Egzosomy to nanopęcherzyki produkowane przez komórki, obecne

Nr wniosku: 166629, nr raportu: 14337. Kierownik (z rap.): dr Andrea Lipińska
Egzosomy to nanopęcherzyki produkowane przez komórki, obecne w płynach ustrojowych, takich
jak krew, ślina i mocz. Dawniej uważane za komórkowe „worki na śmieci”, zyskują coraz większą uwagę jako
specyficzni komórkowi posłańcy, przenoszący molekuły (np.: białka, DNA, małe i duże RNA) do komórek
sąsiednich lub na duże odległości. Pełnią pozytywną rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej, ale
zaczynają zagrażać, gdy produkują nowotworowe. Naukowcy uczą się, jak wykorzystać egzosomy w
medycynie do transportu leków i składników szczepionek.
Wirusy to równie z obiekty o nano rozmiarach. Alfaherpeswirusy, takie jak wirus opryszczki HSV1 lub herpeswirusy bydła BHV-1 i swiń PRV, wywołujące poważne infekcje bydła, trzody chlewnej i małych
zwierząt, wykorzystują skomplikowane strategie hamowania systemów obronnych gospodarza. Nasza
hipoteza zakłada, że mogą one wykorzystywać egzosomy to przenoszenia własnego cargo lub odgrywania roli
przynęt wyłapujących groźne dla wirusa przeciwciała neutralizujące. Podczas realizacji tego projektu NCN
SONATA2 utworzono w Katedrze Wirusologii Molekularnej Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii,
Uniwersytetu Gdańskiego, nowy mały zespół badawczy wyspecjalizowany do badania egzosomów.
Nauczyliśmy się, jak oczyszczać egzosomy z wykorzystaniem różnorodnych metod i jak je analizować, a
nawet jak „zobaczyć” egzosomy „okiem” mikroskopu elektronowego (Obrazek 1). Mogliśmy zidentyfikować
„wiro-egzosomy”: pęcherzyki, które specyficznie inkorporują wirusowe białka i mikroRNA. Pokazaliśmy
również, że bardzo ważne białko wirusowe – glikoproteina B - może dodatkowo manipulować odpowiedzią
immunologiczną organizmu, obniżając poziom cząsteczek MHC klasy II i wyprowadzając je do egzosomów
(Obrazek 2). Nasze badania mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia tego, jak alfaherpeswirusy
zmieniają systemy obronne gospodarza i jak można rozbroić te wirusowe mechanizmy w celu lepszej kontroli
zakażeń.
Obrazek
1:
Preparaty
egzosomów otrzymane z
hodowli komórek czerniaka,
bydlęcej i świńskiej nerki,
obserwacja w mikroskopie
elektronowym.
Obrazek 2: Schemat modulacji szlaku
MHC
klasy
II
przez
gB
alfaherpeswirusów.
Modified from http://www.nature.com/nri/journal/v9/n12/fig_tab/nri2669_F4.html