Najczęściej występujące nowotwory u kobiet
advertisement
Najczęściej występujące nowotwory u kobiet dr n. med. Wioletta Łaszczewska – onkolog Z najnowszych danych epidemiologicznych wynika, że w 2010 r. liczba zgłoszonych zachorowań na nowotwór u kobiet przekroczyła liczbę zachorowań u mężczyzn. W Polsce żyje blisko 360 tys. osób z chorobą nowotworową, rozpoznaną w ciągu ostatnich pięciu lat. W 2010 r. Krajowy Rejestr Nowotworów otrzymał informacje o 140 tys. pierwszorazowych zgłoszeniach, nowotworów złośliwych. Na każe 100 tys. polskiej populacji przypada 365 zachorowań z powodu nowotworów złośliwych. W 2010 r. liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych wśród mężczyzn wynosiła około 52 tys., a wśród kobiet - około 41 tys. Na każde 100 tys. polskiej populacji przypadają 132 zgony z tego powodu. Kobiety najczęściej chorują na raka: piersi 23 %, jelita grubego 10 %, płuca 9 %, trzonu macicy 7 %, jajnika 5 %, szyjki macicy 4 %. Najczęstszą przyczyną zgonów u obu płci są nowotwory płuca, które w populacji kobiet wyprzedziły w tym zakresie nowotwory piersi. W większości przypadków wczesna diagnoza i wczesne leczenie pozwalają na całkowite wyleczenie z nowotworu i powrót do normalnego życia. Profilaktyka wybranych nowotworów Rak piersi Podstawową profilaktyką jaką kobiety mogą wykonać same jest samokontrola piersi, stosowana regularnie jeden raz w miesiącu, zawsze tego samego dnia. Przy każdej wizycie u lekarza rodzinnego, ginekologa czy też onkologa lekarz powinien przeprowadzić badanie kliniczne (palpacyjne) piersi. Pierwsze badanie mammograficzne zaleca się w wieku: 35 – 40 lat, a kolejne zgodnie z zaleceniem lekarza. Kobiety w wieku od 50 do 69 roku życia, które nie chorowały na nowotwór piersi powinny regularnie uczestniczyć w profilaktycznych badaniach mammograficznych wykonywanych co dwa lata. Ryzyko zachorowania wzrasta po 50 roku życia. Dlatego program wczesnego wykrywania raka piersi adresowany jest do kobiet w wieku 50-69 lat, które nie korzystały z badania mammograficznego w ciągu ostatnich 24 miesięcy oraz do tych, które otrzymały pisemne wskazanie do wykonania ponownego badania mammograficznego po upływie 12 miesięcy. Rak szyjki macicy Szczepienie przeciwko wirusowi HPV, daje uodpornienie na zakażenie wirusem, czyli jest ochroną przed zachorowaniem na raka szyjki macicy. Najlepszy efekt daje szczepienie dziewczynek od 11 roku życia, ale kobiety w każdym wieku mogą się poddać takim szczepieniom. Kobiety nie odczuwające żadnych dolegliwości ze strony narządu rodnego powinny zgłaszać się na okresowe badania kontrolne u ginekologa 1 raz w roku. Wszelkie dolegliwości ze strony narządu rodnego powinny być zgłaszane lekarzowi natychmiast nawet przed upływem terminu wizyty kontrolnej. Program profilaktyki raka szyjki macicy adresowany jest do kobiet w wieku 25-59 lat, które nie wykonały badania cytologicznego w ciągu ostatnich 3 lat. U kobiet obciążonych czynnikami ryzyka cytologia powinna być wykonywana co 12 miesięcy. Profilaktyczne badanie cytologiczne można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym, który udziela świadczeń w ramach umowy z NFZ. Rak jelita grubego Kobiety nie odczuwające żadnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego/jelita grubego powinny zgłaszać się na okresowe badania kontrolne u lekarza rodzinnego. Dolegliwości takie jak krew w kale, zaparcia, krwawienie z odbytu, a także ból dolnej części brzucha powinny być zgłaszane natychmiast, lekarzowi pierwszego kontaktu. Na badania kolonoskopii mogą zgłaszać się osoby w wieku 50-65 lat, które nie mają objawów klinicznych sugerujących istnienie raka jelita grubego. Rak płuca Stwierdzono, że główną przyczyną jego powstawania jest palenie tytoniu. Podstawową profilaktyką, jest więc nie dopuszczenie do rozpoczęcia palenia, bądź też zaprzestanie palenia papierosów. Kobiety nie odczuwające żadnych dolegliwości ze strony układu oddechowego powinny zgłaszać się na okresowe badania kontrolne u lekarza rodzinnego regularnie. Dolegliwości takie jak uporczywy kaszel, plwocina zawierająca krew, świszczący oddech, obrzęk twarzy lub szyi powinny być zgłaszane natychmiast lekarzowi pierwszego kontaktu. Nowotwory skóry Dzięki promieniom słonecznym mamy piękną opaleniznę. Opalając się na słońcu, czy w solarium wystawiamy się na działanie promieni ultrafioletowych. W nadmiernej dawce mogą spowodować wystąpienie nowotworu złośliwego skóry – czerniaka, a także częstszych, choć mniej agresywnych nowotworów jak rak płaskonabłonkowy i podstawnokomórkowy. Musimy pamiętać, że promienie UV osłabiają zdolność skóry do regeneracji. Przesuszają ją, a także przyspieszają proces starzenia. Wskazane są regularne wizyty kontrolne u lekarza dermatologa i onkologa a objawy takie jak powiększenie znamion, zmiana charakteru, czy też barwy zmian powinny powodować zgłoszenie się do dermatologa lub onkologa natychmiast. Czynniki wpływające na powstawanie i rozwój nowotworu Istnieją antyrakowe składniki pokarmowe zawarte przede wszystkim w owocach i warzywach, które znacząco redukują ryzyko rozwoju komórek nowotworowych. Równocześnie inne składniki żywności mogą przyspieszać te mechanizmy. Właściwa dieta antyrakowa to podstawa naszej obrony w kontekście profilaktyki przeciwnowotworowej. Kwestią zasadniczą dla osób zdrowych jest przestrzeganie profilaktyki przeciwnowotworowej czyli świadomy, prozdrowotny i aktywny tryb życia. Kobiety szczególnie powinny dbać o ogólny stan zdrowia! Ludzie z dobrą kondycją psychofizyczną rzadziej zapadają na różne choroby, w tym także na choroby nowotworowe.
