Olkusz, marzec 2016 Spis treści Wstęp ............................................................................................................................................................. 1 1. Analiza wskazań w indywidualnych planach działania i zgłoszeń osób uprawnionych ..... 3 2. Analiza wyników badań potrzeb szkoleniowych osób uprawnionych .................................... 6 3. Analiza zgłoszeń pracowników Powiatowego Urzędu Pracy .................................................. 10 4. Analiza zgłoszeń jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz centrów integracji społecznej ........................................................................................................................................... 14 5. Analiza dokumentów, badań lub informacji mogących mieć istotne znaczenie przy sporządzaniu wykazu potrzeb szkoleniowych ............................................................................. 17 Wnioski ......................................................................................................................................................... 19 Spis rysunków .............................................................................................................................................. 21 Spis tabel ..................................................................................................................................................... 21 Wstęp Organizowanie szkoleń dla osób bezrobotnych oraz poszukujących pracy stanowi ważny element polityki aktywizacji zawodowej oraz włączania osób biernych zawodowo na rynek pracy. Potrzeby szkoleniowe omawianej grupy docelowej stanowią odzwierciedlenie potrzeb lokalnego oraz regionalnego rynku pracy. Implikowanie rozwiązań mających na celu aktywny udział tej grupy docelowej w rynku pracy pozwoli na dostosowanie ich umiejętności i kwalifikacji do aktualnych potrzeb rynku pracy. W dobie gospodarki wolnorynkowej idea całożyciowej edukacji zawodowej człowieka stanowi integralną część kreowania ścieżki kariery zawodowej poszczególnych jednostek. Szkolenia, szczególnie w sytuacji bezrobocia oraz poszukiwania pracy, stanowią podstawę funkcjonowania jednostki na współczesnym rynku pracy. Wykaz potrzeb szkoleniowych bezrobotnych i poszukujących pracy w powiecie olkuskim w 2016 r. zrealizowany został zgodnie z §66 ust. 2 rozporządzenia z 14 maja 2014r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobów prowadzenia usług rynku pracy (Dz. U. z 2014r. poz. 667). W celu sporządzenia niniejszego wykazu posłużono się następującymi zbiorami danych: Wyniki ankietyzacji potrzeb szkoleniowych klientów Powiatowego Urzędu Pracy w Olkuszu, tj. osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Wyniki ankietyzacji potrzeb szkoleniowych zgłaszanych przez pracowników Powiatowego Urzędu Pracy w Olkuszu. Wyniki ankietyzacji potrzeb szkoleniowych zgłaszanych przez pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz centrów integracji społecznej z terenu powiatu olkuskiego. Wykaz potrzeb szkoleniowych bezrobotnych i poszukujących pracy wynikających z indywidualnych planów działania w 2015 roku. Ankiety przeprowadzone zostały przez pracowników Powiatowego Urzędu Pracy w Olkuszu, z wykorzystaniem kwestionariuszy badawczych (technika PAPI). Ankiety następnie przekazane zostały Wykonawcy niniejszego raportu, a jego zadanie polegało na: digitalizacji pozyskanego materiału empirycznego, opracowaniu raportu statystycznego, opracowaniu raportu końcowego. 1 Badaniem objęto: 54 osoby bezrobotne i poszukujące pracy zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Olkuszu, 25 pracowników Powiatowego Urzędu Pracy w Olkuszu, 7 przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej lub centrów integracji społecznej z terenu powiatu olkuskiego, 3 organizacje związkowe funkcjonujące na terenie powiatu olkuskiego. 2 1. Analiza wskazań w indywidualnych planach działania i zgłoszeń osób uprawnionych Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu przedstawił informację dotyczącą „Wykazu potrzeb szkoleniowych bezrobotnych i poszukujących pracy wynikających z indywidualnych planów działania” w 2015 roku (§ 66 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 roku w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobów prowadzenia usług rynku pracy (Dz. U. z 2014r. poz. 667). W 2015 roku na szkolenia indywidualne skierowano łącznie 65 osób bezrobotnych oraz 1 osobę poszukującą pracy. Wspomniane szkolenia odbyły się w następujących kierunkach: Prawo jazdy kat. D z B (5 osób), Prawo jazdy kat. D z C (1 osoba), Prawo jazdy kat. C (9 osób), Operator wózków jezdniowych wraz z bezpieczną wymianą butli oraz egzaminem UDT (3 osoby), Prawo jazdy kat. C+E (3 osoby), Kwalifikacja wstępna przyspieszona dla kierowców wykonujących przewóz drogowy z kat. C1, C1+E, C, C+E (8 osób), Licencja maszynisty (1 osoba), Kwalifikacja wstępna dla kierowców wykonujących przewóz drogowy z kat. C1, C1+E, C, C+E (1 osoba), Spawanie metodą MAG 135 (2 osoby), Spawanie metodą TIG 141 (2 osoby), Szkolenie wstępne BHP w dostępie linowym w standardzie IRATA poziom I (4 osoby), Szkolenie energetyczne w zakresie eksploatacji i dozoru G1, G2, G3 (1 osoba), Kurs języka angielskiego (2 osoby), Kurs języka niemieckiego (1 osoba), Kurs kosmetyczny (1 osoba), Księgowość komputerowa dla małych i średnich przedsiębiorstw (1 osoba), Kurs księgowości i rachunkowości (1 osoba), Operator koparko-ładowarki kl. III wszystkie typy (4 osoby), Kurs – Monter rusztowań (3 osoby), Podatek VAT od podstaw i po nowelizacji ustawy w 2015 r. (1 osoba), Operator obrabiarek sterowanych numerycznie CNC (1 osoba), Operator ładowarki jednonaczyniowej do 2,5 m3 (1 osoba), Kurs groomingu (1 osoba), 3 Kurs „Transport i spedycja” (1 osoba), Kurs języka szwedzkiego (1 osoba), Szycie i modelowanie firan (1 osoba), Operator żurawia przenośnego – HDS, kat. II Ż (1 osoba), Transport i spedycja międzynarodowa dla logistyków i spedytorów – rozszerzona odpowiedzialność nadawcy, załadowcy i spedytora (1 osoba), Kierowca i operator wózków widłowych (1 osoba), Spawanie metodą MIG 131 + TIG 141 (1 osoba), Kurs kroju i szycia (1 osoba bezrobotna + 1 osoba poszukująca pracy). W analizowanym okresie (tj. w roku 2015) 24 osoby bezrobotne zostały skierowane także na szkolenia w ramach bonu stażowego. Szkolenia te dotyczyły następujących kierunków: Praktyczny Zaawansowany Kurs Fotografii (1 osoba), Kwalifikacja wstępna na przewóz rzeczy (1 osoba), Kierowca i operator wózków jezdniowych (1 osoba), Szkolenie wstępne BHP w dostępie linowym w standardzie IRATA poziom II (1 osoba), Certyfikat bezpieczeństwa VCA (1 osoba), Podatek VAT od A do Z (1 osoba), Certyfikowany kurs kadry i płace od podstaw z obsługą programów: Płatnik, Symfonia (2 osoby), Kwalifikacja wstępna przyśpieszona dla kierowców wykonujących przewóz drogowy z kat. C1, C1+E, C, C+E (1 osoba), Certyfikowany kurs prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (2 osoby), Kurs „Nastawniczy” (2 osoby), Operator – programista CNC (1 osoba), Kurs dla kandydatów na księgowego (1 osoba), AutoCAD podstawowy, zaawansowany 3D (1 osoba), Prawo jazdy kat. C+E (1 osoba), Międzynarodowy kurs instruktorski IKO ITC (1 osoba), Kurs spawania metodą TIG 141 (2 osoby), Podstawy rachunkowości dla kandydatów na księgowego (1 osoba), FIRST STEP STEP BY STEP CUT & COLOR (1 osoba), Manicure, pedicure i stylizacja paznokci (1 osoba), Operator koparko-ładowarki kl. III wszystkie typy + koparka kl. III do 0,8 m3. 4 W 2015 roku odbyło się także szkolenie grupowe: Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych ECDL BASE wraz z egzaminami PTI, na które skierowano 47 osób. Na studia podyplomowe skierowano łącznie 5 osób w następujących kierunkach: Audyt i kontrola wewnętrzna w przedsiębiorstwach i w administracji publicznej (1 osoba), Logopedia (1 osoba), Eksploatacja ujęć wód podziemnych (1 osoba), Edukacja wczesnoszkolna i wychowanie przedszkolne (1 osoba), Doradca podatkowy (1 osoba). Jedna osoba została skierowana na egzamin adwokacki. 5 2. Analiza wyników uprawnionych badań potrzeb szkoleniowych osób Badaniem ankietowym dotyczącym potrzeb szkoleniowych klientów Powiatowego Urzędu Pracy w Olkuszu, objęto 54 osoby bezrobotne zarejestrowane w Urzędzie. 22,2% badanych stanowiły kobiety, 29,6% - mężczyźni, natomiast pozostałe 48,2% ankietowanych nie wskazało swojej płci. Najliczniejsze grupy badanych stanowiły osoby w wieku od 25 do 34 lat (35,2%), od 18 do 24 lat (25,9%) oraz od 35 do 44 lat (20,4%). Szczegółową strukturę respondentów ze względu na wiek, zaprezentowano na rysunku 1. Rysunek 1. Struktura badanych osób bezrobotnych ze względu na wiek [N=54] 40,0% 30,0% 35,2% 25,9% 20,4% 20,0% 9,3% 10,0% 5,5% 3,7% 55 i powyżej brak danych 0,0% 18-24 25-34 35-44 45-54 Osoby bezrobotne scharakteryzowano również biorąc pod uwagę kryterium ich wykształcenia. W gronie badanych najliczniejszą grupę stanowiły osoby legitymujące się wykształceniem średnim zawodowym i policealnym (31,5%), zawodowym (25,9%) oraz wyższym (20,4%). Szczegółowe dane zaprezentowano na rysunku nr 2. Rysunek 2. Struktura badanych osób bezrobotnych ze względu na wiek [N=54] podstawowe/gimnazjalne 7,4% zawodowe średnie ogólnokształcące 25,9% 14,8% średnie zawodowe i policealne wyższe 31,5% 20,4% 6 W toku badania respondenci wskazali także swoje miejsce zamieszkania. Nieco ponad połowa badanych (51,9%) zamieszkuje miasto, natomiast 46,3% - zamieszkuje wieś. Jedna z badanych osób nie określiła miejsca swojego zamieszkania. Na wstępie badania przeprowadzonego z osobami bezrobotnymi, respondentów poproszono o wskazanie, czy są zainteresowani podjęciem szkolenia zawodowego. Swoje zainteresowanie w tej kwestii wyraziło 85,2% ankietowanych. Rysunek 3. Zainteresowanie respondentów podjęciem szkolenia zawodowego [N=54] 14,8% Tak Nie 85,2% W następnej kolejności, respondentów poproszono o wskazanie powodów ich zainteresowania uczestnictwem w szkoleniu. Najczęściej wskazywana odpowiedź, to: chęć zwiększenia kwalifikacji (56,5%). Bardzo często badane osoby wskazywały także, że dobrze jest uczestniczyć we wszelkich szkoleniach, ponieważ nowe kwalifikacje/ umiejętności mogą się kiedyś przydać (52,5%). W ramach kategorii „Inne”, respondenci wskazywali na możliwość podjęcia legalnej pracy oraz bycie niezależnym. Szczegółowy wykaz odpowiedzi zaprezentowano na rysunku 4. 7 Rysunek 4. Powody, dla których respondenci są zainteresowani uczestnictwem w szkoleniu [N=46] 56,5% chcę zwiększyć swoje kwalifikacje zawodowe dobrze jest uczestniczyć we wszelkich szkoleniach, nowe kwalifikacje/ umiejętności mogą się kiedyś przydać mam możliwość podjęcia zatrudnienia po ukończeniu szkolenia - zdobycia deklaracji zatrudnienia od pracodawcy 52,2% 23,9% nie mam żadnych kwalifikacji zawodowych/zawodu 17,4% nie chcę/ nie mogę pracować w swoim zawodzie inne 15,2% 2,2% W toku badania, respondenci określili także kierunki preferowanych przez siebie szkoleń. Najczęściej wskazywana odpowiedź to: operator wózka widłowego/ wózki widłowe (10 wskazań). Na kolejnych pozycjach uplasowały się kierunki takie jak: florystyka (4 wskazania), kadry i płace (3 wskazania), prawo jazdy kat. C (3 wskazania), spawalnictwo (3 wskazania). Szczegółowy wykaz preferowanych kierunków szkoleń zaprezentowano w tabeli 1. Tabela 1. Preferowane przez respondentów kierunki szkoleń Preferowane kierunki szkoleń Liczba wskazań operator wózka widłowego/ wózki widłowe 10 florystyka 4 kadry i płace 3 prawo jazdy kat. C 3 spawalnictwo 3 administracja biurowa 2 asystentka zarządu/ sekretarka 2 język angielski 2 kurs operatora ładowarki/ obsługa ładowarki 2 operator koparki/ obsługa koparki 2 prawo jazdy 2 prawo jazdy kat. D 2 ZUS 2 sprzedawca z kasą fiskalną/ kasa fiskalna 2 sprzedawca 1 szkolenia z obsługi klienta 1 8 Preferowane kierunki szkoleń Liczba wskazań AutoCAD 1 CNC 1 cukiernictwo 1 doradztwo 1 fryzjerstwo 1 gastronomia 1 grafika komputerowa 1 instruktor terapii uzależnień 1 język niemiecki 1 kurs językowy 1 księgowość komputerowa 1 kurs komputerowy 1 kurs komputerowy rozszerzony 1 szkolenie z komputeryzacji 1 kurs kroju i szycia 1 kurs na przewóz osób 1 makijaż profesjonalny 1 obsługa dźwigu 1 obsługa suwnic 1 ochrona 1 oligofrenopedagogika 1 operator CNC 1 operator koparko-ładowarki 1 pomoc księgowego 1 rachunkowość 1 pracownik biurowy 1 prawo jazdy kat B 1 prawo jazdy kat. C+E 1 prawo jazdy kat. E 1 przewóz rzeczy 1 SEP 1 szkolenia pedagogiczne 1 uprawnienia HDS 1 9 3. Analiza zgłoszeń pracowników Powiatowego Urzędu Pracy Badaniem objęto łącznie 25 pracowników Powiatowego Urzędu Pracy w Olkuszu. Nieco ponad połowę ankietowanych (52,0%) stanowiły osoby zajmujące stanowiska pośredników pracy, doradców klienta. Szczegółową strukturę respondentów z uwzględnieniem zajmowanego przez nich stanowiska zaprezentowano w tabeli 2. Tabela 2. Struktura badanych pracowników PUP ze względu na zajmowane stanowisko Stanowisko służbowe N % pośrednik pracy - doradca klienta/ pośrednik pracy/ doradca klienta 13 52,0% specjalista ds. programów i projektów/ specjalista ds. programów 5 20,0% doradca zawodowy 2 8,0% specjalista ds. rozwoju zawodowego 1 4,0% brak danych 4 16,0% RAZEM 25 100,0% Największa grupa pracowników PUP wskazała, że bezrobotnych kształcić należy w następujących branżach: szkolenia komputerowe (76,0%), kursy spawania (76,0%), kursy przygotowujące do pracy w handlu (72,0%), kursy przygotowujące do pracy w branży budowlanej (72,0%), operatorzy ciężkiego sprzętu budowlanego (72,0%), operatorzy maszyn CNS (72,0%), kursy z zakresu transportu drogowego (68,0%), kursy fryzjerskie, kosmetyczne oraz z zakresu pielęgnacji ciała (64,0%), kierowca operator wózków jezdniowych (60,0%), kursy prawa jazdy (60,0%). Pełne zestawienie zaprezentowano w tabeli 3. Tabela 3. Branże, w których należałoby kształcić bezrobotnych wg pracowników PUP [N=25] Branża % szkolenia komputerowe 76,0% kursy spawania 76,0% kursy przygotowujące do pracy w handlu 72,0% kursy przygotowujące do pracy w branży budowlanej 72,0% operatorzy ciężkiego sprzętu budowlanego 72,0% operator maszyn CNC 72,0% kursy z zakresu transportu drogowego 68,0% kursy fryzjerskie, kosmetyczne oraz z zakresu pielęgnacji ciała 64,0% kierowca operator wózków jezdniowych 60,0% kursy prawa jazdy 60,0% kursy z zakresu księgowości 56,0% kursy z zakresu obsługi biurowo-kadrowej firmy oraz sekretariatu 56,0% kursy dla opiekunek/ asystentów 56,0% kursy przygotowujące do prowadzenia własnej działalności gospodarczej 52,0% kursy przygotowujące do pracy w branży gastronomicznej 52,0% 10 Branża % kursy dla elektryków 48,0% kursy przygotowujące do pracy w działach marketingu, reklamy i zarządzania 36,0% kursy z zakresu florystyki, dekoracji 36,0% drwal-operator pilarki 36,0% obsługa zbiorników LPG 28,0% pracownicy ochrony, pracownik ochrony fizycznej 8,0% Inne szkolenia 8,0% W obrębie wymienionych wyżej branż badani wskazali konkretne kierunki szkoleń szczególnie przydatnych w celu zniwelowania niedoboru w zakresie kadr pracowniczych o określonych kwalifikacjach zawodowych i uprawnieniach. Najczęściej wskazywano przydatność szkoleń w następujących obszarach (minimum 10 wskazań): Operator obrabiarek sterowanych numerycznie (18 wskazań), Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. C – do przewozu rzeczy (17 wskazań), Spawanie metodą MAG (17 wskazań), Spawanie metodą TIG (16 wskazań), Operator koparko-ładowarki (16 wskazań), Kierowca wózka z napędem silnikowym (15 wskazań), Specjalista ds. kadr i płac (12 wskazań), Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. D – do przewozu osób (11 wskazań), Elektryk z uprawnieniami powyżej 1 KV (11 wskazań), Kurs prawa jazdy kat. C (10 wskazań), Operator koparki (10 wskazań), Nowoczesne techniki strzyżenia (10 wskazań). Szczegółowe zestawienie zaprezentowano w tabeli 4. Tabela 4. Kierunki szkoleń, w których należałoby kształcić bezrobotnych wg pracowników PUP Branża Szkolenia komputerowe Kursy z zakresu księgowości Kursy z zakresu obsługi biurowokadrowej firmy oraz sekretariatu Kursy przygotowujące do prowadzenia własnej działalności gospodarczej Kursy przygotowujące Wskazane kierunki Podstawy obsługi komputera i Internetu (3 wskazania) Grafika komputerowa – kurs podstawowy (2 wskazania) Grafika komputerowa – kurs zaawansowany (3 wskazania) Obsługa i administrowanie sieci (3 wskazania) Projektowanie i tworzenie stron www (6 wskazań) Szkolenie przygotowujące do egzaminów ECLD (Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych) (4 wskazania) Obsługa programu AutoCAD (9 wskazań) Księgowość komputerowa – podstawy (3 wskazania) Księgowość komputerowa – dla zaawansowanych (7 wskazań) Samodzielny księgowy (7 wskazań) Łączna liczba wskazań 30 17 Obsługa biurowa firmy – sekretarka (5 wskazań) Specjalista ds. kadr i płac (12 wskazań) 17 Prowadzenie działalności gospodarczej – podstawy prawne (8 wskazań) Księgowość komputerowa w małym biznesie (6 wskazań) 14 Sprzedawca z obsługą kas fiskalnych (8 wskazań) Obsługa kas fiskalnych (7 wskazań) Magazynier-hurtownik-fakturzysta (9 wskazań) 27 11 Branża do pracy w handlu Kursy przygotowujące do pracy w działach marketingu, reklamy i zarządzania Wskazane kierunki Łączna liczba wskazań Przedstawiciel handlowy (3 wskazania) Marketing z obsługą komputera (2 wskazania) Zarządzanie kadrami (7 wskazań) Specjalista ds. promocji i reklamy (3 wskazania) 12 Kursy spawania Spawanie gazowe (8 wskazań) Spawanie metodą MAG (17 wskazań) Spawanie metodą TIG (16 wskazań) Spawanie elektryczne (9 wskazań) 50 Kierowca operator wózków jezdniowych Kierowca wózka z napędem silnikowym (15 wskazań) 15 kat. A (1 wskazanie) kat. B (2 wskazania) kat. C (10 wskazań) kat. E (7 wskazań) kat. D (4 wskazania) Przewóz drogowy towarów niebezpiecznych – ADR (9 wskazań) Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. C – do przewozu rzeczy (17 wskazań) Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. D – do przewozu osób (11 wskazań) Certyfikat Kompetencji Zawodowej Przewoźników (4 wskazania) Murarz-tynkarz (7 wskazań) Hydraulik (7 wskazań) Posadzkarz-glazurnik (8 wskazań) Brukarz-kamieniarz (8 wskazań) Zbrojarz (6 wskazań) Nowoczesne elewacje budynków (5 wskazań) Montażysta rusztowań (7 wskazań) Stolarz meblowy (2 wskazania) Stolarz-cieśla (4 wskazania) Blacharz-dekarz (8 wskazań) Nowoczesne technologie wykończenia wnętrz (8 wskazań) Malarz-tapeciarz (2 wskazania) Operator koparki (10 wskazań) Operator ładowarki (8 wskazań) Operator koparko-ładowarki (16 wskazań) Operator spycharki (7 wskazań) Operator walca drogowego (5 wskazań) Operator rozściełaczy mas bitumicznych (3 wskazania) Kucharz (3 wskazania) Dietetyk (4 wskazania) Piekarz (5 wskazań) Ciastkarz-cukiernik (4 wskazania) Barman-kelner (3 wskazania) Mała gastronomia (2 wskazania) Catering – obsługa imprez okolicznościowych (3 wskazania) Fryzjer – stylista (7 wskazań) Nowoczesne techniki strzyżenia (10 wskazań) Kosmetyczna z elementami wizażu i stylizacji (2 wskazania) Stylizacja paznokci – manicure, pedicure, tipsy (5 wskazań) Masaż klasyczny (1 wskazanie) Masaż leczniczy (1 wskazanie) Instruktor fitness (4 wskazania) Dietetyk (1 wskazanie) Bukieciarstwo – florystyka (2 wskazania) Ogrodnik terenów zielonych/aranżacje ogrodów (6 wskazań) Kurs projektowania i dekorowania wnętrz (3 wskazania) Kurs prawa jazdy Kurs z zakresu transportu drogowego Kursy przygotowujące do pracy w branży budowlanej Operatorzy ciężkiego sprzętu budowlanego Kursy przygotowujące do pracy w branży gastronomicznej Kursy fryzjerskie, kosmetyczne oraz z zakresu pielęgnacji ciała Kursy z zakresu florystyki, dekoracji 24 41 72 49 24 31 11 12 Branża Operator maszyn CNC Obsługa zbiorników LPG Drwal-operator pilarki Kursy dla elektryków Pracownicy ochrony/ pracownik ochrony fizycznej Kursy dla opiekunek/ asystentów Inne szkolenia Wskazane kierunki Łączna liczba wskazań Operator obrabiarek sterowanych numerycznie (18 wskazań) Napełnianie pojazdów samochodowych gazem skroplonych LPG (7 wskazań) 18 Drwal-operator pilarki (9 wskazań) 9 Elektryk z uprawnieniami do 1kV (9 wskazań) Elektryk z uprawnieniami powyżej 1 KV (11 wskazań) Pracownicy ochrony Pracownik ochrony fizycznej I stopnia (2 wskazania) Pracownicy ochrony Pracownik ochrony fizycznej II stopnia (1 wskazanie) Opiekunka dziecięca (4 wskazania) Opiekunka osób starszych (9 wskazań) Opiekunka środowiskowa (1 wskazanie) Asystent osoby niepełnosprawnej (6 wskazań) Kurs na instruktora samoobrony, kurs instruktora sztuk walki (1 wskazanie) 20 7 3 20 1 13 4. Analiza zgłoszeń jednostek organizacyjnych społecznej oraz centrów integracji społecznej pomocy W ramach wykazu potrzeb szkoleniowych bezrobotnych i poszukujących pracy przeprowadzono również ankiety wśród przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz centrów organizacji społecznej. Łącznie zrealizowano 10 wywiadów. Przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz centrów integracji społecznej wskazali, że osoby bezrobotne powinno się kształcić przede wszystkim w branży budowlanej (łącznie 53 wskazania), w tym w szczególności w następujących kierunkach: Murarz-tynkarz (6 wskazań), Hydraulik (6 wskazań), Posadzkarz-glazurnik (6 wskazań), Nowoczesne elewacje budynków (6 wskazania), Blacharz-dekarz (6 wskazań). Ponadto stosunkowo dużą liczbę wskazań1 odnotowano w przypadku następujących kierunków szkoleń: Operator koparko-ładowarki (8 wskazań), Spawanie metodą MAG (7 wskazań), Spawanie metodą TIG (6 wskazań), Spawanie gazowe (6 wskazań), Elektryk z uprawnieniami powyżej 1 KV (6 wskazań), Księgowość komputerowa – podstawy (6 wskazań), Opiekunka dziecięca (6 wskazań), Magazynier-hurtownik-fakturzysta (6 wskazań), Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. D – do przewozu osób (6 wskazań), Operator spycharki (6 wskazań), Opiekunka osób starszych (6 wskazań). Pełne zestawienie odpowiedzi przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz centrów integracji społecznej znajduje się w tabeli 5. Tabela 5. Kierunki szkoleń, w których należałoby kształcić bezrobotnych wg przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz centrów organizacji społecznej Branża Szkolenia komputerowe Kursy z zakresu księgowości Kursy z zakresu obsługi biurowokadrowej firmy oraz sekretariatu 1 Wskazane kierunki Podstawy obsługi komputera i Internetu (3 wskazania) Grafika komputerowa – kurs podstawowy (3 wskazania) Grafika komputerowa – kurs zaawansowany (2 wskazania) Obsługa i administrowanie sieci (1 wskazanie) Projektowanie i tworzenie stron www (3 wskazania) Szkolenie przygotowujące do egzaminów ECLD (Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych) (2 wskazania) Obsługa programu AutoCAD (2 wskazania) Obsługa innych specjalistycznych programów komputerowych - administrowanie sieciami, ochrona bezpieczeństwa danych (1 wskazanie) Księgowość komputerowa – podstawy (6 wskazań) Księgowość komputerowa- dla zaawansowanych (1 wskazanie) Samodzielny księgowy (3 wskazania) Inne – sprawozdania dotyczące ochrony środowiska ( 1 wskazanie) Specjalista ds. kadr i płac (5 wskazań) Łączna liczba wskazań 17 11 5 minimum 6 wskazań 14 Wskazane kierunki Łączna liczba wskazań Prowadzenie działalności gospodarczej – podstawy prawne (5 wskazań) Księgowość komputerowa w małym biznesie (4 wskazania) Inne- obowiązki związane z ochroną środowiska w firmie i własnej działalności (1 wskazanie) 10 Branża Kursy przygotowujące do prowadzenia własnej działalności gospodarczej Kursy przygotowujące do pracy w handlu Kursy przygotowujące do pracy w działach marketingu, reklamy i zarządzania Sprzedawca z obsługą kas fiskalnych (4 wskazania) Obsługa kas fiskalnych (2 wskazania) Magazynier-hurtownik-fakturzysta (6 wskazań) Przedstawiciel handlowy (1 wskazanie) Marketing z obsługą komputera (2 wskazania) Zarządzanie kadrami (1 wskazanie) Specjalista ds. promocji i reklamy (4 wskazania) 13 7 Kursy spawania Spawanie gazowe (6 wskazań) Spawanie metodą MAG (7 wskazań) Spawanie metodą TIG (6 wskazań) Spawanie elektryczne (5 wskazań) 24 Kierowca operator wózków jezdniowych Kierowca wózka z napędem silnikowym (4 wskazania) Kierowca wózka z napędem gazowym (1 wskazanie) 5 Kat. A (1 wskazanie) kat. B (2 wskazania) kat. C (5 wskazań) kat. E (4 wskazania) kat. D (3 wskazania) kat. T (3 wskazania) Przewóz drogowy towarów niebezpiecznych – ADR (5 wskazań) Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. C – do przewozu rzeczy (5 wskazań) Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. D – do przewozu osób (6 wskazań) Certyfikat Kompetencji Zawodowej Przewoźników (2 wskazania) Murarz-tynkarz (6 wskazań) Hydraulik (6 wskazań) Posadzkarz-glazurnik (6 wskazań) Brukarz-kamieniarz (3 wskazania) Zbrojarz (5 wskazań) Nowoczesne elewacje budynków (6 wskazań) Montażysta rusztowań (3 wskazania) Stolarz meblowy (2 wskazania) Stolarz-cieśla (2 wskazania) Blacharz-dekarz (6 wskazań) Nowoczesne technologie wykończenia wnętrz (5 wskazań) Malarz-tapeciarz (3 wskazania) Operator koparki (4 wskazania) Operator ładowarki (4 wskazania) Operator koparko-ładowarki (8 wskazań) Operator spycharki (6 wskazań) Operator walca drogowego (4 wskazania) Operator rozściełaczy mas bitumicznych (3 wskazania) Kucharz (4 wskazania) Dietetyk (2 wskazania) Piekarz (4 wskazania) Ciastkarz-cukiernik (4 wskazania) Barman-kelner (2 wskazania) Mała gastronomia (2 wskazania) Catering – obsługa imprez okolicznościowych (2 wskazania) Fryzjer – stylista (4 wskazania) Nowoczesne techniki strzyżenia (4 wskazania) Kurs prawa jazdy Kurs z zakresu transportu drogowego Kursy przygotowujące do pracy w branży budowlanej Operatorzy ciężkiego sprzętu budowlanego Kursy przygotowujące do pracy w branży gastronomicznej Kursy fryzjerskie, kosmetyczne 18 18 53 29 20 20 15 Branża oraz z zakresu pielęgnacji ciała Kursy z zakresu florystyki, dekoracji Operator maszyn CNC Obsługa zbiorników LPG Drwal-operator pilarki Kursy dla elektryków Pracownicy ochrony/ pracownik ochrony fizycznej Kursy dla opiekunek/ asystentów Inne szkolenia Wskazane kierunki Kosmetyczka z elementami wizażu i stylizacji (2 wskazania) Stylizacja paznokci – manicure, pedicure, tipsy (3 wskazania) Masaż klasyczny (3 wskazania) Masaż leczniczy (2 wskazania) Instruktor fitness (1 wskazanie) Dietetyk (1 wskazanie) Bukieciarstwo – florystyka (2 wskazania) Ogrodnik terenów zielonych/aranżacje ogrodów (3 wskazania) Kurs projektowania i dekorowania wnętrz (3 wskazania) Łączna liczba wskazań 8 Operator obrabiarek sterowanych numerycznie (5 wskazań) 5 Napełnianie pojazdów samochodowych gazem skroplonych LPG (3 wskazania) 3 Drwal-operator pilarki (4 wskazania) 4 Elektryk z uprawnieniami do 1kV (5 wskazań) Elektryk z uprawnieniami powyżej 1 KV (6 wskazań) 11 Pracownicy ochrony Pracownik ochrony fizycznej I stopnia (4 wskazania) Pracownicy ochrony Pracownik ochrony fizycznej II stopnia (2 wskazania) Opiekunka dziecięca (6 wskazań) Opiekunka osób starszych (6 wskazań) Opiekunka środowiskowa (4 wskazania) Asystent osoby niepełnosprawnej (3 wskazania) Kierowca ciągnika siodłowego (1 wskazanie) Specjalista ds. danych osobowych (1 wskazanie) 6 19 2 16 5. Analiza dokumentów, badań lub informacji mogących mieć istotne znaczenie przy sporządzaniu wykazu potrzeb szkoleniowych W ramach niniejszego rozdziału, analizie poddano Priorytet 4 „Programu Strategicznego. Kapitał Intelektualny i Rynek Pracy”, który dotyczy skutecznych mechanizmów finansowania kształcenia oraz podnoszenia jakości i adekwatności oferty kształcenia. Wzmiankowany priorytet składa się z dwóch działań: 4.1. Rozwój kompetencji ogólnych i zawodowych osób dorosłych – w ramach tego działania oferowane są dla osób dorosłych szkolenia, poprzedzone poradnictwem zawodowym w celu identyfikacji potrzeb szkoleniowych. Przedsięwzięcia podejmowane w ramach Działania 4.1 są komplementarne do projektu „Kierunek Kariera”. Wszystkie osoby, które chcą podnieść swoje kompetencje zostaną objęte poradnictwem zawodowym w projekcie „Kierunek Kariera”. W ramach projektu będzie również świadczone wsparcie w zakresie rozwoju kompetencji ogólnych. 4.2. Dostosowanie oferty szkoleniowej i doradczej do potrzeb pracodawców – w ramach tego działania zakłada się realizowanie wsparcia dla mikro, małych oraz średnich przedsiębiorstw w celu podnoszenia kwalifikacji pracowników. Do kluczowych kwalifikacji wymagających wsparcia zalicza się: umiejętności menedżerskie, handlowe, marketingowe, planowania strategicznego, zarządzania w sytuacji zmiany gospodarczej oraz TIK. Jak wskazuje „Strategia rozwiązywania problemów społecznych dla powiatu olkuskiego na lata 2016 – 2021” w powiecie olkuski realizowane są usługi poradnictwa zawodowego. Poradnictwo grupowe opiera się na spotkaniu grupowym, realizowanym w formie warsztatów z doradcą zawodowym. Celem warsztatów jest nauka praktycznych umiejętności niezbędnych przy poszukiwaniu pracy zarobkowej. Poradnictwo indywidualne polega na pomocy w określeniu zainteresowań, uzdolnień, preferencji i oczekiwań zawodowych, przygotowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej oraz na poznaniu oferty edukacyjnej oraz oferty rynku pracy. Do zadań Powiatowego Urzędu Pracy należy także organizacja szkoleń. Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Olkuszu, w 2014 roku 144 osoby ukończyły szkolenia organizowane przez PUP. Wśród beneficjentów szkoleń znalazło się 96 mężczyzn i 48 kobiet. Najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku od 25 do 34 lat. Wśród osób uczestniczących w szkoleniach, 76 stanowiły osoby do 30 roku życia.2 2 http://www.pup-olkusz.pl/ 17 W roku 2016, Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu planuje przeprowadzenie szkoleń grupowych skierowanych do grupy 44 osób z zakresu umiejętności w aktywnym poszukiwaniu pracy (opanowanie umiejętności autoprezentacji, pisania dokumentów aplikacyjnych, przygotowania do rozmowy z pracodawcą). Beneficjentami planowanych szkoleń są: bezrobotni i poszukujący pracy, w szczególności osoby nie posiadające doświadczenia w poszukiwaniu pracy, osoby, które utraciły motywację do poszukiwania pracy w związku z niepowodzeniem w jej poszukiwaniu, osoby chcące wrócić na rynek pracy po długim okresie braku aktywności zawodowej.3 Z punktu widzenia analizy potrzeb szkoleniowych warto także zwrócić szczególną uwagę na wymagania małopolskich pracodawców wobec kandydatów do pracy. „Badanie zapotrzebowania na pracowników wśród małopolskich pracodawców 2014” przedstawia katalog wymogów, jakie są istotne dla pracodawców oraz są brane pod uwagę podczas prowadzenia procesu rekrutacji. Biorąc pod uwagę oczekiwania pracodawców względem stopnia wyszkolenia kandydata na dane stanowisko pracy, jedna trzecia pracodawców oczekuje, że kandydaci będą w pełni przygotowani do wykonywania pracy lub wymagają niewielkiego przeszkolenia. 21% przebadanych pracodawców wymaga pełnego doszkolenia, a 16% pracodawców większego doszkolenia. Warto także zwrócić uwagę, z jakich branży pochodzili pracodawcy skłonni do doszkalania pracowników. Jak wynika z badania, najbardziej chętni do doszkalania pracowników byli pracodawcy reprezentujący branżę „Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna”. Natomiast pełnego przygotowania do wykonywania pracy wymagali pracodawcy z branży transportowej, ochrony zdrowia, branży budowlanej, przetwórstwa przemysłowego oraz informacji i komunikacji. Należy także zaznaczyć, że wśród kompetencji, których brakuje najczęściej pracownikom, pracodawcy wymieniali następujące kategorie kompetencji: typowo zawodowe, indywidualne, psychologiczne, interpersonalne, kierownicze, komputerowe, techniczne. 3 http://www.pup-olkusz.pl/ 18 Wnioski Dostępne dane na temat efektywności i skuteczności prowadzonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu szkoleń odnoszą się do roku 2014. Wynika z nich, że beneficjentami organizowanych szkoleń były 144 osoby, w tym 96 mężczyzn oraz 48 kobiet (wszystkie osoby były bezrobotne). W trakcie trwania szkoleń - 7 osób podjęło pracę zarobkową, natomiast w okresie 3 miesięcy po ukończeniu szkolenia - pracę podjęło 48 osób. Dane świadczą o konieczności zwiększenia efektywności oferowanych szkoleń w celu włączenia na rynek pracy jak największej liczby osób bezrobotnych. W roku 2015, Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu największą ilość osób na szkolenia indywidualne skierował w następujących kierunkach: Prawo jazdy kat. C (9 osób), Kwalifikacja wstępna przyspieszona dla kierowców wykonujących przewóz drogowy z kat. C1, C1+E, C, C+E (8 osób), Prawo jazdy kat. D z B (5 osób). Dane te wskazują na popularność i konieczność kontynuowania szkoleń w powyższym zakresie w następnym roku kalendarzowym. Natomiast na szkolenia grupowe skierowano najwięcej osób w kierunku: Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych ECDL BASE wraz z egzaminami PTI, co również sygnalizuje potrzebę kontynuowania szkoleń w tym zakresie. Opracowując wykaz potrzeb szkoleniowych na następny rok kalendarzowy, należałoby zwrócić także uwagę na wyniki przeprowadzonych badań, które zostały przedstawione w niniejszym opracowaniu. Wśród preferowanych szkoleń, jakie wskazali bezrobotni objęci badaniem, najczęściej podawano: operator wózka widłowego/wózki widłowe, florystyka, kadry i płace, prawo jazdy kat. C, spawalnictwo. Warto także zauważyć, że zdecydowana większość bezrobotnych (85,2%) jest zainteresowana podjęciem szkolenia, co świadczy o dużej potrzebie ich organizacji. Głównym powodem tak wysokiej chęci uczestnictwa w szkoleniach, jest chęć zwiększenia kwalifikacji zawodowych. Celem niniejszego opracowania było określenie potrzeb szkoleniowych w powiecie olkuskim w roku kalendarzowym 2016. Na podstawie badań przeprowadzonych wśród 25 pracowników Powiatowego Urzędu Pracy, przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej i centrów organizacji społecznej (10 wywiadów) oraz osób bezrobotnych wytypowano następujące kierunki szkoleń, które zostały uznane za pożądane przez badane grupy docelowe: Spawanie metodą MAG, Spawanie metodą TIG, Elektryk z uprawnieniami powyżej 1 KV, Specjalista ds. kadr i płac, 19 Operator wózka widłowego/wózki widłowe, Florystyka, Kurs prawa jazdy kat. C, Kurs kwalifikacyjny w ramach bloku programowego kat. D – do przewozu osób, Operator obrabiarek sterowanych numerycznie, Kierowca wózka z napędem silnikowym, Operator koparko-ładowarki, Opiekunka osób starszych, Murarz-tynkarz, Hydraulik, Posadzkarz-glazurnik, Blacharz-dekarz. Powyższa analiza zapotrzebowania na szkolenia w powiecie olkuskim stanowi cenne źródło informacji dla Powiatowego Urzędu Pracy. Stanowić może o przyszłych planach szkoleniowych Urzędu oraz może prowadzić do zwiększenia efektywności i skuteczności podejmowanych w tym zakresie działań. 20 Spis rysunków Rysunek 1. Struktura badanych osób bezrobotnych ze względu na wiek [N=54] .......................... 6 Rysunek 2. Struktura badanych osób bezrobotnych ze względu na wiek [N=54] .......................... 6 Rysunek 3. Zainteresowanie respondentów podjęciem szkolenia zawodowego [N=54] ............. 7 Rysunek 4. Powody, dla których respondenci są zainteresowani uczestnictwem w szkoleniu [N=46] ............................................................................................................................................................. 8 Spis tabel Tabela 1. Preferowane przez respondentów kierunki szkoleń ............................................................ 8 Tabela 2. Struktura badanych pracowników PUP ze względu na zajmowane stanowisko ....... 10 Tabela 3. Branże, w których należałoby kształcić bezrobotnych wg pracowników PUP [N=25] ........................................................................................................................................................... 10 Tabela 4. Kierunki szkoleń, w których należałoby kształcić bezrobotnych wg pracowników PUP ................................................................................................................................................................ 11 Tabela 5. Kierunki szkoleń, w których należałoby kształcić bezrobotnych wg przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz centrów organizacji społecznej ............. 14 21