KOMPETENCJE KLUCZOWE W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE
ŻYCIE
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
• Potrzeba rozwijania umiejętności i
kompetencji przez całe życie dla
osobistego spełnienia, możliwości
aktywnego uczestniczenia w
społeczeństwie, osiągania sukcesu w
pracy w stale zmieniającym się świecie
Recommendation of the European Parliament and of the Council of
18 December 2006
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Kompetencje kluczowe potrzebne
obywatelom dla:
- osobistego spełnienia
- włączenia w życie społeczne
- aktywnego obywatelstwa
- zatrudnienia w społeczeństwie opartym
na wiedzy
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
• System edukacji i doskonalenia w
krajach członkowskich UE powinien
wspierać rozwój kompetencji
kluczowych wśród wszystkich młodych
osób
• Instytucje edukacji i doskonalenia
dorosłych powinny dać wszystkim
dorosłym realne możliwości uczenia się i
podtrzymywania tych kompetencji
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Elementy kompetencji:
• wiedza
• umiejętności
• postawy
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
•
•
kompetencje kluczowe są równie ważne
kompetencje wzajemnie się nakładają i
splatają: aspekty istotne dla jednej
dziedziny wspierają kompetencje w
innej
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
1. Porozumiewanie się w języku ojczystym
2. Porozumiewanie się w języku obcym
3. Kompetencje matematyczne oraz podstawowe
kompetencje naukowo techniczne
4. Kompetencje informatyczne
5. Umiejętność uczenia się
6. Kompetencje społeczne i obywatelskie
7. Inicjatywność i przedsiębiorczość
8. Świadomość i ekspresja kulturalna
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
• Krytyczne myślenie, twórczość,
inicjatywność, rozwiązywanie
problemów, ocenianie ryzyka,
podejmowanie decyzji, konstruktywne
panowanie nad uczuciami
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
1. Porozumiewanie się w jęz. ojczystym
• Communication in the mother tongue is the ability
to:
express and interpret concepts, thoughts, feelings,
facts and opinions in both oral and written form
(listening, speaking, reading and writing), and to
interact linguistically in an appropriate and
creative way in a full range of societal and
cultural contexts; in education and training,work,
home and leisure.
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
1. Porozumiewanie się w jęz. ojczystym
• Pozytywna postawa wobec komunikacji w jęz.
ojczystym pociąga za sobą: dyspozycję
krytycznego i konstruktywnego dialogu,
docenianie jakości estetycznych i chęć dążenia do
nich, zainteresowanie interakcją z innymi
• To powoduje świadomość wpływu języka na
innych oraz potrzebę rozumienia i używania
języka w pozywywny i społecznie odpowiedzialny
sposób
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
2. Porozumiewanie się w językach obcych
• Pozytywna postawa pociąga za sobą
docenianie różnorodności kulturowej,
zainteresowanie i zaciekawienie językami
oraz komunikacją międzykulturową
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
3. Kompetencje matematyczne
• Kompetencja matematyczna jest zdolnością
rozwijania i zastosowania matematycznego
myślenia w rozwiązywaniu szeregu problemów
w sytuacjach codziennych
• Nacisk położony jest na proces i aktywność jak
także na wiedzę
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
3. Kompetencje matematyczne
• Kompetencja matematyczna włącza w
różnym stopniu zdolność i chęć stosowania
matematycznych modeli myślenia
(logicznego i przestrzennego) oraz
prezentowania
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
3. Kompetencje matematyczne
• umiejętności: zastosowanie
podstawowych reguł i procesów w
codziennym kontekście, wyciąganie i
ocenianie ciągu argumentów;
rozumowanie matematyczne; rozumienie
matematycznych dowodów;
komunikowanie się w jęz.
matematycznym; stosowanie
odpowiednich pomocy
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
3. Kompetencje matematyczne
• Pozytywna postawa oparta jest na
poszanowaniu prawdy i chęci poszukiwania
przyczyn oraz doceniania ich wartości
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
podstawowe kompetencje naukowo techniczne
• Kompetencja w nauce odnosi się do zdolności i
chęci wykorzystania zasobu wiedzy i metodologii
stosowanych do wyjaśniania naturalnego świata
w celu stawiania pytań i wyciągania wniosków
opartych na danych
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
podstawowe kompetencje naukowo techniczne
• Kompetencje techniczne są postrzegane
jako zastosowanie wiedzy i metodologii w
odpowiedzi na ludzkie potrzeby
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
podstawowe kompetencje naukowo techniczne
• Kompetencje naukowo techniczne włączają
rozumienie zmian powodowanych ludzką
aktywnością oraz indywidualną
odpowiedzialność obywatela
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Kompetencje informatyczne
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Kompetencje informatyczne
• Kompetencje informatyczne:włączają krytyczne
i poufne stosowanie Technologii
Społeczeństwa Informacyjnego w pracy, czasie
wolnym i komunikacji
• Stanowią bazę dla podstawowych umiejętności
ICT
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Kompetencje informatyczne
• Umiejętności: poszukiwania,
gromadzenia i przetwarzania informacji
oraz korzystania z nich w sposób
krytyczny i systematyczny; rozróżniania
realności od świata wirtualnego
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Kompetencje informatyczne
• Stosowanie IST wymaga krytycznych i
refleksyjnych postaw wobec dostępnej
informacji oraz odpowiedzialnego
stosowania interaktywnych mediów,
szczególnie wobec zainteresowania
uczestniczeniem w grupach
społecznościowych i sieciach współpracy
zawodowej, kulturalnej, społecznej
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Uczenie się
Umiejętności:
• zdobywania, przetwarzania, asymilowania nowej wiedzy i
umiejętności
• Wytrwałości w uczeniu się, koncentrowania się przez
dłuższy okres, krytycznej refleksji nad celami uczenia się
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Uczenie się
Pozytywne postawy:
• Motywacji i zaufania w efektywność
własnego uczenia się
• Przezwyciężania trudności
• Poszukiwania możliwości uczenia się
• Stosowania uczenia się w różnorodnych
kontekstach życia
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE
ŻYCIE
kompetencje społeczne i obywatelskie
Umiejętności:
• Konstruktywnej komunikacji w różnych środowiskach
• Okazywania tolerancji, wyrażania i rozumienia innych
punktów widzenia, negocjowania
• Budowania zaufania i odczuwania empatii
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
kompetencje społeczne i obywatelskie
Postawy:
• Współpracy, asertywności, integracji
• Zainteresowania rozwojem społeczno ekonomicznym, komunikacją
międzykulturową
• Doceniania różnorodności i szacunku dla
innych
• Przełamywania uprzedzeń i kompromisu
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Inicjatywność i przedsiębiorczość
• Zdolność przełożenia myśli w czyn
• Włącza kreatywność, innowację,
podejmowanie ryzyka, planowanie i
zarządzanie projektami
• Wspiera osoby w ich codziennym życiu
• Zawiera świadomość wartości
etycznych i promuje dobre zarządzanie
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Inicjatywność i przedsiębiorczość
• Umiejętności: planowania, organizowania,
zarządzania, przewodzenia, analizowania,
komunikowania, oceniania, negocjowania,
pracy indywidualnej i w zespole, oceniania i
podejmowania ryzyka
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Inicjatywność i przedsiębiorczość
• Postawy: inicjatywności, aktywności,
niezależności, innowacyjności w życiu
osobistym, społecznym, w pracy
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Świadomość i ekspresja kulturalna
• Docenianie ważności twórczej ekspresji
myśli, doświadczeń i emocji w mediach
(muzyka, przedstawienia, literatura, sztuki
wizualne)
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Świadomość i ekspresja kulturalna
• Ekspresja kulturalna stanowi podstawę
rozwoju umiejętności twórczych, które
mogą być przełożone na różne inne sfery
zawodowe
KOMPETENCJE KLUCZOWE
W UCZENIU SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Świadomość i ekspresja kulturalna
Postawy:
• poszanowania różnorodności ekspresji kulturowej
• twórczości
• uczestnictwa w życiu kulturalnym
• chęci kultywowania zdolności estetycznych poprzez
własną ekspresję
Jakie kompetencje nauczycieli?
Jakie kompetencje nauczycieli?
Nauczyciele powinni być przygotowani do wyzwań
stawianych im przez społeczeństwo oparte na
wiedzy, jak również do aktywnego uczestniczenia w
nim oraz do wychowania uczniów zmotywowanych
do uczenia się przez całe życie
Jakie kompetencje nauczycieli?
Klasyfikacje kompetencji:
I. Kompetencje pragmatyczne charakteryzujące się
skutecznością nauczyciela w planowaniu,
organizowaniu, kontroli i ocenie procesów
edukacyjnych
II. Kompetencje współdziałania charakteryzujące się
skutecznością zachowań prospołecznych i sprawnością
działań integracyjnych nauczyciela
III. Kompetencje komunikacyjne wyrażające się
skutecznością zachowań językowych w sytuacjach
edukacyjnych
IV. Kompetencje kreatywne charakteryzujące się
innowacyjnością i niestandardowością działań
V. Kompetencje informatyczno-medialne
Kompetencje nauczyciela: bazowe, konieczne, pożądane
(Dylak, 1995)
Wśród koniecznych:
Interpretacyjne:
- wobec wartości pedagogicznych
- wiedza przedmiotowa
- wiedza i umiejętności pedagogiczne
Autokreacyjne:
- nauczyciel badacz
- nauczyciel filozof
Realizacyjne:
- skierowane na podmiot (uczeń, grupa uczniów, klasa)
- skierowane na poziom zorganizowania (reakcje, zachowania
ekspresyjne, socjotechniczne)
- ogólny schemat działania (rozpoznanie-decyzja- wykonanie
Jakie kompetencje nauczycieli?
Standardy kształcenia nauczycieli na studiach pedagogicznychprzygotowanie do zawodu nauczyciela powinno prowadzić do
nabycia kompetencji (MENiS, 2004)
•
•
•
•
•
•
•
DYDAKTYCZNYCH
WYCHOWAWCZYCH I SPOŁECZNYCH
KREATYWNYCH
PRAKSEOLOGICZNYCH
KOMUNIKACYJNYCH
INFORMACYJNO-MEDIALNYCH
JĘZYKOWYCH
Jakie kompetencje nauczycieli?
Cz. Banach wysuwa na pierwszy plan takie kompetencje, jak:
1. merytoryczne (rzeczowe)
2. prakseologiczne (dydaktyczne i psychologiczno-pedagogiczne) − wyrażają się
w skuteczności nauczyciela w planowaniu, organizowaniu, kontroli i ocenie
procesów edukacyjnych
3. komunikacyjne – wyrażają się w skuteczności zachowań językowych w
strukturach edukacyjnych
4. współdziałania – manifestują się w zachowaniach prospołecznych i
sprawnościach działań integracyjnych
5. kreatywne – rodzą innowacyjność i niestandardowość działania
6. medialne, informatyczne i techniczne – pozwalają sprawnie korzystać z
nowoczesnych źródeł i technik informacyjnych;
7. moralne – to zdolność do pogłębionej refleksji moralnej oraz kształtowanie
własnych powinności etycznych wobec podmiotów
Dziękuję
Elżbieta Leszczyńska
Konferencja polsko-amerykańska
„Nauczanie-uczenie się przedmiotów przyrodniczych w środowisku
wirtualnym”
UAM Poznań, 22.10.2010