Tematyka zajęć
advertisement
MŁODA POLSKA Tematyka zajęć Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Jestem artystą! czyta teksty Z. Przesmyckiego i S. Przybyszewskiego z odpowiednią intonacją i modulacją z tekstów Z. Przesmyckiego i S. Przybyszewskiego wypisuje najważniejsze tezy na podstawie wiersza K. PrzerwyTetmajera charakteryzuje artystów i filistrów w swoich wypowiedziach poprawnie używa pojęć „sztuka dla sztuki”, „filister” streszcza najważniejsze tezy i postulaty Z. Przesmyckiego i S. Przybyszewskiego interpretuje wiersz K. PrzerwyTetmajera jako manifest poetycki ustosunkowuje się do młodopolskich poglądów na sztukę Procedury sprawdzania Uczeń: streszcza poglądy Z. Przesmyckiego i pisze notatkę, w S. Przybyszewskiego której zawiera najważniejsze czyta wiersz K. Przerwy-Tetmajera z tezy i postulaty Z. odpowiednią intonacją i modulacją Przesmyckiego i odnajduje w wierszu treści będące S. manifestem poetyckim Przybyszewskieg porównuje poglądy Z. o Przesmyckiego i S. Przybyszewskiego na temat koncepcji sztuki i jej zadań z poglądami romantyków i pozytywistów zabiera głos w dyskusji na temat pisemnie różnych koncepcji sztuki i miejsca wypowiada się o artysty w świecie swoim rozumieniu sztuki 1 Pod maską artysty, czyli jak być młodopolskim poetą Spór o artystę – dyskusja Kim jest człowiek końca wieku, czyli portret dekadenta na podstawie wiersza K. Przerwy wyjaśnia przyczyny konfliktu między pisze notatkę, w Tetmajera opisuje sytuację duchową i młodopolskim poetą a filisterskim której bytową poety społeczeństwem charakteryzuje młodopolską na podstawie wiersza K. Przerwy opisuje krakowską cyganerię jako cyganerię Tetmajera opisuje relacje między źródło nowej obyczajowości poetą a filisterskim społeczeństwem porównuje samobójczą śmierć poety z samobójstwami bohaterów opowiada, czym był Zielony Balonik romantycznych i ze śmiercią M. Romanowskiego parafrazuje opinie krytyków na temat zabiera głos w dyskusji na temat gromadzi sztuki współczesnej miejsca artysty we współczesnym argumenty za świecie swobodą artystów formułuje własną opinię na temat i przeciw niej sztuki współczesnej zabiera głos w dyskusji na temat prawa artysty do całkowitej swobody wypowiedzi w kontekście wypowiedzi krytyków polemizuje z wybranym tekstem formułuje własny sąd na temat krytycznym na temat sztuki rzeźby K. Kozyry Piramida zwierząt współczesnej przedstawia argumenty za całkowitą podaje przynajmniej dwa przykłady swobodą artysty i przeciw niej dzieł sztuki współczesnej charakterystyczne dla ukazania nowej koncepcji artysty i funkcji sztuki z pomocą nauczyciele charakteryzuje samodzielnie analizuje jeden z recytuje wiersz podmiot liryczny wierszy K. wierszy poetów zachodnich i wiersze wybranego Przerwy-Tetmajera polskich modernistów, polskiego poety charakteryzując podmioty liryczne, na podstawie omawianych wierszy nastój wierszy charakteryzuje dekadenta tworzy portret psychologiczny i w wypowiedziach poprawnie światopoglądowy dekadenta posługuje się pojęciem fin de siècle przedstawia kulturowe źródła dekadentyzmu 2 Sny o potędze Fryderyka Nietzschego Zmysły i przeczucia jako sposób opisania świata samodzielnie analizuje jeden z wierszy poetów zachodnich i wiersze polskich modernistów, charakteryzując i porównując podmioty liryczne wierszy odszukuje w omawianych wierszach obrazy będące ekwiwalentami pesymistycznych i destrukcyjnych postaw streszcza fragment dzieła F. Nietzschego określa cele „małych ludzi” i „człowieka wyższego” charakteryzuje podmiot liryczny wiersza L. Staffa wskazuje związek między ideą F. Nietzschego a postawą podmiotu lirycznego wiersza L. Staffa czyta głośno, z właściwą dykcją i intonacją wiersze symbolistów wskazuje w wierszach przykłady obrazowania symbolicznego i ekspresjonistycznego wyjaśnia, czym jest synestezja i podaje przykład jej zastosowania wymienia wskazówki dotyczące tworzenia wiersza zawarte w wierszu P. Verlaine’a wskazuje środki i zabiegi, za pomocą których zbudowano nastrój omawianych wierszy wskazuje związki między omawianymi tekstami a filozofią epoki w odniesieniu do wiersza L. Staffa ustnie dowodzi formułuje hipotezy interpretacyjne związku między koncepcją interpretuje wiersz, wskazując człowieka F. związek utworu z filozofią F. Nietzschego a Nietzschego człowiekiem wypowiada się na temat wpływu wykreowanym filozofii na sztukę i literaturę, podaje przez L. Staffa odpowiednie przykłady analizuje wybrany utwór, określając funkcje obrazowania symbolicznego i ekspresyjnego oraz synestezji omawia różnice między klasyczną ars poetica a postulatami P. Verlaine’a pisze wiersz, kierując się wskazówkami P. Verlaine’a 3 czyta głośno, z właściwą dykcją i intonacją wiersze W. Koraba Brzozowskiego i J. Kasprowicza przedstawia dwie możliwości odczytania symboliki wiersza W. Koraba Brzozowskiego określa tematykę cyklu wierszy J. Kasprowicza i wskazuje podobieństwa i różnice w realizacji tego samego tematu wskazuje w sonetach obrazy symboliczne i ekspresyjne Pani Dulska i jej świat. streszcza główny wątek dramatu G. „Dekalog” kołtuna Zapolskiej odnajduje w Moralności pani Dulskiej cechy dramatu naturalistycznego na podstawie dramatu objaśnia, czym jest dulszczyzna podaje synonimy słowa „dulszczyzna” Fizjologia dulszczyzny, opowiada, jakie zdanie na temat czyli kim jest współczesny źródeł i siły oddziaływania kołtun kołtuństwa ma Zbyszko wypowiada własne zdanie na temat przyczyn kołtuństwa wypowiada się na temat ponadczasowości zjawiska, jakim jest dulszczyzna Jak czytać wiersze symbolistów? Lekcja uważnego czytania analizuje wiersz W. Koraba Brzozowskiego pod kątem przyjętej przez poetę zasady odpowiedniości wzorując się na materiale zamieszczonym w podręczniku, ustnie analizuje i interpretuje sonety J. Kasprowicza wzorując się na materiale zamieszczonym w podręczniku, pisze analizę i interpretację sonetów J. Kasprowicza analizuje zachowanie Dulskiej i poszukuje w dramacie argumentów uzasadniających to zachowanie określa świat wartości Dulskiej formułuje własną ocenę systemu wartości bohaterki pisemnie formułuje definicję dulszczyzny ustosunkowuje się do opinii K. Irzykowskiego na temat demaskacji dulszczyzny wskazuje współczesne przykłady zachowań zgodnych z mentalnością pani Dulskiej prezentuje odszukane w prasie lub w innych mediach dowody na to, że dulszczyzna nie umarła 4 Od emancypantki do kobiety fatalnej stawia hipotezy na temat powodów wskazuje zmiany obyczajowe i na przykładzie pojawienia się w sztuce nowego światopoglądowe, które przyczyniły dowolnej spojrzenia na kobietę i kobiecość się do wykreowania postaci femme reprodukcji dzieła fatale secesyjnego określa temat wiersza A. Langego omawia na podstawie wiersza A. Langego wyjaśnia, co znaczy pojęcie femme charakterystyczne wskazuje niejednoznaczny stosunek fatale i wskazuje pierwowzory kobiet cechy tego stylu artystów do kobiet fatalnych w reprodukcjach prezentowanych w wskazuje środki i zabiegi poetyckie, za pomocą których wyrażono podręczniku odnajduje cechy formy i ambiwalencję uczuć podmiotu tematy charakterystyczne dla secesji lirycznego w wybranym dziele malarskim wskazuje elementy świadczące o jednoczesnej fascynacji kobietą i lęku przed nią wskazuje związki między dążeniem wskazuje związki między femme pisze kobiet do niezależności a sposobem fatale a jej biblijnymi i interpretację przedstawiania kobiet w sztuce mitologicznymi pierwowzorami jednej z reprodukcji wskazuje środki i zabiegi poetyckie, interpretuje wiersz jako przykład lęku zamieszczonych za pomocą których wyrażono przed kobietami i jednoczesnego ich w podręczniku na ambiwalencję uczuć podmiotu pożadania pożądania s. 224–225 lirycznego wskazuje współczesne przykłady wykorzystania motywu kobiety w w wybranym dziele malarskim wskazuje elementy świadczące o sztuce jednoczesnej fascynacji kobietą i lęku w wybranym dziele malarskim przed nią wskazuje elementy, które świadczą o tym, że sportretowano kobietę fatalną pisze krótką charakterystykę femme fatale 5 Ze śmiercią im do twarzy, przypomina przynajmniej dwa, analizuje i interpretuje wiersze S. czyli moderniści o śmierci pochodzące z różnych epok teksty, Koraba Brzozowskiego i B. które łączy temat kobiety i śmierci Leśmiana, kierując się wskazówką dotycząca młodopolskiej fascynacji przy pomocy nauczyciela odszukuje i śmiercią charakteryzuje „ty” liryczne z wiersza S. Koraba Brzozowskiego wskazuje w omawianych tekstach wyraziste cechy obrazowania Ludzie bezdomni Stefana odnajduje w powieści S. odnajduje w kompozycji powieści S. Żeromskiego jako powieść Żeromskiego fragmenty realistyczne, Żeromskiego cechy młodopolska naturalistyczne, symboliczne charakterystyczne dla powieści młodopolskiej przy pomocy nauczyciela analizuje Etos inteligenta polskiego fragment prozy, określając odnajduje w biografii Judyma – portret Judyma charakterystyczne cechy jej stylu np. zdarzenia i zachowania, które mogły wyrażenia ekspresyjne i poetyckie być podstawą etosu polskiego inteligenta samodzielnie określa tematy i problemy poruszone w powieści wypowiada własne zdania na temat etosu współczesnego inteligenta określa świat wartości Judyma w wypowiedziach poprawnie stosuje pojęcie „żeromszczyzna” sporządza listę tytułów i autorów tekstów poetyckich i malarskich, które są dowodem na to, że modernistów fascynowała śmierć pisze notatkę o tym, czym jest „żeromszczyzna” 6 konfrontuje stanowisko A. Kłoskowskiej na temat inteligencji z powieściowym obrazem tej grupy społecznej wypowiada własne zdanie na temat roli inteligencji we współczesnym świecie na podstawie Plotki o weselu opowiada o okolicznościach powstania dramatu charakteryzuje przynajmniej dwóch Portrety psychologiczne bohaterów dramatu i jedną zjawę, weselników dobierając odpowiednie cytaty wskazuje przyczyny postępowania „ Co się komu w duszy bohaterów gra”… Mroczne spotkania wyjaśnia rolę, jaką w dramacie ze sobą w dramacie odgrywają poszczególne osoby Stanisława Wyspiańskiego Wesele Stanisława Wyspiańskiego. Plotka, anegdota, fakty porównuje los Judyma i świat jego wykonuje wartości z losami i systemami Zadanie dla wartości innych bohaterów maturzysty z poświęcających swe życie dla podręcznika s. wyższych celów (św. Aleksy, 235 Wallenrod itp.) na podstawie tekstu J. Jedlickiego i własnych obserwacji formułuje wypowiedź o tym, czym się charakteryzuje współczesna inteligencja zabiera głos w dyskusji na temat oczekiwań wobec dzisiejszej inteligencji wyjaśnia, dlaczego Plotkę o weselu pisze można traktować jako plotkę charakterystykę literacką i swoisty obraz epoki przedstawiciela inteligencji i szczegółowo charakteryzuje chłopstwa znaczących bohaterów i odpowiadające im zjawy na podstawie poszczególnych bohaterów charakteryzuje środowiska, które reprezentują wyjaśnia związek między bohaterami a zjawami, które im się ukazują tworzy psychologiczny portret bohaterów dramatu 7 wskazuje odwołania do świata realnego i fantastycznego wyjaśnia , jaką rolę w dramacie odgrywają poszczególne zjawy przy pomocy nauczyciela określa psychologiczny aspekt spotkania któregoś bohatera dramatu ze zjawą „Cóż tam, panie w w swoich wypowiedziach właściwie polityce?” – czyli jak się posługuje się pojęciem panowie z chłopami bawili „chłopomania” cytuje fragmenty ukazujące stosunki między inteligencją i chłopami i na tej podstawie wnioskuje o dawnych i obecnych relacjach między tymi warstwami społecznymi wyjaśnia historyczny aspekt stosunków społecznych opisanych w Weselu formułuje hipotezy na temat szans na wspólną walkę inteligencji i chłopów Kim jest Wernyhora wyjaśnia, dlaczego postacie i Wyspiańskiego? rekwizyty z Wesela można traktować jako symbole opowiada legendę o Wernyhorze przy pomocy nauczyciela odczytuje symboliczne treści wpisane w postać lirnika omawia spotkania osób występujących w dramacie ze zjawami, biorąc pod uwagę psychologiczny aspekt tych spotkań pisze notatkę o funkcjach, jakie w dramacie pełnią dramatis personea wypowiada się na temat relacji między inteligencją i chłopami, przywołując w kontekście historycznym na przykład rabację galicyjską, a w kontekście obyczajowym – modę na chłopomanię wskazuje w Weselu treści humorystyczne i omawia sposoby osiągania takiego efektu ustnie formułuje hipotezy na temat możliwości wspólnej walki inteligencji i chłopstwa w imię wolności; weryfikuje hipotezy, odwołując się do wiedzy historycznej samodzielnie odczytuje symboliczne odszukuje i treści wpisane w postać lirnika prezentuje reprodukcje prac formułuje przynajmniej dwie plastycznych interpretacje postaci Wernyhory przedstawiającyc formułuje argument potwierdzający h Wernyhorę związek między interpretacją symboli odnoszących się do lirnika a wymową Wesela 8 Wesele Stanisława Wyspiańskiego jako dramat o niespełnionych marzeniach Wesele „teatrem ogromnym” wyjaśnia słownikowe znaczenie określa rolę, jaką Chochoł zyskał w wyrazu chochoł i artystyczne kulturze polskiej znaczenie figury Chochoła samodzielnie interpretuje ostatnią scenę dramatu i porównuje tę przy pomocy nauczyciela określa rolę Chochoła w dramacie S. interpretację z interpretacjami Wyspiańskiego krytyków przy pomocy nauczyciela interpretuje ostatnią scenę dramatu wykonuje zadanie 2. z podręcznika s. 248 samodzielnie interpretuje postać Chochoła i chocholego tańca parafrazuje dokonane przez krytyków interpretacje Chochoła i chocholego tańca w kontekście cudzych interpretacji Chochoła i chocholego tańca weryfikuje własną interpretację wskazuje w Weselu przynajmniej trzy cechy charakterystyczne dla tego dramatu (np. przenikanie się światów, brak jedności klasycznych, wizyjność wskazuje wszystkie symboliczne postaci i przedmioty wskazuje przynajmniej dwa zabiegi artystyczne (np. stylizacja językowa, rytmizacja, aluzja, synestezyjność, itp) i określa ich funkcje w dramacie polemizuje z zamieszonymi w podręczniku opiniami krytyków przedstawia argumenty na poparcie przedstawionej przez siebie interpretacji dramatu S. Wyspiańskiego przygotowuje prezentację na temat przenikania symboli Wesela do późniejszych tekstów kultury wskazuje wiele cech charakterystycznych dla dramatu S. Wyspiańskiego wskazuje wiele środków i zabiegów artystycznych, określa ich funkcje w dramacie i jego interpretacji pisze pracę na temat: „Co – twoim zdaniem – zdecydowało o tym, że Wesele uchodzi za polski arcydramat?” 9 Z dziejów teatru – Ryszard Wagner, Konstanty Stanisławski, Gordon Craig, Stanisław Wyspiański przedstawia najważniejsze fakty z dziejów reformy teatru na przełomie XIX i XX w. podaje argumenty potwierdzające wyjątkowość wizji teatralnych S. Wyspiańskiego na tle jego czasów szczegółowo prezentuje dokonania jednego z reformatorów teatru Wesele na scenie i na ekranie Projekcja filmu Andrzeja Wajdy Wesele zna nazwiska dwóch reżyserów, którzy podjęli się scenicznej i filmowej realizacji dramatu S. Wyspiańskiego wskazuje w dramacie S. Wyspiańskiego jego filmowe aspekty (np. dynamika scen, wizyjność) wskazuje kilka istotnych różnic między dramatem a filmem na podstawie wybranego fragmentu charakteryzuje bohaterów powieści W. S. Reymonta określa relacje panujące w rodzinie Borynów i między mieszkańcami Lipiec przytacza fragmenty powieści, w których uwidoczniono czas biologiczny, kalendarzowy, liturgiczny wypowiada się na temat roli, jaką w życiu lipczan odgrywa natura rekonstruuje świat wartości chłopów zabiera głos w rozmowie na temat sposobów realizacji tekstu dramatycznego Lipce i ich mieszkańcy Jak płynie czas mieszkańcom Lipiec? odszukuje naturalistyczne cechy relacji w rodzinie i społeczności wiejskiej (np. walka o byt, uleganie popędom) wskazuje wiele sytuacji, w których uwidacznia się związek między życiem chłopów a porą roku i kalendarzem liturgicznym omawia relacje między bohaterami powieści W. S. Reymonta pisze notatkę o najważniejszych zmianach w teatrze będących następstwem Wielkiej Reformy Teatru wypowiada własny sąd o tym, czy do realizacji Wesela potrzebny jest teatr ogromny pisze pośrednią charakterystykę jednego z bohaterów 10 Dlaczego epopeja chłopska? odnajduje w powieści przynajmniej dwie cechy epopei charakteryzuje przynajmniej jeden rodzaj narracji (np. narrację realistyczną) wskazuje w powieści wyraziste wpływy naturalizmu, symbolizmu i impresjonizmu omawia wiele aspektów łączących powieść W. S. Reymonta z gatunkiem, jakim jest epopeja wskazuje w powieści trzy charakterystyczne typy narracji wyjaśnia , jakie funkcje w powieści pełnią naturalizm, symbolizm oraz impresjonizm porównuje Chłopów z inną epopeją nowożytną objaśnia znaczenie poszczególnych rytuałów weselnych opisanych w Chłopach wypowiada własne zdanie na temat funkcji, jakie w życiu człowieka pełnią święta nawiązując do tekstu R. Cailloisa, wypowiada własne zdanie na temat konsekwencji tego, jak się zmienił sposób przeżywania świąt objaśnia znaczenie niektórych rytuałów weselnych opisanych w Chłopach wypowiada własne zdanie na temat wyjątkowości obrzędu weselnego w kulturze nawiązując do tekstu R. Cailloisa i własnych obserwacji, podaje przykłady tego, jak się zmienił sposób przeżywania świąt i uroczystości Od kultury ludowej do wskazuje różnice między weselem formułuje opinię na temat zanikania kultury masowej – Na wsi Jagny i Boryny a weselem różnorodności kultur i wesele Marii Dąbrowskiej przedstawionym przez M. upowszechniania się kultury Dąbrowską masowej wypowiada własne zdanie o na podstawie fragmentu książki R. przyczynach i skutkach zanikania Cailloisa rozważa, jakie skutki dla kultury ludowej rozwoju człowieka niesie ze sobą homogenizacja kultury masowej wypowiada własne zdanie na temat skutków starcia się kultury ludowej z kulturą masową Huczne weselisko w Borynowej chacie pisemnie charakteryzuje jeden z typów powieściowej narracji wykonuje zadanie 3. z podręcznika s. 281 i pisze pracę na temat: „Czy współczesnym ludziom potrzebna jest magia rytuałów” odwołując się do poznanych wcześniej tekstów o kulturze, wypowiada się na temat skutków zanikania różnorodności i odmienności kulturowej 11 Przepis na wesele według Sławomira Mrożka „Byle polska wieś wesoła…” Awans Edwarda Redlińskiego Apokalipsa końca wieku streszcza opowiadanie S. Mrożka przypomina, czym jest groteska, i wykonuje zadanie objaśnia, co jest jej źródłem w 2. z podręcznika wyjaśnia, jaki efekt osiągnął pisarz opowiadaniu S. Mrożka s. 279 zestawiając elementy świata tradycji i pseudonowoczesności porównuje relacje między chłopami a inteligencją opisane w Weselu S. wymienia elementy składające się na Wyspiańskiego i Awansie E. stereotyp wiejskiego wesela Redlińskiego porównuje relacje między chłopami a wypowiada się na temat relacji ustnie uogólnia inteligencją opisane w Weselu S. między chłopami a inteligencją sądy na temat Wyspiańskiego i Awansie E. opisanych w Weselu S. wieloaspektowyc Redlińskiego Wyspiańskiego i Awansie E. h skutków Redlińskiego w kontekście przemian zanikania odszukuje w tekstach opisujących obyczajowych i kulturowych obrzędowości wesele elementy stereotypu wiejskiego wesela zabiera głos w dyskusji na temat związku miedzy zanikiem obyczajów weselnych a utratą własnej tożsamości kulturowej czyta głośno, z właściwą dykcją i podaje kilka analogii między wykonuje zadanie intonacją hymn Dies irae nastrojem wiersza a nastrojem końca 2. z podręcznika wieku s. 284 samodzielnie określa temat wiersza wyjaśnia funkcję środków wskazuje nawiązania do tekstu stylistycznych użytych w wierszu J. biblijnego (przynajmniej rozpoznaje Kasprowicza postaci biblijne i wyraziste obrazy apokalipsy) wskazuje symbole biblijne wykorzystane przez poetę do oddania wizji końca wieku 12 samodzielnie ustnie interpretuje samodzielnie ustnie interpretuje fragment hymnu J. Kasprowicza – hymn J. Kasprowicza – wskazuje wskazuje symbole i obrazy symbole, obrazy i językowe ukształtowanie tekstu objaśnia specyfikę i funkcję słownictwa, konstrukcji zdań, wyjaśnia związek między powtórzeń, apostrof itp. katastrofizmem utworów J. zastosowanych przez J. Kasprowicza Kasprowicza a nastrojem końca wieku „A kolor jego jest czerwony, bo na nim robotników krew!” interpretując hymn, przywołuje poznane teksty kultury odnoszące się do tematu Sądu Ostatecznego (np. obrazy H. Memlinga, J. van Eycka) porównuje motyw sądu i jego funkcje pisze w wierszach J. Kasprowicza i B. interpretację Czerwińskiego wiersza porównuje wiersz B. Czerwińskiego z Odą do młodości, wskazuje podobieństwa i różnice idei i wartości wpisanych w utwory czyta głośno, z właściwą dykcją i intonacją wiersz B. Czerwińskiego odczytuje temat wiersza formułuje hipotezę interpretacyjną dotyczącą motywów sędziego i dnia gniewu interpretuje wiersz, kierując się wskazówką dotyczącą wizji przyszłości wpisanej w tekst B. Czerwińskiego porównuje motyw sądu i jego funkcje interpretuje wiersz jako w wierszach J. Kasprowicza i B. odzwierciedlenie nowej świadomości Czerwińskiego społecznej wskazuje cechy łączące wiersz B. interpretując wiersz, przywołuje Czerwińskiego i Odę do młodości właściwe konteksty historyczne i poetyckie 13
