EKG W PIGUŁCE Elektrokardiografia – metoda obrazowania zmienności potencjału elektrycznego wytwarzanego przez serce. Rejestracja EKG: odprowadzenia kończynowe dwubiegunowe: I – rejestruje różnicę potencjałów pomiędzy lewym przedramieniem (+) a prawym przedramieniem (-) II – rejestruje różnicę potencjałów pomiędzy lewym podudziem (+) a prawym przedramieniem (-) III – rejestruje różnicę potencjałów pomiędzy lewym podudziem (+) a lewym przedramieniem (-) odprowadzenia kończynowe jednobiegunowe aVR – rejestruje wartość potencjału z prawej kończyny górnej aVL – rejestruje wartość potencjału z lewej kończyny górnej aVF – rejestruje wartość potencjału z lewej kończyny dolnej odprowadzenia jednobiegunowe przedsercowe V1 – rejestruje bezwzględną wartość potencjału w IV mż przy prawym brzegu mostka V2 – rejestruje bezwzględną wartość potencjału w IV mż przy lewym brzegu mostka V3 – rejestruje bezwzględną wartość potencjału w połowie odległości między punktami V2 i V4 V4 – rejestruje bezwzględną wartość potencjału w V mż w linii środkowo-obojczykowej lewej V5 – rejestruje bezwzględną wartość potencjału na poziomie V4 w linii pachowej przedniej lewej V6 – rejestruje bezwzględną wartość potencjału na poziomie V4 w linii pachowej środkowej lewej Technika badania badanie najlepiej wykonać w pozycji leżącej na wznak, tak aby kkg nie stykały się z tułowiem, a kkd ze sobą, w sytuacjach szczególnych możliwe jest wykonanie badania w pozycji siedzącej zapewnić cisze i spokój oraz komfort cieplny (unikać drżeń mięśniowych) w celu zmniejszenia oporu elektrycznego między skórą a elektrodami, wskazane jest odtłuszczenie skóry alkoholem lub benzyną w miejscu przyłożenia elektrod, można też stosować żel do EKG należy ustawić żądaną szybkość przesuwu papieru: o 25mm/s => 1 mm = 0,04s 5mm = 0,2s o 50mm/s=> 1mm = 0,02s 5mm = 0,1s cecha – powinna być zaznaczona na każdym odcinku badania EKG; służy ona obiektywnym i porównywalnym pomiarom amplitudy załamków o 1 cm = 1mV o 1mm=0,1mV znając szybkość przesuwu papieru można obliczyć czas trwania poszczególnych załamków, odcinków i odstępów, a także czas trwania jednej ewolucji sercowej. Przy miarowym rytmie najdokładniejszy wynik uzyskamy stosując wzór: o dla przesuwu 25mm/s – 1500:x o dla przesuwu 50mm/s – 3000:x, gdzie x oznacza długość odstępu RR w mm wartość odstępu RR, a częstość rytmu serca (dla przesuwu papieru 25 mm/s) o RR – 5 mm => 300/min o RR – 10 mm => 150/min o RR – 15 mm => 100/min o RR – 20 mm => 75/min o RR – 25 mm => 60/min o RR – 30 mm => 50/min Składowe prawidłowego elektrokardiogramu Linia izoelektryczna – to linia pozioma zarejestrowana w czasie, gdy w sercu nie stwierdza się pobudzenia (aktywności). W stosunku do niej określa się przemieszczenia wszystkich odcinków i amplitudę załamków. Najłatwiej ją wyznaczyć wg odcinka TP lub odcinka PQ, a gdy to jest niemożliwe wg linii łączącej punkty początkowe sąsiadujących zespołów QRS Załamek – wychylenie od linii podstawowej (izoelektrycznej) Odcinek – część krzywej zawarta między załamkami Odstęp – część krzywej obejmująca odcinek i sąsiadujący z nim załamek Część przedsionkowa EKG: załamek P i odcinek PQ Część komorowa EKG: zespół QRS, odcinek ST oraz załamek T ZAŁAMEK P: Jest wyrazem depolaryzacji m. przedsionków. Czas trwania od 0,04 do 0,11s, amplituda do 2,5 mm (0,25mV) w odprowadzeniach kończynowych i do 3 mm (0,3mV) w odprowadzeniach przedsercowych. Cechą rytmu zatokowego jest obecność dodatnich załamków P w odprowadzeniach I i II oraz ujemnych w odprowadzeniu aVR ODCINEK PQ: Wyraża przewodzenie bodźca przez węzeł a-v, pęczek Hisa, jego odnogi oraz włókna Purkinjego. Przebiega w linii izoelektrycznej ODSTĘP PQ: Prawidłowo czas jego trwania wynosi od 0,12 do 0,20s ZESPÓŁ QRS: Jest wyrazem depolaryzacji mięśnia komór. Składa się z załamków Q,R,S. czas trwania zespołu wynosi od 0,06 do 0,10s. Amplituda zespołu (R+S) w odprowadzeniach kk wynosi od 5 do 24 mm, a odprowadzeniach przedsercowych od 8 do 24 mm. Zespół w którym brak załamka R nazywa się zespołem QS PUNKT ŁĄCZĄCY J: Jest to punkt, w którym kończy się zespół QRS i rozpoczyna odcinek ST. Prawidłowo przemieszczenie punktu J nie powinno przekraczać 1 mm w górę lub w dół od linii izoelektrycznej w żadnym odprowadzeniu. ODCINEK ST: Cześć krzywej EKG mierzona od końca zespołu QRS do początku załamka T. Jest wyrazem początkowej fazy repolaryzacji mięśnia komór. Czas jego trwania wynosi od 0,02 do 0,12s. Prawidłowo przebiega w linii izoelektrycznej. Jego obniżenie nie powinno przekraczać 0,5mm w żadnym odprowadzeniu, a uniesienie 1 mm w odprowadzeniach kk i 2 mm w odprowadzeniach przedsercowych ZAŁAMEK T: Jest wyrazem końcowej fazy repolaryzacji mięśnia komór. Czas trwania wynosi od 0,12 do 0,16s. Amplituda wynosi do 6 mm w odprowadzeniach kk i do 10 mm w odprowadzeniach przedsercowych. ODSTĘP QT: Mierzony od początku zespołu QRS do końca załamka T. Wyraża czas trwania potencjału czynnościowego (depolaryzacji i repolaryzacji komór). Czas trwania odstępu QT zależy m.in. od częstości rytmu serca, jednak nie powinien przekraczać 0,40s. Im częstość rytmu serca większa tym odstęp QT jest krótszy. ZAŁAMEK U: Spotykany w ok. 25% zapisów EKG. Występuje bezpośrednio po załamku T, wyprzedzając załamek P następnego cyklu. Jest załamkiem dodatnim o amplitudzie do 3mm. Jest wyrazem repolaryzacji włókien Purkinjego lub wyrazem potencjału powstałego w wyniku rozciągania m. serca w rozkurczu, podczas napływu krwi do komór. ODCINEK TP: Część krzywej mierzona od końca załamka T do początku następnego załamka P. Odpowiada okresowi, w którym komory i przedsionki znajdują się w rozkurczu. Przebiega w linii izoelektrycznej ODSTĘP RR: Odległość pomiędzy wierzchołkami dwu kolejnych załamków R. jest wyrazem czasu trwania jednej ewolucji serca. W prawidłowym rytmie zatokowym różnice między dwoma odstępami RR nie przekraczają 0,16s. Jest wykorzystywany do obliczenia częstości rytmu serca. ODSTĘP PP: Odległość pomiędzy wierzchołkami dwu kolejnych załamków P. W przypadku miarowego rytmu zatokowego odstęp PP jest równy odstępowi RR.
