Bezpieczeństwo pacjentów
advertisement
Bezpieczeństwo pacjentów Projekty wspierane ze środków UE promujące bezpieczną i skuteczną opiekę zdrowotną Wszelkie formy leczenia i opieki pociągają za sobą rozmaite zagrożenia. Leki mają skutki uboczne, lekarze czasami przepisują niewłaściwe leki, a pacjenci są narażeni na zakażenia podczas leczenia. Zminimalizowanie tych zagrożeń i zapewnienie pacjentom wysokiej jakości opieki zdrowotnej, która jest bezpieczna, skuteczna oraz dostosowana do ich potrzeb i preferencji, to ważne cele przyświecające projektom finansowanym przez UE. Zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów Bodźcem do działania stało się zalecenie Rady nr 2009/C 151/01, w którym zaproponowano nadrzędną strategię na poziomie UE w celu promowania bezpieczeństwa pacjentów i rozwiązania problemu zakażeń związanych z opieką zdrowotną. Zalecenie to podnosi znaczenie bezpieczeństwa pacjentów w programach politycznych państw członkowskich i stanowi ważny impuls do podjęcia działań na szczeblu unijnym i krajowym. © Thinkstock Obywatele UE naturalnie oczekują, że otrzymają opiekę zdrowotną najwyższej jakości, a ich bezpieczeństwo będzie sprawą priorytetową. Jednak jeden na dziesięciu pacjentów przyjmowanych każdego roku do szpitali w UE doznaje uszczerbku na zdrowiu w wyniku leczenia, a około 37 000 pacjentów umiera z powodu zakażeń związanych z opieką zdrowotną, którym w wielu przypadkach można było zapobiec. Zakażenia związane z opieką zdrowotną w szpitalach niosą za sobą koszty rzędu 7 mld euro rocznie. Bezpieczeństwo pacjentów oraz wysokiej jakości opieka zdrowotna mają zatem kluczowe znaczenie dla Europy. Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności © Thinkstock 3,2 miliona Promowanie bezpiecznego i skutecznego leczenia Zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów wymaga skoordynowanych działań międzysektorowych, na które istotny wpływ ma program zdrowotny. Inicjatywy UE obejmują wdrożenie nowych przepisów (np. dotyczących nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii oraz praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej), a także powołanie eksperckiej grupy doradczej — Grupy Roboczej ds. Bezpieczeństwa Pacjentów i Jakości Opieki Zdrowotnej. KE opracowała plan działań w celu przeciwdziałania oporności na antybiotyki, natomiast Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) odgrywa kluczową rolę w nadzorowaniu zakażeń związanych z opieką zdrowotną i opornością na środki przeciwbakteryjne, a także w usprawnianiu kształcenia i szkoleń w zakresie ich zwalczania. Postęp zależy od zmian zarówno na najniższym poziomie codziennej praktyki klinicznej, jak i na poziomie strategicznym w zakresie promowania systemów ochrony zdrowia z działaniami na rzecz bezpieczeństwa pacjentów oraz na odpowiednim informowaniu pacjentów w celu umożliwienia im wpływania na istniejące zasady i praktyki. Z tego względu w ramach programu zdrowotnego UE wspierane są działania promujące wymianę informacji i doświadczeń, zarówno na poziomie codziennej praktyki klinicznej, jak i na poziomie strategicznym. Program wsparł projekty ukierunkowane na wdrażanie najlepszych praktyk klinicznych w kluczowych obszarach, takich jak kontrola zakażeń i wykorzystanie antybiotyków, a także tworzenie wpływowych ogólnounijnych sieci skupiających się na poprawie bezpieczeństwa pacjentów i jakości opieki zdrowotnej. Priorytety te są nadal obecne w trzecim programie zdrowotnym, rozpoczętym w 2014 r., którego jednym z nadrzędnych celów jest ułatwienie obywatelom UE dostępu do lepszej i bezpieczniejszej opieki zdrowotnej. Szacunkowa liczba pacjentów, u których dochodzi do zakażenia w związku z opieką zdrowotną w UE każdego roku. 20–30% tych zakażeń można zapobiec. Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe: Odsetek izolatów Klebsiella pneumoniae opornych na cefalosporyny w 2013. Oporność wyrażona w procentach < 5% 1 do < 5% 5 do < 10% 10 do < 25% 25 do < 50% ≥ 50% Źródło: Baza danych ECDC EARS-Net (http://www.ecdc.europa.eu/en/healthtopics/antimicrobial_resistance/database/Pages/database.aspx). 2 | Bezpieczeństwo pacjentów Liczba partnerów: 23 z 15 państw: BE, DK, DE, IE, EL, ES, FR, LT, LU, NL, AT, PT, FI, SE, UK. Kwota dofinansowania UE: 1 468 869 €. Czas trwania: 30 miesięcy. W ramach projektu EUNetPaS powstała sieć zrzeszająca pracowników systemu ochrony zdrowia, grupy pacjentów, instytucje i badaczy z 27 państw UE. Celem tej sieci jest wspieranie i zachęcanie do współpracy na rzecz bezpieczeństwa pacjentów. Zapobieganie zakażeniom poprzez stosowanie procedur postępowania Tytuł projektu: Wdrażanie strategicznych procedur postę- powania na rzecz zapobiegania zakażeniom i zarządzania nimi (IMPLEMENT) Liczba partnerów: 5 z 5 państw: BE, DE, IT, MT, NL. Kwota dofinansowania UE: 499 775 €. Czas trwania: 24 miesiące. Istnieją solidne dowody potwierdzające, że proste, niedrogie zabiegi mogą zminimalizować ryzyko powszechnych zakażeń związanych z opieką zdrowotną, takich jak odcewnikowe zakażenie krwi Promowanie chirurgii jednego dnia Tytuł projektu: Zwiększanie bezpieczeństwa pacjentów objętych hospitalizacją poprzez chirurgię jednego dnia (DAYSAFE) Liczba partnerów: 15 z 10 państw: BE, DK, ES, FR, IT, HU, NO, PT, RO, SE. Kwota dofinansowania UE: 650 000 €. Czas trwania: 36 miesięcy. Chirurgia jednego dnia jest uznawana za najlepsze podejście oparte na dowodach w ponad 80% planowanych zabiegów chirurgicznych, ponieważ jest bezpieczniejszym i bardziej opłacalnym rozwiązaniem niż zabiegi wymagające dłuższej hospitalizacji. Stosowanie tej procedury różni się znacząco w zależności od kraju, a obecnie jedynie 40% wszystkich planowanych zabiegów chirurgicznych zostanie przeprowadzonych w ten sposób. Sieć ma na swoim koncie szereg osiągnięć, takich jak opracowanie narzędzia do oceny kultury bezpieczeństwa pacjentów, stworzenie wytycznych w zakresie kształcenia i szkolenia oraz opublikowanie internetowej biblioteki systemów sprawozdawczych. Doprowadziła także do ustanowienia platform bezpieczeństwa pacjentów w kilku państwach. Działania sieci są realizowane i rozszerzane przez Europejską Sieć ds. Bezpieczeństwa Pacjentów i Jakości Opieki (European Union Network for Patient Safety and Quality of Care — PaSQ). Więcej na stronie http://ns208606.ovh.net/~extranet/ czy zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną. Jednak model „procedur postępowania” nie zawsze jest spójnie realizowany w ramach rutynowej opieki klinicznej. Aby zachęcić do upowszechnienia tego modelu, w projekcie IMPLEMENT zebrano poradnictwo z całej Europy na podstawie przeglądu opublikowanych wytycznych, konsultacji ze specjalistami i kwestionariuszy przeprowadzonych z pracownikami ochrony zdrowia. W efekcie udało się zestawić i rozpowszechnić najlepsze praktyki, a także zidentyfikować przeszkody utrudniające wdrożenie modelu procedur postępowania oraz opracować odpowiednie strategie w celu zwiększenia zastosowania. © Thinkstock Pacjentów (EUNetPaS) Sieć dąży do poprawy koordynacji i spójności na szczeblu UE, promuje kulturę bezpieczeństwa oraz zachęca do wymiany informacji i kształcenia. Więcej na stronie www.eu-implement.info/ Aby upowszechnić stosowanie chirurgii jednego dnia, w projekcie DAYSAFE przeprowadzono mapowanie bieżących praktyk i zidentyfikowano przykłady najlepszych praktyk na poziomach politycznych i działań klinicznych. Opracowano kursy szkoleniowe i narzędzia, takie jak podręcznik na temat stosowania chirurgii jednego dnia, dzięki czemu udało się rozpowszechnić najlepsze praktyki oraz zachęcić do szerszego przyjęcia tej procedury na poziomie krajowym/regionalnym, zarówno w szpitalach, jak i dziennych oddziałach chirurgicznych. © Thinkstock Tworzenie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa pacjentów Tytuł projektu: Europejska Sieć ds. Bezpieczeństwa Więcej na stronie www.daysafe.eu/ Bezpieczeństwo pacjentów | 3 podstawie zestawienia wyników w zakresie leczenia ostrego zespołu wieńcowego i zabiegów ortopedycznych (EURHOBOP) Liczba partnerów: 13 z 10 państw: DK, DE, ES, FR, HR, IT, NL, PL, PT, UK. Kwota dofinansowania UE: 779 746 €. Czas trwania: 2011-2014. ważność algorytmu predykcyjnego opartego na głównych wyznacznikach zgonów szpitalnych. Algorytm skupia się na najważniejszych zabiegach klinicznych — koronarografii, trombolizie i zabiegach przezskórnych — i uwzględnia cechy charakterystyczne pacjenta, szpitala oraz kraju wpływające na śmiertelność. © Thinkstock Analiza porównawcza w zakresie opieki kardiologicznej Tytuł projektu: Analiza porównawcza szpitali w Europie na Analiza porównawcza to wartościowy sposób oceny jakości opieki zdrowotnej. W ramach projektu EURHOBOP, którego celem jest wspieranie wiarygodnej analizy porównawczej wyników placówek szpitalnych w zakresie leczenia zawału mięśnia sercowego i niestabilnej choroby wieńcowej, opracowano i potwierdzono Narzędzie to pozwala kierownictwu szpitali i decydentom uzyskać jasną, obiektywną i poufną ocenę wyników, która umożliwia podniesienie jakości opieki kardiologicznej. Sieć ogólnoeuropejska Tytuł projektu: Europejska Sieć ds. Bezpieczeństwa Sieć pomaga w wymianie informacji i specjalistycznej wiedzy, na przykład poprzez organizowanie wizyt studyjnych, oraz ustanawia mechanizmy sprzyjające powszechnej realizacji bezpiecznych praktyk klinicznych i systemy zarządzania jakością opieki zdrowotnej. Jednym z głównych założeń sieci jest zwiększanie zaangażowania pacjentów. Sieć PaSQ, oparta na fundamentach stworzonych w ramach inicjatywy EUNetPaS, to ogólnoeuropejska sieć krajowych i międzynarodowych organizacji wspierających realizację zaleceń Rady w sprawie bezpieczeństwa pacjentów i współpracy na rzecz jakości opieki. Skuteczniejsze przepisywanie antybiotyków dzieciom Tytuł projektu: Oporność na antybiotyki i przepisywanie antybiotyków dzieciom w Europie (ARPEC) Liczba partnerów: 15 z 11 państw: BE, DE, EE, EL, ES, IT, LT, NL, PT, SI, UK. Kwota dofinansowania UE: 683 049 €. Czas trwania: 40 miesięcy. Celem projektu ARPEC jest poprawa jakości procedur przepisywania antybiotyków dzieciom w Europie. W ramach projektu, prowadzonego wspólnie z europejskimi partnerami, uzupełniono istotne luki w zakresie gromadzenia danych na temat praktyk w przepisywaniu antybiotyków w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej i szpita- Więcej na ten temat Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności http://ec.europa.eu/health/patient_safety/policy/index_pl.htm Punkty kontaktowe sieci PaSQ odgrywają istotną rolę w konsolidacji działań sieci z planami i strategiami krajowymi. Więcej na stronie www.pasq.eu/ lach, a także w zakresie oporności na antybiotyki w zakażeniach dziecięcych. Projekt ARPEC ujawnił ogromne różnice w zakresie praktyk przepisywania antybiotyków, w tym nadmierne, jak i niedostateczne dawkowanie, a także ukazał bardzo zróżnicowany obraz oporności na antybiotyki na terenie Europy. © Thinkstock Pacjentów i Jakości Opieki (PaSQ) Liczba partnerów: 38 z 24 państw: BE, BG, DK, DE, IE, EL, ES, FR, HR, IT, LV, LT, LU, HU, MT, NL, NO, AT, PL, RO, SK, FI, SE, UK. Kwota dofinansowania UE: 3 496 164 €. Czas trwania: 36 miesięcy. Więcej na stronie www.eurhobop.eu/ Poza wsparciem w tworzeniu nowych programów zarządzania antybiotykoterapią projekt pomógł także opracować nowe materiały szkoleniowe dla pediatrów i posłużył za przykład wielu międzynarodowym inicjatywom poświęconym śledzeniu stosowania antybiotyków u dzieci i antybiotykooporności. Więcej na stronie www.arpecstudy.eu/ Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności (Chafea) ec.europa.eu/chafea/index.html Baza danych poświęcona działaniom współfinansowanym w ramach wspólnotowych programów w dziedzinie zdrowia ec.europa.eu/chafea/projects/database.html © Unia Europejska, 2014 Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła. EB-02-14-930-PL-C (wersja drukowana) EB-02-14-930-PL-N (PDF) 978-92-9200-597-9 (wersja drukowana) 978-92-9200-574-0 (PDF) 10.2818/60663 (wersja drukowana) 10.2818/56150 (PDF)
