PROGRAM ZAJĘĆ KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNYCH DLA DZIECKA Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ I. DLA KOGO? a) Imię: Kuba b) Klasa: III klasa Szkoły Podstawowej c) Rozpoznanie: opinia Poradni Psychologiczno – pedagogicznej o dysleksji rozwojowej (dysortografia i dysleksja) II. MOCNE I SŁABE STRONY a) Mocne strony Dziecko jest samodzielne w czynnościach samoobsługowych, Skupia się na otaczającym go świecie i angażuje się w wykonywane przez siebie czynności, Wywiązuje się z obowiązków szkolnych, Dziecko rozumie polecenia, Dziecko uczy się prostych tekstów i piosenek, Dziecko pisze z pamięci i ze słuchu, Nawiązuje kontakt z rówieśnikami i opiekunami na wysokim poziomie, Wykazuje zainteresowanie zajęciami edukacyjnymi, Przejawia uzdolnienia w zakresie spotru (piłka nożna, koszykówka), Współpracuje z rówieśnikami w sytuacji zadaniowej. b) Słabe strony Dziecko ma ubogi zasób słownictwa i rzadko się wypowiada, Ma problemy z wykonywaniem zadań mimo zrozumienia poleceń, Podczas napotkanych trudności łatwo się zniechęca i szybko denerwuje, Przejawia trudności z koncentracją, Popełnia liczne błędy o charakterze ortograficznym, interpunkcyjnym i stylistycznym, Zastępuje litery o podobnym brzmieniu, Przejawia trudności w opanowywaniu podstawowych umiejętności czytania, Wykazuje problemy z rozwiązywaniem zadań arytmetycznych. III. CELE a) Cele terapeutyczne Rozwijanie i usprawnianie zaburzonych funkcji, Tworzenie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, Podwyższanie motywacji do nauki i wiary we własne możliwości, Usuwanie następstw niepowodzeń szkolnych, Rozwijanie wytrwałości w dążeniu do poprawnego rozwiązania, Poszerzenie zasobu słownictwa dziecka, Rozwijanie umiejętności wypowiadania się oraz zachęcanie do częstego wypowiadania się, Rozwijanie umiejętności skupienia uwagi na wykonywanej czynności przez określony czas, Kształtowanie umiejętności różnicowania podobnych liter, Usprawnianie podstawowych umiejętności czytania, Usprawnianie umiejętności wykonywania działań arytmetycznych. b) Cele edukacyjne Rozwijanie spostrzegawczości, Usprawnianie grafomotoryki, Wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach ucznia, Ćwiczenie sprawności czytania i liczenia, Doskonalenie umiejętności czytelnego pisania, Usprawnianie pisma zgodnie z zasadami ortografii, interpunkcji i stylistyki, Kształtowanie umiejętności rozwiązywania zadań z poleceniem, Rozwijanie umiejętności swobodnego wypowiadania się, Poznawanie sposobów radzenia sobie z problemami dnia codziennego. c) Cele ogólnorozwojowe Doskonalenie umiejętności samoobsługowych dziecka, Rozwijanie umiejętności nauki prostych tekstów i piosenek, Rozwijanie umiejętności pisania z pamięci i ze słuchu, Doskonalenie umiejętności związanych ze spotrem: piłka nożna i koszykowa, Rozwijanie logicznego myślenia, pamięci, koncentracji uwagi, Usprawnianie koordynacji wzrokowo – ruchowej oraz słuchowo – wzrokowej, Wdrażanie do przeżywania pozytywnych emocji ze wspólnej pracy i własnych dokonań. IV. DZIAŁANIA a) W obszarze celów edukacyjnych Symptomy zaburzeń 1. Rozwijanie spostrzegawczości Dziecko zastępuje litery o podobnym brzmieniu 2. Usprawnianie grafomotoryki Dziecko przejawia trudności grafomotoryczne 3. Wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach dziecka Dziecko przejawia braki w wiedzy szkolnej 4. Ćwiczenie sprawności czytania i pisania Działania Organizowanie zabaw usprawniających spostrzegawczość: memo, puzzle, kogo brakuje? Organizowanie zabaw różnicujących pojęcia duży – mały, gruby – chudy, itp. Znajdowanie różnic na obrazkach. Odgadywanie odgłosów np. zwierząt, łączenie ich usłyszanych nazw z obrazkiem. Zachęcanie do malowania kredkami naprzemiennie z mocnym i słabym naciskiem. Rysowanie po linii. Tworzenie rysunków ze słów. Uczestnictwo w zajęciach wyrównawczych. Głośne czytanie przez dziecko kontrolowane Dziecko ma trudności z czytaniem i pisaniem z uwzględnieniem interpunkcji, ortografii i stylistyki 5. Doskonalenie czytelnego pisma Dziecko nieczytelnie, niewyraźnie pisze nie mieści się w liniaturze 6. Usprawnianie pisma zgodnie z zasadami ortograficznymi i interpunkcyjnymi Dziecko ma trudności z zastosowaniem zasad ortograficznych i interpunkcyjnych 7. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania zadań z poleceniami Dziecko ma trudności w rozwiązywaniu zadań mimo rozumienia poleceń 8. Rozwijanie umiejętności swobodnego wypowiadania się Dziecko ma trudności z częstym i swobodnym wypowiadaniem się. 9. Poznawanie sposobów radzenia sobie z problemami dnia codziennego Dziecko ma problemy z radzeniem sobie z trudnościami dnia codziennego 10. Poszerzenie zasobu słownictwa dziecka Dziecko ma ubogi zasób słownictwa przez nauczyciela. Czytanie przez dziecko tekstu z uwzględnieniem interpunkcji: Przecinek – krótka pauza Kropka – długa pauza Wykrzyknik – krzyknięcie Pytajnik – końcówka zdania wyższy dźwięk Poprawne budowanie zdań na podstawie obrazków. Uczenie powolnego ale dokładnego pisania. Pisanie w powietrzu, w piasku, itp. (Metoda Dobrego Startu). Zagadki ortograficzne. Uzupełnianie luk w zdaniu (interpunkcja) i słowie (ortografia). Kolorowanie liter trudnych dla dziecka w wyrazie. Nauka zasad ortograficznych w formie wiersza. Nauczyciel przekazuje uczniowi polecenie, następnie uczeń układa polecenie dla nauczyciela. Wspólne rozwiązanie zadania. Uczestnictwo w zabawach posiadających określone zasady. Przygotowanie karty pracy do zadań z tekstem zawierających: dane, ważne informacje, działanie matematyczne, wynik. Udział w inscenizacjach. Technika niedokończonych zdań. „Wspólne opowiadanie” – wszystkie dzieci po kolei tworzą wspólne opowiadanie poprzez dopowiedzenie po jednym zdaniu. Bajkoterapia Arteterapia Głośne, częste czytanie. Zabawa w pociąg słowny – dziecko podaje słowo na literę na którą kończy się poprzednie i tłumaczy co oznacza. b) W obszarze celów terapeutycznych Symptomy zaburzeń 1. Integracja grupy, rozbudzanie motywacji Dziecko nie ma poczucia bezpieczeństwa w grupie 2. Doskonalenie sprawności manualnej, Działania Wypracowanie płaszczyzny współpracy. Zabawy integrujące grupę, mające na celu wzajemne poznanie się, stworzenie miłej atmosfery. Zabawy relaksacyjne, rozładowujące napięcie emocjonalne. Trening skupiania uwagi na własnych czynnościach oraz czynnościach wykonywanych przez drugą osobę. Wspólne gry stolikowe i towarzyskie. Ćwiczenia Dennisona. Ćwiczenia manipulacyjne – gry zręcznościowe grafomotoryki. Dziecko przejawia trudności grafomotoryczne 3. Usprawnienie funkcji wzrokowych i orientacji przestrzennej Dziecko ma trudności z funkcją wzrokową oraz orientacją przestrzenną 4. Usprawnianie funkcji słuchowo – językowych. Dziecko ma problemy związane z funkcją słuchowo – językową. 5. Rozwój umiejętności czytania. Dziecko ma słabo wykształconą umiejętność czytania 6. Usprawnianie pisania. Dziecko przejawia trudności grafomotoryczne, trudności w opanowaniu zasad ortograficznych i np. : „Bierki”, „Pchełki”, „Skaczące czapeczki”. Zabawy manualne : kolorowanie, malowanie, lepienie, wydzieranie, kalkowanie, obrysowywanie. Oburęczne malowanie farbami dużych kształtów na dużych arkuszach papieru. Ćwiczenia Dennisona, elementy metody Dobrego startu. Wycinanie form geometrycznych. Ćwiczenia szybkości pisania wyrazów i zdań. Kształcenie ruchu płynnego ręki – ślimaki , fale. Zabawy „ Czy znasz części ciała?”, „Jestem twoim odbiciem”. Ćwiczenia w określaniu położenia przedmiotów w otoczeniu „Gdzie jest misiu?” Umieszczanie przedmiotów w przestrzeni według instrukcji słownej „Szukanie skarbów”, „Wędrówki w labiryncie”. Układanie według wzoru – mozaika. Wyszukiwanie na ilustracjach różnic i podobieństw. Analiza i synteza wzrokowa. Rozpoznawanie przedmiotów na obrazkach, historyjki obrazkowe. Ćwiczenia w różnicowaniu liter o podobnym wyglądzie. Ćwiczenia pamięci wzrokowej na materiale geometrycznym i literopodobnym. Układanie rytmów, szlaczków. Ćwiczenia językowe – wzbogacanie słownictwa. Ćwiczenia pamięci sekwencyjnej. Doskonalenie wypowiedzi na określony temat. Kształcenie wrażliwości słuchowej, odpoznawanie dźwięków z otoczenia, naśladowanie dźwięków. Analiza i synteza głoskowa, wyrazowa i zdaniowa. Nauka na pamięć krótkich wierszy, zagadek. Nadawanie tytułów obrazkom, fragmentom opowiadania. Odtwarzanie struktur rytmicznych. Rozwijanie umiejętności uważnego słuchania poleceń. Formułowanie pytań i precyzyjnych odpowiedzi. Rozwiązywanie zagadek i krzyżówek matematycznych. Odczytywanie tekstów ułożonych z rozsypanek sylabowych, wyrazowych. Ćwiczenia wdrażające do czytania cichego ze zrozumieniem. Czytanie wyrazów z lukami, wizualnie podobnych i zróżnicowanych oraz sensownych i bezsensownych. Ćwiczenia techniki czytania: tempo, płynność, akcent. Analiza wyrazów w mowie głośnej i cichej. Tworzenie wyrazów za pomocą rebusów. Wyodrębnianie wyrazu ukrytego w innym wyrazie. Przepisywanie, pisanie z pamięci i ze słuchu wyrazów, zdań z trudnymi głoskami. Ćwiczenia ortograficzne i stylistyczne, wprowadzanie słownictwa i zasad ortograficznych. Utrwalenie interpunkcyjnych oraz stylistycznych 7. Doskonalenie umiejętności liczenia. Dziecko przejawia trudności w liczeniu w zakresie konkretnym oraz abstrakcyjnym 8. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania zadań tekstowych. Dziecko ma trudności z poprawnym rozwiązaniem zadań tekstowych 9. Rozwijanie logicznego myślenia wyrazów ze zmiękczeniami. Pisownia liczebników. Opracowywanie zasad pisowni przeczenia nie. Wielka litera – zasady pisowni i ćwiczenia praktyczne. Zasady pisowni z rz i ż – ćwiczenia praktyczne. Opracowywanie wybranych wyrazów z niewymiennym: ó, rz, ż . Rebusy, krzyżówki, zagadki, tworzenie własnych tekstów. Liczenie przedmiotów w różnych kierunkach i kolejności. Przeliczanie i porównywanie liczebności zbiorów różnymi sposobami. Gra w parach „ Bierki” – porównywanie wyników, szacowanie. Układanie chodników liczbowych , sudoku, tantriksów, rozmowy klocków. Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 1000 z wykorzystaniem tabelek, grafów, drzewek, pajączków, choinek , konkretów. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego. Mnożenie jako dodawanie jednakowych składników , dzielenie jako działanie odwrotne. Układanie i rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem sytuacji z codziennego życia. Układanie zadań do treści przedstawionej na ilustracji. Układanie zadań i przedstawianie ich treści na rysunku. Przedstawianie danych i zależności zawartych w zadaniu. Układanie treści zadania do ilustracji, bądź formuły matematycznej. Ukazywanie różnych sposobów rozwiązania danego zadania( rysunek schematyczny, graf, drzewko...) Ćwiczenia Dennisona: ruchy naprzemienne, punkty na myślenie, zabawy z „leniwą ósemką”. Gry dydaktyczne i strategiczne: „ Statki”, „Tangram”, „Sudoku”, „Literki” itp. Układanie zasad gier. Gry i zabawy matematyczne np. „Zgadnij, o której liczbie myślę?” Krzyżówki, zagadki, rebusy, zabawy ze słowami (skojarzenia). Bibliografia: Gruszczyk – Kolczyńska, E., Zielińska, E. (2009). Zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole. Warszawa, Wydawnictwo Edukacja Polska Tanajewska, A. (2015). Program zajęć dydaktyczno – wyrównawczych oraz korekcyjno – kompensacyjnych dla uczniów klas 1 – 3 z trudnościami w liczeniu i zdobywaniu umiejętności matematycznych. Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia Wykonały: Magdalena Rolka, Kinga Skalska, WPTP III rok