MATURA 2015 Język polski | Poziom podstawowy Przykładowe zadania z języka polskiego PRZYGOTOWUJĄCE DO NOWEGO EGZAMINU MATURALNEGO NA POZIOMIE PODSTAWOWYM Prezentowane przykłady zadań pokazują, w jaki sposób można sprawdzać umiejętność rozumienia różnych tekstów: literackich, nieliterackich i ikonograficznych. Reprezentują różne typy zadań zamkniętych. Każde z nich odnosi się do umiejętności zapisanych w podstawie programowej i sprawdzanych na egzaminie maturalnym z języka polskiego na poziomie podstawowym. Nie wyczerpują one jednak wszystkich typów zadań, które mogą wystąpić w arkuszu egzaminacyjnym. Należy pamiętać, że w części testowej arkusza, odnoszącej się do tekstu nieliterackiego, wystąpią zadania zarówno zamknięte, jak i otwarte. Zadanie 1. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Tak zwana czwarta ściana w teatrze to A. plastyczne zagospodarowanie sceny. B. boczne elementy sceny zakryte kurtyną. C. przestrzeń oddzielająca scenę od widowni. D. malowana ścianka stwarzająca wrażenie głębi. Wymaganie ogólne II Wymaganie szczegółowe 2.11 Poprawne odpowiedzi C wsip.pl/nowa-matura 1 MATURA 2015 Język polski | Poziom podstawowy Teksty źródłowe: I II III Caspar David Friedrich Wędrowiec nad morzem mgły Alfred Sisley Kanał Saint-Martin Jan Vermeer Lekcja muzyki Zadanie 2. Przyporządkuj obrazom rodzaje perspektywy, dzięki której malarze osiągnęli wrażenie głębi. Zaznacz obok każdej cyfry (I–III) oznaczającej obraz odpowiednią literę (A–D) przyporządkowaną rodzajowi perspektywy. I Obraz II jest przykładem zastosowania perspektywy III I. A / B / C / D II. A / B / C / D A barwnej. B linearnej. C powietrznej. D odwróconej. III. A / B / C / D Wymaganie ogólne II Wymaganie szczegółowe 2.11 Poprawne odpowiedzi I–C; II–A; III–B Zadanie 3. Przyporządkuj nazwiskom poetów i pisarzy nazwy epok, w których tworzyli. Zaznacz pod tabelą obok każdego nazwiska (I–V) literowy symbol właściwej epoki (A–F). I II III IV V Bolesław Prus Ignacy Krasicki Stefan Żeromski Jan Kochanowski Adam Mickiewicz tworzył w epoce A B C D E F baroku. renesansu. oświecenia. romantyzmu. pozytywizmu. Młodej Polski. wsip.pl/nowa-matura 2 MATURA 2015 Język polski | Poziom podstawowy I. A/B/C/D/E/F II. A/B/C/D/E/F III. A/B/C/D/E/F IV. A/B/C/D/E/F V. A/B/C/D/E/F Wymaganie ogólne II Wymaganie szczegółowe 2.2 Poprawne odpowiedzi Zadanie 4. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Który z twórców przebywał na emigracji? A. Leopold Staff. B. Czesław Miłosz. C. Witold Gombrowicz. D. Miron Białoszewski. E. Kazimierz Wierzyński. Wymaganie ogólne II Wymaganie szczegółowe 2.2 Poprawne odpowiedzi Zadanie 5. Tekst źródłowy: Jan Kochanowski Tren IX Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze! Która, jesli prawdziwie mienią, wszytki żądze, Wszytki ludzkie frasunki umiesz wykorzenić, A człowieka tylko nie w anioła odmienić, Który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje, Złym przygodom nie podległ, strachom nie hołduje. Ty wszytki rzeczy ludzkie masz za fraszkę sobie, Jednaką myśl tak w szczęściu, jako i w żałobie Zawżdy niesiesz. Ty śmierci namniej się nie boisz, Bezpieczna, nieodmienna, niepożyta stoisz. Ty bogactwa nie złotem, nie skarby wielkimi, Ale dosytem mierzysz i przyrodzonymi Potrzebami. Ty okiem swym nieuchronionym wsip.pl/nowa-matura 3 MATURA 2015 Język polski | Poziom podstawowy Nędznika upatrujesz pod dachem złoconym, A uboższym nie zajźrzysz szczęśliwego mienia, Kto by jedno chciał słuchać twego upomnienia. Nieszczęśliwy ja człowiek, którym lata swoje Na tym strawił, żebych był ujźrzał progi twoje! Terazem nagle z stopniów ostatnich zrzucony I między insze, jeden z wiela, policzony. J. Kochanowski, Dzieła polskie, PIW, Warszawa 1989. Uzupełnij zdanie, tak aby było prawdziwe. Wpisz w lukę przymiotnik określający właściwą filozofię. Mądrość, do której poeta zwraca się w rozbudowanej apostrofie, związana jest z filozofią __________ . Wymaganie ogólne II Wymaganie szczegółowe 3.2 Poprawne odpowiedzi Tekst źródłowy: Kazimierz Przerwa-Tetmajer Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym) Cicho, cicho, nie budźmy śpiącej wody w kotlinie, lekko z wiatrem pląsajmy po przestworów głębinie... Okręcajmy się wstęgą naokoło księżyca, co nam ciała przezrocze tęczą blasków nasyca, i wchłaniajmy potoków szmer, co toną w jeziorze, i limb szumy powiewne, i w smrekowym szept borze, pijmy kwiatów woń rzeźwą, co na zboczach gór kwitną, dźwięczne, barwne i wonne, w głąb wzlatujmy błękitną. Cicho, cicho, nie budźmy śpiącej wody w kotlinie, lekko z wiatrem pląsajmy po przestworów głębinie... Oto gwiazdę, co spada, lećmy chwycić w ramiona, lećmy, lećmy ją żegnać, zanim spadnie i skona, puchem mlecza się bawmy i ćmy błoną przezroczą, i sów pierzem puszystym, co w powietrzu krąg toczą, nietoperza ścigajmy, co po cichu tak leci, jak my same, i w nikłe oplatajmy go sieci, z szczytu na szczyt przerzućmy się jak mosty wiszące, gwiazd promienie przybiją do skał mostów tych końce, a wiatr na nich na chwilę uciszony odpocznie, nim je zerwie i w pląsy pogoni nas skocznie... http://literat.ug.edu.pl/tetmajer/026.htm wsip.pl/nowa-matura 4 MATURA 2015 Język polski | Poziom podstawowy Zadanie 6. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera jest przykładem utworu A. impresjonistycznego. B. naturalistycznego. C. ekspresjonistycznego. D. realistycznego. Wymaganie ogólne II Wymaganie szczegółowe 2.2 Poprawne odpowiedzi Zadanie 7. Zaznacz poprawną odpowiedź. Wskaż poprawny adres bibliograficzny artykułu na stronie internetowej. A. Roman Krzywy, 2013, „Muza” Jana Kochanowskiego, http://www.staropolska.pl/renesans/opracowania/Krzywy_Muza.html. B. R. Krzywy, „Muza” Jana Kochanowskiego, http://www.staropolska.pl/renesans/opracowania/Krzywy_Muza.html, 2013. C. Krzywy R., 2013, „Muza” Jana Kochanowskiego, http://www.staropolska.pl/renesans/opracowania/Krzywy_Muza.html. D. Krzywy R., „Muza” Jana Kochanowskiego, http://www.staropolska.pl/renesans/opracowania/Krzywy_Muza.html, 2013. Wymaganie ogólne I Wymaganie szczegółowe 2.2 Poprawne odpowiedzi C wsip.pl/nowa-matura 5 MATURA 2015 Język polski | Poziom podstawowy Zadanie 8. Przyporządkuj podane w tabeli pozycje bibliograficzne odpowiednim działom bibliografii. Zaznacz pod tabelą obok każdego działu (I–II) odpowiednie litery (A–E) przyporządkowane pozycjom bibliograficznym. I II W dziale „Literatura podmiotu” dziale W „Literatura przedmiotu” A należy umieścić następujące pozycje: I. A / B / C / D / E B C D E Romantyzm i historia Marii Janion i Marii Żmigrodzkiej. Studia z dziejów literatury Juliana Krzyżanowskiego. Wybór dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza. Vade-mecum Cypriana Kamila Norwida. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza. II. A / B / C / D / E Wymaganie ogólne I Wymaganie szczegółowe 2.4 Poprawne odpowiedzi I– C, D, E II– A, B Zadanie 9. Zaznacz poprawną odpowiedź. Ilu jest narratorów w Lalce Bolesława Prusa? A. Jeden – wypowiadający się w trzeciej osobie. B. Jeden – wypowiadający się w pierwszej osobie. C. Dwóch – wypowiadający się w trzeciej osobie i Ignacy Rzecki. D. Dwóch – wypowiadający się w trzeciej osobie i Stanisław Wokulski. Wymaganie ogólne II Wymaganie szczegółowe 2.4 Poprawne odpowiedzi II–C wsip.pl/nowa-matura 6
