Prezentacja wykonana w ramach projektu edukacyjnego pod kierunkiem pani Elżbiety Sielickiej Grupa projektowa: Klaudia Łubko Weronika Pisiecka Karol Czerwiec Klasa II c Temat projektu: Szczególne osiągnięcia polskiego himalaizmu Himalaje Informacje ogólne Łańcuch Himalajów leży w południowej Azji, ma ponad 2,5 tys. km długości i około 250 km szerokości. Rozciąga się na terenach należących do Pakistanu, Indii, Chin (Tybetu), Nepalu i Bhutanu. W Himalajach znajduje się aż 10 z 14 ośmiotysięczników świata. Szczyty przekraczające 8000 m n.p.m. tworzą Wielkie Himalaje, w których najniższe przełęcze przeważnie leżą powyżej 4000 m n.p.m. Od wschodu pasmo to ogranicza dolina Brahmaputry, a od zachodu Indusu. Najwyższy szczyt to Mount Everest o wysokości 8848 m n.p.m. Powstanie Himalajów • Około 50 milionów lat temu rozpoczął się proces wypiętrzania Himalajów. Płyta Indyjska napierała na Płytę Eurazjatycką powodując wypiętrzenie mas skalnych na ich styku. Proces ten nastąpił przed około 20 mln lat temu. W tym samym czasie, gdy wypiętrzały się masywy Himalajów część skał "wbijała się" w głąb dokładnie pod nowo powstającym łańcuchem. Budowa Himalajów Pasmo Himalajów powstało w orogenezie alpejskiej. Współcześnie zachodzą ciągłe ruchy wypiętrzające (1cm rocznie). W przekroju poprzecznym mają charakter wielkiego wachlarza. Jest to również obszar aktywny sejsmicznie. Zbudowane są ze skał magmowych (głównie Wysokie Himalaje), osadowych i metamorficznych. Klimat • Himalaje znajdują się w strefie klimatu zwrotnikowego monsunowego. Latem występują tu obfite opady, niżej deszczu, a w górach wyłącznie śniegu. Wysoko w górach mrozy przekraczają -25 °C latem, a zimą temperatura spada do -40 °C. W okresie monsunu zimowego, często występują huraganowe wiatry o prędkości nawet 150 km/h i gwałtowne załamania pogody. Piętra roślinne • U podnóża gór ciągną się suche sawanny i lasy mieszane. W części wschodniej do wysokości 1000 m n.p.m. stoki porasta wilgotny i bagnisty las o charakterze dżungli, zwany terajem, dostarczający cennego drewna z drzewa sal. Wyżej rozpoczyna się strefa lasu zwrotnikowego z bambusami, palmami i drzewiastymi paprociami. Od 2000 m n.p.m. zaczynają się lasy liściaste z dębami, magnoliami, i wawrzynami. Powyżej 2600 m n.p.m. zaczynają przeważać drzewa iglaste, m.in. cedry himalajskie. Od 3500 m n.p.m. do 4000 m n.p.m. rozciąga się piętro rododendronów i karłowatych jałowców oraz hal wysokogórskich. Granica wiecznego śniegu leży na wysokości 6000 m n.p.m. Pierwsi zdobywcy Mount Everest Tenzing Norgay Edmund Hillary Tenzing Norgay Ur. 15 maja 1914 r., zm. 9 maja 1986 r. w Dardżyling – himalaista nepalski, Szerpa z Solukhumbu, który wraz z Edmundem Hillarym 29 maja 1953 r. dokonał pierwszego wejścia na Mount Everest – najwyższą górę Ziemi. Pracował jako tragarz dla brytyjskich wypraw usiłujących zdobyć Everest. Edmund Percival Hillary (ur. 20 lipca 1919 w Tuakau, zm. 11 stycznia 2008 w Auckland) – nowozelandzki himalaista i polarnik, z zawodu pszczelarz. Dnia 29 maja 1953 zdobył, jako pierwszy człowiek w historii, wraz z Szerpą Tenzingiem Norgayem, szczyt Mount Everest. Korona Himalajów Korona Himalajów – wszystkie 14 ośmiotysięczników świata; 10 z nich znajduje się w Himalajach, a 4 w Karakorum w Indiach. Najwyższe szczyty: -Mount Everest 8848 m n.p.m. -Czogori (K2) 8611 m n.p.m. -Kanczendzonga 8586 m n.p.m. -Lhotse 8516 m n.p.m. -Makalu 8463 m n.p.m. -Czo Oju 8201 m n.p.m. -Dhaulagiri 8167 m n.p.m. -Manaslu 8156 m n.p.m. -Nanga Parbat 8126 m n.p.m . -Annapurna I 8091 m n.p.m. -Broad Peak 8047 m n.p.m. -Gaszerbrum I 8068 m n.p.m. -Gaszerbrum II 8035 m n.p.m. -Sziszapangma 8013 m n.p.m. Mount Everest Czogori (K2) Lhotse Kanczendzonga Pierwsi zdobywcy Korony Himalajów Reinhold Messner Jerzy Kukuczka Urodził się 17 września 1944. Jako pierwszy człowiek zdobył Koronę Himalajów. Dokonał tego w 1996 roku, a zdobycie szczytów zajęło mu 16 lat. W 1995 roku jako drugi człowiek na świecie zdobył Koronę Ziemi – najwyższe szczyty na wszystkich kontynentach. Reinhold Messner Polscy Himalaiści Jerzy Kukuczka Jerzy Kukuczka (ur. 24 marca 1948 w Katowicach, zm. 24 października 1989 na Lhotse w Nepalu) – polski alpinista i himalaista, jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych himalaistów XX wieku. Spośród 14 ośmiotysięczników zdobytych w latach 1979–1987 na 10 wszedł nowymi drogami, 7-krotnie w stylu alpejskim, na 4 – po raz pierwszy zimą, na 1 szczyt samotnie – żaden inny zdobywca 14 ośmiotysięczników nie może pochwalić się takim bilansem. W ciągu niespełna dwóch lat (21 stycznia 1985 r.- 10 listopada 1986 r.) zdobył sześć ośmiotysięczników, z czego aż trzy po raz pierwszy zimą, na trzech kolejnych wytyczył nowe drogi (w tym niezwykle trudne na Nanga Parbat i K2). W 1988 na igrzyskach olimpijskich w Calgary wraz z Reinholdem Messnerem nagrodzony srebrnym Orderem Olimpijskim. Droga na Mount Everest • Południowo zachodnia ściana i południowy filar, który pierwszy raz pokonali Polacy Jerzy Kukuczka i Andrzej Czok w sławnej wyprawie z 1980r. Andrzej Zawada Maria Andrzej Zawada (ur. 16 lipca 1928 w Olsztynie, zm. 21 sierpnia 2000 w Warszawie) – polski himalaista, z wykształcenia inżynier sejsmolog, jeden z pionierów polskiego himalaizmu i wspinaczki zimowej, autor filmów i fotografii z wypraw wysokogórskich, współautor książek alpinistycznych. Był organizatorem i kierownikiem licznych wypraw wysokogórskich, m.in. w 1971 dokonał pierwszego wejścia na Kunyang Chhish (7852 m n.p.m.) w Karakorum, w 1973 pierwszego zimowego wejścia wraz z Tadeuszem Piotrowskim na szczyt siedmiotysięczny Noszak (7485 m n.p.m.) w Hindukuszu. Był kierownikiem wyprawy, która dokonała pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest w 1980. Prowadził również zimową wyprawę na Czo Oju na przełomie 1984 i 1985. Na przełomie 1987 i 1988 poprowadził pierwszą zimową, polsko-kanadyjską wyprawę na K2. Zmarł wskutek choroby nowotworowej. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim. Droga na Czo Oju • Wyprawa zimowa na szczyt Czo Oju, która odbyła się na przełomie 1984 i 1985, podczas której 12 lutego zdobyli szczyt (nową drogą, do dziś nie powtórzoną). Leszek Cichy Leszek Cichy - ur. 14 listopada 1951 w Pruszkowie – polski alpinista, geodeta, od 1977 pracownik naukowy Politechniki Warszawskiej, po 1989 makler i finansista, obecnie przedsiębiorca. Wspina się od 1969, dużo w sezonach zimowych w Tatrach (np. na Małym Kieżmarskim Szczycie) i Alpach (np. Filarem Frêney na Mont Blanc czy północną ścianą Matterhornu). Krzysztof Wielicki Krzysztof Jerzy Wielicki (ur. 5 stycznia 1950 w Szklarce Przygodzickiej, gm. Ostrzeszów) – polski wspinacz, taternik, alpinista i himalaista. Jest piątym człowiekiem na Ziemi, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum. Wanda Rutkiewicz Wanda Rutkiewicz-Błaszkiewicz (ur. 4 lutego 1943 w Płungianach, zm. 13 maja 1992 na stokach Kanczendzongi w Himalajach) – polska alpinistka i himalaistka, z zawodu elektronik, jedna z najbardziej znanych Polek światowego himalaizmu. Jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Everest, najwyższym szczycie Ziemi, zaś jako pierwsza kobieta na świecie na szczycie K2. Gdy weszła na Mount Everest tego samego dnia Karol Wojtyła został papieżem. Jan Paweł II przyjmując alpinistkę na audiencji stwierdził „Dobry Bóg tak chciał, abyśmy tego samego dnia zaszli tak wysoko”. Zaginęła podczas wyprawy na Kanczendzongę w 1992 roku. Jej ciała dotąd nie odnaleziono. Droga na Mount Everest Wanda Rutkiewicz została w 1978 roku pierwszą Europejką, która weszła na szczyt. Anna Czerwińska Anna Czerwińska (ur. 10 lipca 1949 r. w Warszawie) – polska alpinistka i himalaistka, zdobywczyni sześciu ośmiotysięczników i Korony Ziemi. Uczestniczyła w wyprawach wspinaczkowych m.in. z Wandą Rutkiewicz. Z zawodu jest doktorem nauk farmaceutycznych, lecz od wielu lat nie pracuje w swoim zawodzie – porzuciła go dla gór, które są jej największą pasją. Droga na Mount Everest 21 maja 2000 roku Anna Czerwińska weszła jako druga kobieta w Polsce na najwyższy szczyt świata. Certyfikat zdobycia Mount Everestu przez Polaków Cmentarz u podnóża Himalajów U stóp Himalajów powstał cmentarz osób, które nie wróciły z wyprawy (umarły lub zaginęły). Zagrożenia krajobrazu Himalajów Jednym z zagrożeń Himalajów są rozstawiane obozy przez himalaistów, które niszczą naturalny krajobraz gór. Istotnym problemem są pozostałości zostawione po licznych wyprawach. W wyniku zakładania poręczówek wbijania haków i zakładania lin, niszczeniu ulegają skały. Naturalnym zagrożeniem dla Himalajów jest ciągłe przysuwanie się płyty indyjskiej, co może przyczynić się do wystąpienia największego trzęsienia ziemi w Himalajach. Globalne ocieplenie klimatu przyczynia się do topnienia lodowców himalajskich. Dziękujemy za uwagę