Uploaded by
common.user8964
Trudne-słowa-końcowe-zajęcia
Trudne słowa 2025 - podział według tematów (wszystkie grupy) UKŁAD KRWIOTWÓRCZY 1. Niedokrwistość megaloblastyczna – charakteryzuje się zmniejszoną liczbą krwinek czerwonych, niskimi wartościami hematokrytu (% objętości krwi krążącej w organizmie, który stanowią krwinki czerwone). W niedokrwistości tej objętość erytrocytu jest większa i często wynika z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego. 2. Obrzęk naczynioruchowy (obrzęk Quinckego) - choroba skóry i błon śluzowych charakteryzująca się występowaniem ograniczonych obrzęków. Obrzęki są niebolesne, bez świądu i obejmują najczęściej kończyny, okolice stawów. 3. Cewa nerwowa – tkanka zarodkowa, z której w poszczególnych etapach ciąży rozwija się rdzeń kręgowy oraz mózg, czyli ośrodkowy układ nerwowy. Wszelkie uszkodzenia lub zaburzenia cewy nerwowej w pierwszych tygodniach ciąży skutkują poważnymi, wrodzonymi wadami u noworodka. 4. Objawy hematologiczne – zaburzenia dotykające krwi i układu krwiotwórczego. Mogą obejmować m.in. anemię, leukopenię, trombocytopenię, powiększenie węzłów chłonnych. 5. Reakcja anafilaktyczna - to ciężka, zagrażająca życiu reakcja alergiczna, która występuje szybko po kontakcie z alergenem. Objawy obejmują np. nagły spadek ciśnienia krwi, co prowadzi do zawrotów głowy, osłabienia, a nawet utraty przytomności, trudność w oddychaniu, kołatanie serca. 6. Hemochromatoza – uwarunkowana genetycznie choroba, w której dochodzi do zwiększonego wchłaniania żelaza w jelicie cieńkim. Prowadzi do nadmiernego gromadzenia żelaza w tkankach m.in. sercu, stawach, trzustce, wątrobie i uszkodzenia tych narządów. 7. Hemosyderoza – choroba charakteryzująca się nadmiernym gromadzeniem, żelaza w organizmie, spowodowana zwiększonym wychwytem lub wchłanianiem żelaza lub defektem metabolizmu. Może prowadzić do uszkodzenia tkanek i zaburzenia funkcjonowania narządów. 8. Talasemia – genetycznie uwarunkowana niedokrwistość hemolityczna, w których zmniejszenie liczby krwinek czerwonych wynika z częstego rozpadu. Powstają nieprawidłowości w strukturach białek, które budują hemoglobinę. 9. Niedokrwistość syderoblastyczna – wrodzona lub nabyta niedokrwistość w której krwinki czerwone zawierają za mało hemoglobiny, a w szpiku kostnym są tzw. syderoblasty pierścieniowate. 10.Niedokrwistość Addisona – Biermera -choroba w której dochodzi do produkcji nieprawidłowych krwinek, dużych krwinek (megaloblastów). Wiąże się z niedoborem witaminy B12. 11.Czerwienica prawdziwa - jest jednym z nowotworów mieloproliferacyjnych. Charakteryzuje się znacznie podwyższonym poziomem erytrocytów, hemoglobiny i hematokrytu. 12.Czynnik Castle’a - w żołądku czynnik ten wiąże się z witaminą B12, tworząc odporny na trawienie kompleks niezbędny do transportu tej witaminy do jelita cienkiego, gdzie jest wchłaniana do krwiobiegu. Bez niego witamina B12 nie może być efektywnie przyswajana przez organizm. 13.Niedokrwistość aplastyczna - choroba szpiku kostnego, w której dochodzi do upośledzenia produkcji wszystkich rodzajów krwinek. Objawia się osłabieniem, skłonnością do infekcji i krwawieniami. 14.Niedokrwistość hemolityczna - rodzaj anemii, w której dochodzi do przyspieszonego rozpadu erytrocytów, co prowadzi do ich niedoboru we krwi. Objawia się osłabieniem, ciemnym moczem. 15.Niedokrwistość synderoachrestyczna (anemię syderoakrestyczną) - żelazo jest prawidłowo dostarczane do szpiku, ale nie może być skutecznie wykorzystywane do syntezy hemoglobiny. Prowadzi to do nagromadzenia żelaza w organizmie i powstawania nieprawidłowych erytrocytów. Objawia się osłabieniem, bladością. 16.Niedokrwistość z niedoboru żelaza - niedokrwistość, w której z powodu zbyt małej ilości żelaza w organizmie doszło do upośledzenia syntezy hemu, powstawania czerwonych krwinek mniejszych niż prawidłowe i zawierających mniej hemoglobiny. Jest najczęstszą postacią niedokrwistości. 17.Utajony niedobór żelaza - powstaje, gdy organizm nie posiada zgromadzonych zapasów żelaza a dostarczane z zewnątrz żelazo wystarcza mu jedynie na bieżące potrzeby 18.Stenoza przełyku - rzadko występująca wada wrodzona ściany przełyku. Polega na zaburzeniu oddzielenia się przełyku od dróg oddechowych w fazie rozwoju embrionalnego. 19.Objawowy niedobór żelaza - niedobór żelaza dający się poznać charakterystycznymi objawami takimi jak: osłabienie, przewlekłe zmęczenie, pogorszenie kondycji, bladość skóry, tachykardia, zimne stopy i dłonie, łamliwość paznokci, podłużne prążki na paznokciach, utrata apetytu, łamliwość i wypadanie włosów, bóle głowy i problemy z koncentracją/pamięcią, spaczone łaknienie w postaci chęci zjedzenia kredy, krochmalu, gliny (objaw najczęściej występujący u dzieci) 20.Powolne wstrzyknięcie- jest to padanie dożylne mające prędkość 1ml/min 21.Pomostowanie tętnic wieńcowych - jest to zabieg mający na celu stworzenie nowych połączeń w celu przywrócenia krążenia krwi w sercu. 22.Koagulopatia- jest to zaburzenie krzepnięcia krwi, które objawia się upośledzeniem krzepnięcia. 23.Fibrynoliza- jest to fizjologiczny proces mające na celu rozpuszczenie zakrzepów pod wpływem enzymu plazminy. 24.Zakrzepica (choroba zakrzepowo-zatorowa)- choroba tworząca zakrzepy zwykle w żyłach głębokich (uda, podudzia i biodra), które utrudniają przepływ krwi. Skrzepy te stanowią szczególne zagrożenie dla życia gdy oderwą się odściany żylnej i zatkają ważne naczynie, nieleczona prowadzi do zatorowości płucnej/zawału serca/udaru mózgu--->zgonu (?) 25.Trombofilia (nadkrzepliwość)- choroba zwiększająca ryzyko powstawania zakrzepów przez m.in. zwiększone wydzielanie trombiny lub upośledzenie fibrynolizy 26.DIC (zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, inaczej “koagulopatia ze zużycia”)- krzepnięcie krwi z wytworzeniem dużej ilości fibryny, która tworzy zakrzepy w drobnych naczyniach krwionośnych 27.CBP (ang. Cardiopulmonary bypass)- zabieg na sercu lub płucach z zastosowaniem sztucznego płuco-serca, zwany inaczej krążeniem pozaustrojowym 28.Hemodializa – zabieg stosowany w leczeniu zaawansowanej przewlekłej i ostrej niewydolności nerek, a także niektórych zatruć. Jego celem jesy usunięcie produktów przemiany materii, nadmiaru wody, substancji toksycznych (np. alkoholi niespożywczych, przedawkowanych leków) 29.Sprue - znane również jako celiakia (lub choroba trzewna), to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która powoduje uszkodzenie błony śluzowej jelita cienkiego w odpowiedzi na spożywanie glutenu. Gluten to białko znajdujące się w pszenicy, życie i jęczmieniu. 30.Porfiria skórna późna – choroba spowodowana niedoborem enzymu dekarboksylazy uroporfirynogenu. Manifestuje się głównie poprzez zmiany skórne, takie jak pęcherze, nadwrażliwość na światło i nadmierna pigmentacja. 31.Resekcja żołądka - zabieg chirurgiczny polegający na częściowym lub całkowitym usunięciu żołądka, najczęściej stosowany w leczeniu nowotworów, wrzodów lub otyłości. BIEGUNKI 1. Anuria (bezmocz) – stan, w którym ilość wydalanego moczu w ciągu doby nie przekracza 100 ml 2. Oligonuria (skąpomocz) - stan, w którym ilość wydalanego moczu w ciągu doby nie przekracza 400-500 ml 3. Szok hemodynamiczny – stan niewystarczającego przepływu krwi przez narządy, prowadzący do ich uszkodzenia 4. Zespół DRESS (Polekowa reakcja z eozynofilią i objawami ogólnymi) – rzadka reakcja polekowa polegająca na zmianach skórnych (o charakterze osutki plamisto-grudkowej), gorączce (ponad 38 st. C), zajęciu narządów wewnętrznych oraz zmianach we krwi obwodowej (eozynofilia, neutrofilia, neutropenia, trombocytopenia, anemia hemolityczna). Rozwija się w ciągu 1-3 tygodni. 5. Zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka – bardzo rzadkie reakcje polekowe polegające na apoptozie keratynocytów i odłączaniu się warstwy naskórka w obrębie skóry i błon śluzowych. Główną cechą tego zespołu jest występowanie pęcherzy podnaskórkowych które z czasem pękają tworząc głębokie bolesne i ciężko gojące się nadżerki. 6. Dieta bogatoresztkowa: dieta bogato resztkowa to sposób odżywiania oparty na produktach bogatych w błonnik. niedrożność jelit: Niedrożność jelit to stan, w którym dochodzi do zablokowania przepływu treści pokarmowej przez jelita, co powoduje ból brzucha, wzdęcia, nudności. 7. Niepowikłana choroba uchyłkowa jelita grubego: obecność małych uwypukleń w ścianie jelita, które zwykle nie powodują dolegliwości, ale czasem mogą wywoływać łagodny ból brzucha, wzdęcia lub zaparcia. 8. Plamica: stan, w którym na skórze, błonach śluzowych lub narządach wewnętrznych pojawiają się drobne, czerwono-fioletowe plamy spowodowane wynaczynieniem krwi z naczyń włosowatych. 9. Reakcja rzekomoanafilaktyczna: Reakcja rzekomo anafilaktyczna to reakcja organizmu podobna do alergii, ale niewywołana przez układ odpornościowy, tylko przez bezpośrednie uwolnienie substancji, które powodują objawy, takie jak wysypka, obrzęk, duszności (histamina a nie przeciwciała IgE) 10.Ryfamycyny: grupa antybiotyków, które działają poprzez hamowanie syntezy RNA w komórkach bakterii. (Inaczej: uniemożliwiają rozmnażanie się bakterii) 11.Pojedynczy okres leczenia: czas, przez który należy stosować lek, aby uzyskać oczekiwane efekty. 12.Ostra biegunka - o biegunce mówi się wtedy, gdy stolec oddawany jest z większą częstotliwością niż zwykle (powyżej 3 wypróżnień na dzień) lub w zwiększonej ilości (powyżej 200 ml na dzień), a jego konsystencja jest zbyt luźna (stolec jest półpłynny, płynny lub wręcz wodnisty). Utrzymuje się do 14 dni 13.Przewlekłą biegunka czynnosciowa - Jest to stan chorobowy polegający na oddawaniu większej liczby stolców o luźnej lub wodnistej konsystencji, niekiedy z obecnością krwi lub śluzu, utrzymujący się powyżej 2 tygodni (wg innych autorów – powyżej 4 tyg.), doprowadzający często do niedożywienia. 14.Doustny płyn nawadniający - gotowa mieszanina elektrolitów i glukozy przeznaczona do nawadniania dzieci i dorosłych w ostrej biegunce. 15.Bezoar - nagromadzenie niestrawionych substancji w żołądku. 16.Reakcja alergiczna - złożona odpowiedź układu immunologicznego na kontakt z alergenem. 17.Zapaść - medycznego stanu zwanego „wstrząsem”, który jest nagłym i krytycznym pogorszeniem funkcji układu krążenia i/lub oddechowego lub mózgu. Stan ten wymaga pilnej interwencji medycznej, będąc jednym z najbardziej krytycznych przypadków w dziedzinie medycyny. 18.Zaparciem nazywa się zbyt małą częstość wypróżnień (≤2 na tydzień) oraz inne, często zgłaszane przez pacjentów dolegliwości: trudności w zapoczątkowaniu codziennej defekacji (oddawania stolca) z koniecznością nadmiernego parcia i towarzyszącym uczuciem niepełnego wypróżnienia lub oddawanie suchego, zbitego stolca. Zaparcie ciężkie oznacza ≤2 wypróżnienia na miesiąc. Potocznym określeniem zaparć jest zatwardzenie. 19.Wysypka, osutka – wykwity na skórze lub błonach śluzowych powstałe w wyniku: reakcji alergicznej, kontaktu z substancją chemiczną, szczepienia ochronnego, zatrucia lekami, bądź jako objaw choroby zakaźnej. 20.Pokrzywka to choroba, w przebiegu której na skórze, pod wpływem zadziałania jakiegoś czynnika, tworzą się wypukłe blade bąble otoczone zaczerwienieniem. Pokrzywka powoduje silny świąd lub pieczenie skóry, jest zwykle niebolesna i ustępuje bez pozostawienia blizn czy przebarwień skóry 21.Zespół Lyella (inaczej: toksyczna rozpływna martwica naskórka) - choroba, w której występują zmiany martwicze naskórka. Objawia się m.in. występowaniem surowiczych pęcherzy na skórze i intensywnym łuszczeniem się (“spełzaniem”) pozornie zdrowego naskórka. 22.Okrężnica olbrzymia (inaczej: ostre rozdęcie okrężnicy) - powikłanie chorób zapalnych jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub rzekomobłoniaste zapalenie jelit, polega na rozszerzeniu i przeroście okrężnicy. 23.Rzekomobłoniaste zapalenie jelit to ciężka infekcja jelita grubego, najczęściej wywołana przez bakterię Clostridioides difficile, która rozwija się po antybiotykoterapii. Powoduje biegunkę, bóle brzucha i gorączkę, a w ciężkich przypadkach może prowadzić do groźnych powikłań wymagających leczenia szpitalnego. 24.Chorioretinopatia surowicza - choroba oka, będąca rzadkim skutkiem ubocznym stosowania preparatu. Polega na odwarstwieniu się siatkówki. Objawami są: mroczek w polu widzenia, centralnie zamglone widzenie, postrzeganie widzianych przedmiotów jako mniejsze lub bardziej oddalone. 25.Zaćma podtorebkowa - rodzaj zaćmy, w którym zmętnienie soczewki pojawia się w jej tylnej części. Występuje upośledzenie widzenia z bliska, w subcentralnym (obok centrum) miejscu pola widzenia chory widzi plamkę (tzw. mroczek). Objawy pogarszają się w jasnym świetle. 26.Hipodynamia to spadek aktywności ruchowej, niedostatek ruchu. W negatywny sposób odbija się na zdrowiu, stanowiąc bezpośrednio lub pośrednio przyczynę regresu sprawności i wydolności fizycznej oraz wielu przewlekłych schorzeń. 27.Ileostomia jest to zabieg chirurgiczny, w którym część jelita cienkiego zostaje doprowadzona do powierzchni brzucha i pozwala na odprowadzenie kału do worka stomijnego, który jest po prawej części brzucha. Wykonuje się ją w sytuacji, gdy końcowa część jelita cienkiego objęta jest zmianami chorobowymi 28.Kolostomia to zabieg chirurgiczny, który polega na doprowadzeniu okrężnicy (część jelita grubego) do powierzchni brzucha i pozwala na odprowadzenie kału do worka stomijnego, który jest po lewej części brzucha. Jest to konieczne w przypadku usunięcia kawałka jelita grubego. 29.Cholestatyczne zapalenie wątroby (cholestaza) - stan, w którym odpływ żółci z wątroby jest zablokowany lub upośledzony. Może to być skutkiem uszkodzenia wątroby lub dróg żółciowych. Objawami cholestazy są: żółtaczka, świąd skóry, ciemne zabarwienie moczu i odbarwiony stolec. Przyczyny to zapalenie wątroby, alkoholowe choroby wątroby, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, pierwotne zapalenie dróg żółciowych. Do leków, które mogą powodować cholestazę należą: tabletki antykoncepcyjne, steroidy anaboliczne, amoksycylina, estradiol, chloropromazyna. 30.Miastenia jest schorzeniem wynikającym z zaburzeń przewodnictwa mięśniowo – nerwowego. Charakteryzuje się nadmierną męczliwością i osłabieniem siły mięśni (mięśnie oka, gardła i kończyn). 31.Zespół Marfana jest to rzadka, uwarunkowana genetycznie choroba tkanki łącznej, która charakteryzuje się nieprawidłową strukturą białka – fibryliny, widoczny jest u noworodków zaraz po urodzeniu. Objawy m.in: dysproporcje budowy ciała, bardzo smukłe ciało, zniekształcenia w obrębie klatki piersiowej, określane jako kurza bądź szewska klatka piersiowa, mała żuchwa. 32.Zespół Turnera to choroba genetyczna, która występuje tylko u dziewczynek i jest spowodowana całkowitym lub częściowym brakiem jednego z chromosomów X. Głównymi objawami zespołu Turnera są niski wzrost oraz zaburzenia dojrzewania płciowego, które zwykle skutkują bezpłodnością, 33.Zespół Ehlersa-Danlosa - grupa najczęściej występujących dziedzicznych chorób tkanki łącznej obejmujących kilkanaście podtypów. Głównymi objawami choroby są nadmierna rozciągliwość skóry, kruchość tkanek i nadmierna ruchliwość stawów. Przyczyną choroby są mutacje genowe dla genów kolagenu, wywołujące nieprawidłowości w procesie syntezy i obróbki potranslacyjnej kolagenu, nieprawidłową biosyntezę glikozoaminoglikanów oraz zaburzenia procesów wewnątrzkomórkowych. 34.Choroba Behceta - objawia się zmianami w obrębie błon śluzowych i skóry, w narządzie wzroku, płucach, sercu, stawach, w przewodzie pokarmowym, narządach płciowych i w układzie nerwowym. 35.Aspiracja do płuc - ma miejsce, gdy jedzenie, płyn lub inny materiał dostaje się do dróg oddechowych osoby, a ostatecznie do płuc przez przypadek . Może się to zdarzyć, gdy osoba połyka, lub jedzenie może cofnąć się z żołądka. Może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak zapalenie płuc i przewlekłe bliznowacenie płuc. 36.Zgłębnik (żołądkowy/dwunastniczy) - to giętki dren wprowadzany przez nos lub jamę ustną do żołądka lub jelita cienkiego, przez który do organizmu pacjenta dostarczane jest pożywienie. Do karmienia przez sondę wykorzystuje się większe strzykawki o pojemności 50-160 ml, w której podaje się zmiksowane pokarmy podgrzane do temperatury ok. 30 stopni C. MOCZOWY 1. Odwracalna kwasica metaboliczna hiperchloremiczna - zaburzenie równowagi kwasowo- zasadowej, w którym dochodzi do obniżenia pH krwi z jednoczesnym wzrostem stężenia chlorków. Najczęściej wynika z utraty węglowodanów, obciążenia chlorkami. Objawy obejmują osłabienie, nudności, hiperwentylację i zaburzenia rytmu serca. 2. Pemfigoid - przewlekła, autoimmunologiczna choroba pęcherzowa, występująca głównie u osób starszych. Jest spowodowany obecnością przeciwciał przeciwko białkom błony podstawnej naskórka. Powoduje stan zapalny oraz oddzielenie się naskórka od skóry właściwej. Objawia się napiętymi pęcherzami wypełnionymi płynem surowiczym lub krwistym, świądem oraz nadżerkami w obrębie błon śluzowych. 3. Trombocytopenia - stan, w którym liczba płytek krwi spada poniżej normy. Może być spowodowana:-zmniejszoną produkcją płytek krwi (np. przez uszkodzenia szpiku kostnego w wyniku białaczki, niedoborów wit. B12 lub kwasu foliowego, chemio- lub radioterapią), zwiększonym niszczeniem lub zużyciem płytek (np. przez małopłytkowość immunologiczną, sepsę), zatrzymaniem płytek w śledzionie (np. w wyniku marskości wątroby). Objawia się częstymi siniakami, krwawieniami z nosa czy dziąseł, przedłużonymi miesiączkami, krwawieniami z przewodu pokarmowego, krwiomoczem. 4. Dyskrazje komórek krwi - określenie chorób krwi, wynikających z nieprawidłowości produkcji, funkci lub niszczenia komórek krwi w szpiku kostnym. Mogą dotyczyć zarówno erytrocytów, leukocytów, jak i trombocytów. Są to np.: niedokrwistości, białaczki czy trombocytopenia. 5. Astma analgetyczna - postać astmy oskrzelowej wywołanej przez leki z grupy NLPZ. Wynika z zaburzenia szlaku metabolicznego kwasu arachidonowego. Objawy występujące w astmie analgetycznej to duszność, świszczący oddech, kaszel po przyjęciu NLPZ, katar, nawracające zapalenia zatok. 6. Zastoinowa niewydolność serca - stan, w którym serce nie jest w stanie przepompować krwi na obwód ciała. Wynika to ze zmian w jego budowie i/lub funkcji, prowadzących do spadku objętości wyrzutowej. Osłabiona kurczliwość mięśnia sercowego sprawia, że krew zaczyna zalegać w jamach organu. 7. Wodobrzusze - nadmierna ilość płynów w jamie brzusznej. Może być spowodowana marskością wątroby lub chorobą nowotworową. 8. Obrzęki w zespole nerczycowym - zaburzenie czynności nerek spowodowane nadmierną ilością płynów w organizmie. 9. Choroba Addisona - choroba spowodowana niedoborem hormonów nadnerczy, głównie kortyzolu. Objawia się skrajnym osłabieniem, zmniejszeniem masy ciała oraz niskim ciśnieniem krwi. 10.Nefropatia cukrzycowa - uszkodzenie nerek dotyczące zarówno struktury, jak i funkcjonowania tego organu. Rozwija się przy przewlekłej hipergligemii. 11.Perfuzja łożyska - proces przepływu krwi między matką a płodem przez łożysko 12.Kamica moczowodowa- przedostanie się kamieni z nerki do moczowodu, pacjent odczuwa silny ból w dole pleców 13.Zapalenie miedniczek nerkowych- najczęstszą przyczyną jest zakażenie bakteryjne (E.coli) objawia się bólem pleców w okolicy lędźwi 14.Zapalenie brodawki Vatera- brodawka vatera odpowiada za mieszanie się żółci, soków trawiennych i pokarmu, jej stan zapalny może powodować osłabienie, utraty masy ciała, nadmierną senność, świąd skóry i jej żółte zabarwienie 15.Syndrom wiotkiej tęczówki flopp iris syndrom- tęczówka unosi się w odpowiedzi na normalny przepływ płynu wewątrzgałkowego, zwiężenie źrenicy 16.Choroba Takayasu- choroba zapalna dużych tętnić prowadząca do ich zwężenia I zaburzeń ukrwienia różnych narządów 17.Krystaluria- występowanie kryształów w osadzie świeżo oddanego moczu 18.Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek – zapalenie kłębuszków nerkowych, które zaburza pracę nerek; najczęściej samoograniczające się; może być pochodzenia bakteryjnego, wirusowego, grzybicznego lub pierwotniakowego 19.Śpiączka wątrobowa – zespół objawów neuropsychiatrycznych spowodowany najczęściej marskością wątroby; objawy: dezorientacja, zaburzenia pamięci i myślenia, wahania nastroju, drżenie rąk, zaburzenia snu 20.Toczeń rumieniowaty układowy – układowa choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym; objawy zależą od objętej przez chorobę tkanki 21.Jaskra wtórna zamkniętego kąta – postać jaskry, w której występują bóle oczu, zamglenie widzenia, tęczowe koła wokół źródeł światła 22.Cholestaza wewnątrzwątrobowa – zastój żółci wewnątrz wątroby 23.Porfiria – gromadzenie się porfiryn w organizmie wynikające z niedoboru enzymów biorących udział w syntezie hemu 24.Azotemia – podwyższone stężenie związków azotowych we krwi 25.Parestezje – czucie opaczne, nietypowe odczuwanie mrowienia, drętwienia w obrębie jednej lub więcej kończyn, w tym dłoni i palców, czasem też tułowia i głowy 26.Pancytopenia – obniżenie liczby krwinek czerwonych (erytrocytów), krwinek białych (leukocytów) i płytek krwi (trombocytów) 27.Wrzód miękki – choroba weneryczna wywoływana przez Gram (-) pałeczkę Haemophilus ducrei, która objawia się powstawaniem miękkiego, bolesnego owrzodzenia, najczęściej w obrębie narządów płciowych 28.Limfohistiocytoza hemofagocytowa – rzadki, zagrażający życiu zespół autoimmunologiczny charakteryzujący się niekontrolowaną aktywacją cytostatycznych limfocytów i makrofagów; objawy: gorączka, powiększenie wątroby i śledziony, pancytopenia, podwyższone stężenie ferrytyny, wzrost aktywności aminotransferaz, koagulopatia 29.Dur brzuszny – ogólnoustrojowa choroba bakteryjna wywoływana Gram (-) pałeczkami Salmonella enterica; źródłem zakażenia może być brudna woda, nieumyte owoce, nieczystości; objawy: gorączka, wyczerpanie, ból brzucha, rumieniowa wysypka plamisto- grudkowa na skórze klatki piersiowej lub nadbrzusza, powiększenie wątroby, śledziony i węzłów chłonnych szyi, zapalenie spojówek 30.Dyspepsja- tzw. niestrawność, objawia się bólem w górnej części brzucha, uczuciem pełności po jedzeniu, nudnościami i wymiotami. 31.Hipoprotrombinemia- niedobór trombiny, w konsekwencji utrudnia powstanie skrzepu i wydłuża czas krwawienia. 32.Reakcje alergiczne typu późnego - pojawiają się one na skutek nadmiernego wydzielania przez limfocyty T cytokin, reakcja alergiczna pojawia się po kilku godzinach, lub nawet po kilku dniach od ekspozycji na alergen. 33.Polineuropatia - schorzenie, w którym dochodzi do jednoczesnego uszkodzenia wielu nerwów obwodowych. Objawia się osłabieniem mięśni, drętwieniem, mrowieniem, bólem oraz utratą czucia, zwłaszcza w rękach i stopach. 34.Efekt disulfiramowy - nagromadzenie się aldehydu octowego w organizmie w wyniku jednoczesnego przyjęcia alkoholu i niektórych leków. 35.Methemoglobinemia - stan, w którym dochodzi do wzrostu poziomu methemoglobiny we krwi, prowadząc do niedotlenienia tkanek. Methemoglobina to rodzaj hemoglobiny, w którym żelazo występuje na +III stopniu utlenienia zamiast na +II. TARCZYCA 1. Leukocytoklastyczne zapalenie naczyń – stan zapalny małych naczyń, objawiający się czerwoną wysypką, często spowodowany infekcją, lekami lub chorobą autoimmunologiczną. 2. Tyroidektomia – operacyjne usunięcie tarczycy. 3. Scyntygrafia supresyjna – badanie tarczycy przy użyciu substancji promieniotwórczej, sprawdzające jej funkcjonowanie. 4. Hiperkineza – nadmierna ruchliwość, pobudzenie. 5. Plazmafereza – zabieg polegający na oczyszczaniu krwi z określonych substancji, stosowany np. w leczeniu zatruć lub chorób autoimmunologicznych. 6. Scyntygrafia – badanie obrazowe, w którym używa się niewielkich dawek substancji promieniotwórczej, aby zobaczyć funkcjonowanie narządów, np. tarczycy. 7. Przełom tarczycowy – stan zagrożenia życia spowodowany skrajną nadczynnością tarczycy 8. Eutyreoza - stan, w którym stwierdza się prawidłowy poziom hormonów wydzielanych przez tarczycę we krwi. 9. Wole obojętne tarczycy - powiększenie gruczołu tarczowego bez zaburzeń w funkcjonowaniu hormonalnym tarczycy, wywołane najczęściej niedoborem jodu w diecie. Często nie dają żadnych objawów. Gdy dojdzie do dużego rozrostu wola, chory może odczuwać objawy spowodowane uciskiem (duszność, zaburzenia połykania, chrypa). 10.Streptawidyna - białko uzyskiwane z bakterii Streptomyces avidinii, które stosowane jest w biotechnologii do oczyszczania białek. Wiąże niekowalencyjnie biotynę. 11.Opryszczkowe zapalenie skóry Duhringa (DH) - choroba dermatologiczna, o podłożu autoimmunologicznym, która objawia się charakterystyczną, polimorficzną osutką świądową. Zmiany skórne są odpowiedzią organizmu na kontakt z nietolerowanym białkiem glutenu. 12.Zapalenie naczyń z hipokomplementemią - jest zapaleniem małych naczyń krwionośnych z towarzyszącym obniżeniem stężenia specyficznych białek osocza, zwanych składowymi dopełniacza: C1q, C3, C4. U wszystkich chorych obecne są zmiany skórne charakterystyczne dla pokrzywki, czyli płasko-wyniosłe, czerwone lub różowe zabarwienie skóry, dobrze odgraniczone, blednące po ucisku. 13.Choroba Hashimoto (AZT) - przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. Jest to choroba autoimmunizacyjna (choroba z autoagresji). Efektem tego procesu jest stan zapalny tarczycy, a następnie pogłębiająca się niewydolność pracy tego narządu. 14.Choroba Gravesa-Basedowa – schorzenie autoimmunologiczne, w którym autoantygenem jest receptor TSH. Jego pobudzenie przez przeciwciała anty-TSHR powoduje wzmożone wydzielanie hormonów tarczycy i objawy nadczynności tarczycy 15.KRYZYS ADDISONA-ostra niewydolność kory nadnerczy 16.HIPERKINEZY-wzmożona aktywność mięśni 17.GRANULOCYTOPENIA - zmniejszenie liczby granulocytów oraz krwinek białych we krwi obwodowej 18.ORBITOPATIA ENDOKRYNNA (orbitopatia tarczycowa) - W przebiegu chorób tarczycy, najczęściej w jej nadczynności, dochodzi zwiększenia objętości tkanek oczodołu, co powoduje ucisk na gałkę oczną i w konsekwencji wytrzeszcz osiowy. 19.PANCYTOPENIA - zmniejszenie liczby wszystkich krwinek 20.TROMBOCYTOPENIA - zmniejszenie liczby płytek krwi, co może się objawiać nadmiernymi krwawieniami 21.UOGÓLNIONA LIMFADENOPATIA - powiększenie węzłów chłonnych 22.ABLACJA TARCZYCY - zabieg niszczenia guzków tarczycowych, zwykle za pomocą lasera ZAPARCIA 1. Guzki krwawnicze – struktury naczyniowe położone w kanale odbytu, które ułatwiają kontrolę oddawania kału. Związany z nimi stan patologiczny, zwany chorobą hemoroidalną lub potocznie hemoroidami, występuje, gdy są one nabrzmiałe lub objęte stanem zapalnym. 2. Atonia jelit – zanik, bądź znaczne zmniejszenie zdolności mięśniówki gładkiej jelit do skurczu. Objawia się silnym bólem brzucha, zahamowaniem perystaltyki jelit, zahamowaniem trawienia, nudnościami, wymiotami oraz zatrzymaniem gazów i stolca. 3. Kamica szczawianowa – rodzaj kamicy nerkowej, która powstaje przez odkładanie się szczawianu wapnia w postaci kryształów w nerkach lub układzie moczowym. Kryształy mogą przekształcić się w kamienie nerkowe, powodując ból i inne problemy związane z oddawaniem moczu. 4. Astenia mięśni – stan charakteryzujący się ogólnym osłabieniem siły mięśniowej, który może utrudniać wykonywanie codziennych czynności. Osoby mogą odczuwać zmęczenie i trudności w utrzymaniu postawy ciała, a także łatwiej męczą się przy wysiłku fizycznym. 5. Hematuria – obecność erytrocytów w moczu w liczbie przekraczającej 5 sztuk/ul. Potocznie zwana krwiomoczem. 6. Skurcze propulsacyjne – skurcze jelit zwane również kolką jelitową. Może wystąpić ból brzucha o charakterze falującym – naprzemiennie nasila się i osłabia. Mogą towarzyszyć wzdęcia, nadmierne oddawanie gazów oraz nudności. 7. Kamienie kałowe – postać zaparć, w której występują zbite, twarde masy kałowe. Powstają w trakcie dłuższych zaparć, trwających od kilku do kilkunastu dni, gdy chory nie może się wypróżnić. Stopniowo twardnieje stolec, zalega w odbytnicy i nie może być wydalony nawet pomimo prób. 8. Dyselektrolitemia – zaburzenie równowagi elektrolitowej organizmu, które polega najczęściej na nieprawidłowych poziomach elektrolitów we krwi. Najczęściej występuje na skutek odwodnienia, chorób nerek, niewłaściwej diety, zaburzeń hormonalnych lub stosowania niektórych leków. 9. Aftoidalne owrzodzenie błony śluzowej jelit - ubytki w błonie śluzowej jelit z towarzyszącym stanem zapalnym, może pojawić się przy nim: Bóle brzucha, krwista biegunka, osłabienie, a nawet gorączka 10.Toksyczne porażenie okrężnicy - to schorzenie w wyniku którego następuje poszerzenie i rozdęcie jelita grubego. Kiedy do tego dochodzi, jelito grube nie może usuwać gazów ani kału z organizmu. W razie ich nagromadzenia się w okrężnicy, jelito grube może pęknąć (ulec rozerwaniu). 11.Odruch wazowagalny - rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz zwolnienie częstości akcji serca, co prowadzi do spadku ciśnienia tętniczego krwi, wynika ze zmiany pozycji ciała, najczęściej pionizacji. Jest to reakcja fizjologiczna, która jest odczuwana zwykle jako zawrót głowy przy gwałtownym powstaniu, związana z przemieszczeniem ok. 700 ml krwi do układu żylnego poniżej przepony. 12.Zmiany pigmentowe śluzówki jelita (pseudomelanosis coli, melanosis coli, melanoza okrężnicy) - łagodne zaburzenie pigmentacji ściany okrężnicy, rozpoznawane podczas kolonoskopii. Nie jest objawem wskazującym na współistniejącą chorobę. Najczęstszą przyczyną jest stosowanie środków przeczyszczających, zwłaszcza tych zawierających antrachinony. 13.Czerwień koszenilowa (E124) - syntetyczny barwnik azowy. Według kryteriów IARC związek ten nie jest prawdopodobnym, możliwym ani potwierdzonym czynnikiem rakotwórczym dla ludzi. Może wywoływać nietolerancję u ludzi nadwrażliwych na salicylany i wzmagać objawy astmy. W połączeniu z benzoesanami istnieje ryzyko wywołania nadpobudliwości u dzieci. 14.Zespół jelita drażliwego (IBS) - przewlekła (trwająca co najmniej trzy miesiące) idiopatyczna choroba przewodu pokarmowego o charakterze czynnościowym charakteryzująca się bólami brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień. Bardzo ważnym elementem leczenia jest odpowiednia dieta. 15.Rektoskopia – endoskopowe badanie końcowego odcinka jelita grubego, wykonywanie głównie w celach diagnostycznych. Rektoskop wprowadza się przez odbyt do odbytnicy albo esicy a pacjent powinien leżeć w pozycji opierając się na kolanach i łokciach. Jeśli podczas badania odczuwa się ból, należy to zgłosić lekarzowi. 24-48h przed badaniem należy przestrzegać diety płynnej. 16.Cholecystografia- radiologiczne badanie pęcherzyka żółciowego z kontrastem dożylnym lub doustnym, wykonywana jest rzadko, częściej stosuje się USG. Obecne wskazania: podejrzenie anomalii rozwojowych pęcherzyka żółciowego, ocena drożności dróg żółciowych po przebytych operacjach, kwalifikacja do leczenia kamicy pęcherzyka żółciowego metodami nieoperacyjnymi. Wykonuje się je, gdy korzyści przewyższają ryzyko z nim związane. Przeciwwskazaniem jest m. in. ciąża. 17.Urografia – radiologiczne badanie occeniające czynność nerek i dróg moczowych z kontrastem dożylnym. Przeciwwskazaniem jest ciąża, nadwrażliwość na środek cieniujący i upośledzenie czynności nerek. Przed badaniem oznacza się poziom kreatyniny. 18.Zespół ostrego brzucha (ostre chirurgiczne choroby jamy brzusznej, “ostry brzuch”)grupa chorób jamy brzusznej, nagłych, przebiegających w gwałtowny sposób i wymagających intensywnej diagnostyki i szybkiego leczenia operacyjnego. Do przyczyn zalicza się zapalenia otrzewnej, krwawienia do przewodu pokarmowego i niedrożność przewodu pokarmowego. Objawy to: ostry ból brzucha, nudności, wymioty, zatrzymanie wiatrów, nieoddawanie stolca, stolce z dużą ilością krwi lub stolce smoliste. W przypadku dłuższego przebiegu choroby są to także osłabienie, zmniejsza się ilość oddawanego moczu aż do zupełnego zatrzymania oddawania moczu, blada i zimna skóra, poty. Co zrobić? W przypadku pojawienia się silnego bólu brzucha wymagającego przerwania wykonywanych czynności i nieustępującego samoistnie, należy zgłosić się do lekarza. 19.REGURGITACJA – cofanie się treści pokarmowej do jamy ustnej i na zewnątrz 20.GASTROPAREZA – zaburzenie motoryki żołądka charakteryzujące się opóźnionym opróżnianiem tego narządu BEZSENNOŚĆ 1. Miastenia gravis – jest chorobą autoimmunologiczną. Wywołuje osłabienie mięśni i trudności z kontrolowaniem ruchów (trudności z mówieniem, połykaniem, opadaniem powiek). 2. Delirium tremens – stan zaburzeń świadomości z omamami oraz urojeniami trwającymi do 7 dni. Często towarzyszą mu zaburzenia wegetatywne oraz somatyczne. Związany jest z nagłym odstawieniem leku. 3. Niepamięć następcza – utrata pamięci dotycząca wydarzeń po wystąpieniu amnezji. Może być spowodowana zażyciem zbyt dużej ilości leku lub używki. 4. Pancytopenia – niedobór wszystkich elementów morfotycznych krwi, czyli erytrocytów, leukocytów i trombocytów. 5. Efekt „z odbicia” – nawrót objawów, z powodu których lek był stosowany, po zaprzestaniu stosowania leku. 6. Zespół Schwartza i Barttera – zespól objawów spowodowanych przez nadmierną ilość wazopresyny. Dochodzi do znaczącego gromadzenia wody i przewodnienia 7. Profil EEG (elektroencefalograficzny) to zapis bioelektrycznej aktywności mózgu. Zawiera analizę i opis charakterystycznych wzorców fal mózgowych w spoczynku lub podczas różnych czynności (np. podczas snu, po otwarciu oczu). 8. Hipokinezja - stan charakteryzujący się znacznym ograniczeniem lub całkowitym brakiem aktywności ruchowej 9. Zespół wypadania płatka zastawki mitralnej – to stosunkowo częsta wada serca, w której jeden lub dwa płatki zastawki mitralnej przemieszczają się (wypadają) do lewego przedsionka podczas skurczu lewej komory. Może to prowadzić do niedomykalności zastawki – czyli cofania się części krwi z komory do przedsionka . 10.Parestezja – nietypowe odczucia w obrębie jednej lub więcej kończyn dolnych lub górnych, w tym dłoni, stóp lub samych palców, czasem też tułowia i głowy. Obejmuje wrażenie drętwienia i mrowienia w kończynach, odczucie gorąca, palenia czy kłucia. 11.Amnezja następcza - osoba nie pamięta nowych informacji. Znikają rzeczy, które wydarzyły się ostatnio i informacje, które powinny być przechowywane w pamięci krótkotrwałej. Wynika to zwykle z urazu mózgu, gdy uderzenie w głowę powoduje na przykład uszkodzenie mózgu. Osoba ta będzie pamiętać informacje i zdarzenia, które miały miejsce przed urazem. 12.Derealizacja - zaburzenie świadomości poczucia otoczenia. Wrażenie, że otaczający świat, rzeczywistość, którą znamy, uległy zmianie 13.Depersonalizacja - objaw, podczas którego osoba w zaburzony sposób postrzega siebie i otoczenie – a konkretnie, pojawia się wrażenie oderwania od otoczenia. 14.Somnambulizm (sennowłóctwo) - zaburzenie snu, które powoduje, że osoba chodzi, mówi lub podejmuje działania w czasie snu bez świadomości. Może być spowodowane stresem, zmęczeniem lub chorobami psychicznymi. 15.Bezsenność z odbicia - powrót objawów w postaci zaburzeń snu i niepokoju, napadów lęku, które występują po odstawieniu leków wykorzystywanych w terapii tych schorzeń. 16.Przeczulica słuchowa – nadwrażliwość słuchowa może dotyczyć dźwięków wysokich lub niskich, zbyt intensywne odbieranie bodźców może wywoływać dyskomfort, a nawet ból; przyczyną mogą być zaburzenia nerwowe lub uszkodzenie narządu słuchu; objawy mogą wywoływać odgłosy użytkowania sprzętów codziennego użytku, silniki samochodów czy nawet głośniejsza mowa. 17.Parasomnia - ogólna nazwa zaburzeń snu, które polegają na nietypowych zachowaniach, ruchach, emocjach, doznaniach lub percepcjach występujących podczas zasypiania, snu lub wybudzania się. 18.Niedokrwistość hipochromowa - anemia charakteryzująca się obniżonym stężeniem hemoglobiny w erytrocytach, co skutkuje ich jaśniejszym zabarwieniem w rozmazie krwi. Najczęściej wynika z niedoboru żelaza, prowadzącego do zaburzeń syntezy hemoglobiny. Objawia się osłabieniem, tachykardią i bladością powłok skórnych. 19.Hipochromia (hipochromazja) oznacza niedobarwliwość erytrocytów. 20.Astenia - przewlekłe zmęczenie; stan, w którym czujemy się nieustannie osłabieni, znużeni i towarzyszy nam brak motywacji 21.Hipnotyk – lek pomagający zasnąć, stosowany przy bezsenności. 22.Polisomnografia – badanie snu przeprowadzane w specjalistycznym laboratorium polegające na ciągłym zapisie snu pacjenta poprzez monitorowanie czynności elektrycznej mózgu, równolegle z przeprowadzeniem zapisu krzywej przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe oraz krzywych ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha. 23.Reakcje paradoksalne – nietypowe reakcje na lek, np. pobudzenie zamiast oczekiwanego uspokojenia. 24.Dysforia – stan niepokoju, niezadowolenia lub drażliwości zaliczane do zaburzeń psychiatrycznych. Szczególną cechą nastroju dysforycznego jest wybitne wyolbrzymianie znaczenia błahych spraw i wydarzeń. CUKRZYCA 1. Zastoinowa niewydolność serca – przypadłość w której serce nie pompuje krwi wystarczająco skutecznie, przez co gromadzi się ona w płucach lub nogach, powodując obrzęki i duszność. 2. Makroangiopatia– Uszkodzenie dużych naczyń krwionośnych, najczęściej z powodu cukrzycy, co zwiększa ryzyko zawału i udaru. 3. Ograniczona rezerwa sercowa – Serce nie jest w stanie zwiększyć swojej pracy przy większym wysiłku, przez co szybciej się męczymy. 4. Hemodylucja– Rozcieńczenie krwi, zazwyczaj przez podanie dużej ilości płynów, co może obniżyć stężenie czerwonych krwinek. 5. Wskaźnik HOMA – Wskaźnik oceniający, jak dobrze organizm reaguje na insulinę – służy do wykrywania insulinooporności. 6. Klasyfikacja NYHA – Skala oceniająca nasilenie objawów niewydolności serca, np. jak bardzo duszność ogranicza codzienne czynności. 7. Hipertrojglicerydemia poposiłkowa – Zbyt wysoki poziom tłuszczów (trójglicerydów) we krwi po jedzeniu. 8. Mechanistyczna przyczyna – Bezpośrednia, fizyczna przyczyna danego objawu lub choroby, np. niedrożność naczynia. 9. Rodzinna polipowatość gruczolakowata – Dziedziczna choroba jelita grubego, w której tworzy się wiele polipów, mogących przekształcić się w raka. 10.Zachłystowe zapalenie płuc- stan zapalny płuc wywołany przez przedostawanie się treści z żołądka lub ust do dróg oddechowych 11.Albuminuria- wydalanie albumin (białek) z moczem, które nie powinny być w nim obecne 12.Repolaryzacja serca- proces fizykochemiczny, który przywraca różnicę potencjału elektrycznego między zewnętrzną i wewnętrzną powierzchnią błony komórkowej (proces ten jest odwrotny do depolaryzacji) 13.Hipoksja tkanek- To sytuacja, w której komórki ciała nie dostają wystarczająco dużo tlenu, pomimo że tlen może być obecny we krwi. 14.Cukrzycowa kwasica ketonowa (DKA)- To poważne powikłanie cukrzycy, które polega na tym że organizm zużywa tłuszcze do celów odżywczych; objaw charakterystyczny - zapach acetonu z ust (jak zmywacz do paznokci). 15.Duszność kwasiczna- To szybki, głęboki oddech, który pojawia się, gdy krew staje się zbyt kwaśna (np. w kwasicy ketonowej). Organizm próbuje wtedy "wydychać" nadmiar kwasu w postaci dwutlenku węgla. To taka obrona organizmu przed zakwaszeniem. 16.Astenia- To po prostu osłabienie. Osoba z astenia czuje się zmęczona, bez sił, nawet jeśli nic fizycznie jej nie dolega. Może być wynikiem choroby, stresu, braku snu albo zaburzeń psychicznych. 17.Zespół encefalopatii mitochondralnej z kwasicą mleczanową (MELAS)- To rzadka choroba genetyczna, w której mitochondria nie działają dobrze. Skutkiem tego jest gromadzenie się kwasu mlekowego i problemy z pracą mózgu, mięśni i innych narządów. Objawy to m.in. osłabienie mięśni, problemy z pamięcią, drgawki, udary. 18.Cukrzyca z głuchotą dziedziczoną w sposób matczyny- To nietypowa postać cukrzycy, która może występować razem z niedosłuchem. 19.Zespół wypadania płatka zastawki mitralnej – to stosunkowo częsta wada serca, w której jeden lub dwa płatki zastawki mitralnej przemieszczają się (wypadają) do lewego przedsionka podczas skurczu lewej komory. Może to prowadzić do niedomykalności zastawki – czyli cofania się części krwi z komory do przedsionka . 20.Parestezja – nietypowe odczucia w obrębie jednej lub więcej kończyn dolnych lub górnych, w tym dłoni, stóp lub samych palców, czasem też tułowia i głowy. Obejmuje wrażenie drętwienia i mrowienia w kończynach, odczucie gorąca, palenia czy kłucia. 21.Amnezja następcza - osoba nie pamięta nowych informacji. Znikają rzeczy, które wydarzyły się ostatnio i informacje, które powinny być przechowywane w pamięci krótkotrwałej. Wynika to zwykle z urazu mózgu, gdy uderzenie w głowę powoduje na przykład uszkodzenie mózgu. Osoba ta będzie pamiętać informacje i zdarzenia, które miały miejsce przed urazem. 22.Derealizacja - zaburzenie świadomości poczucia otoczenia. Wrażenie, że otaczający świat, rzeczywistość, którą znamy, uległy zmianie 23.Depersonalizacja - objaw, podczas którego osoba w zaburzony sposób postrzega siebie i otoczenie – a konkretnie, pojawia się wrażenie oderwania od otoczenia. 24.Przeczulica słuchowa – nadwrażliwość słuchowa może dotyczyć dźwięków wysokich lub niskich, zbyt intensywne odbieranie bodźców może wywoływać dyskomfort, a nawet ból; przyczyną mogą być zaburzenia nerwowe lub uszkodzenie narządu słuchu; objawy mogą wywoływać odgłosy użytkowania sprzętów codziennego użytku, silniki samochodów czy nawet głośniejsza mowa. 25.Niedokrwistość hipochromowa - anemia charakteryzująca się obniżonym stężeniem hemoglobiny w erytrocytach, co skutkuje ich jaśniejszym zabarwieniem w rozmazie krwi. Najczęściej wynika z niedoboru żelaza, prowadzącego do zaburzeń syntezy hemoglobiny. Objawia się osłabieniem, tachykardią i bladością powłok skórnych. 26.Hipochromia (hipochromazja) oznacza niedobarwliwość erytrocytów. 27.Neuropatia cukrzycowa -polega na uszkodzeniu nerwów obwodowych spowodowanym przez zbyt duże stężenie glukozy we krwi 28.Stan przedśpiączkowy -chory reaguje na silne bodźce jedynie lekkim poruszeniem się , nie nawiązuje kontaktu słownego 29.Śpiączka cukrzycowa -to stan zagrożenia życia przyczyną może być hipoglikemia lub hiperglikemia ,pacjent traci przytomność i nie reaguje na bodźce 30.Kwasica cukrzycowa -to stan znacznego niedoboru insuliny i organizm nie może czerpać energii z węglowodanów dlatego wykorzystuje tłuszcze. 31.Normoglikemia- poziom glukozy wynosi 70-99mg/dL 32.Niemechaniczna niedrożność jelit – zaburzenia perystaltyki mimo braku fizycznej przeszkody blokującej światło jelita PRZEWÓD POKARMOWY 1. Zespół Lyella – inaczej toksyczna nekroliza naskórka. Najczęściej jest spowodowana reakcją na leki (antybiotyki, leki przeciwpadaczkowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne). Charakteryzuje się zmianami skórnymi w postaci pęcherzy, złuszczania naskórka. Zagraża życiu. 2. Zespół DRESS - to ciężka reakcja nadwrażliwości na lek. Objawia się wysypką, gorączką, eozynofilią (zwiększoną liczbą eozynofilów we krwi) i zajęciem narządów wewnętrznych, np. wątroby, nerek czy serca. Może wystąpić kilka tygodni po rozpoczęciu leczenia. Potrzebna jest szybka diagnoza i odstawienie leku. 3. Rzęsistkowica - schorzenie spowodowane zarażeniem pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym (Trichomonas vaginalis). U części kobiet przebiega bezobjawowo, u innych pojawiają się żółtozielone upławy o nieprzyjemnym zapachu. U mężczyzn może powodować zapalenie cewki moczowej. 4. Giardioza - zwana też lambliozą, to choroba pasożytnicza dwunastnicy i jelita cienkiego wywołana przez pierwotniaka. Zarażenie następuje drogą pokarmową. Głównym objawem jest przewlekła biegunka, mogą występować także bóle brzucha, nudności, wymioty, utrata apetytu. 5. Podostry zespół móżdżkowy - to neurologiczny zespół chorobowy, w którym uszkodzenie móżdżku objawia się podostrymi objawami, takimi jak zaburzenia koordynacji ruchowej, zaburzenia równowagi, chwiejność, trudności z precyzyjnym wykonywaniem ruchów, niekontrolowane ruchy oczu, nudności, zawroty głowy i zaburzenia mowy. Początek może być nagły, później choroba rozwija się stopniowo. 6. Zespół Zollingera-Ellisona – zespół objawów, który charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego przez błonę śluzową żołądka, zbyt wysokim stężeniem gastryny i występowaniem choroby wrzodowej oraz biegunki. 7. Hipochlorhydria - stan, w którym obserwuje się niewystarczające wydzielanie kwasu solnego w żołądku. U osób zdrowych pH soku żołądkowego mieści się w granicach Natomiast w przypadku opisywanego zaburzenia, wartość ta potrafi sięgać od 3,5 a w zaawansowanym stanie nawet do 6,0. 8. Achlorhydia - całkowite zahamowanie produkcji kwasu solnego w żołądku, co może prowadzić do poważnych problemów trawiennych. Jest często związana z zanikiem śluzówki żołądka, zakażeniem Helicobacter pylori, lub innymi chorobami, takimi jak niedokrwistość złośliwa. 9. pancytopenia - zmniejszenie ilości wszystkich komórek krwi (trombocytów, erytrocytów i limfocytów) 10.flawonolignany - pochodne flawonoidów zawierające układ zbliżony budową do lignanów, występują m.in. w ostropeście plamistym 11.Zespół Cockayne’a to choroba genetyczna. Powoduje ona nadmierną wrażliwość na światło słoneczne i szybsze starzenie się skóry. 12.Samoistna plamica małopłytkowa (inaczej małopłytkowość immunologiczna) to choroba autoimmunizacyjna, w której przebiegu organizm produkuje przeciwciała przeciwko płytkom krwi. Dochodzi w niej do wzmożonego niszczenia tych komórek, co skutkuje małopłytkowością. 13.Hipoplazja szkliwa to zaburzenie rozwojowe szkliwa typu ilościowego. Polega na zmniejszeniu grubości lub całkowitym braku szkliwa. Może być zaburzeniem miejscowym, kiedy to jest nim dotknięty jeden czy dwa zęby lub ogólnoustrojowym – dotyczy wtedy grupy zębów lub wszystkich zębów. 14.Stany asteniczne to stany przewlekłego zmęczenia, to stan, w którym czujemy się nieustannie osłabieni, znużeni i towarzyszy nam brak motywacji. Astenia nie jest jednak zwykłym zmęczeniem, może być bowiem zarówno przyczyną, jak i objawem poważnych schorzeń oraz zaburzeń. 15.Zespół Zollingera i Ellisona jest rzadką chorobą, w przebiegu której dochodzi do powstawania uporczywych nawracających wrzodów trawiennych. Jego przyczyną jest guz nowotworowy produkujący gastrynę, która zwiększa produkcję kwasu solnego w żołądku . 16.Pancytopenia – zaburzenie hematologiczne polegające na niedoborze wszystkich prawidłowych elementów morfotycznych krwi: erytrocytów, leukocytów i trombocytów. 17.Cholestaza to stan, w którym przepływ żółci z wątroby jest utrudniony lub zablokowany. Może być spowodowana chorobami wątroby, kamicą nerkową, nowotworami dróg żółciowych lub ciąża. 18.Wskaźnik protrombinowy (INR) to laboratoryjny parametr, który ocenia krzepliwość krwi. INR jest obliczane na podstawie czasu protrombinowego (PT) i służy do monitorowania leczenia oraz dostosowywania dawek leków. 19.REGURGITACJA – cofanie się treści pokarmowej do jamy ustnej i na zewnątrz 20.GASTROPAREZA – zaburzenie motoryki żołądka charakteryzujące się opóźnionym opróżnianiem tego narządu DEPRESJA 1. Drżączka – zaburzenie układu nerwowego odpowiadającego za czynność ruchową 2. Letarg – stan organizmu charakteryzujący się bezwładem, brakiem reakcji na bodźce, znacznie zahamowanymi procesami życiowymi 3. Przetrwałe nadciśnienie płucne u noworodków – zespół objawów klinicznych spowodowanych utrzymywaniem się u noworodka po urodzeniu takiego krążenia krwi jak w czasie życia wewnątrzmacicznego 4. Priapizm – bolesny wzwód bez podniecenia 5. Stupor - stan znieruchomienia, osłupienia, który charakteryzuje się ograniczeniem ruchów i zmniejszeniem reakcji na bodźce zewnętrzne, a nawet utratą kontroli nad funkcjami fizjologicznymi 6. Plamica - tzw. skaza krwotoczna; skłonność do nadmiernych krwawień 7. Akatyzja - wewnętrzne rozedrganie lub nieustanny niepokój, który zmusza chorych do poruszania nogami, rękami, chodzenia czy kołysania się 8. Mydriaza - rozszerzenie źrenic 9. Porażenie nadjądrowe - rzadka choroba neurodegeneracyjna z grupy tauopatii, objawiająca się zespołem parkinsonowskim i otępieniem 10.Zespół Gillesa de la Tourette’a - tzw. choroba tików, charakteryzuje się mimowolnymi ruchami, powtarzaniem słów, mruganiem powiekami i chrząkaniem 11.Otępienie z ciałami Lewy’ego - choroba neurodegeneracyjna, objawia się uszkodzeniem kory mózgowej i układu limbicznego 12.Protruzja - nadmierne wychylenie zębów przednich w stronę wargową 13.Złośliwy zespół neuroleptyczny – rzadka, ale groźna reakcja na niektóre leki psychiatryczne, objawiająca się gorączką, sztywnością mięśni i zaburzeniami świadomości. 14.Rabdomioliza – rozpad tkanki mięśniowej, mogący prowadzić do uszkodzenia nerek. 15.Somnambulizm – lunatykowanie; chodzenie i inne działania wykonywane podczas snu. 16.AGEP – ostra uogólniona osutka krostkowa; ciężka reakcja skórna na leki, przebiegająca z gorączką i krostkami. 17.Zespół Brugadów – rzadkie schorzenie serca widoczne w EKG. 18.Onkocytoma – łagodny guz nerki. 19.Objaw Raynauda – zaburzenia krążenia w palcach. 20.Złośliwy zespół neuroleptyczny – rzadka, ale groźna reakcja na niektóre leki psychiatryczne, objawiająca się gorączką, sztywnością mięśni i zaburzeniami świadomości. 21.Rabdomioliza – rozpad tkanki mięśniowej, mogący prowadzić do uszkodzenia nerek. 22.Akatyzja - zaburzenie neurologiczne charakteryzujące się silnym wewnętrznym niepokojem ruchowym, który powoduje, że osoba czuje przymus nieustannego poruszania się, zwłaszcza nóg, oraz niezdolność do spokojnego siedzenia lub stania w miejscu. 23.Przeczulica - stan nadmiernej wrażliwości na bodźce zmysłowe np. dotykowe, bólowe, termiczne, a czasem też dźwiękowe lub świetlne. Oznacza, że bodźce, które normalnie nie są nieprzyjemne lub są ledwo odczuwalne, stają się wyraźnie dokuczliwe lub wręcz bolesne. 24.Zaburzenia konwersyjne - zaburzenia psychiczne, w których osoba doświadcza objawów neurologicznych takich jak paraliż, drgawki, zaburzenia czucia czy mowy, mimo że nie da się wykryć żadnej organicznej przyczyny tych objawów w badaniach medycznych. Przyczyną mogą być stres, trauma. 25.Zespół Calla – Fleminga - rzadkie schorzenie, w którym dochodzi do czasowego zwężenia naczyń krwionośnych w mózgu. Objawia się nagłym, bardzo silnym bólem głowy – często nazywanym "bólem piorunującym", bo pojawia się nagle i jest bardzo intensywny. 26.Dysfonia to zaburzenie głosu, objawiające się chrypką, osłabieniem lub zmianą jego brzmienia. 27.Anizokoria to różnica w wielkości źrenic obu oczu, która może być nieszkodliwa lub świadczyć o problemie neurologicznym. 28.Choreoatetoza to zaburzenie ruchowe, w którym występują mimowolne, nieregularne ruchy ciała. Ruchy te mogą dotyczyć rąk, nóg, twarzy i innych części ciała. 29.Delirium- zespół zaburzeń świadomości, któremu towarzyszą iluzje, omamy wzrokowe, słuchowe, dotykowe i inne oraz lęk i pobudzenie psychomotoryczne, zaburzenia snu. 30.Czas protrombinowy- to wskaźnik, który określa długość czasu, jaki upływa od momentu wynaczynienia się krwi, do chwili rozpoczęcia procesów tworzenia skrzepu. Jeśli czas ten jest zanadto wydłużony i wychodzi poza normę, to wówczas stwierdza się zaburzenia w procesach krzepnięcia krwi. 31.Afazja ekspresywna- to rodzaj afazji, który charakteryzuje się trudnościami w wyrażaniu myśli słownie, mimo dobrego rozumienia mowy i prawidłowego słuchu. Osoby z tym rodzajem afazji mają trudności z formułowaniem wypowiedzi, mogą mówić powoli, z wysiłkiem i często używać prostych słów i zdań. 32.Torsade de pointes- to groźna arytmia serca, w której rytm staje się bardzo szybki i nieregularny, a serce nie pompuje skutecznie krwi. Zwykle pojawia się przy wydłużonym odstępie QT (widocznym w EKG) i może prowadzić do omdlenia lub zatrzymania krążenia. 33.Choroba Menierea- jest chorobą narządu słuchu i równowagi. Objawia się nagłymi atakami zawrotów głowy, szumami usznymi, upośledzeniem słuchu i uczuciem pełności w uchu. Nieleczona może prowadzić do trwałego ubytku słuchu i nasilających się problemów z utrzymaniem równowagi. WRZODY 1. Reakcja Jarischa-Herxheimera – to przejściowa reakcja zapalna, pojawiająca się po rozpoczęciu leczenia chorób wywołanych przez krętki (np. kiły, boreliozy). Objawia się gorączką, dreszczami, bólami mięśni i pogorszeniem objawów choroby. 2. Zespół Kounisa (ang. Kounis syndrome) to ostra reakcja alergiczna prowadząca do objawów niedokrwienia serca, czyli rodzaj alergicznego zespołu wieńcowego. 3. Chromogranina A - białko obecne w komórkach neuroendokrynych i endokrynych, zarówno zdrowych, jak i nowotworowych. Jest markerem nowotworów neuroendokrynnych, głównie guzów chromochłonnych i rakowiaków. 4. SCLE - podostra postac skorna tocznia rumieniowatego - Jest to autoimmunologiczna choroba skóry, należąca do grupy toczni rumieniowatych, która charakteryzuje się występowaniem zmian skórnych, często w postaci pierścieniowatych wykwitów lub łuszczących się plam Famogast ● Zespół Zollingera i Ellisona jest rzadką chorobą, w przebiegu której dochodzi do powstawania uporczywych nawracających wrzodów trawiennych. Jego przyczyną jest guz nowotworowy produkujący gastrynę, która zwiększa produkcję kwasu solnego w żołądku . ● Pancytopenia – zaburzenie hematologiczne polegające na niedoborze wszystkich prawidłowych elementów morfotycznych krwi: erytrocytów, leukocytów i trombocytów. Gasprid ● Cholestaza to stan, w którym przepływ żółci z wątroby jest utrudniony lub zablokowany. Może być spowodowana chorobami wątroby, kamicą nerkową, nowotworami dróg żółciowych lub ciąża. ● Wskaźnik protrombinowy (INR) to laboratoryjny parametr, który ocenia krzepliwość krwi. INR jest obliczane na podstawie czasu protrombinowego (PT) i służy do monitorowania leczenia oraz dostosowywania dawek leków. Famotydyna Ranigast (MA 00147): ● pancytopenia - zmniejszenie ilości wszystkich komórek krwi (trombocytów, erytrocytów i limfocytów) Sylimarol 70mg (MA 00583): ● flawonolignany - pochodne flawonoidów zawierające układ zbliżony budową do lignanów, występują m.in. w ostropeście plamistym Pylera (MA 19518): ● Zespół Cockayne’a to choroba genetyczna. Powoduje ona nadmierną wrażliwość na światło słoneczne i szybsze starzenie się skóry. ● Samoistna plamica małopłytkowa (inaczej małopłytkowość immunologiczna) to choroba autoimmunizacyjna, w której przebiegu organizm produkuje przeciwciała przeciwko płytkom krwi. Dochodzi w niej do wzmożonego niszczenia tych komórek, co skutkuje małopłytkowością. ● Hipoplazja szkliwa to zaburzenie rozwojowe szkliwa typu ilościowego. Polega na zmniejszeniu grubości lub całkowitym braku szkliwa. Może być zaburzeniem miejscowym, kiedy to jest nim dotknięty jeden czy dwa zęby lub ogólnoustrojowym – dotyczy wtedy grupy zębów lub wszystkich zębów. ● Stany asteniczne to stany przewlekłego zmęczenia, to stan, w którym czujemy się nieustannie osłabieni, znużeni i towarzyszy nam brak motywacji. Astenia nie jest jednak zwykłym zmęczeniem, może być bowiem zarówno przyczyną, jak i objawem poważnych schorzeń oraz zaburzeń. Nolpaza Zespół Lyella – inaczej toksyczna nekroliza naskórka. Najczęściej jest spowodowana reakcją na leki (antybiotyki, leki przeciwpadaczkowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne). Charakteryzuje się zmianami skórnymi w postaci pęcherzy, złuszczania naskórka. Zagraża życiu. Zespół DRESS - to ciężka reakcja nadwrażliwości na lek. Objawia się wysypką, gorączką, eozynofilią (zwiększoną liczbą eozynofilów we krwi) i zajęciem narządów wewnętrznych, np. wątroby, nerek czy serca. Może wystąpić kilka tygodni po rozpoczęciu leczenia. Potrzebna jest szybka diagnoza i odstawienie leku. Metronidazol Polpharma Rzęsistkowica - schorzenie spowodowane zarażeniem pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym (Trichomonas vaginalis). U części kobiet przebiega bezobjawowo, u innych pojawiają się żółtozielone upławy o nieprzyjemnym zapachu. U mężczyzn może powodować zapalenie cewki moczowej. Giardioza - zwana też lambliozą, to choroba pasożytnicza dwunastnicy i jelita cienkiego wywołana przez pierwotniaka. Zarażenie następuje drogą pokarmową. Głównym objawem jest przewlekła biegunka, mogą występować także bóle brzucha, nudności, wymioty, utrata apetytu. Podostry zespół móżdżkowy - to neurologiczny zespół chorobowy, w którym uszkodzenie móżdżku objawia się podostrymi objawami, takimi jak zaburzenia koordynacji ruchowej, zaburzenia równowagi, chwiejność, trudności z precyzyjnym wykonywaniem ruchów, niekontrolowane ruchy oczu, nudności, zawroty głowy i zaburzenia mowy. Początek może być nagły, później choroba rozwija się stopniowo. Polprazol Zespół Zollingera-Ellisona – zespół objawów, który charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego przez błonę śluzową żołądka, zbyt wysokim stężeniem gastryny i występowaniem choroby wrzodowej oraz biegunki. Hipochlorhydria - stan, w którym obserwuje się niewystarczające wydzielanie kwasu solnego w żołądku. U osób zdrowych pH soku żołądkowego mieści się w granicach 1,3 a 2,5. Natomiast w przypadku opisywanego zaburzenia, wartość ta potrafi sięgać od 3,5 a w zaawansowanym stanie nawet do 6,0. Achlorhydia - całkowite zahamowanie produkcji kwasu solnego w żołądku, co może prowadzić do poważnych problemów trawiennych. Jest często związana z zanikiem śluzówki żołądka, zakażeniem Helicobacter pylori, lub innymi chorobami, takimi jak niedokrwistość złośliwa. ODDECHOWY 1. Krup – podgłośniowe zapalenie krtani wywołane przez infekcję wirusową górnych dróg oddechowych. Prowadzi to do utrudniającego oddychanie obrzęku krtani. Charakterystyczny jest „szczekający” kaszel, świst krtaniowy i chrypka. 2. Rumień wielopostaciowy – zespół nadwrażliwości na zróżnicowane czynniki o różnym nasileniu. Choroba skóry i niekiedy błony śluzowej, w wyniku której u pacjenta pojawia się wysypka w charakterze rumieni i pęcherzy. 3. Ostra uogólniona krostkowica – dermatoza charakteryzująca się nagłym wysiewem uogólnionych zmian krostkowych, którym towarzyszy wzrost temperatury ciała i neutrofilia. 4. Niedoczulica jamy ustnej – upośledzenie czucia powierzchownego. Występuje osłabienie zdolności odczuwania, dotyku, ucisku, temperatury i bólu. 5. Tyreotoksykoza – stan, w którym w organizmie występuje nadmierna ilość hormonów tarczycy (T3 i T4). 6. Paradoksalny skurcz oskrzeli – sytuacja, w której po przyjęciu leku, który powinien rozszerzyć oskrzela, dochodzi do ich zwężenia i nasilenia objawów duszności. 7. Zapaść (wstrząs) – nagłe i niebezpieczne pogorszenie stanu zdrowia, w którym na skutek dysproporcji między zapotrzebowaniem a dostarczeniem odpowiedniej ilości tlenu i substancji odżywczych do komórek organizmu, dochodzi do upośledzenia funkcji i niewydolności wielu narządów. Może prowadzić do utraty przytomności, a nawet śmierci. 8. Choroba Behçeta - przewlekła, zapalna choroba najprawdopodobniej o podłożu autoimmunologicznym. Charakteryzuje się nawracającymi: a. owrzodzeniami jamy ustnej (afty), b. owrzodzeniami narządów płciowych, c. zapaleniem oczu (np.błony naczyniowej), d. zmianami skórnymi (np. rumień guzowaty, trądzikopodobne wykwity). e. Może również zajmować stawy, naczynia krwionośne, układ nerwowy i pokarmowy. Występuje częściej w rejonach Azji i Bliskiego Wschodu. 9. Zespół Marfana- Genetyczna choroba tkanki łącznej. Objawia się m.in. nadmiernym wzrostem kończyn, szczupłą sylwetką, wadami serca (np. tętniak aorty), zaburzeniami wzroku (np. przemieszczenie soczewki). 10.Zespół Ehlersa-Danlosa - Grupa dziedzicznych chorób tkanki łącznej związanych z nieprawidłową syntezą kolagenu. Główne objawy to nadmierna ruchomość stawów, rozciągliwa skóra i kruchość naczyń krwionośnych. 11.Zapalenie tętnic Takayasu - Przewlekłe zapalenie dużych naczyń krwionośnych (głównie aorty i jej odgałęzień), o podłożu autoimmunologicznym. Częściej dotyka młode kobiety. Objawy to m.in. osłabienie tętna (zwłaszcza na kończynach górnych), bóle mięśni, gorączka i nadciśnienie 12.Artropatia- choroby stawów prowadzące do ich dysfunkcji 13.osutka krostkowa-reakcja nadwrażliwości, cechuje się obecnością licznych krostek 14.dyzestezja-nieprzyjemne, nieprawidłowe doznanie czuciowe wywołane przez bodźce zewnętrzne 15.Gasping syndrome - zespół występujący u noworodków związany z utrudnionym oddychaniem, „noworodek łapie oddech” 16.Rozstrzenie oskrzeli - to trwałe poszerzenie oskrzeli, co utrudnia usuwanie śluzu. Może to prowadzić do częstych infekcji, kaszlu i duszności. 17.Hipestezja = niedoczulica. To zjawisko neurologiczne obejmujące osłabienie jednego bądź wszystkich rodzajów czucia powierzchniowego, do których zaliczamy czucie: a. dotyku b. bólu c. temperatury d. ucisku 18.Zespół Churga-Straussa = eozynofilowa ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (EGPA), jest rzadkim, układowym zapaleniem naczyń, które atakuje głównie małe i średnie naczynia krwionośne. Charakteryzuje się hipereozynofilią (nadmierną liczbą eozynofili w krwi), astmą i objawami alergicznymi. 19.Trombocytopenia = małopłytkowość, to stan, w którym we krwi obwodowej obserwuje się obniżenie liczby płytek krwi (trombocytów) poniżej normy. 20.Dyspepsja = zwana potocznie niestrawnością. Utrzymujący się przez co najmniej cztery tygodnie ból nadbrzusza, któremu mogą towarzyszyć nudności ,wymioty, pieczenie przełyku a także wczesne uczucie sytości i pełności po posiłku. 21.Centralna surowicza retinopatia= choroba oka spowodowana przeciekiem płynu surowiczego najczęściej pod plamkę żółtą.Objawia się pogorszeniem widzenia centralnego zazwyczaj w jednym oku, rzadziej w obydwu ,zatarciem, zamgleniem centralnej części pola widzenia i zmianą wielkości widzianych przedmiotów w porównaniu do zdrowego oka. 22.Mukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate) to genetyczna choroba, która powoduje produkcję gęstego, lepkiego śluzu, zatykającego drogi oddechowe i przewody trzustkowe. Prowadzi do problemów z oddychaniem, przewlekłych infekcji płuc i zaburzeń trawienia.Obrzęk naczynioruchowy to nagły, głęboki obrzęk skóry, tkanki podskórnej lub błon śluzowych, zwykle wokół oczu, ust, gardła lub rąk. Może być wywołany reakcją alergiczną, lekami (np. inhibitory ACE) lub mieć podłoże genetyczne. Może zagrażać życiu, jeśli obejmie drogi oddechowe. 23.Dystonia to zaburzenie neurologiczne, które powoduje mimowolne skurcze mięśni, prowadzące do skręcania ciała, nienaturalnych pozycji lub powtarzających się ruchów. Może dotyczyć jednej części ciała (np. szyi, dłoni) lub całego ciała. Przyczyny są różne – od genetycznych po wtórne, np. polekowe. 24.Nieproduktywny kaszel (suchy kaszel) to kaszel bez odkrztuszania plwociny. Często jest objawem podrażnienia dróg oddechowych, infekcji wirusowej, alergii lub może występować po infekcji jako tzw. kaszel poinfekcyjny. 25.Dysfonia - zaburzenia głosu polegające na zmianie w jakości, wysokości lub głośności wydawanych dźwięków. 26.Ostry przełom nadnerczowy - stan zagrożenia życia spowodowany nagłym niedoborem kortyzolu. 27.Pseudokrup - znany również jako podgłośniowe zapalenie krtani, to wirusowa infekcja dróg oddechowych, prowadząca do utrudniającego oddychanie obrzęku krtani. Do objawów krupu należą: „szczekający” kaszel, świst krtaniowy oraz chrypka. Najczęściej dotyka dzieci w wieku od 6 miesięcy do 3 lat. UKŁAD RUCHU 1. przedłożony czas kaolinowo-kefalinowy (APTT) – parametr oznaczany w badaniu krwi, który jest testem służącym do wykrywania zaburzeń homeostazy i monitorowania skuteczności terapii osób z chorobą zakrzepowo-zatorową. Jest to czas częściowej tromboplastyny po aktywacji. 2. Zespół stożka rotatorów - to efekt uszkodzenia mięśni oraz ścięgien wokół stawu ramienno-łopatkowego (cztery ścięgna znajdujące się w barku tworzą stożek rotatorów). W zdrowym organizmie struktury te odpowiadają za wykonywanie ruchu odwodzenia, rotacji wewnętrznej i zewnętrznej w stawie ramiennym. 3. Zespół Lescha- Nyhana - to rzadka choroba dziedziczna, w której występuje za dużo kwasu moczowego we krwi. 4. hiposomia- osłabienie węchu. 5. guzki dnawe - tworzone przez złogi kryształów, występują najczęściej na małżowinach usznych oraz w okolicy stawów rąk i stóp. Z ich wnętrza może wydobywać się biała, kredowa substancja, a czasem dochodzi do bolesnego zapalenia. Mogą też występować w narządach wewnętrznych. Jeśli są duże, mogą uciskać okoliczne nerwy, wywołując m. in. zespół cieśni kanału nadgarstka. 6. Ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP) - jest ciężką reakcją skórną, której cechą charakterystyczną jest występowanie jałowych, niemieszkowych krost na podłożu rumieniowym. Pojawia się szybko po podaniu leku 7. Zespół Kounisa - zwany też alergicznym zawałem serca, to stan, w którym ostry zespół wieńcowy występuje jednocześnie z reakcją alergiczną. Przyczyną są czynniki wyzwalające reakcję alergiczną, takie jak leki, pokarmy, użądlenia owadów, czy środki kontrastowe. Charakterystycznym objawem jest nagły ból w klatce piersiowej, który może promieniować do ramion, szyi i żuchwy, a także duszność, zawroty głowy i omdlenia. 8. Osteoartoza - postępująca, przewlekła i nieodwracalna choroba, która rozwija się na skutek zaburzeń zarówno ilości, jak i jakości chrząstki stawowej 9. Małowodzie - stan w którym ilość płynu owodniowego jest za mała 10.Objawy zwiastunowe - wczesny, nieswoisty objaw (lub zbiór objawów) wskazujący na początek choroby, zanim wystąpią objawy swoiste dla danej choroby 11.Kwasica piroglutaminowa (niedobór syntetazy glutationowej) - rzadka choroba charakteryzująca się niedokrwistością hemolityczną, w umiarkowanych postaciach powiązaną z kwasicą metaboliczną i 5-oksoprolinurią, a w najcięższych postaciach z postępującymi objawami neurologicznymi i nawracającymi zakażeniami bakteryjnymi 12. Plamica barwnikowa (postępujące plamice barwnikowe) - heterogenna grupa chorób zapalnych skóry objawiających się licznymi drobnymi wybroczynami. Dotyczy najczęściej nóg, rzadziej tułowia i rąk. 13.In utero - “w macicy” 14.Leki urykozuryczne - leki powodujące zwiększenie wydalania kwasu moczowego, stosowane między innymi w terapii hiperurykemii, na przykład w przebiegu dny moczanowej. 15.Guzki moczanowe - charakterystyczne zgrubienia występujące w zaawansowanym stadium dny moczanowej. Są to efekty odkładania się kryształków moczanu sodu w tkankach miękkich i stawach. 16. DMARD to skrót od angielskiego: Disease-Modifying Antirheumatic Drugs czyli: leki modyfikujące przebieg choroby reumatycznej. 17.Artropatia łuszczycowa - Artropatia łuszczycowa to zapalenie stawów związane z łuszczycą. Zaliczana jest do grupy tzw. spondyloartropatii seronegatywnych – czyli zapaleń stawów, w których nie występuje czynnik reumatoidalny (przeciwciało obecne np. w RZS). 18.Pancytopenia – stan, w którym dochodzi do jednoczesnego obniżenia liczby wszystkich rodzajów komórek krwi. Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia (PML) – rzadka, ciężka choroba mózgu, która prowadzi do uszkodzenia osłonek mielinowych neuronów, co skutkuje postępującymi objawami neurologicznymi. 19.Hipogammaglobulinemia – obniżony poziom immunoglobulin we krwi, co osłabia odporność organizmu i zwiększa podatność na infekcje. 20.Czyraczność- ropne zapalenie mieszków włosowych, może się pojawić na wszystkich częściach ciała 21. Porfiria mieszana (ang. variegate porphyria, VP) to rzadka, dziedziczna choroba metaboliczna należąca do grupy ostrych porfirii wątrobowych. Jej istotą jest niedobór jednego z enzymów szlaku biosyntezy hemu, co prowadzi do gromadzenia się w organizmie porfiryn i ich prekursorów. Choroba dziedziczona jest autosomalnie dominująco. Charakteryzuje się jednoczesnym występowaniem objawów zarówno skórnych, jak i neurologicznych (nerwowo-trzewnych). 22.Zespół mononukleozopodobny (mononukleoza rzekoma) to zespół objawów klinicznych przypominających mononukleozę zakaźną, ale wywołanych przez inne czynniki niż typowy wirus Epsteina-Barr (EBV). Do najważniejszych cech zespołu mononukleozopodobnego należą: gorączka, zapalenie gardła, powiększenie węzłów chłonnych, obecność atypowych limfocytów w rozmazie krwi obwodowej. Może być wywołany przez różne patogeny, takie jak wirus cytomegalii (CMV), wirus HIV w fazie ostrej, toksoplazmoza czy inne infekcje, które dają podobny obraz kliniczny jak klasyczna mononukleoza zakaźna 23.Histiocytoza hemofagocytarna to rzadki, zagrażający życiu zespół nadmiernej aktywacji układu immunologicznego, w którym dochodzi do niekontrolowanej proliferacji i aktywacji limfocytów T oraz makrofagów, prowadzącej do masywnego uwalniania cytokin prozapalnych (tzw. „burza cytokinowa”) i uszkodzenia narządów. 24.Limfadenopatia to medyczny termin określający powiększenie węzłów chłonnych, czyli sytuację, w której węzły chłonne mają nieprawidłową wielkość, konsystencję lub liczbę. U dorosłych za powiększone uznaje się węzły chłonne o średnicy powyżej 1 cm (z wyjątkiem pachwinowych, gdzie granicą jest 1,5 cm). Limfadenopatia może dotyczyć jednej okolicy (limfadenopatia zlokalizowana) lub wielu okolic ciała (limfadenopatia uogólniona) 25.Sulfhemoglobinemia to rzadkie zaburzenie polegające na obecności patologicznej postaci hemoglobiny – sulfhemoglobiny – we krwi. Powstaje ona w wyniku trwałego przyłączenia atomów siarki (najczęściej w postaci siarkowodoru, H₂S) do cząsteczki hemu, ale nie w miejscu żelaza, co odróżnia ją od innych nieprawidłowych form hemoglobiny, takich jak methemoglobina. Najczęściej występuje u osób z zakażeniami bakteryjnymi wywołującymi produkcję siarkowodoru (H₂S).Głównym objawem jest sinica (niebieskawo-fioletowe zabarwienie skóry i błon śluzowych), która nie ustępuje po podaniu tlenu. 26.Wytrzewienie to stan, w którym narządy jamy brzusznej (np. jelita) wydostają się na zewnątrz ciała przez ubytek w powlokach brzusznych. Może to być wada wrodzona, efekt rozejścia rany pooperacyjnej lub urazu brzucha. 27.Piorunujące zapalenie wątroby oznacza bardzo ciężki i nagły stan uszkodzenia wątroby, który prowadzi do ostrej niewydolności wątroby. Charakteryzuje się szybkim postępem i masywną martwicą komórek wątroby (hepatocytów). Do objawów należą m.in. żółtaczka, świąd skóry, bóle brzucha, zaburzenia świadomości, krwawienia, obrzęki nóg i brzucha. 28.Wybroczyny to małe, punkcikowate wynaczynienia krwi mierzące mniej niż 2 mm średnicy. Wyglądem przypominają niewielkie kropki w kolorze czerwonym lub fioletowym, które nie znikają pod wpływem ucisku palcem. Mają płaską powierzchnię i nie towarzyszy im świąd ani podrażnienie skóry. Mogą pojawić się zarówno na skórze, jak i na błonach śluzowych, np. w jamie ustnej. DYSLIPIDEMIE (tu jedno określenie z prążki wkleję)
