony,
niebieskozielony,
ponieważ ligniną
są wysycone ściany
komórek
1.
członów naczyń i sklerenchymy.
2.
rurek sitowych i miękiszu.
3.
członów naczyń i rurek sitowych.
11 Biomedica
Biomedica 2022,
2022, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015) Zadanie
Zadanie 8.
8. (1
(1 pkt)
pkt)
Pierwotną tkankę okrywającą stanowi skórka, która przeważnie pozbawiona jest
chloroplastów. Na górnej powierzchni blaszki liściowej pozbawiona jest również
aparatów szparkowych oraz często pokryta jest warstwą kutykuli. Wykaż związek
między budową skórki liści, a przystosowaniem roślin do życia na lądzie.
12 Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015) Zadanie
Zadanie 3.
3. (3
(3 pkt)
pkt)
U roślin przyrost ściany komórkowej na grubość polega na odkładaniu kolejnych warstw
włókien celulozowych na warstwy już istniejące.
W najwcześniej odkładanych warstwach ściany włókna celulozowe są ułożone poprzecznie
do kierunku wydłużania się komórki. Dopiero późniejsze warstwy są ułożone równolegle
do tej osi. Ściany wtórne powstają na ścianach pierwotnych od strony protoplastu, po
zakończeniu wzrostu wydłużeniowego komórki. Są zbudowane z kolejnych warstw
mikrofibryli celulozowych i często podlegają procesom lignifikacji, kutynizacji bądź
suberynizacji (korkowacenia).
Na schemacie zilustrowano wzrost wydłużeniowy komórki.
Na podstawie: J. Kopcewicz, Podstawy biologii roślin, Warszawa 2012,
N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2013.
3.1. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące wzrostu komórek roślinnych są prawdziwe.
Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1.
Włókna celulozowe ułożone w ścianie pierwotnej poprzecznie do osi
wzrostu (kierunku wzrostu) ograniczają wzrost komórki na grubość.
P
F
2.
Brak w ścianie pierwotnej włókien celulozowych ułożonych równolegle do
osi wzrostu (kierunku wzrostu) sprawia, że możliwy staje się wzrost
wydłużeniowy komórki.
P
F
3.
Pod wpływem turgoru włókna celulozowe w ścianie wtórnej rozsuwają się i
komórka rośnie.
P
F
3.2. (0–1)
Na przykładzie jednej cechy wykaż związek budowy komórek korka z jego funkcją.
3.3. (0–1)
Podaj przykład tkanki roślinnej, której wtórne ściany komórkowe zawierają dużą ilość
ligniny, oraz określ, jaką funkcję w roślinie pełni ta tkanka.
13 Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015) Zadanie
Zadanie 4.
4. (2
(2 pkt)
pkt)
Miękisz powietrzny, zwany aerenchymą, występuje u roślin wodnych i roślin żyjących na
siedliskach podmokłych. Pełni on głównie funkcję tkanki przewietrzającej.
Na zdjęciu przedstawiono aerenchymę z kłącza tataraku.
Na podstawie : http://www.sbs.utexas.edu/mauseth/weblab/webchap3par/3.3-5.htm
4.1. (0–1)
Podaj jedną, widoczną na zdjęciu, cechę budowy aerenchymy, która różni tę tkankę od
innych typów tkanki miękiszowej i jest przystosowaniem do pełnienia funkcji
przewietrzającej.
4.2. (0–1)
Podaj przykład funkcji, którą pełni aerenchyma u roślin wodnych, innej niż
przewietrzanie.
14 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 8.
8. (2
(2 pkt)
pkt)
Niektóre owady żerujące na roślinach odżywiają się sokiem floemowym. Te owady
nakłuwają rurki sitowe za pomocą odpowiednio przystosowanych aparatów gębowych.
a)
Uzupełnij zdania opisujące łyko (floem) jako tkankę – podkreśl w każdym nawiasie
właściwe określenie.
Łyko należy do tkanek (twórczych / stałych). Jego elementy przewodzące – rurki sitowe są
zbudowane z komórek (żywych / martwych). Podobnie jak drewno, łyko jest tkanką
(jednorodną / niejednorodną).
15 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 5.
5. (3
(3 pkt)
pkt)
Na rysunkach przedstawiono kolejne etapy podziału mitotycznego komórki roślinnej.
Wybierz spośród poniższych (A–D) i zaznacz nazwę tkanki roślinnej, w której zachodzą
intensywne podziały mitotyczne, oraz określ, jakie znaczenie dla rozwoju rośliny mają
podziały komórek tej tkanki.
A. kolenchyma
Znaczenie:
B. drewno
C. miazga
D. łyko
16 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015) Zadanie
Zadanie 7.
7. (2
(2 pkt)
pkt)
Uczniowie mieli za pomocą mikroskopu świetlnego przeprowadzić obserwację cienkiego
skrawka pochodzącego z bulwy spichrzowej ziemniaka.
7.1. (0–1)
Ustal właściwą kolejność czynności, które należy wykonać w celu przeprowadzenia
obserwacji mikroskopowej komórek miękiszu spichrzowego. Wpisz numery 2.–6. we
właściwe miejsca tabeli.
Czynności
Kolejność
Umieścić obiekt badawczy w kropli wody na szkiełku przedmiotowym.
Pobrać możliwie cienki skrawek z bulwy spichrzowej ziemniaka.
1
Ustawić ostrość obrazu za pomocą śruby mikrometrycznej.
Przykryć obiekt badawczy szkiełkiem nakrywkowym.
Ustawić ostrość obrazu za pomocą śruby makrometrycznej.
Umieścić preparat na stoliku mikroskopu i włączyć oświetlenie.
7.2. (0–1)
Spośród rysunków A–D wybierz i zaznacz tkankę pochodzącą z bulwy spichrzowej
ziemniaka, w której gromadzona jest skrobia zaobserwowana przez uczniów.
17 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 9.
9. (4
(4 pkt)
pkt)
Banany są bogatym źródłem składników mineralnych, witamin z grupy B, witaminy C oraz
kwasu foliowego. Zawierają również dużo białka oraz węglowodanów, których zawartość
jest znacznie wyższa niż w innych owocach. W niedojrzałych, zielonych owocach banana
cukry występują głównie pod postacią skrobi, która w miarę dojrzewania owoców prawie w
całości ulega rozkładowi na cukry proste.
Wadą tych owoców jest to, że wykazują one stosunkowo krótką trwałość i dlatego przywozi
się owoce niedojrzałe, które dojrzewają dopiero na miejscu ich przeznaczenia.
Na podstawie: www.odzywianie.info.pl
9.1. (0–2)
Określ, w jaki sposób można sprawdzić, czy w probówkach zawierających zawiesinę
przygotowaną z całkowicie dojrzałego owocu banana jest jeszcze obecna skrobia
(probówka 1.) i czy występują już cukry proste (probówka 2.). W odpowiedzi dla każdej z
prób uwzględnij nazwę zastosowanego odczynnika i sposób odczytania wyniku.
1. probówka 1. – wykrywanie skrobi:
2. probówka 2. – wykrywanie cukrów prostych:
9.2. (0–1)
Podaj pełną nazwę tkanki roślinnej, w której są zmagazynowane węglowodany w
owocach bananów.
19 Matura
Matura Maj
Maj 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007) Zadanie
Zadanie 10.
10. (2
(2 pkt)
pkt)
W niektórych stałych tkankach roślinnych występują martwe komórki pozbawione
protoplastu. Na rysunkach A i B przedstawiono przekroje i modele (komórki ciemniejsze)
przestrzenne komórek tworzących jedną z tkanek wzmacniających.
a)
Podaj nazwę rodzaju tkanki wzmacniającej, która może być zbudowana z komórek
przedstawionych na rysunku A lub B.
b)
Wykaż związek widocznej na rysunkach wspólnej cechy budowy przedstawionych
komórek z funkcją pełnioną przez tę tkankę.
20 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015) Zadanie
Zadanie 8.
8. (2
(2 pkt)
pkt)
Na rysunku przedstawiono jemiołę Viscum album. Jemioła jest półpasożytem o skórzastych,
zimozielonych liściach, występującym głównie na drzewach liściastych. Wytwarza białe,
lepkie jagody, zjadane przez ptaki i przenoszone z drzewa na drzewo. Nasiona przyklejają
się do gałęzi. Z nasion kiełkują siewki. Wytwarzają one charakterystyczne organy – ssawki
wrastające poprzez korę żywiciela aż do tkanki, z której czerpią wodę i sole mineralne.
8.2. (0–1)
Podaj nazwę tkanki przewodzącej żywiciela oraz nazwę komórek tej tkanki, z których
jemioła czerpie niezbędne substancje.
Nazwa tkanki przewodzącej:
Nazwa komórek:
21 Zbiór
Zbiór zadań
zadań CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015) Zadanie
Zadanie 52.
52. (2
(2 pkt)
pkt)
Tkanka miękiszowa, stanowiąca główną masę ciała roślin, jest zbudowana z żywych
komórek o regularnych kształtach, których wnętrze wypełnia centralnie położona wakuola i
otacza cienka, celulozowa ściana komórkowa. Włókna celulozowe ściany komórkowej
zanurzone są w bezpostaciowej macierzy, składającej się z hemiceluloz, pektyn oraz
wielocukrowcowego śluzu. Pomiędzy składniki macierzy mogą wnikać większe ilości wody.
W zależności od pełnionej funkcji wyodrębnia się kilka rodzajów tkanki miękiszowej, które
mogą występować w różnych organach rośliny. Czasami rodzaj miękiszu danej rośliny
zależy od jej środowiska życia. Na rysunku przedstawiono różne rodzaje tkanki
miękiszowej, oznaczone literami (A–E).
Na podstawie: A. Szweykowska, J. Szweykowski, Botanika, t. 1., Warszawa 1997, s. 125;
E. Malinowski, Anatomia roślin, Warszawa 1983, s. 132;
Encyklopedia szkolna. Biologia, praca zbiorowa, Warszawa 1999, s. 531–532.
a)
Wiedząc, że komórki miękiszu oznaczonego literą E, zawierają substancje śluzowe
zarówno w dużych wakuolach, jak i w ścianie komórkowej (wzbogaconej również
pektynami), określ, jaką funkcję pełni ten rodzaj miękiszu w roślinie. Odpowiedź
uzasadnij.
b)
Podaj, jakie rodzaje tkanki miękiszowej (A–E) występują u wymienionych typów
ekologicznych roślin 1–3. Uzasadnij swój wybór, odnosząc się do każdego z nich.
1. hydrofity
2. kserofity (sukulenty)
3. mezofity
22 Matura
Matura Maj
Maj 2013,
2013, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007) Zadanie
Zadanie 2.
2. (1
(1 pkt)
pkt)
Po zakończeniu wzrostu komórki roślinne się różnicują. W trakcie tego procesu jest
budowana wtórna ściana komórkowa, w skład której mogą wchodzić różne substancje
wpływające na właściwości ściany komórkowej, takie jak kutyna, lignina lub suberyna.
Podkreśl nazwy tych tkanek roślinnych, których przystosowanie do pełnionej funkcji
polega na obecności ścian komórkowych zbudowanych głównie z ligniny.
drewno, korek, kolenchyma, łyko, miazga, sklerenchyma
23 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2011,
2011, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 2.
2. (1
(1 pkt)
pkt)
Ściany komórkowe w komórkach roślinnych są zbudowane głównie z mikrofibryl
celulozowych. Włókna celulozowe są odporne na rozciąganie, a ich sposób ułożenia w
ścianie komórkowej wpływa na kierunek, w którym rosnąca komórka będzie się
powiększała.
Na rysunkach A i B przedstawiono typy wzrostu komórek o różnym sposobie ułożenia
mikrofibryl celulozowych.
Zakreśl literę, którą oznaczono typ wzrostu charakterystyczny dla komórek sitowych.
24 Matura
Matura Sierpień
Sierpień 2011,
2011, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 16.
16. (2
(2 pkt)
pkt)
Na rysunkach przedstawiono trzy przykłady tkanki okrywającej, występującej na różnych
organach roślinnych.
a)
Do każdego przykładu tkanki (A–C) przyporządkuj wszystkie najbardziej
prawdopodobne miejsca jej występowania w roślinie. Wybierz ich numery z
poniższych.
1. korzenie
2. łodygi
3. liście
4. kwiaty
A.
B.
C.
25 Matura
Matura Maj
Maj 2010,
2010, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007) Zadanie
Zadanie 4.
4. (2
(2 pkt)
pkt)
Drewno (ksylem) jest tkanką niejednorodną, zbudowaną z cewek lub naczyń, miękiszu
drzewnego i włókien drzewnych. Elementy tkanki przewodzącej wykazują duże
zróżnicowanie budowy i funkcji.
Na podstawie powyższych informacji podaj, które elementy drewna pełnią niżej
wymienione funkcje.
1.
2.
funkcja przewodząca
funkcja wzmacniająca
26 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2010,
2010, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 10.
10. (2
(2 pkt)
pkt)
Transport substancji w drewnie i łyku, które tworzą wiązkę przewodzącą u roślin
okrytonasiennych odbywa się z różną szybkością, np. maksymalna szybkość przewodzenia
wody przez naczynia drewna u roślin zielnych wynosi 100 cm na minutę, a szybkość
przewodzenia asymilatów przez rurki sitowe łyka wynosi 2,8–11 cm na minutę.
Spośród niżej wymienionych cech tkanek roślinnych, wybierz dwie cechy budowy
naczyń świadczące o przystosowaniu do opisanej funkcji i wyjaśnij ich znaczenie.
A. Niewielkie światło komórek w związku z silnie zgrubiałymi ścianami.
B. Częściowy lub całkowity zanik ścian poprzecznych między członami naczyń.
C. Komórki żywe silnie zwakuolizowane.
D. Martwe komórki bez protoplastu.