Parashity!!! opracowanie - Parazytologia - ania4899

Parashity!!! opracowanie.doc
(193 KB) Pobierz
INTERAKCJE WEWNĄTRZ- I MIĘDZYGATUNKOWE; PASOŻYTNICWTO
Populacja – grupa osobników tego samego gatunku zasiedlająca ten sam obszar w danym czasie
Biocenoza – wszystkie populacje zajmujące określoną przestrzeń, czyli środowisko fizyczne
Populacje tworzące biocenozę wpływają na kształtowanie się środowiska życia organizmu, czyli biotopu.
Ekosystem – układ ekologiczny utworzony przez funkcjonujące razem - biocenozę i nieożywione środowisko.
W ekosystemach występują osobniki należące do różnych gatunków. Niektóre gatunki nie wpływają na siebie, inne pozostają we
wzajemnych zależnościach. W ekosystemie można wyróżnić interakcje między osobnikami tego samego gatunku, głównie
wewnątrzpopulacyjne, oraz interakcje międzygatunkowe.
Wzajemne oddziaływanie dwóch gatunków wywołuje różne skutki. Oddziaływania międzygatunkowe, w których jedna populacja nie
wywiera wpływu na drugą, określa się jako obojętne.
Jeżeli jedna populacja odnosi korzyść w obecności drugiej, to ten typ interakcji określa się jako dodatni.
W przypadku niekorzystnego oddziaływania na daną populację innej populacji występuje interakcja ujemna
Interakcje wewnątrzgatunkowe lub międzygatunkowe, które prowadzą do zmniejszenia szybkości wzrostu populacji, nazywa się
antagonistycznymi, interakcje przyspieszające wzrost populacji – protekcjonistycznymi
Wśród antagonistycznych interakcji wewnątrzgatunkowych, wpływających na szybkość wzrostu populacji, można wyróżnić:
1.antagonistyczne:
autointoksykację – samozatrucie produktami przemiany materii, hamującymi wzrost populacji
konkurencję (współzawodnictwo) - przestrzenną, pokarmową i rozrodczą. Jest to przykład walki o byt
wewnątrzgatunkowej pośredniej.
eksploatację – jest to walka o byt bezpośrednia (np. u stawonogów zjadanie jaj, larw lub mniejszych osobników
własnego gatunku – kanibalizm).
-
2. protekcjonistyczne:
allelokataliza, czyli wzajemne pobudzanie się osobników do rozrodu i rozwoju produktami przemiany materii, np.
feromonami u nicieni (Ancylostoma, Trichinella)
kooperacja, czyli współpraca organizmów związana z rozrodem lub niezwiązana z rozrodem
Interakcje międzygatunkowe:
neutralistyczne – populacje różnych gatunków nie oddziałują na siebie bezpośrednio np.:
koegzystencja(współistnienie)- zwierząt drapieżnych i roślin w tym samym ekosystemie
saprobioza – odżywianie się szczątkami martwych roślin
Interakcje międzygatunkowe antagonistyczne
Mogą prowadzić do szkód obustronnych, zachodzi to w konkurencji przestrzennej i pokarmowej.
-
antybioza (amensalizm) - polega na hamowaniu wzrostu populacji jednego gatunku przez wytwory przemiany materii
drugiego, często już w bardzo małym stężeniu
konkurencja– dwa osobniki ubiegają się o te same zasoby środowiska
drapieżnictwo – osobniki jednego gatunku napadają i zjadają osobniki innego gatunku w krótkim czasie
pasożytnictwo – związek między dwoma gatunkami o charakterze obligatoryjnym; jeden gatunek (pasożyt) jest
całkowicie zależny metabolicznie od drugiego (żywiciela)
Interakcje międzygatunkowe protekcjonistyczne
Zjawisko współżycia na określonej przestrzeni organizmów należących do różnych gatunków, które wchodzą w kontakt fizyczny,
nazywa się somatoksenią.
Kontaktowi fizycznemu nie zawsze towarzyszy związek troficzny.
Formami somatoksenii są: foreza, epioikia i endoikia.
Foreza – bierne przenoszenie przedstawicieli jednego gatunku przez osobniki drugiego
Epioikia – osiedlanie się zwierząt lub roślin na innych organizmach
Endoikia (inkwilinizm) – osiedlanie się jednego organizmu wewnątrz ciała innego organizmu
Komensalizm (współbiesiadnictwo) – odżywianie się pokarmem osobników innego gatunku, bez wyrządzania im szkody
Mutualizm - współżycie oparte na obustronnych korzyściach (np. wiciowce w przewodzie pokarmowym termitów).
Między organizmami znajdującymi się w ekosystemie mogą zachodzić jedynie związki sąsiedzkie, bez kontaktu fizycznego, zależności
troficznych i uzależnienia metabolicznego.
-
-
Należą do nich: paroikia, synoikia i symfilia
Paroikia – dwa różne gatunkowo organizmy przebywają w pobliżu, ale nie ma między nimi bezpośredniego kontaktu
fizycznego i metabolicznego.
Synoikia – współzamieszkiwanie dwóch gatunków w tym samym miejscu i brak zależności między nimi.
Symfilia – wykorzystywanie przez jeden organizm wydzielin drugiego (np. wydzieliny mszyc są wykorzystywane przez
mrówki), ale między nimi nie ma zależności metabolicznej
Pasożytnictwo- jest związkiem stałym lub czasowym, zmiennym ewolucyjnie, między dwoma organizmami, z których jeden
(pasożyt) jest uzależniony metabolicznie od drugiego (żywiciela); żyje jego kosztem
Żywiciel stanowi dla pasożyta środowisko bytowania- mikrohabitat
Poprzez mikrohabitat pasożyt jest związany ze środowiskiem zewnętrznym- makrohabitatem
Makrohabitat- biotop lub ekosystem w którym przebywają żywiciele pasożytów
Mikrohabitat- środowisko życia pasożytów (organizm żywiciela)
Pasożyt wpływa na organizm żywiciela przez:
działanie mechaniczne
objadanie z pokarmu
działanie toksyczne
przenoszenie czynników chorobotwórczych
wywoływanie reakcji stresowych
jatrogenne dolegliwości, schorzenia - med. choroby wywołane przez autosugestię pacjenta na
skutek (źle zrozumiałych a. nieopatrznych) słów a. działań lekarza w czasie badania lub przez
uboczne działanie leków. Najsłynniejszą chorobą jatrogenną jest wrodzony brak kończyn
(łac. phocomelia 'focze kończyny') u dzieci matek, które we wczesnym stadium ciąży zażywały
thalidomid, środek uspokajający i przeciwwymiotny, który okazał się jednak teratogenny (powodujący
zniekształcenia).
Typy układów żywiciel- pasożyt
Między pasożytem a żywicielem występują różne związki. Biorąc pod uwagę różne kryteria, organizmy pasożytnicze można podzielić
na kilka grup.
Ze względu na lokalizację pasożyty dzielimy na:
pasożyty zewnętrzne (ektopasożyty)
pasożyty wewnętrzne (endopasożyty)
a.
pasożyty tkankowe
b.
pasożyty narządów
Biorąc pod uwagę inne kryterium czasu pasożytowania danego gatunku oraz jego związek z żywicielem wyróżniamy pasożyty
czasowe, okresowe i stałe.
Pasożyt czasowy- jest luźno związany z żywicielem. Kontakt z żywicielem ma miejsce w czasie pobierania pokarmu
Pasożyt okresowy- pasożytuje na żywicielu tylko w pewnych okresach cyklu życiowego
Pasożyt stały- jest to organizm który w ciągu całego swojego życia, we wszystkich stadiach rozwojowy prowadzi pasożytniczy tryb
życia
Pasożytnictwo przygodne- pasożytniczy tryb życia występuje tylko w pewnych warunkach i nie ma uzależnienia pasożyta od
żywiciela
Pasożytnictwo bezwarunkowe- pasożyty prowadzą pasożytniczy tryb życia w ciągu całego cyklu rozwojowego lub w jego części
i występuje duże uzależnienie od żywiciela. Parazytyzm jest koniecznością życiową
Ze względu na specyficzność żywicielską pasożyta wyróżnia się ;
-
pasożyty stenokseniczne (wąskie spektrum żywicieli)
pasożyty euryskseniczne (szerokie spektrum żywicieli)
w zależności od liczby żywicieli pasożyty dzielimy na:
monokseniczne (pasożytują na jednym gatunku)
oligosteniczne (pasożytują na małej liczbie gatunków)
polikseniczne (pasożytują na wielu gatunkach)
-
pasożyty pozostają w skomplikowanych związkach z żywicielami;
homokseniczne- całą ontogeneza w jednym organizmie, w tym żywicielu przebiega rozmnażanie płciowe
heterokseniczne- występują dwie grupy żywicieli
żywiciel ostateczny (definitywny)- organizm w którym pasożyt osiąga dojrzałość płciową i zdolność wytwarzania komórek
płciowych
żywiciel pośredni- organizm w którym występują postacie młodociane pasożyta, zanim będą mogły odbyć swój rozwój w
żywicielu ostatecznym
żywiciel przypadkowy- to taki gatunek, który nie jest zazwyczaj żywicielem danego pasożyta, lecz w bardzo sprzyjających
warunkach może się tym pasożytem zarazić
żywiciel rezerwuarowy- nie jest konieczny do odbycia pełnego cyklu życiowego pasożyta
żywiciel właściwy- najczęściej i w największej liczbie występuje określony pasożyt, w różnych warunkach ekologicznych
żywiciel główny- częstość inwazji czyli ekstensywność i intensywność inwazji są największe w danych warunkach środowiskowych
żywiciel uboczny- nasilenie inwazji jest małe
żywiciel parateniczny- nie jest niezbędny do rozwoju pasożyta; w jego organizmie nie następuje rozwój pasożyta a jedynie
kumuluje formy larwalne
Zarażenie przez pasożyty nazywamy inwazjami, a przez drobnoustroje infekcjami.
Ze względu na sposób zarażenia wyróżniamy:
inwazje czynne
inwazje bierne
Inwazja czynna – człowieka atakują pasożyty czynnie poruszające się – liczne pasożyty zewnętrzne (pluskwa, wesz, pchła,
kleszcze, cerkarie przywr i larwy filariopodobne nicieni)
Inwazja bierna – najczęstsza droga przedostawania się pasożytów do organizmu człowieka:
zarażenie alimentarne (per os) – cysty pierwotniaków, jaja, larwy robaków,
przez kontakt bezpośredni (trofozoity rzęsistka, świerzbowiec)
przez skórę za pośrednictwem stawonogów (malaria, śpiączka afrykańska),
inwazja wewnątrzmaciczna (pasożyt wnika do zarodka przez łożysko np. Toxoplasma)
Drogi inwazji:
pokarmowa (per os),
oddechowa (inhalacyjna),
płciowa,
zarażenie przez skórę,
zarażenie przez błony śluzowe,
zarażenie przez łożysko,
kontakt bezpośredni
-
Choroba inwazyjna – jest wynikiem szkodliwego oddziaływania pasożyta na organizm żywiciela. Jej przebieg zależy od wieku,
kondycji i odporności żywiciela oraz gatunku pasożyta. Przebiega gwałtownie gdy pasożyt jest silnie patogenny lub przewlekle –
inwazja utajona
Wrota inwazji – miejsca wnikania pasożytów (naturalne otwory: jama ustna, jama nosowa, cewka moczowa, pochwa i odbyt).
Źródła inwazji – człowiek lub zwierzę zarażone pasożytem, pokarm, woda, gleba, fekalia, ścieki, nosiciele pasożytów (gatunki
rezerwuarowe) oraz różne gatunki bezkręgowców jako wektory, np. owady
W zależności od sposobu utrzymania czynników chorobotwórczych w przyrodzie wyróżnia się:
zoonozy bezpośrednie – mogą być utrzymane przez 1 gatunek kręgowców,
cyklozoonozy – utrzymanie czynników chorobotwórczych w przyrodzie jest możliwe przy udziale więcej niż jednego
kręgowca,
metazoonozy – w utrzymaniu czynników chorobotwórczych uczestniczy kręgowiec i bezkręgowiec,
saprozoonozy – krążenie czynnika zależy od nieożywionego rezerwuaru lub miejsca rozwoju oraz od kręgowca
Antropozoonozy (choroby odzwierzęce) – inwazje, w których pasożyty są przenoszone ze zwierząt do człowieka.
Zooantroponozy – inwazje, w których pasożyty z reguły są przenoszone z jednego na drugiego człowieka, ale mogą być również
przenoszone na zwierzęta.
Amfiksenozy – zoonozy, w których czynniki chorobotwórcze są przenoszone z człowieka na niższe kręgowce i odwrotnie
Pasożyt i żywiciel tworzą bardzo swoisty antagonistyczny układ, którego cechą jest wzajemne oddziaływanie pasożyta na żywiciela i
żywiciela na pasożyta. Odpowiedzią żywiciela na oddziaływanie pasożyta są reakcje odpornościowe.
Wyróżniamy dwa zasadnicze rodzaje odporności:
odporność ...
Plik z chomika:
ania4899
Inne pliki z tego folderu:




ćw_4.pptx (37352 KB)
ćw_2.pptx (34292 KB)
ćw_3.pptx (11168 KB)
ćw_5.pptx (12004 KB)
 ćw_1.ppt (7767 KB)
Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
Egzamin biologia medyczna