Korona Gór M. Klimaszewska Korona Gór to wszystkie 14 szczytów o wysokości ponad 8 tysięcy metrów lub po prostu Korona Himalajów i Karakorum. Wszystkie ośmiotysięczniki znajdują się w dwóch pasmach górskich: • dziesięć z nich w Himalajach • cztery w Karakorum. Himalaje - łańcuch górski położony w połdniowej części Azji. Himalaje są najwyższym łańcuchem górskim, mają ponad 2500 km długości oraz 250 km szerokości. • Himalaje składają się z trzech głównych pasm: Wielkie Himalaje, Małe Himalaje i Siwalik. W paśmie Wielkich Himalajów leży : • Mount Everest • Kanczendzonga • Lhotse • Makalu • Cho Oyu • Dhaulagiri • Manaslu • Nanga Parbat • Annapurna I • Shisha Pangma Mount Everest • • • • Mount Everest jest najwyższym szczytem na Ziemi, ale nadal trwają spory co do jego wysokości. Różne źródła podają, że wznosi się on na wysokość 8844 - 8850 m n.p.m. Nazwa Mount Everest, Szczyt XV, Czomolungma, Sagarmatha Wysokość8844 - 8850 m n.p.m. (zależnie od źródła) Pierwsze zdobycie 29-05-1953 Edmund Hillary (Nowa Zelandia), Norgay Tenzing (Nepal) Zdobycie zimą17 lutego 1980 Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy (Polska) EVEREST Dla Tybetańczyków Czomolungma "Matka Bogini Ziemi", dla Nepalczyków Sagamartha - "Głowa Oceanu", a dla alpinistów po prostu Mount Everest najwyższa góra Ziemi, biegun wysokości, marzenie każdego himalaisty. Nie ma takiej drugiej góry, która wyzwalałaby tyle emocji, dyskusji, zainteresowania. K2 Nazwa K2, Czogori, Godwin Austen Wysokość8611 m n.p.m. Położenie (pasmo)Karakorum Pierwsze zdobycie 31-07-1954 Achille Compagnoni i Lino Lacedelli (Włochy) Zdobycie zimą – nie zdobyty Kanczendzonga Nazwa Kanczendzonga, K'angcz'endzönga, Kanczendzanga, Kancz, Kangchendzönga Wysokość 8586 m n.p.m. Położenie (pasmo)Himalaje Pierwsze zdobycie 25-05-1955 George Band i Joe Brown (Anglia) Zdobycie zimą11-01-1986 Jerzy Kukuczka i Krzysztof Wielicki (Polska) Lhotse • • • • Nazwa Lhotse Wysokość8511 m n.p.m. Położenie (pasmo) Himalaje Pierwsze zdobycie18 maja 1956 Fritz Luchsinger i Ernst Reiss (Szwajcaria) • Zdobycie zimą 31 grudnia 1988 Krzysztof Wielicki (Polska) • W 1989 roku, podczas wspinaczki na ten szczyt zginął Jerzy Kukuczka. Makalu Nazwa Makalu, Khamba Lung Wysokość 8481 m n.p.m. Położenie (pasmo) Himalaje Pierwsze zdobycie15 maja 1955 Lionel Terray i Jean Couzy (Francja) Zdobycie zimą- nie zdobyty Cho Oyu Nazwa Cho Oyu, T45 Wysokość8201 m n.p.m. Położenie (pasmo) Himalaje Pierwsze zdobycie 19 października 1954 Sepp Joechler i Herbert Tichy (Austria), Psan Dawa Lama (Nepal) Zdobycie zimą 12 lutego 1985 Maciej Berbeka i Maciej Pawlikowski (Polska) Dhaulagiri Nazwa Dhaulagiri Wysokość8167 m n.p.m. Położenie (pasmo) Himalaje Pierwsze zdobycie 13 maja 1960 Kurt Diemberger i Albin Schelbert (Austria), Nawang Dorje (Nepal) Manaslu • Manaslu, Kutang - nazwa tego ósmego co do wielkości szczytu na Ziemi, oznacza "ducha", "duszę". Szczyt wznosi się na wysokość 8156 m n.p.m. • Wysokość 8156 - 8163 m n.p.m. (zależnie od źródła) • Położenie (pasmo) Himalaje • Pierwsze zdobycie9 maja 1956 Toshio Imanishi (Japonia), Gyaltsen Norbu (Nepal) • Zdobycie zimą12 stycznia 1984 Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski (Polska) Nanga Parbat • Szczyt ma wysokość 8125 m n.p.m. i jest dziewiątym co do wielkości szczytem na ziemi. Nazwa szczytu jest tłumaczona jako "Naga Góra". • Nazwa: Nangaparbat Peak, Nanga Parvata • Położenie (pasmo) Himalaje • Pierwsze zdobycie 03-07-1953 Hermann Buhl (Austria) Annapurna • Jest pierwszym ośimiotysięcznikiem zdobytym przez człowieka. • Wysokość 8091 m n.p.m. • Położenie (pasmo) Himalaje • Pierwsze zdobycie 03-06-1950 Maurice Herzog i Louis Lachenal (Francja) • Zdobycie zimą 03-02-1987 Artur Hajzer i Jerzy Kukuczka (Polska) Gasherbrum I Nazwa Gasherbrum I, Hidden Peak Wysokość 8068 m n.p.m. Położenie (pasmo) Karakorum Pierwsze zdobycie 4 lipca 1958 Andy Kauffman i Pete Schoening (USA Broad Peak Nazwa Broad Peak, Falchan Kangri Wysokość 8047 m n.p.m. Położenie (pasmo) Karakorum Pierwsze zdobycie 9 czerwca 1957 Hermann Buhl, Kurt Diemberger, Markus Schmuck i Fritz Wintersteller (Austria) Gasherbrum II Wysokość 8035 m n.p.m. Położenie (pasmo) Karakorum Pierwsze zdobycie 7 lipca 1956 Sepp Larch, Fritz Moravec i Hans Willenpart (Austria Shisha Pangma • Shisha Pangma, Sziszapangma - jest najniższym ośmiotysięcznikiem na Ziemi. Z wszystkich ośmiotysięczników został zdobyty jako ostatni. • Wysokość 8013 - 8046 m n.p.m. (zależnie od źródła) • Położenie (pasmo) Himalaje • Pierwsze zdobycie 02-05-1964 Hsu Ching (Chiny) • Zdobycie zimą 14-01-2005 Piotr Morawski (Polska) i Simone Moro (Włochy Pierwsi na Mount Everest Mount Everest został zdobyty po raz pierwszy 29 maja 1953 roku o godzinie 6:30 przez Nowozelandczyka Edmunda Percivala Hillary'ego i Szerpę Norgaya Tenzinga. Droga na Mount Everest Sir Edmund Percival Hillary • Sir Edmund Percival Hillary (ur. 20 lipca 1919, zm. 11 stycznia 2008) – nowozelandzki himalaista i polarnik, z zawodu pszczelarz. • Do historii przeszły jego słowa "Załatwiliśmy skurczybyka!" (We finally knocked the bastard off.) - wypowiedziane po zejściu ze szczytu Everestu. Nie przypuszczał nawet, że za pośrednictwem BBC usłyszał je cały świat. Nowa Zelandia umieściła podobiznę Hillary'ego na pięciodolarowym banknocie. Był pierwszą osobą umieszczoną na banknocie za życia. Tenzing Norgay Szerpa Himalaista nepalski z Solukhumbu ur. 15 maja 1914, zm. 9 maja 1986 r. W latach 1935, 1936 i 1938 pracował jako tragarz dla brytyjskich wypraw usiłujących zdobyć Everest od tybetańskiej, północnej strony. Zdobywcy ośmiotysięczników Podbój korony trwa od kilkudziesięciu lat, ale do tej pory tylko nielicznym udało się zdobyć wszystkie czternaście szczytów, byli nimi: Reinhold Messner (Włochy) Jerzy Kukuczka (Polska) Erhard Loretan (Szwajcaria) Carlos Carsolio (Meksyk) Krzysztof Wielicki (Polska) Juanito Oiarzabal (Hiszpania) Sergio Martini (Włochy) Hong-Gil Um (Korea Południowa) Park Young Seok (Korea Południowa) Alberto Inurrategi (Hiszpania) Han Wang Yong (Korea Południowa) Ed Viesturs (Stany Zjednoczone) Alan Hinkes (Wielka Brytania) Jerzy Kukuczka (24 marca 1948 - 24 października 1989) Polski alpinista i himalaista, jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie 14 szczytów o wysokości ponad 8 tysięcy metrów, (pierwszy był Reinhold Messner, któremu zajęło to 16 lat, Kukuczce zaledwie 8). Jerzy Kukuczka "Jerzy Kukuczka zginął w Himalajach. Najwybitniejszy obok Włocha Messnera, himalaista naszych czasów, Jerzy Kukuczka, zginął we wtorek rano podczas wspinaczki na szczyt Lhotse w Himalajach. 41-letni Polak uwieńczony "Koroną Himalajów" za wejście na wszystkie 14 himalajskich ośmiotysięczników, forsował wierzchołek Lhotse (8511 m n.p.m.) razem z Ryszardem Pawłowskim. Tragiczny wypadek nastąpił na wysokości powyżej 8300 m n.p.m..; lina nie wytrzymała i pękła, Jerzy spadł w przepaść. Po odnalezieniu ciała najlepszego polskiego himalaistę pochowano w lodowej szczelinie. Wszystko wskazuje na to, że Jerzy Kukuczka zginął na miejscu. Pawłowskiego sprowadzają w dół koledzy, ubezpieczający zespół szczytowy." Krzysztof Jerzy Wielicki Polski wspinacz, taternik, alpinista i himalaista ur. 5 stycznia 1950 w Szklarce Przygodzickiej. Jest piątym człowiekiem na Ziemi, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum. Wanda Rutkiewicz-Błaszkiewicz 4 lutego 1943, zm.13 maja 1992 Alpinistka i himalaistka, z zawodu elektronik, jedna z najbardziej znanych Polek światowego himalaizmu, jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Polka stanęła na Mount Everest. Zaginęła w 1992 podczas ataku szczytowego na Kanczendzongę. Wraz z Carlosem Carsolio 12 maja o wpół do czwartej wyruszyli w górę z obozu IV na 7950 m. Po dwunastogodzinnej wspinaczce w głębokim śniegu Carsolio stanął na wierzchołku. Schodząc napotkał Wandę na wysokości ponad 8200 metrów. Mimo braku sprzętu biwakowego zdecydowała się przeczekać noc i kontynuować wejście następnego dnia. Jej ciała nie odnaleziono. Lahaul, starodawna kraina buddyjska na skraju Tybetu Zachodniego u stóp himalajskich szczytów Szerpowie Lud zamieszkujący Himalaje w Indiach i Nepalu. Populacja ok. 90 000 osób. Szerpowie w większości są wyznawcami buddyzmu. Zamieszkują oni piętrowe domy z oborą na dole. Domy te zbudowane są zazwyczaj na wysokości 3 do 6 tys. m n.p.m. Mężczyźni są przeważnie tragarzami i przewodnikami wypraw w Himalaje. Zimą, gdy wsie i pastwiska pokrywa gruba warstwa śniegu a temperatura spada wiele kresek poniżej zera, młodzi udają się w cieplejsze południowe rejony, gdzie zajmują się handlem lub najmują do pracy. Starzy szerpowie pozostają w swoich domach. JAK Szerpowie hodują jaki, owce i kozy. Uprawiają rośliny, np. ryż, herbatę, owoce cytrusowe, na wyższych pasmach górskich pszenicę, ziemniaki, warzywa. Poliandria – wielomęstwo. Po dziś dzień można pośród Szerpów zauważyć zjawisko poliandrii - zawsze jednak mężowie jednej kobiety są braćmi. Poligamia również się zdarza, choć zdecydowanie rzadziej. Kobiety piorące bieliznę. Mnich buddyjski. Kiedy w rodzinie pojawia się trzeci syn zazwyczaj postanawia się, że "średni" zostanie buddyjskim mnichem. Klasztory buddyjskie. Budda znaczy "przebudzony„. Podstawowe założenia buddyzmu wyłożone są w Czterech Szlachetnych Prawdach Są to: • • • • Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu - Istnieje cierpienie. Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie Cierpienia Przyczyną cierpienia jest pragnienie Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia Ustanie cierpienia to całkowite zaniknięcie i ustanie, wyrzeczenie się, zaniechanie, wyzwolenie, puszczenie pragnienia Czwarta Szlachetna Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia - Drogą do ustania cierpienia jest Szlachetna Ośmiostopniowa Ścieżka - właściwy pogląd, właściwe postanowienie, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy żywot, właściwe dążenie, właściwe skupienie, właściwa medytacja. Zaklinacz węży. Flora JODŁA HIMALAJSKA SOSNA HIMALAJSKA - drzewo dochodzące do 50 m wysokości. Igiełki po 5, długość do 20 cm. Szyszki do 25 cm, po 2-3 sztuki razem. CEDR HIMALAJSKI wysoki do 80 metrów. Wrzosowate Motylkowate Tygrys indochiński Dojrzały samiec osiąga przeciętnie długość 270 cm (z ogonem). Masa ciała ok. 180 kg. Bobak • Żyją w dużych rodzinach zamieszkując rozległe nory o 2-3 wejściach. • W pobliżu głównego wejścia do nory kopią kilka schronów, które wykorzystują kiedy poczują się zagrożone. • System korytarzy w norze bobaków może mieć nawet 100 m długości. • Zimą zapadają w sen, zazwyczaj kilkanaście bobaków śpi w jednym miejscu. ŚNIEŻNA PANTERA Drapieżnik żyjący powyżej górnej granicy lasu nawet do wysokości 6000 m n.p.m. Prowadzi nocny tryb życia. KOT MARMURKOWY Zamieszkuje lasy wschodnich Himalajów. W Nepalu zamieszkuje tereny położone do 4000 m n.p.m. PANDA MAŁA Żywi się głównie roślinami choć jest wszystkożerna. Występuje na wysokościach 2000 - 4500 m n.p.m. PIŻMOWIEC • Gatunek z rodziny jeleniowatych, pozbawiony poroża. • Charakterystyczną cechą samców są wystające górne kły długości do 10 cm. • Zamieszkuje głównie górskie lasy do 4200 m n.p.m. • Żywi się trawą, gałązkami, korą i liśćmi. R E Z U S Waga do 10 kg. Zamieszkuje tereny zalesione do wysokości nawet 2500 m n.p.m., chętnie w pobliżu skał. Rezusy lubią żyć w dużych koloniach. Żywią się owocami, liśćmi, korzeniami, korzystają też z pól uprawnych, nie gardzą owadami i mięczakami. OLŚNIAK HIMALAJSKI SĘP HIMALAJSKI