Imię i nazwisko ……………………………………………………………………… KARTA PRACY Tadeusz Gajcy, Śpiew murów Nocą, gdy miasto odpłynie w sen trzeci, a niebo czarną przewiąże się chmurą, wstań bezszelestnie, jak czynią to dzieci, i konchę ucha tak przyłóż do murów. Zaledwie westchniesz, a już cię doleci z samego dołu pięter klawiaturą w szumach i szmerach skłębionej zamieci minionych istnień bolesny głos chóru. „Bluszczem głosów spod ruin i zgliszcz pniemy się nocą nad dachy i sen, tobie, Warszawo, co w snach naszych śnisz, nucąc wrześniami żałobny nasz tren”. – Biegłam rankiem po chleb do piekarni (chleba dotąd czekają tam w domu), a ja leżę z koszykiem bezradnie, tuż za rogiem, nie znana nikomu... ..................................................................... – Właśnie ręką chwytałem za granat, żeby czołgi przywitać nim celnie, ziemia była spękana, zorana – nagle świat mi się zaćmił śmiertelnie... ...................................................................... – Myśmy obie wyniosły na noszach, jeszcze kocem okryły mu nogi, bo krzyczeli dokoła, że pożar... Ja na świstku pisałam: „Mój drogi...” ........................................................................ „Bluszczem głosów spod ruin i zgliszcz pniemy się nocą nad dachy i sen, tobie, Warszawo, co w snach naszych śnisz, nucąc wrześniami żałobny nasz tren”. Słuchaj tych głosów żałosnych żarliwie, nim brzask poranny uciszy je w niebie i nowe miasto w napiętej cięciwie dni tryumfalnych na nowo pogrzebie. Słuchaj tych głosów, boś po to szczęśliwie ocalon został w tragicznej potrzebie, byś chleb powszedni łamał sprawiedliwiej i żył za tamtych, i za siebie lepiej. * Jak nie kochać strzaskanych tych murów, tego miasta, co nocą odpływa, kiedy obie z greckiego marmuru – i umarła Warszawa, i żywa. źródło: wolnelektury.pl Klasa ……… 1. Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń. Wstaw X w odpowiednich miejscach tabeli. (0–2 pkt) Stwierdzenie Prawda Fałsz Tadeusz Gajcy to poeta pokolenia Kolumbów. Zginął w powstaniu warszawskim. Utwór Śpiew murów to przykład liryki bezpośredniej. Poeta zawarł w swoim wierszu katastroficzną wizję przyszłości. Utwór jest przykładem wiersza białego. 2. Do kogo zwraca się podmiot liryczny w wierszu? Wymień wszystkich adresatów. (0–2 pkt) ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 3. Podaj trzy konkretne zdarzenia, o których mowa w tekście. (0–3 pkt) ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 4. Napisz, o czym śpiewają mury. Wyjaśnij tę metaforę. (0–3 pkt) ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 5. Przedstaw obraz miasta wyłaniający się z wiersza Gajcego. (0–2 pkt) ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 6. Napisz, dlaczego poeta nakreślił sytuację liryczną dziejącą się nocą. (0–2 pkt) ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 7. Jakie zadania stawia poeta przed żyjącymi? Odpowiedz na podstawie 8. i 9. strofy. (0–2 pkt) ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 8. Opisz uczucia podmiotu lirycznego ukazane w ostatniej strofie. (0–2 pkt) ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 9. Wiersz Gajcego zawiera wiele środków stylistycznych. Wymień cztery spośród nich i określ ich funkcję w utworze. (0–4 pkt) ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 10. Wymień dwa teksty kultury (podaj autora/reżysera, tytuł), które ukazują obraz zniszczonej Warszawy. (0–2 pkt) ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… *11. Stwórz konspekt ustnej wypowiedzi egzaminacyjnej na temat: „Obraz Warszawy podczas drugiej wojny światowej. Omów zagadnienie na podstawie zamieszczonego poniżej materiału oraz wybranego tekstu kultury”. (0–6 pkt) Władysław Broniewski, Zmartwychpowstanie Warszawa Ujazdowskiej już nie ma Alei, została Golgota Męstwa. Ja wykreślam Aleję Nadziei i Most Zwycięstwa. Ja nie jestem urbanistą, specem od ustawiania cegły, ale moje słowa dolecą do Niepodległej. Ockną się martwe ulice, spojrzą milcząc: Wolska, Krakowskie, Waliców, Krucza, Wilcza, skrwawiony łeb Żoliborza padnie na tors Śródmieścia, upiory szepną: „Może? Wreszcie!...”, zarąbany wstanie Mokotów, Praga, wielekroć krwawa, nieugięte Wola z Ochotą... Wierzcie: z orlim skrzydeł łopotem zmartwychpowstanie WARSZAWA! źródło: https://poezja.org/wz/ ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………
