Zdrowo żyjesz - wygrywasz - Świętokrzyskie Centrum Onkologii
advertisement
Zdrowo żyjesz - wygrywasz ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Co wpływa na nasze zdrowie? OPIEKA ZDROWOTNA 50% NASZE GENY STYL ŻYCIA ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Jakie mogą być efekty naszego stylu życia? CHOROBY Z NIEDOBORU WITAMIN I MINERAŁÓW NADWAGA I OTYŁOŚĆ CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA CUKRZYCA II TYPU DIETOZALEŻNA NERWICE I DEPRESJE NOWOTWORY ZŁOŚLIWE A MOŻE ??? SŁABA KONDYCJA FIZYCZNA WIELE INNYCH CHORÓB DOBRA KONDYCJA I SZCZUPŁA SYLWETKA ENERGIA DOBRA PAMIĘĆ ZŁY STAN SKÓRY, WŁOSÓW I PAZNOKCI RADOŚĆ ŻYCIA ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Nie pal; jeśli palisz, przestań. Nie przebywaj wśród palących ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Palenie tytoniu powoduje wiele poważnych chorób, w tym nowotwory ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Palenie tytoniu a nowotwory 90 % raków płuca to efekt palenia 23 razy większe ryzyko niż u niepalących Rak krtani Nowotwory jamy ustnej, gardła i przełyku Rak trzustki – 30% Rak pęcherza moczowego - 30% Rak piersi, szyjki macicy, nerki i … ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Nie przebywaj wśród palących, ponieważ: • Dym wydostający się z końcówki tlącego się papierosa zawiera więcej toksycznych substancji (nie przechodzi przez przez filtr papierosowy) • Cząstki tego dymu są znacznie mniejsze, więc łatwiej przenikają do organizmu • Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy więcej substancji rakotwórczych ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Przebywając wśród palących jesteś bardziej narażony na: • przeziębienia i alergie • zapalenie ucha środkowego • nasilenie się objawów chorób już istniejących np. alergii, czy astmy • poważne choroby układu oddechowego i układu krążenia. • Dzieci i młodzież mieszkający z palaczami mogą mieć częściej trudności w koncentracji, problemy w nauce, zwłaszcza przedmiotów ścisłych. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Używanie alkoholu a ryzyko raka Mechanizmy rakotwórczego oddziaływania alkoholu BEZPOŚREDNIO Alkohol (etanol) jest przekształcany w organizmie w aldehyd octowy. Zarówno etanol i aldehyd octowy to substancje rakotwórcze. POŚREDNIO alkohol może zwiększać poziom niektórych hormonów, takich jak estrogen (Wzrost estrogenu zwiększa ryzyko raka piersi) uszkadza komórki wątroby i może spowodować marskość wątroby (ryzyko raka wątroby) Badania wiążą picie alkoholu z wyższym ryzykiem siedmiu nowotworów złośliwych: piersi, jelita grubego i odbytnicy, wątroby, gardła, krtani i przełyku ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Używki a nowotwory Nadmierne picie alkoholu w połączeniu z nadmiernym paleniem zwiększa ryzyko raka przełyku 44-krotnie, podczas gdy samo palenie tylko 5-krotnie, a samo picie 18-krotnie. [Pequignot i Tuyns (1980)] Palenie tytoniu 7,4 raza zwiększa ryzyko nowotworów jamy ustnej i gardła, a picie alkoholu zwiększa to ryzyko 5,8 razy. Kombinacja obu tych czynników zwiększa ryzyko 38 – krotnie [Blat i wsp. (1988)] Wieloletnie palenie tytoniu zwiększa 30- krotnie ryzyko zachorowania na raka krtani, a równoczesne palenie tytoniu i picie alkoholu zwiększa ryzyko 330 razy ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Bądź aktywny i zachęcaj do tego innych Utrzymuj prawidłową masę ciała Bądź aktywny fizycznie każdego dnia. Ogranicz siedzący tryb życia. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Ruch i uśmiech rozładowują napięcie i negatywne emocje budząc w nas radość życia Uprawianie sportu, spacer Uśmiech na co dzień ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Stosuj zdrową dietę Jedz produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, warzywa i owoce. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Stosuj zdrową dietę Unikaj: tłuszczów cukru przetworzonego mięsa, czerwonego mięsa żywności o wysokiej zawartości soli słodkich napojów ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII 1l dziennie słodzonych napojów to ok. 35 kg cukru rocznie, czyli ok. 15 kg tłuszczu ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Pamiętaj zawsze: Urozmaicenie Umiarkowanie Uregulowanie ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Czytaj etykiety i wybieraj zdrowo!!! ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Zmniejsz ryzyko nowotworów skóry Unikaj zbyt dużej dawki promieni słonecznych. Ich nadmiar jest szczególnie szkodliwy dla dzieci i osób w wieku młodzieńczym. Nie korzystaj z solariów U osób korzystających z solarium częściej niż raz w miesiącu ryzyko zachorowania na czerniaka wzrasta o 55%. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Zmniejsz ryzyko nowotworów skóry Unikaj oparzeń słonecznych Chroń się przed słońcem w godzinach 11.00 – 16.00 ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Obserwuj swój organizm!!! Jeśli masz na skórze znamiona barwnikowe, popularnie określane jako pieprzyki: • Unikaj intensywnego opalania i korzystania z solarium • Obserwuj znamiona pod kątem zmiany wyglądu: koloru, kształtu i rozmiaru • Bądź pod stałą opieką dermatologa Dermatoskop – urządzenie do oceny podejrzanych znamion Należy unikać narażenia na znane czynniki rakotwórcze ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Telefony komórkowe a nowotwory • Ciągle badane są skutki używania telefonów komórkowych • Badania wskazują, że częste korzystanie z telefonów komórkowych może zwiększyć ryzyko poważnych chorób • Warto unikać długich rozmów telefonicznych i używać zestawu głośnomówiącego ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Kurz a promieniowanie radonowe • Narażenie na radon, który znajduje się w glebie, powietrzu i wodzie zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc. Im większe stężenie radonu w powietrzu tym większe ryzyko. • Radioaktywne produkty rozpadu radonu przenoszone są przez cząsteczki kurzu w powietrzu i wdychane przez człowieka mogą uszkodzić płuca. • Najwyższe stężenie tych cząstek jest w pomieszczeniach zamkniętych ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Ważne dla kobiet Karmienie piersią zmniejsza ryzyko raka piersi u matki. Hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko pewnych nowotworów. Ogranicz stosowanie HTZ. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Szczepienia w profilaktyce nowotworów Są takie nowotwory, których jedną z przyczyn może być przewlekła infekcja bakteryjna, wirusowa lub pasożytnicza Dzieci i młodzież powinny wziąć udział w programach szczepień przeciwko: • Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (dla noworodków) • Infekcji Wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) (dla dziewcząt). ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Mechanizmy rakotwórczego działania wirusów • Bezpośrednie oddziaływanie na komórkę, zmiany w jej genotypie • Zmiany w genotypie mogą powodować większą podatność na inne czynniki rakotwórcze • Wywoływanie zaburzeń hormonalnych • Produkcja czynników wzrostu • itp. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII HPV a nowotwory • W około 70% przypadków raka szyjki macicy towarzyszy mu zakażenie wirusem HPV (brodawczaka ludzkiego), szczególnie typem 16 i 18 • Onkogenne typy HPV zwiększają też ryzyko raka pochwy, sromu, odbytu i prącia • Przy udziale kilku czynników ryzyka, w tym palenia papierosów, nadużywania alkoholu i seksu oralnego, HPV zwiększa możliwość zachorowania na nowotwory gardła, jamy ustnej i krtani ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Szczepienia przeciwko zakażeniu HPV SZCZEPIENIE PRZECIWKO WIRUSOWI HPV NIE JEST SZCZEPIENIEM PRZECIWKO RAKOWI SZYJKI MACICY • Szczepienie skuteczne będzie tylko dla osób, które jeszcze nie zostały zakażone wirusem, dlatego zaleca się szczepienia dziewcząt zanim staną się one aktywne seksualnie. • Szanse na infekcję wirusem HPV rosną wraz z liczbą partnerów seksualnych. • Stosowanie prezerwatyw może zmniejszyć, ale nie może całkowicie zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa HPV między partnerami seksualnymi. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Czy możemy się zgodzić z tymi słowami? „Raka nie da się wyleczyć” „Rak boi się noża i nie powinno się go operować” ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Dlaczego badania są ważne? Im wcześniej wykryty jest nowotwór, tym większa szansa na jego wyleczenie Wykrycie zmian, które mogłyby stać się nowotworem w przyszłości pozwala je w porę usunąć. ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Badania są ważne Przekonaj do nich swoich bliskich Wczesne wykrycie zmian, które mogłyby stać się w przyszłości nowotworem daje 100% szans na wyleczenie Cytologia Mammografia kał na krew utajoną, kolonoskopia Badanie dermatologiczne znamion skórnych ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Badania są ważne Przekonaj do nich swoich bliskich • Rak najczęściej rozwija się przez wiele lat, dlatego należy regularnie wykonywać te badania • Znajomość sygnałów ostrzegawczych nowotworów , obserwacja własnego organizmu, szybkie zgłaszanie się do lekarza w przypadku zauważonych objawów to bardzo ważne zasady tzw. czujności onkologicznej ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Sygnały ostrzegawcze Guzek Niegojąca się rana (także w obrębie jamy ustnej) Znamię skórne zmieniające kształt, wielkość lub kolor Nowa i powiększająca się zmiana na skórze Krwawienie (inne, niż regularne krwawienie miesięczne) ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Sygnały ostrzegawcze Przewlekły kaszel Uporczywa chrypa Zaburzenia rytmu wypróżnienia lub zaburzenia w oddawaniu moczu Niewyjaśniona utrata masy ciała ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Pamiętaj o: • Zdrowej diecie • Aktywnym wypoczynku i właściwej ilości snu • Unikaniu siedzenia przed telewizorem, czy komputerem i przebywania wśród osób palących • Obserwacji swojego organizmu • Szczepieniach ochronnych i zalecanych badaniach ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII Pomyśl, co możesz zrobić dla swojego zdrowia? ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM ONKOLOGII
