Politechnika Poznańska Instytut Inżynierii Środowiska Zakład Ogrzewnictwa Klimatyzacji i Ochrony Powietrza Caloring Sp. z o.o. Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania II. Stan aktualny w zakresie zużycia energii 1. Charakterystyka miasta Poznania 1.1. Dane ogólne o mieście Miasto Poznań – siedziba Województwa Wielkopolskiego, Urzędu Marszałkowskiego oraz Urzędu Miejskiego, będącego jednocześnie siedzibą powiatu grodzkiego. Powierzchnia miasta wynosi 261,3 km2 (2000) i praktycznie nie zwiększyła się od 5 lat. W Województwie Wielkopolskim powierzchnia miasta stanowi – 0,875 %, a w Polsce – 0,0835 % (rys. II1-1). Miasto Poznań otacza Powiat Poznański ziemski, w którego skład wchodzą gminy bezpośrednio graniczące z miastem (rys. II1-2). Rys. II1-1. Miasto Poznań w strukturze Województwa Wielkopolskiego © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 26 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Rys. II1-2. Miasto Poznań i sąsiedztwo gmin Powiatu Poznańskiego ziemskiego Ludność miasta Poznania w ostatnich 10 latach nieco spadła i wynosi 575 911 (stan wrzesień 2000). W Województwie Wielkopolskim ludność miasta stanowi – 17,16 %, a w Polsce – 1,490 %. Gęstość zaludnienia wynosi więc 2204 osoby na km2. Zmiany demograficzne pokazano na rys. II1-3. Rok Ludność 1798 1831 1900 1931 1939 1946 1950 1960 1970 1980 1990 1999 2000 16,1 30,8 117,0 248,6 273,9 268,0 320,7 414,0 471,9 552,9 590,1 576,9 575,9 Ludność w latach 1798 do 2000 (w tys.) 600,0 550,0 500,0 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 1798 1831 1900 1931 1939 1946 1950 1960 1970 1980 1990 1999 2000 Rys. II1-3. Zmiany liczby ludności w Poznaniu w latach 1798-2000 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 27 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Podział liczby ludności według dzielnic jest następujący (Tablica II1-1): Tablica II1-1. Ludność w dzielnicach Poznania (stan 09.2000) Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Liczba ludności 127 020 81139 139 632 164 269 63 851 575 911 Dzielnica Grunwald Jeżyce Nowe Miasto Stare Miasto Wilda Poznań Zasoby mieszkaniowe miasta kształtują się następująco (tablica II1-2). Tablica II1-2. Zasoby mieszkaniowe w Poznaniu (lata 1995 i 12.1999) Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wyszczególnienie Mieszkania Izby mieszkalne Powierzchnia użytkowa mieszkań Powierzchnia jednego mieszkania Powierzchnia użytkowa na osobę Liczba osób na mieszkanie Jednostki szt. szt. m2 m2 m2 osób 1995 190 600 656 800 11 076 000 58,1 19,7 2,94 1999 198 100 683 800 11 633 000 58,7 17,0 2,92 Z tablicy II1-2 wynika, że przez ostatnie 5 lat zasoby mieszkaniowe wzrosły o 7500 mieszkań (3,9%), a ich powierzchnia o 557 000 m2 (5,0%). Można z tego przyjąć, że przyrost roczny liczby mieszkań wynosi średnio 0,8%, a powierzchni mieszkań 1,0%. Zasoby mieszkaniowe wg formy własności przedstawiały się na koniec 1999 roku następująco: spółdzielcze 48,5%, komunalne - 4,4%, zakładów pracy - 8,8%, pozostałe (w tym przede wszystkim prywatne) - 38,3%. W zakresie działalności publicznej w mieście znajduje się szereg placówek, które zestawiono w tablicy II1-3. Natomiast placówki handlowe łącznie zestawiono w tablicy II1-4. Tablica II1-3. Placówki działalności publicznej w mieście (stan 12.1999) Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 5. 6. 5. 5. 5. Wyszczególnienie Biblioteki publiczne Teatry, instytucje muzyczne Muzea Kina stałe Szkoły podstawowe/gimnazja Gimnazja Szkoły średnie ogólnokształcące Szkoły zawodowe Szkoły wyższe Przedszkola Liczba 65 9 15 12 106 64 51 203 17 173 Liczba osób/słuchaczy 111 300 599 000 219 000 1 832 000 46 800 7 600 26 100 37 900 106 900 14 200 Tablica II1-4. Placówki handlowe w mieście (stan 12.1999) Lp. 1. 2. Wyszczególnienie Sklepy i markety Stacje benzynowe Liczba 8 092 112 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Powierzchnia [m 2] 508 500 11 200 28 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania W zakresie przemysłu znajduje się w mieście wiele zakładów produkcyjnych, które łącznie zestawiono w tablicy II1-5. Tablica II1-5. Przemysł w mieście (stan 12.1999) Lp. 1. 2. 3. Wyszczególnienie Przemysł Górnictwo i kopalnictwo Działalność produkcyjna w tym: Produkcja sprzedana [mln zł] 13 673,4 36,8 12 712,9 artykuły spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe, odzież celuloza i papier chemikalia i wyroby chemiczne guma i tworzywa sztuczne maszyny i urządzenia pojazdy mechaniczne zaopatrzenie w energię, gaz i wodę 3 835,1 418,6 458,3 862,7 421,1 888,7 3 158,5 923,7 26 423,1 SUMA Zatrudnienie [tyś. osób] 68,0 0,4 62,8 13,9 8,1 1,4 4,0 4,0 7,3 3,4 4,8 131,2 W mieście znajduje się łącznie znajduje się 75204 podmioty gospodarcze (stan 12.1999). Podział tych podmiotów zestawiono w tablicy II1-6. Budownictwo mieszkaniowe jedno- i wielorodzinne, usługi towarzyszące budownictwu mieszkaniowemu, budynki usługowe, użyteczności publicznej i przemysłowe istniejące w mieście mają wpływ na zużycie energii cieplnej, elektrycznej i paliw gazowych, stąd też ważna jest ich identyfikacja oraz kierunki i tempo rozwoju w przyszłości. Tablica II1-6. Podmioty gospodarcze w mieście (stan 12.1999)1) Lp. 1. Wyszczególnienie Sektor prywatny w tym: 2. 3. 4. spółdzielnie spółki prawa handlowego z o.o. spółki akcyjne fundacje spółki cywilne zakłady osób fizycznych 296 6 058 340 197 8 189 55 800 2 047 przedsiębiorstwa państwowe spółki prawa handlowego z o.o. spółki akcyjne 73 173 21 431 1 897 Sektor publiczny w tym: Banki, ubezpieczenia, consulting, cła Firmy zagraniczne 1) Liczba [szt] 73 157 Urząd Statystyczny w Poznaniu © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 29 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 1.2. Warunki klimatyczne Miasto Poznań leży w strefie klimatu umiarkowanego z istotnymi wpływami klimatu morskiego z zachodu Europy. Mimo, że temperatura obliczeniowa dla wymiarowania urządzeń grzewczych wynosi –18°C, to średnia temperatura tzw. sezonu grzewczego jest wyższa od 0°C i stale wzrasta (ostatnio w roku 2000 wynosiła 4,0°C). Według współczesnych poglądów klimat jest to: „przeciętny stan pogody w danym miejscu w dłuższym okresie czasu, uwzględniający przy tym naturalne następstwo procesów atmosferycznych wynikające z wzajemnego oddziaływania energii słonecznej, ogólnej cyrkulacji atmosferycznej, charakteru podłoża i innych czynników naturalnych”. Warunki klimatyczne danego obszaru kształtują się w wyniku współzależności przestrzennej i czasowej elementów klimatycznych. Do najważniejszych elementów klimatycznych zalicza się elementy meteorologiczne tj.: temperatura powietrza zewnętrznego oraz natężenie promieniowania słonecznego. Parametry zewnętrzne są zatem informacją o warunkach pogodowych charakterystycznych dla analizowanego klimatu i określonej lokalizacji punktu pomiarowego. Aby rozpoznać zmienność i stopień różnorodności cech klimatu przeprowadza się pomiary podstawowych elementów klimatycznych na stacjach meteorologicznych oraz w lokalnych punktach pomiarowych. W ramach analizy dynamicznych procesów wymiany ciepła w budynku wykorzystuje się ciągi danych klimatycznych reprezentatywne dla lokalizacji analizowanego obiektu. Na rysunku (Rys. II1-5) przedstawiono porównanie zmienności temperatury średnio – miesięcznej w roku kalendarzowym 1997 pomierzonej na lokalnych stacjach pomiarowych Zakładu Ogrzewnictwa, Klimatyzacji i Ochrony Powietrza Politechniki Poznańskiej (PP) oraz Poznańskiej Energetyki Cieplnej S.A. (PEC). 25 4,5 20 3,5 Temperatura [o C] Temperatura [ oC] 4 3 2,5 2 1,5 1 15 10 5 0 0,5 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 -5 2000 I II III IV V PEC S.A. Rys. II1-4. Średnia temperatura zewnętrzna umownego sezonu ogrzewczego w latach kalendarzowych 1994-2000 VI VII VIII IX X XI XII PP Rys. II1-5. Średnio miesięczna temperatura w roku 1997 pomierzona na lokalnych stacjach pomiarowych PP oraz PEC Według teorii „Wielkiego Miasta” różnica pomiędzy mierzoną temperaturą na „wyspie ciepła” – centrum miasta i obrzeży miasta może dochodzić nawet do 6 K. W celu określenia zapotrzebowania budynku na ogrzewanie wykorzystuje się najczęściej pojęcie stopniodni statycznych umownego sezonu ogrzewczego. Metoda obliczeń polega na wyznaczaniu liczby stopniodni przy określonej temperaturze zewnętrznej oraz stałej temperaturze wewnętrznej, tzw. eksploatacyjnej. Danymi wyjściowymi są dostępne dane klimatyczne oraz graniczne wartości temperatury rozpoczęcia i zakończenia okresu ogrzewczego. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 30 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Liczba stopniodni w ujęciu statycznym Sd jest to iloczyn liczby dni ogrzewania i różnicy pomiędzy średnią temperaturą zewnętrzną, a średnią temperaturą ogrzewanego pomieszczenia wg poniższej zależności: Ld Sd ( t ei t śre ) Ld (1.1) i 1 gdzie: Sd – liczba stopniodni okresu ogrzewczego [Kd/a], Ld – liczba dni ogrzewania umownego okresu ogrzewczego, tie – temperatura wewnętrzna eksploatacyjna [0C], teśr – średnia temperatura powietrza zewnętrznego [0C]. W tablicy II1-7 przedstawiono porównanie liczby stopniodni w zależności od dostępnych danych klimatycznych. Tablica II1-7. Liczba stopniodni statycznych dla umownego okresu ogrzewczego lat 1995 – 99 wg danych PP i PEC PP PEC PEC Rok tie=20oC tie=18oC tie=20oC 1995 1996 1997 1998 1999 3410 3706 3188 3082 2926 3132 3518 3207 3010 2964 3479 3909 3563 3345 3293 W celu przeprowadzenia dokładniejszej analizy zużycia ciepła przez budynek wprowadza się pojęcie liczby stopniodni dynamicznych. Metoda uwzględnia decydujące w bilansie cieplnym budynku parametry meteorologiczne (temperatura powietrza zewnętrznego, natężenie promieniowania słonecznego) oraz parametry opisujące własności termiczno – akumulacyjne budynku. W takiej analizie przywiązuje się większą uwagę do zysków wewnętrznych i zewnętrznych. Według standardów międzynarodowych stopniodni o zmiennej podstawie Sd z zależą od wyznaczonej dla każdego miesiąca oddzielnie temperatury bazowej i są sumą stopniodni miesięcznych według zależności: Sd z Lg [t b (m) t e (m)]Ld (m) (1.2) m 1 gdzie: tb(m) – temperatura bazowa [0C], te(m) – średnia wieloletnia temperatura miesiąca [0C], Ld(m) – liczba dni ogrzewania w miesiącu m-tym, Lg – liczba miesięcy ogrzewania w sezonie ogrzewczym. Temperaturę tb można wyznaczyć dla każdego miesiąca wg zależności: t b (m) t e i (m)Q i (m) Q s (m) C (1.3) gdzie: tie – temperatura wewnętrzna [oC], Qi(m) – średnie miesięczne zyski wewnętrzne [Wh/mc], Qs(m) – średnie miesięczne zyski od Słońca [Wh/mc], © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 31 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania C – współczynnik charakterystyki obudowy [W/K], (m) – współczynnik wykorzystania zysków ciepła według zależności (1.4) oraz (1.5): 1 GLR (m) 1 e (1.4) GLR – stosunek zysków do strat wg zależności: GLR Q s (m) Q i (m) Q strat (m) (1.5) gdzie: Qstrat(m) – średnie miesięczne straty ciepła [Wh/mc]. W celu przeprowadzenia analizy zmienności liczby stopniodni dynamicznych konieczna jest znajomość obok zmienności temperatury powietrza zewnętrznego ilości energii promieniowania słonecznego możliwej do wykorzystania. Natężenie promieniowania na dowolną płaszczyznę zmienia się w czasie rocznego przebiegu Ziemi wokół Słońca, gdyż ilość energii cieplnej zależy od wysokości Słońca, kąta deklinacji oraz azymutu Słońca i przegrody. Zależy od położenia geograficznego miejsca obserwacji i pogody oraz zanieczyszczenia powietrza. Całkowita gęstość energii promieniowania słonecznego w Polsce zawarta jest w przedziale 930 – 1163 kWh/m2rok. Dla Poznania pomierzono następujące wartości całkowitego natężenia promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą w poszczególnych miesiącach lat 1995–99 (Tablica II1-8). Tablica II1-8. Wartości całkowitego natężenia promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą [kWh/m2m-c] w poszczególnych miesiącach lat 1995 – 99 pomierzone na stanowisku pomiarowym PP Rok/m-c 1995 1996 1997 1998 1999 I 16,2 17,8 12,3 19,9 22,4 II 26,7 34,5 35,9 31,0 33,4 III 70,4 71,2 86,0 85,0 76,2 IV 101,5 122,4 121,4 107,0 111,9 V 162,0 113,1 141,4 166,5 190,3 VI 150,1 138,8 166,6 157,8 131,3 VII 187,5 139,0 168,6 145,8 174,0 VIII 136,2 127,0 158,9 134,4 145,0 IX 61,5 75,0 100,0 86,0 101,5 X 54,2 44,9 48,5 40,6 48,3 XI 23,6 19,7 19,3 17,2 22,9 XII 10,6 13,6 13,4 14,3 14,5 Dla Poznania można zaobserwować zbliżone wartości sum promieniowania całkowitego na płaszczyznę poziomą w umownym okresie ogrzewczym obejmującym miesiące I – IV oraz X – XII roku kalendarzowego kształtujące się średnio na poziomie 319 kWh/m2a. Rysunek II1-6 przedstawia porównanie średnich miesięcznych sum natężenia całkowitego promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą pomierzonych na stanowisku pomiarowym Zakładu Ogrzewnictwa, Klimatyzacji i Ochrony Powietrza Politechniki Poznańskiej w roku 1997 z danymi literaturowymi. Zmienność podstawowych elementów klimatycznych i ich wpływ na zużycie ciepła przez budynek można opisać wykorzystując metodę stopniodni w ujęciu dynamicznym. Metoda oparta jest na bilansie energetycznym w stanie stacjonarnym dla budynku z uwzględnieniem zysków wewnętrznych i słonecznych oraz dynamiki ich oddziaływania. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 32 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania czysta atmosfera - bezchmurne niebo sumy dzienne promieniowania calkowit ego na płaszczyznę poziomą [Wh/m 2d] 9000 atmosfera wielkiego miasta - bezchmurne niebo atmosfera przemysłowa - bezchmurne niebo 8000 Berlin 7000 atmosfera m. Poznania w roku 1997 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII m iesiące Rys. II1-6. Średnie miesięczne sumy dzienne natężenia promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą w zależności od urbanizacji miasta Analizie poddano typowy budynek wielorodzinny systemu szczecińskiego z elementów wielkopłytowych o właściwościach cieplnych przegród obudowy wg tablicy (Tablica II.1-9) Tablica II1-9. Współczynnik przenikania ciepłą przegród obudowy [W/m 2K] Nazwa przegrody Sz36 Sz40 Std Od Dz Pd U [W/m2K] 1,57 1,45 0,20 2,60 5,60 1,26 komentarz Ściana zewnętrzna grubość 36 cm, orientacja N Ściana zewnętrzna grubość 40 cm orientacja S Stropodach wentylowany Okno drewniane, transmisyjność - 0.70 Drzwi stalowe zewnętrzne Strop piwnicy Przeanalizowano wpływ parametrów termicznych na liczbę stopniodni dynamicznych. Dokonano analizy liczby stopniodni poprzez porównanie wpływu elementów klimatycznych na budynek przy wariantowo zmiennej obudowie odpowiadającej różnym wymaganiom normatywnym ochrony cieplnej budynków (Tablica II1-10). Tablica II1-10. Warianty izolacyjności cieplnej przegród obudowy w zależności od wymagań normatywnych roku budowy Rodzaj przegrody Sz36 Sz40 Std Pd 1974 1,16 1,16 0,87 1,16 1982 0,75 0,75 0,45 1,00 1991 0,45 0,45 0,30 0,60 1994 0,30 0,30 0,30 0,60 Analizowano zmienność liczby stopniodni w okresie X-IV w warunkach klimatycznych lat pomiarowych 1995 do 1999 włącznie, opisanych poprzez zmienność średnio-dobową temperatury powietrza zewnętrznego oraz sumę dzienną natężenia promieniowania słonecznego na płaszczyznę pionową o orientacji N i S. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 33 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Poprawa izolacyjności przegród nieprzezroczystych o wymaganiach cieplnych roku 1974 stosownie do wymagań normy ochrony cieplnej w latach 1994 uwidacznia się zmniejszeniem liczby stopniodni o 16% dla roku klimatycznego 1996 do 22% dla roku 1997. Na rysunku II1-7 przedstawiono liczbę stopniodni przy zmiennej obudowie. 2800 94 stopnidni [Kd] 2600 2400 91 2200 2000 1800 74 82 1600 1400 1995 91 1996 1997 czas [a] 74 94 1998 82 1999 Rys. II1-7. Liczba stopniodni w funkcji zmiennej obudowy budynku i lat klimatycznych Porównując liczbę stopniodni w ujęciu dynamicznym i statycznym dla zmiennej obudowy można zależność pomiędzy nimi przedstawić w postaci równania: Sd z Sd (1.6) W tablicy II1-11 przedstawiono współczynniki przeliczeniowe dla zmiennych danych klimatycznych opisanych wartością temperatury powietrza zewnętrznego oraz natężeniem promieniowania słonecznego. Tablica II1-11. Współczynnik przeliczeniowy stopniodni statycznych na dynamiczne Rb/rok 74 82 91 94 1995 0,687 0,631 0,578 0,560 1996 0,720 0,669 0,623 0,606 1997 0,656 0,593 0,533 0,513 1998 0,665 0,603 0,545 0,526 1999 0,649 0,586 0,528 0,510 wartość średnia 0,675 0,617 0,561 0,543 Rb - rok budowy obiektu Dane zawarte w tablicy II1-11 dotyczą głównie budownictwa mieszkaniowego i budynków biurowych oraz hotelowych z wentylacją grawitacyjną. Zastosowanie współczynników obliczeniowych w funkcji zmiennych standardów ochrony cieplnej, a więc w warunkach polskich praktycznie od roku budowy, umożliwia dokładniejszą, wystarczająco szczegółową analizę zużycia energii cieplnej przez budynek przy znajomości tylko stopniodni w ujęciu statycznym. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 34 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 1.3. Podział miasta na rejony Miasto Poznań dla ułatwienia analiz szczegółowych zostało podzielone na obszary urbanistyczne i bilansowe. Miasto podzielono na 7 obszarów oznaczonych literami: A, B, C, D, E, F, Z. Każdy z tych obszarów posiada kilka podobszarów identyfikowanych odpowiednio literą i liczbą np. A1. Takich obszarów jest łącznie 47 i będą nazywane rejonami urbanistycznymi (rys. II1-8). Każdy rejon podlega odrębnej analizie pod kątem substancji budowlanej, jej rozwoju i transformacji oraz wpływu tych zmian na zużycie energii elektrycznej, ciepła i paliw gazowych. Poszczególne obszary obejmują charakterystyczne fragmenty miasta: Obszar A1 – Stare Miasto i Chwaliszewo. Obszar A2 – Jeżyce. Obszar B1 – Winogrady (osiedla mieszkaniowe: Na Murawie, Przyjaźni, Pod Lipami, Zwycięstwa, Wichrowe Wzgórze, Kosmonautów, Szeląg). Obszar B2 – Sołacz, Winiary (osiedla mieszkaniowe: Powstańców Warszawy, Winiary, Słowiańskie). Obszar B3 – Strzeszyn, Strzeszynek (Osiedle Literackie). Obszar B4 – Podolany. Obszar B5 – Piątkowo (osiedla mieszkaniowe: Bolesława Chrobrego, Bolesława Śmiałego, Władysława Jagiełły, Zygmunta Starego, Stefana Batorego, Jana Sobieskiego, Marysieńki). Obszar B6 – Piątkowo (osiedle mieszkaniowe: Władysława Łokietka). Obszar B7 – Naramowice. Obszar B8 – Umultowo, Nowa Wieś Dolna. Obszar B9 – Morasko, Huby Moraskie. Obszar B10 – Radojewo, Nowa Wieś Górna. Obszar C1 – Wilda. Obszar C2 – Wilda. Obszar C3 – Dębiec (osiedle mieszkaniowe: Dębina). Obszar C4 – Świerczewo. Obszar C5 – Górczyn, Zatorze (osiedle Hetmańskie). Obszar C6 – Łazarz. Obszar C7 – Grunwald, Junikowo, Raszyn (osiedle mieszkaniowe: Kopernika). Obszar C8 – Junikowo. Obszar C9 – Jeżyce, Ostroróg (osiedle mieszkaniowe: ks. Popiełuszki). Obszar C10 – Ławica, Marcelin, Edwardowo (osiedle mieszkaniowe: Bajkowe). Obszar C11 – Ogrody. Obszar C12 – Wola, Sytkowo (osiedle mieszkaniowe: Lotników Wielkopolskich). Obszar C13 – Smochowice, Krzyżowniki. Obszar D1 – Miasteczko, Św. Roch, Piotrowo. Obszar D2 – Rataje (osiedla mieszkaniowe: Piastowskie, Jagiellońskie, Oświecenia, Powstań Narodowych, Rzeczypospolitej, Bohaterów II Wojny Światowej, Armii Krajowej, Polan). Obszar D3 – Chartowo (osiedla mieszkaniowe: Tysiąclecia, Lecha, Czecha, Rusa). Obszar D4 – Żegrze (osiedla mieszkaniowe: Stare Żegrze, Orła Białego). Obszar D5 – Starołęka Mała. Obszar D6 – Starołęka Wielka. Obszar D7 – Minikowo, Lotnisko Wojskowe Krzesiny. Obszar D8 – Krzesiny, Garaszewo, Pokrzywno. Obszar D9 – Szczepankowo, Michałowo, Spławie, Krzesinki. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 35 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Obszar D10 Obszar E1 Obszar E2 Obszar E3 Obszar E4 Obszar F1 Obszar F2 Obszar ZI Obszar ZII Obszar ZIII Obszar ZIV Obszar ZV Obszar ZVI – Franowo, Kobylepole. – Antoninek. – Śródka, Ostrów Tumski, Komandoria (osiedle mieszkaniowe: Warszawskie). – Główna, Zawady. – Janikowo, Karolin. – Kotowo, Fabianowo. – Osiedle Plewiska. – Wilczy Młyn, Umultowo (tereny zielone). – Miłostowo, Zieliniec, Antonin, Główieniec (tereny zielone). – Malta, Berdychowo, Darzybór (tereny zielone). – Wilda, Łęgi Dębińskie (tereny zielone). – Rudnicze, Skórzewo (tereny zielone). – Niestachów, Golęcin, Strzeszynek (tereny zielone). Rys. II1-8. Podział miasta Poznania na rejony urbanistyczne (bilansowe) © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 36 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 2. Zużycie energii w mieście 2.1. Klasyfikacja zasobów budowlanych pod kątem zużycia energii Dla potrzeb bilansowania zużycia energii cieplnej zastosowano podział budownictwa w zależności od przeznaczenia na poszczególne rodzaje zgodnie z oznaczeniami stosowanymi w opracowaniach urbanistycznych, jak następuje: budynki mieszkalne jednorodzinne (MN), budynki mieszkalne wielorodzinne (MW), obiekty oświaty i nauki (UO,UN), obiekty służby zdrowia i opieki zdrowotnej (UZ), obiekty kultury (UK), obiekty sakralne (UKw), obiekty handlowe (UH), obiekty gastronomiczne (UG), obiekty administracyjne (UA), obiekty wojskowe i zakładów karnych (IS), obiekty turystyczne i sportowe (UT, US), obiekty łączności (UL), usługi komunalne (UI, UPk), usługi rzemiosła (UR), tereny ogrodnicze i rolnicze (RP), obiekty przemysłowe, składy, bazy budowlane (P). Z uwagi na specyfikę zapotrzebowania na moc cieplną i sposobu użytkowania pogrupowano obiekty budowlane na następujące podstawowe rodzaje odbiorców: budynki mieszkalne jednorodzinne (MN), budynki mieszkalne wielorodzinne (MW), obiekty usługowe (U), przemysł (P). Dla odwzorowania charakterystyk termicznych obiektów zastosowano dalszy podział zasobów w zależności od wieku na: do 1945, od 1983 do 1992, od 1945 do 1965, od 1992 do 1997, od 1966 do 1975, nowe zasoby. od 1976 do 1982, Dla potrzeb bilansowania zużycia energii elektrycznej przyjęto następującą klasyfikację odbiorców: 1 – inni odbiorcy 9 – G – gospodarstwa domowe 2 – KM – komunikacja miejska 10 – L – domki letniskowe 3 – TS – transport 11 – N – lokale niemieszkalne 4 – MK – miejski komunalny 12 – R – gospodarstwa rolne 5 – WP – wielki przemysł 13 – T – obiekty towarzyszące 6 – WH – wielki handel (hipermarkety) 14 – P – potrzeby własne 7 – DO – duży odbiór (nn i SN) 15 – X 2000 – odbiorcy nn odłączeni od sieci 8 – D – oświetlenie ulic w roku 2000 Klasyfikacje odbiorców zużywających gaz uzyskano z WZG PGNiG S.A. w zależności od nominalnej przepustowości gazomierza oraz zastosowanej taryfy gazowej. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 37 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 2.2. Charakterystyki cieplne zasobów budowlanych 2.2.1. Podstawowe wielkości charakteryzujące budynek Budynek ogrzewany o danym przeznaczeniu i sposobie eksploatacji o zadanych konstrukcjach przegród i rozwiązaniu wentylacji jest scharakteryzowany pod względem cieplnym przez dwie syntetyczne wielkości niezbędne do projektowania i analizy systemów zaopatrzenia w ciepło: moc cieplną zużycie ciepła. Wielkości te mogą być odniesione do warunków obliczeniowych (normatywnych tzn. dla Poznania te = –18°C), rzeczywistych (eksploatacyjnych) i symulacyjnych (wzorcowych) dostosowanych m.in. do analizy obciążeń systemów zaopatrzenia w ciepło. Zużycie energii cieplnej może dotyczyć różnych potrzeb. W pierwszym przypadku warunków obliczeniowych mówimy o szczytowej mocy cieplnej czyli tzw. zapotrzebowaniu na moc cieplną oraz sezonowym normatywnym zapotrzebowaniu na ciepło do ogrzewania. Z pojęciem szczytowej mocy cieplnej związane jest równoważne dotychczas pojęcie mocy zamówionej. Moc zamówiona jest to największy pobór ciepła dostarczonego w postaci określonego nośnika, jaki może wystąpić w warunkach obliczeniowych przez okres co najmniej jednej godziny. Szczytowa moc cieplna inaczej zapotrzebowanie na moc cieplną ogrzewanego pomieszczenia jest to strumień ciepła, jaki powinno urządzenie dostarczyć do pomieszczenia w celu Q utrzymania wymaganej temperatury wewnętrznej w obliczeniowych warunkach zewnętrznych. Składa się z dwóch wielkości: strat ciepła w wyniku przenikania przez przegrody z uwzględnieniem strat dodatkowych oraz z zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania powietrza zewnętrznego dopływającego do pomieszczenia. Zgodnie z definicją według PN-B-02025 sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania w standardowym sezonie grzewczym Q h stanowi różnicę między stratami ciepła i wykorzystanymi zyskami ciepła budynku w tym sezonie przy obliczeniowej temperaturze powietrza wewnętrznego oraz projektowanej wartości strumienia objętości powietrza wentylacyjnego. Standardowy sezon grzewczy scharakteryzowany jest przez następujące średnie wielkości klimatyczne: – miesięczne wartości temperatury powietrza zewnętrznego, – miesięczne wartości sumy promieniowania słonecznego całkowitego na powierzchnię o różnej orientacji, – roczna temperatura powietrza zewnętrznego i jej amplituda. Szczegółowe decyzje dotyczące m.in. sposobu zaopatrzenia w ciepło budynku powinny być każdorazowo weryfikowane obliczeniem wielkości sezonowego zapotrzebowania energii na ogrzewanie. Sezonowe zapotrzebowanie ciepła na cele ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym Qh uwzględnia następujące pozycje strat i zysków ciepła: – straty ciepła przez przenikanie przez ściany zewnętrzne, okna, stropodach, strop na piwnicą oraz straty ciepła do gruntu, – straty ciepła na podgrzanie powietrza wentylacyjnego, – zyski ciepła od promieniowania słonecznego, – wewnętrzne zyski ciepła od ludzi i urządzeń. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 38 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Wielkość Qh zależy od cech architektonicznych budynku i konstrukcji przegród budowlanych oraz od systemu wentylacji. Dla danego budynku jest to wartość niezmienna, o ile nie ulegają zmianie wyżej wymienione cechy budynku. Dla budynków nowoprojektowanych określamy wskaźnik sezonowego zapotrzebowania ciepła odniesiony do 1 m3 kubatury ogrzewanej E Qh V kWh 3 m a (2.1) i sprawdzamy spełnienie warunku energooszczędnego projektowania. E Eo (2.2) gdzie: Eo – graniczny wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania [kWh/m3a]. Konieczność sprawdzenia wskaźników sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków na jednostkę kubatury narzucają odpowiednie przepisy państwowe – Rozporządzenie Ministra Budownictwa w sprawie warunków technicznych, którym powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Rzeczywiste sezonowe tzn. odniesione do standardowego sezonu grzewczego zapotrzebowanie ciepła uwzględnia rodzaj i sprawność systemu grzewczego oraz warunki eksploatacji budynku i określone jest wzorem: Q Q h w1 w 2 w p r e (2.3) gdzie: Qh – sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania, Q – sezonowe zapotrzebowanie ciepła na ogrzewanie budynku z uwzględnieniem sprawności systemu ogrzewania, w – współczynnik sprawności wytwarzania ciepła (źródła ciepła), p – współczynnik sprawności przesyłania ciepła zależny od jakości izolacji i od odległości przesyłania ciepła, r – współczynnik sprawności regulacji systemu ogrzewania, e – współczynnik sprawności wykorzystania ciepła zależny od usytuowania grzejników występowania osłon, w1, w2 – współczynniki uwzględniające przerwy w ogrzewaniu w okresie tygodnia lub w okresie doby oraz szybkość reakcji systemu i budynku na zmianę temperatury w przypadku tych przerw w ogrzewaniu. W warunkach rzeczywistych klimatu zewnętrznego i eksploatacji obiektu mówimy o aktualnym poborze mocy cieplnej oraz rzeczywistym zużyciu energii na cele ogrzewania w danym okresie czasu (miesiąc, sezon grzewczy, okres pomiędzy kolejnymi odczytami liczników ciepła). Rzeczywiste zużycie ciepła w danym okresie czasu powiązane z rzeczywistą zmiennością warunków klimatu zewnętrznego pozwala ocenić rzeczywiste eksploatacyjne obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele ogrzewania Q co obl oraz jednostkowy wskaźnik zapotrzebowania q V [W/m3]. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 39 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Rzeczywiste obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele ogrzewania można wyznaczyć z następującej zależności: Q co obl Q ( t i t e obl ) Sd 24 (2.4) gdzie: Q – sezonowe zużycie ciepła na cele ogrzewania, [kWh], Sd – liczba stopniodni danego okresu np. sezonu grzewczego, [Kd], ti – średnia temperatura wewnętrzna pomieszczeń ogrzewanych, [°C], te obl – obliczeniowa temperatura zewnętrzna, [°C]. Do symulacji obciążeń systemów zaopatrzenia w ciepło należy dokonać krytycznej analizy charakterystyk obliczeniowych i eksploatacyjnych z uwzględnieniem częstotliwości występowania parametrów klimatu zewnętrznego. Na podstawie doświadczeń przedsiębiorstw eksploatacyjnych można przyjąć następujący algorytm wyznaczania wzorcowych mocy cieplnych dla budynków mieszkalnych wielorodzinnych w oparciu o miesięczne odczyty zużycia ciepła na cele ogrzewania i przygotowania c.w.u. – ustalenie mocy średniej na potrzeby c.w.u. jako największej ze średnich miesięcznych w okresie letnim, – wyznaczenie średnich miesięcznych mocy całkowitych pobranych przez obiekt w sezonie grzewczym, umniejszenie tych mocy o średnią moc na cele c.w.u., przeliczenie mocy średnich miesięcznych na warunki obliczeniowe, wybór maksymalnej skorygowanej mocy miesięcznej. W ustalaniu mocy zamówionej jest proponowany współczynnik nierównomierności poboru na cele c.o. równy 1,2; a na cele c.w.u. równy 2,0. Roczne zużycie ciepła budynku na cele ogrzewania we wzorcowym (umownym) sezonie grzewczym można ustalić w oparciu o analizę statystyczną zużyć ciepła w okresie wieloletnim względnie obliczenia symulacyjne np. metodą stopniodni dynamicznych lub zmodyfikowaną metodą stopniodni uwzględniającą ich wielkość od wieku zasobów budowlanych. 2.2.2. Przyjęte metody oceny zapotrzebowania na moc cieplną budynków 1.1.1. Metoda niemiecka Do szybkiej oceny zapotrzebowania ciepła budynków można wykorzystać metodę opartą na doświadczeniach niemieckich. W metodzie tej zapotrzebowanie ciepła zależy od ilorazu A/V, gdzie A jest powierzchnią w m2 przegród zewnętrznych obudowy budynku, a V jest kubaturą ogrzewaną w m3 budynku, ograniczoną przegrodami zewnętrznymi. Średni współczynnik kB dla budynku jest obliczany według wzoru: kB= 1k1A1 + 2 k 2 A 2 + ... + n k n A n A1 + A 2 + ... + A n (2.5) w którym: 1, 2... n - współczynniki liczbowe dla poszczególnych przegród odpowiednio i = 1 dla przegrody stykającej się z powietrzem zewnętrznym lub z gruntem w I strefie, i = 0,9 dla stropu pod nieogrzewanym poddaszem, i = 0,5 dla przegrody między ogrzewanym i nieogrzewanym pomieszczeniem ( np. strop nad nieogrzewaną piwnicą ). © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 40 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Według proponowanej metody zapotrzebowanie ciepła wraża się wzorem: = (k A + c n) V (t - t ) Q B p i e V W (2.6) gdzie: kB - średni współczynnik przenikania ciepła obudowy, W/m2K A - powierzchnia obudowy budynku, m2, V - kubatura budynku, m3, n - krotność wymian powietrza, h-1, cp - ciepło właściwe powietrza przy stałym ciśnieniu, - gęstość powietrza. W obliczeniach technicznych można przyjąć cp = c = 0,34 Wh/m3K. ti - obliczeniowa temperatura wewnętrzna, °C, te - obliczeniowa temperatura zewnętrzna dla danej strefy klimatycznej, °C. Stratę ciepła wentylacji w odniesieniu do powierzchni zewnętrznej A budynku można wyrazić za pomocą ekwiwalentnego współczynnika kL. Współczynnik ten oblicza się według wzoru: c n V c n kL = W/m2K (2.7) A A V Po wprowadzeniu kL zapotrzebowanie ciepła wyraża się wzorem: = (k + k ) A (t - t ) Q B L i e W (2.8) Przedstawioną metodę obliczeń wykorzystano do opracowania wskaźników jednostkowego zapotrzebowania ciepła budynków q V [W/m3] w zależności od wieku związanego z określoną izolacyjnością przegród. 2.2.2.2. Metoda oceny dla istniejących budynków poddanych termorenowacji budowlanej W istniejących zasobach budowlanych, szczególnie w wielorodzinnym budownictwie spółdzielczym, podejmowane są działania termomodernizacyjne polegające między innymi na ociepleniu przegród zewnętrznych budynku. Działania te prowadzą do zmiany struktury bilansu cieplnego budynku oraz obniżenia szczytowego zapotrzebowania na moc cieplną na cele centralnego ogrzewania. W bilansie cieplnym budynku rośnie udział zapotrzebowania ciepła na podgrzanie powietrza wentylacyjnego. Dla wybranego osiedla mieszkalnego w Poznaniu przeprowadzono obliczenia bilansów cieplnych budynków na różnych etapach termomodernizacji budowlanej. Przeprowadzone obliczenia, porównanie wyników obliczeń z wynikami pomiarów zużycia energii cieplnej w węzłach budynków pozwoliło na zaproponowanie następującego sposobu obliczeń obliczenie strat ciepła wraz z dodatkami według aktualnie obowiązującej normy: =Q (1 + d + d ) Q p 1 2 s W (2.9) = k A ( t t ) Q i e p W (2.10) © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 41 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania gdzie: – straty ciepła przez przenikanie wraz z dodatkami, Q s – straty ciepła przez przenikanie, W, Q p d1 – dodatek do strat ciepła przez przenikanie dla wyrównania wpływu zbyt niskich temperatur powierzchni wewnętrznych przegród, d2 – dodatek do strat ciepła przez przenikanie uwzględniające nasłonecznienie przegród i pomieszczeń, k – współczynnik przenikania ciepła przegród obliczony zgodnie z zasadami podanymi w normie PN-EN-ISO 6946; 1999r. lecz bez uwzględnienia wpływu mostków termicznych, W/m2K A – powierzchnia przegrody, m2, ti – temperatura powietrza w pomieszczeniu, °C, te – obliczeniowa temperatura powietrza zewnętrznego, °C. obliczenie zapotrzebowania ciepła na ogrzanie powietrza wentylacyjnego według następującego wzoru: = V c (t t ) 0,6 Q w p i e W (2.11) gdzie: – zapotrzebowanie ciepła na ogrzewanie powietrza zewnętrznego, Q w V – strumień powietrza wentylacyjnego, m3/s, – gęstość powietrza przyjmowana średnio = 1,2 kg/m3, cp – ciepło właściwe powietrza, przyjmowana średnio cp= 1020 J/kgK , ti ,te – jak we wzorze (2.10). Strumienie objętości powietrza wentylacyjnego dla mieszkań należy przyjmować zgodnie z przepisami normatywnymi dotyczącymi wymagań wentylacji oraz obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków mieszkalnych. Strumienie te wynikają z ilości powietrza usuwanego nominalnie z pomieszczeń wyposażonych w kanały wentylacji naturalnej i wynoszą: dla mieszkania z kuchnią, łazienką i wydzielonym WC – 150 m3/h, dla mieszkania z kuchnią, łazienką bez wydzielonego WC – 120 m3/h We wzorze (2.11) mnożnik 0,6 uwzględnia wewnętrzne zyski ciepła w mieszkaniach pochodzące od ludzi, urządzeń elektrycznych, spalanego gazu, itp. Przyjęcie do obliczeń wzoru (2.11) odpowiada utrzymaniu sposobu obliczania wielkości Q w zgodnie z obowiązującą w czasie projektowania i realizacji budynków normą PN-74/B-03406 „Obliczanie zapotrzebowania ciepła pomieszczeń o kubaturze do 600 m3 w budownictwie powszechnym”. Takiego sposobu oceny zapotrzebowania na moc cieplną nie należy stosować w pomieszczeniach, w których zachodzi ograniczenie ilości powietrza świeżego poniżej minimum higienicznego, np. w przypadku wymiany okien na bardzo szczelne, bez zastosowania nawiewników powietrza zewnętrznego. 2.2.2.3. Metoda oceny dla nowych zasobów budowlanych Dla nowych zasobów budowlanych obliczenie zapotrzebowania na moc cieplną budynku na cele centralnego ogrzewania przeprowadza się w oparciu o obowiązującą normę. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 42 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło należy obliczyć według wzoru: =Q (1 + d + d ) + Q Q p 1 2 w W (2.12) gdzie: – straty ciepła przez przenikanie, W, Q p Q w – zapotrzebowanie na ciepło do wentylacji, W, d1 – dodatek do strat ciepła pomieszczenia dla wyrównania wpływu niskich temperatur powierzchni przegród, d2 – dodatek do strat ciepła pomieszczenia uwzględniający skutki nasłonecznienia przegród i pomieszczeń. Współczynnik przenikania ciepła przegród należy obliczyć zgodnie z aktualnie obowiązującą normą, lecz bez uwzględnienia mostków termicznych. Straty ciepła na wentylację Q wo należy określić według wzoru: = V c (t t ) Q wo p i e W (2.13) w m3/h według wzoru: lub po wprowadzeniu cp=1020 J/kgK, =1,2 kg/m3 oraz V = 0,34 V (ti - te) Q wo W (2.14) w należy obliczyć z uwzględnieniem zysków Zapotrzebowanie na ciepło do wentylacji Q 3 ciepła odniesionych do 1 m kubatury według zależności: = [0,34 (ti - te) - 9] V Q w (2.15) dla pomieszczeń użytkowanych co najmniej 12 h w ciągu doby, lub: = [0,34 (ti - te) - 7] V Q w (2.16) dla pomieszczeń użytkowanych mniej niż 12h w ciągu doby. Wewnętrzne zyski ciepła we wzorach (2.15) i (2.16) odniesione do 1m3 kubatury ogrzewanych pomieszczeń określono przy założeniu 1 wymiany powietrza na godzinę dla warunków obliczeniowych. W przypadku większej liczby wymian powietrza na godzinę należy odpowiednio zmniejszyć intensywność wentylacji przy niskich temperaturach zewnętrznych. 2.2.2.4. Metoda oceny energetycznej obiektów w oparciu o pomiary zużycia energii w źródle ciepła W proponowanej metodzie dla obiektów użyteczności publicznej wykorzystuje się dane o zużyciu energii cieplnej w powiązaniu z ilością stopniodni do wyznaczenia: rzeczywistego eksploatacyjnego obliczeniowego zapotrzebowania na moc cieplną na cele v [W/m3], ogrzewania Q co obl. oraz jednostkowego wskaźnika q © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 43 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania rzeczywistego średniego zapotrzebowania na moc cieplną na cele przygotowania c.w.u. q a cwu Q cwu śr. oraz jednostkowego rocznego zapotrzebowania na użytkownika [kWh/uż a]. Analiza comiesięcznych wartości zużycia ciepła dla wybranych obiektów pozwala na weryfikację średniorocznych wartości wskaźników q v i q a cwu w oparciu o wybrane miesiące charakterystyczne. Dla węzłów cieplnych są wykorzystywane dane odczytów liczników ciepła [GJ], natomiast dla kotłowni gazowych – dane odczytów zużycia gazu [m3], które przelicza się na zużycie ciepła mnożąc zużycie gazu przez średnią wartość opałową oraz średnią sprawność użytkową kotłowni. Roczne zużycie ciepła na cele ogrzewania wynosi: Eco = gdzie: Eco Q co obl Sd ti te obl Q co obl Sd 24 t i t e obl (2.17) - sezonowe zużycie ciepła na cele ogrzewania [kWh], - rzeczywiste obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele ogrzewania [kW], - ilość stopniodni danego okresu np. sezonu grzewczego [°d], - średnia temperatura wewnętrzna pomieszczeń ogrzewanych [°C], - obliczeniowa temperatura zewnętrzna [°C], Roczne zużycie ciepła na cele przygotowania c.w.u. wynosi: Ecw = Q cwu śr 365 24 gdzie: Ecw Q cwu śr (2.18) - roczne zużycie ciepła na cele c.w.u. [kWh], - rzeczywiste średnie zapotrzebowanie na moc cieplną na cele przygotowania c.w.u. [kW]. Łączne roczne zużycie ciepła na cele c.o. i c.w.u. wynosi: E = Eco + Ecw (2.19) co po przekształceniach daje następującą postać: E= Q co obl Sd 24 t obl Sd +Q cwu śr 365 24 Sd (2.20) Porównując wskazania ciepłomierzy z dwu kolejnych sezonów grzewczych E1 i E2 można wyznaczyć Q cwu śr w postaci: Q cwu śr = 1 354 24 1 Sd 1 1 Sd1 2 E1 E 2 Sd1 Sd 2 (2.21) gdzie: © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 44 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania E1 – zużycie ciepła w sezonie o ilości stopniodni Sd1, E2 – zużycie ciepła w sezonie o ilości stopniodni Sd2, Zależność (2.21) można również przekształcić do kolejnej postaci: E Sd 2 E2 Sd1 1 1 Q cwu śr = E1 354 24 Sd 2 Sd1 (2.22) W oparciu o Q cwu śr można wyznaczyć wskaźniki średniego rocznego zużycia ciepła na cele przygotowania c.w.u. w przeliczeniu na użytkownika: q a cwu Q cwu śr 365 24 (2.23) N gdzie: N – ilość użytkowników. Rzeczywiste eksploatacyjne obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele ogrzewania można uzyskać z porównania całkowitych zużyć ciepła z dwu kolejnych lat przy założeniu, że składowa uwzględniająca zużycie ciepła na cele przygotowania c.w.u. jest w przybliżeniu jednakowa w obu latach. Porównanie to prowadzi do następujących zależności: Qco obl = Q cwu śr i Q co zależnościami: obl. t obl E1 E 2 24 Sd1 Sd 2 (2.24) można wyznaczyć również z kolejnych danych miesięcznych operując Qco obl = Q M t obl Sd 24 QMcwu = QM1 - Q M Sd1 Sd (2.25) (2.26) gdzie: M - średnie zużycie miesięczne, M Q - różnica kolejnych wskazań miesięcznych, Sd - różnica stopniodni kolejnych miesięcy. Dla obiektów mieszkalnych Q cwu średnią z wartości: Q cwu śr = śr wyznacza się według zużycia z miesięcy letnich jako E ctm 24 Ild ( m ) (2.27) gdzie: Ectm – zużycie w miesiącu letnim [kWh] Q cwu śr – rzeczywiste średnie zapotrzebowanie na moc cieplna na cele przygotowania c.w.u. [kW] I1d(m) – ilość dni w miesiącu © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 45 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Rzeczywiste obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele ogrzewania wyznacza się z miesięcznych zużyć ciepła w miesiącach zimowych po odjęciu zużyć na cele c.w.u. i przeliczeniu na warunki obliczeniowe: Qco obl = (E E cw ) t obl 24 Sd (2.28) gdzie: E – zużycie całkowite w miesiącu o liczbie stopniodni Sd [kWh], Ecw – zużycie ciepła na cele przygotowania c.w.u. tobl – obliczeniowa różnica temperatur wewnętrznej i zewnętrznej [K]. 2.2.3. Wskaźniki zapotrzebowania na moc cieplną zasobów budowlanych Zasoby budowlane miasta Poznania podzielono na trzy grupy: Istniejące budownictwo, dla którego nie przeprowadzano dotychczas termomodernizacji budowlanej. Dla tych zasobów budowlanych przyjęto wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V [W/m3] budynków w zależności od ich wieku zgodnie z tablicą II2-1. W tablicy II2-1 zestawiono wartości wskaźników jednostkowego zapotrzebowania ciepła q v w zależności od kubatury ogrzewanej dla zasobów budowlanych m. Poznania w zależności od ich wieku. Do ustalenia tych wskaźników przyjęto ekwiwalentny współczynnik k L przy jednokrotnej wymianie powietrza na godzinę. Tablica II2-1. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q v budynków na przestrzeni lat Kubatura Wskaźnik q v W/m3 V [m3] do 1945r. 1965r. 1975r. 1982r. 1992r. do 1000 1000 – 3000 3000 – 5000 5000 – 10000 10000-15000 15000-2000 i> 43,3 41,5 40,0 36,0 33,5 41,6 40,0 37,8 34,2 31,6 39,3 37,2 35,5 32,5 30,4 30,6 29,5 28,2 26,2 25,8 27,2 26,0 25,0 23,0 22,8 32,5 30,6 30,2 25,5 22,4 Zasoby budowlane miasta Poznania, dla których przeprowadzono etapową termomodernizację budowlaną. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V [W/m3] dla tego budownictwa opracowania na podstawie analizy obliczeniowych bilansów cieplnych zgodnie z metodą przedstawioną w punkcie 2.2.2.2 dla budynków mieszkalnych zlokalizowanych na terenie wybranej spółdzielni mieszkaniowej w Poznaniu. Budynki te mają konstrukcję wielkopłytową wykonana wg „systemu szczecińskiego”. Są to budynki wielokondygnacyjne (12, 11 i 4 kondygnacyjne) oraz składające się z różnej liczby segmentów. Osiedle to zostało zbudowane na przełomie lat 70-tych i 80-tych. Obecnie większość budynków jest częściowo ocieplona lub prowadzone są prace termomodernizacyjne polegające na ociepleniu ścian osłonowych © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 46 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania styropianem. Częściowe ocieplenie dotyczy ścian szczytowych i stropodachów. Ściany szczytowe zostały ocieplone w dwóch technologiach – 6 cm warstwą wełny mineralnej w osłonie z blachy falistej lub w technologii tzw. STALPUR, tj. 3,5 cm warstwą pianki poliuretanowej w osłonie z blachy. Na omawianym osiedlu wszystkie budynki mają ocieplony stropodach materiałem izolacyjnym ekofiber o współczynniku przewodzenia ciepła = 0,041 W/mK. W tablicy II2-2 zestawiono wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V [W/m3] w zależności od etapu termomodernizacji. W kolumnie 2 tablicy zestawiono wskaźniki w zależności od kubatury ogrzewanej dla budynków nieocieplonych, w kolumnie 3 dla budynków częściowo ocieplonych (ściany szczytowe i stropodach) w kolumnie 4 dla budynków, w których ściany osłonowe zostały ocieplone 10 cm warstwą styropianu. Tablica II2-2. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła w zależności od etapów termomodernizacji Kubatura ogrzewana [m3] 55 000 50 000 45 000 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 4 750 Wskaźnik q V dla budynku nieocieplonego [W/m3] 18,8 19,9 21,0 22,1 23,2 24,3 25,4 26,5 27,6 28,7 29,8 29,8 q V budynków wielorodzinnych [W/m 3] Wskaźnik q V dla budynku – I etap termomodernizacji [W/m3] 16,8 17,5 18,4 19,3 20,2 21,1 22,0 22,9 23,8 24,7 25,6 25,7 Wskaźnik q V dla budynku całkowicie ocieplonego styropianem [W/m3] 12,85 13,6 14,4 15,1 15,9 16,6 17,4 18,1 18,9 19,6 20,4 20,5 Analizie poddano również obliczeniowe bilanse cieplne dla jednorodzinnych budynków wolnostojących i szeregowych. W tablicy II2-3 zestawiono wskaźniki dla wolnostojących budynków w zabudowie jednorodzinnej w zależności od kubatury ogrzewanej. Tablica II2-3. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V budynków wolnostojących w zabudowie jednorodzinnej (ocieplone) Wskaźnik V [m3] 700 600 500 400 300 1970 26,5 27,0 27,5 30,5 34,6 q V dla budownictwa z lat 1980 24,5 25,0 25,4 28,1 31,9 1990 20,4 20,8 21,2 23,5 26,6 Natomiast w tablicy II2-4 zestawiono wskaźniki szeregowych budynków w zabudowie jednorodzinnej w zależności od kubatury ogrzewanej. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 47 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-4. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej (ocieplone) Wskaźnik V [m3] 1970 21,2 21,6 22,1 24,4 27,7 700 600 500 400 300 q V dla budownictwa z lat 1980 19,6 20,2 20,3 22,5 25,5 1990 18,4 18,7 19,1 21,2 24,0 W tablicach znajdują się wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania na moc cieplną dla budynków ocieplonych dla różnych okresów budowy domów. Różnice w wartościach wskaźników dla poszczególnych okresów wynikają z różnych poziomów odniesienia. Zasoby budowlane aktualnie budowane Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła dla zasobów budowlanych aktualnie budowanych zestawiono w tablicy II2-5. Tablica II2-5. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V wielorodzinnych budynków mieszkalnych aktualnie budowanych V [m3] q V [W/m3] 15 000 10 000 5 000 2 500 1 000 15,8 16,3 17,0 17,3 17,7 2.2.4. Wskaźniki rocznego zapotrzebowania ciepła na cele ogrzewania i przygotowania ciepłej wody dla budynków mieszkalnych Dla kompleksowej oceny właściwości cieplnych budynku ogrzewanego nie wystarczy podanie obliczeniowego zapotrzebowania ciepła na cele centralnego ogrzewania oraz jednostkowych wskaźników tego zapotrzebowania odniesionych do kubatury qV lub powierzchni qA. Potrzebne jest obliczenie rocznego zapotrzebowania na cele ogrzewania oraz wskaźników jednostkowych tego zapotrzebowania ciepła qav lub qaA. W polskiej praktyce projektowej przyjęte jest obliczanie rocznego zapotrzebowania ciepła na cele ogrzewania według stopniodni okresu ogrzewania ustalonych na podstawie średnich wieloletnich temperatur zewnętrznych. W rocznym bilansowaniu potrzeb cieplnych budynków nie uwzględnia się składowych zysków ciepła wewnętrznych i słonecznych oraz ich dynamiki oddziaływania. Roczne zużycie ciepła Qa [kWh/a] na cele ogrzewania budynku można ustalić w oparciu o ilość stopniodni według następującej zależności: Q a Sd Q 24 1000( t i t e ) (2.29) gdzie: © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 48 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Sd - ilość stopniodni okresu ogrzewania, - obliczeniowe zapotrzebowanie ciepła na cele ogrzewania budynku , W , Q ti - obliczeniowa temperatura wewnętrzna, C, te - obliczeniowa temperatura zewnętrzna, C. Natomiast wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q av [kWh/m3] i qaA [kWh/m2] można ustalić według kolejnych zależności: q av Sd q v 24 1000( t i t e ) (2.30) q aA Sd q A 24 1000( t i t e ) (2.31) gdzie: q v i q A – jednostkowe wskaźniki obliczeniowego zapotrzebowania ciepła odniesione do kubatury części ogrzewanej lub powierzchni pomieszczeń ogrzewanych, W/m3, W/m2. Liczba stopniodni okresu ogrzewania dla miasta Poznania ustalono w oparciu o dane klimatyczne porównawczego sezonu grzewczego (psg), opracowanego według metody starszego syntetycznego roku porównawczego na podstawie danych klimatycznych z 10 lat (1974 - 1983 ), udostępnionych przez oddział poznański Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Według psg liczba stopniodni przy stałej temperaturze wewnętrznej dla m. Poznania wynosi 3550. Według standardów międzynarodowych (norma ISO 9164) roczne zapotrzebowanie ciepła na cele ogrzewania budynków mieszkalnych uwzględnia, oprócz składowych strat ciepła przez przenikanie i zapotrzebowania ciepła na ogrzanie powietrza wentylacyjnego, składowe zysków ciepła wewnętrznych i słonecznych oraz ich dynamikę oddziaływania. Zależność opisująca miesięczne zapotrzebowanie ciepła Qm [J, kWh] jest następującej postaci: (2.32) Qm= C ( ti - te ) - m ( Q i + Q s)] t gdzie: C- jednostkowe straty ciepła, obejmujące charakterystykę obudowy pomieszczeń oraz potrzeby wentylacyjne budynku, W/K ti - średnia dobowa temperatura wewnętrzna , C, te - średnia dobowa temperatura zewnętrzna , C, m - współczynnik wykorzystania zysków, - wewnętrzne zyski ciepła średnie w miesiącu, W, Q i - średnie miesięczne zyski ciepła wywołane promieniowaniem słonecznym, W, Q s t - liczba sekund w dobie. Równanie (2.32) można również przedstawić w prostszej postaci: Qm= C Sd (tb) (2.33) gdzie: Sd(tb) - stopniodni oparte na zmiennej podstawie. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 49 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Temperaturę tb można wyznaczyć z zależności: tb = ti - Q ) m ( Q i s C (2.34) Dla miasta Poznania ilość stopniodni przy zmiennej podstawie (temperaturze bazowej) można przyjąć Sd(tb) = 3100. W tablicy II2-6 zestawiono wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła w odniesieniu do kubatury ogrzewanej qav i qaA dla ilości stopniodni Sd(tb) = 3100 z uwzględnieniem składowych wewnętrznych i słonecznych zysków ciepła. Tablica II2-6. Zestawienie wskaźników rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q aV i qaA dla zasobów budowlanych miasta Poznania na przestrzeni lat (Sd (tb) = 3100) m3 kWh/ m3a kWh/ m2a kWh/ m3a kWh/ m2a Wiek budynków 1975r. 1982r. qav qaA qav qaA kWh/ kWh/ kWh/ kWh/ m3a m2a m3a m2a do 1000 84,80 279,8 81,4 244,2 75,0 210,0 59,90 167,7 53,20 149,0 1000 – 3000 81,25 268,1 78,3 234,9 72,8 203,8 57,75 161,7 50,90 142,5 3000 – 5000 78,30 258,4 74,0 222,0 69,5 194,6 55,20 154,6 48,90 136,9 5000 – 10000 70,50 232,6 67,0 201,0 63,6 178,1 51,30 143,6 45,00 126,0 10000 – 15000 15000 – 2000 i> 65,60 216,5 61,9 185,7 59,5 166,6 50,50 141,4 44,60 124,9 63,60 209,9 59,9 179,7 59,1 165,5 49,90 139,7 43,85 122,8 Kubatura budynków V do 1945r. qav qaA 1965r. qav qaA 1992r. qav kWh/ m3a qaA kWh/ m2a W tablicach II2-7, II.2-8, II.2-9, II.2-10 zestawiono wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania qav kolejno dla budynków mieszkalnych poddanych termomodernizacji budowlanej, wolnostojących budynków jednorodzinnych, budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej oraz budynków mieszkalnych aktualnie budowanych. Tablica II2-7. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q av dla budynków wielorodzinnych w zależności od etapów termomodernizacji [kWh/m 3a] Kubatura ogrzewana Wskaźnik q av dla budynku nieocieplonego [m3] 55 000 50 000 45 000 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 4 750 36,85 39,0 41,2 43,3 45,5 47,6 49,8 51,9 54,1 56,2 58,4 58,4 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Wskaźnik q av dla Wskaźnik q av dla budynku budynku – I etap termomodernizacji całkowicie ocieplonego styropianem [kWh/m3a] 32,9 34,3 36,1 37,8 39,6 41,4 43,1 44,9 46,6 48,4 50,2 50,4 25,2 26,7 28,2 29,6 31,2 32,5 34,1 35,5 37,0 38,4 40,0 40,2 50 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-8. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła budynków jednorodzinnych Kubatura ogrzewana V [m3] 700 600 500 400 300 Wskaźnik q av dla wolnostojących [kWh/m 3a] q av dla budynków ocieplonych w zależności od roku budowy 1970 51,9 52,9 54,1 59,8 67,8 1980 48,0 49,0 49,8 55,1 62,5 Tablica II2-9. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła 1990 40,0 40,8 41,6 46,1 52,1 q av dla budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej [kWh/m 3a] Kubatura ogrzewana V [m3] 700 600 500 400 300 Wskaźnik q av dla budynków ocieplonych w zależności od roku budowy 1970 41,6 42,3 43,3 47,8 54,3 1980 38,4 39,2 39,8 44,1 50,0 Tablica II2-10. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła budynków mieszkalnych aktualnie budowanych 1990 36,1 36,7 37,4 41,6 47,0 q av dla wielorodzinnych [kWh/m 3a] V [m3] q V [kWh/m3a] 15 000 10 000 5 000 2 500 1 000 31,0 31,9 33,3 33,9 34,7 Przy obliczaniu rocznego zapotrzebowania ciepła na cele przygotowania ciepłej wody użytkowej należy posłużyć się wskaźnikami zapotrzebowania dobowego c.w.u. odniesionymi na 1 mieszkańca. Wartości liczbowe tych wskaźników zależą od standardu wyposażenia mieszkań oraz sposobu rozliczeń mieszkańców i są podane w odpowiednich normatywach krajowych. W naszym kraju w mieszkaniach z pełnym wyposażeniem w urządzenia sanitarne przewiduje się dotychczas wskaźnik dobowego zapotrzebowania c.w.u. (tzw. „przydział”) równy 130 kg wody na mieszkańca w ciągu doby. W porównaniu z normami innych państw jest to jeden z najwyższych wskaźników. Roczne zużycie ciepła na przygotowanie 130 kg c.w.u. (tzn. podgrzanie jej o 45 K w ciągu 365 dni poboru) wynosi około 2845 kWh/Ma. Przy braku indywidualnego pomiaru zużycia wody ciepłej i zimnej występuje wielkie marnotrawstwo wody i energii. Można zakładać, że zastosowanie indywidualnego rozliczenia pozwala zmniejszyć zużycie wody do połowy. Dla porównania w tablicy II2-11 zestawiono dobowe zapotrzebowania na ciepłą wodę oraz roczne zużycia energii na jej przygotowanie według norm niemieckich.(VDI 2067-BL 4-2.82). Zapotrzebowanie ciepłej wody o temperaturze 45oC wynosi od 15 do 120 kg/Md zależnie od standardu wyposażenia. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 51 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-11. Zestawienie wskaźników dobowego zapotrzebowania c.w.u. oraz rocznego zużycia energii na przygotowanie c.w.u. według norm niemieckich Standard wyposażenia Niski Średni Najwyższy Zapotrzebowanie c.w.u. [kg/Md] 15-30 30-60 60-120 Zużycie energii [kWh/Ma] 219-445 445-890 890-1781 Jedynym sposobem ograniczenia niekontrolowanego zużycia wody jest założenie wodomierzy, zarówno na wodę ciepłą, jak i zimną. Dane liczbowe o zużyciu energii na przygotowanie ciepłej wody są porównywalne w pewnym stopniu tylko tam, gdzie zainstalowano podgrzewacze gazowe i elektryczne, ponieważ zużycie energii elektrycznej i gazowej jest mierzone licznikami mieszkaniowymi lub wyposażono instalacje c.w.u. w wodomierze. 2.3. Bilans cieplny miasta Poznania W celu sporządzenia bilansu cieplnego miasta Poznania posłużono się następującymi bazami danych o odbiorcach energii cieplnej lub energii elektrycznej: baza Poznań 95 baza Energetyki Poznańskiej S.A. baza PEC baza WZG i inne dostępne autorskie bazy cząstkowe Bazy charakteryzowały się różnym stopniem szczegółowości i wymagały szeregu przetworzeń. W efekcie uzyskano bazę o wymiarze 49738 rekordów, w której zebrano poszczególne najistotniejsze dane o zużyciu energii cieplnej, gazu i elektryczności oraz obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele c.o. i przygotowania c.w.u. oraz dla dużych odbiorców – na cele technologii. Dane umieszczone w bazach przetworzono przy pomocy arkusza kalkulacyjnego MS EXCEL w celu otrzymania syntetycznych danych dotyczących zapotrzebowania na moc cieplną dla miasta i poszczególnych 47 rejonów urbanistycznych (bilansowych). W tablicach zestawiono: łączne zapotrzebowanie na moc cieplną rejonu Q całk [kW] z podziałem na poszczególne rodzaje budownictwa: - budynki mieszkalne jednorodzinne (MN), - budynki mieszkalne wielorodzinne (MW), - obiekty usługowe (U), - obiekty przemysłowe (p). udział procentowy poszczególnych rodzajów budownictwa w zapotrzebowaniu całkowitym, zapotrzebowanie na moc cieplną na potrzeby: co+cwu+went - centralnego ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej, wentylacji Q tech . - technologii Q © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 52 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Zapotrzebowania te podano w formie wartości bezwzględnych całkowitych zapotrzebowań, udziałów procentowych poszczególnych składowych oraz składowych zapotrzebowań dla poszczególnych rodzajów budownictwa. Zapotrzebowanie na moc cieplną odbiorców podzielono w zależności od sposobu zaopatrzenia w ciepło: (s) - zasilanie z miejskiej sieci cieplnej (MSC), (c) - zasilanie z ciepłowni lokalnej PEC SA, (g) - indywidualne podgrzewacze gazowe lub zasilanie z kotłowni gazowych (w)- indywidualne urządzenia grzewcze na paliwo stałe lub zasilanie z kotłowni węglowych, (e) - elektryczne urządzenia grzejne, (o) - urządzenia grzejne opalane olejem opałowym lub zasilanie z kotłowni olejowych. Zapotrzebowania te podano również w formie wartości całkowitych zapotrzebowań pokrywanych przez poszczególne nośniki, ich udziałów procentowych oraz składowych zapotrzebowań na dla poszczególnych rodzajów budownictwa. Zbiorcze zestawienie wyników przedstawiono w tablicach II2-12 i II2-13. W tablicy II2-12 podano zapotrzebowanie na moc cieplną dla poszczególnych rodzajów zasilania w ciepło, ich udziały procentowe w całkowitym bilansie dla rejonów bilansowych i całego miasta Poznania. W tablicy II2-13 podano bezwzględne zapotrzebowanie na moc cieplną i udziały procentowe tych zapotrzebowań w zapotrzebowaniu całkowitym dla poszczególnych rodzajów budownictwa w rejonach urbanistycznych i dla całego miasta. W tablicy II2-14 podano zapotrzebowania na moc cieplną z podziałem na składowe: Qco+cws+went, Qtech. i ich udziały procentowe w całkowitym bilansie. Interpretację graficzną uzyskanych wyników bilansu cieplnego przedstawiono na rys. II2-1 do II2-6. Rysunki II2-1 do II2-3 dotyczą rejonów urbanistycznych. Rys. II2-1 przedstawia strukturę zapotrzebowania na moc cieplną według rodzajów zasilania w ciepło, rys. II2-2 strukturę zapotrzebowania na moc cieplną według rodzajów budownictwa w rejonach miasta Poznania, a rys.II2-3 strukturę zapotrzebowania na moc cieplną według pokrywanych potrzeb. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 53 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-12. Zestawienie zapotrzebowanie na moc cieplną miasta Poznania w zależności od sposobu zasilania w ciepło Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań b/d kW % c kW 648 0 6 369 745 0 3 285 5 154 3 489 1 935 2 7 522 0 0 260 0 0 22 836 904 1 0 779 3 0 0 0 0 0 0 0 814 13 0 0 0 0 1 702 1 2 049 3 688 4 1 099 1 753 3 0 0 0 5 954 0 0 15 498 0 0 17 859 862 1 36 089 0 0 176 2 846 3 113 0 0 0 64 0 6 896 0 0 0 0 0 0 47 0 0 1 404 1 0 187 0 0 0 0 0 1 237 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 409 0 0 1 343 3 116 1 802 3 1 306 863 3 111 395 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 677 5 0 316 2 0 0 0 0 49 0 0 30 621 1 128 027 % e kW 2 9 300 2 1 210 0 1 510 9 75 0 93 39 193 0 141 0 58 0 120 0 10 0 0 0 0 2 282 1 7 0 0 7 0 23 569 12 158 32 29 0 0 0 90 0 42 14 127 0 172 0 18 0 363 0 893 0 123 0 206 0 311 0 0 0 0 0 12 0 74 0 142 0 107 2 292 0 11 0 0 0 0 0 54 0 0 0 40 0 538 0 106 0 220 0 828 5 18 525 % g kW 4 52 265 1 32 735 1 13 731 0 10 940 0 72 844 0 26 205 0 8 459 0 7 237 2 4 051 0 19 753 0 608 0 1 017 0 21 116 0 8 445 0 5 497 0 53 796 1 18 659 0 20 558 0 36 532 0 13 363 0 24 329 0 24 161 0 23 375 0 23 287 0 25 187 1 23 012 1 2 561 0 2 622 1 1 527 1 20 874 0 10 973 0 1 595 0 7 298 0 14 076 0 15 392 0 35 668 0 16 179 0 12 014 0 1 507 0 4 463 0 17 624 0 6 807 0 25 924 4 2 690 1 2 148 1 8 609 3 8 850 1 790 561 o % kW % s kW 20 3 432 1 80 462 15 13 336 6 81 258 8 316 0 153 863 13 84 0 38 339 99 0 0 0 45 2 182 4 0 6 281 0 120 807 28 0 0 17 234 52 96 1 970 75 47 0 0 10 590 10 2 597 26 0 0 0 17 2 173 2 12 289 9 15 0 6 324 10 335 1 36 214 66 144 0 0 28 3 950 6 647 13 3 512 2 9 252 32 125 0 26 037 37 3 300 9 10 307 27 0 0 58 726 58 713 2 8 293 47 2 517 5 5 932 38 876 1 0 73 0 0 0 55 370 1 15 832 3 0 0 90 969 4 0 0 60 637 4 0 0 34 192 45 552 1 16 147 51 2 070 10 0 19 0 0 0 60 0 0 0 65 0 0 0 18 1 385 2 12 315 84 0 0 843 23 613 1 37 778 39 944 3 2 729 11 8 016 59 0 39 815 7 0 53 17 0 0 96 24 0 0 85 516 2 2 450 21 2 851 22 5 054 11 480 3 7 273 45 408 2 0 33 891 3 731 28 57 976 2 956 500 % w kW % Łącznie 31 108 540 42 261 016 37 84 472 39 217 040 85 6 146 3 181 208 81 572 47 22 677 28 73 672 0 475 1 57 931 0 6 516 11 91 1 707 1 132 299 26 179 66 871 3 7 770 12 2 533 33 26 272 0 6 461 25 6 055 43 1 445 24 3 910 0 2 892 74 10 82 036 67 121 646 92 485 7 72 906 79 52 723 69 8 924 17 80 929 0 21 034 26 67 582 1 28 260 42 155 068 6 103 729 67 23 14 800 13 114 473 36 546 28 9 400 26 90 443 65 4 339 5 41 677 20 8 469 20 50 001 12 11 089 22 61 646 0 37 311 61 34 427 0 9 222 27 42 023 38 2 399 6 96 844 94 1 018 1 63 822 95 253 0 36 417 94 492 1 46 570 35 7 449 16 21 482 0 8 438 39 8 268 0 6 673 81 12 190 0 4 880 40 21 786 0 7 636 35 87 132 14 57 490 66 42 214 2 4 138 10 69 813 54 11 843 17 30 942 9 14 270 46 13 549 0 3 631 27 11 339 0 6 061 53 33 399 0 15 705 47 7 063 0 232 3 30 673 8 1 743 6 13 054 39 1 246 10 18 899 38 8 576 45 18 935 0 9 698 51 27 108 3 15 760 58 34 845 885 30 2 828 095 b/d – brak pełnych danych © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 54 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-13. Zestawienie zapotrzebowanie na moc cieplną miasta Poznania dla poszczególnych rodzajów budownictwa Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań b/d MN MW kW % kW % kW % 1 764 1 1 464 1 134 623 52 1 534 1 2 971 1 103 066 47 969 1 24 809 14 108 629 60 477 1 9 592 12 33 633 41 0 0 57 851 79 2 273 3 1 228 2 19 841 34 1 512 3 70 0 11 282 9 106 994 81 583 2 10 345 40 12 992 50 462 6 2 653 34 473 6 2 124 8 21 921 83 1 292 5 71 1 1 954 32 0 0 122 3 3 566 91 86 2 894 1 73 0 83 636 69 287 0 4 714 5 11 669 13 393 1 4 351 8 34 590 66 1 710 2 56 641 70 4 802 6 1 150 2 13 981 21 33 071 49 350 0 54 0 129 581 84 1 478 1 31 759 28 56 027 49 111 0 10 903 30 0 0 363 0 22 306 25 45 434 50 763 2 28 273 68 162 0 596 1 16 438 33 12 305 25 364 1 13 676 22 1 201 2 867 3 29 251 85 32 0 129 0 2 456 6 3 625 9 22 0 637 1 72 623 75 338 1 2 100 3 53 236 83 124 0 924 3 32 128 88 73 0 3 341 7 4 040 9 199 1 16 807 78 219 1 21 0 2 653 32 0 0 1 620 13 8 565 70 231 2 1 732 8 19 284 89 324 1 216 0 3 479 4 5 983 7 293 1 21 341 51 3 177 8 647 1 11 192 16 16 109 23 902 3 2 598 8 5 924 19 0 0 1 818 13 32 0 718 6 6 268 55 282 2 858 3 22 468 67 89 0 0 0 7 063 100 0 0 155 1 2 738 9 81 0 57 0 863 7 743 6 44 0 3 862 20 5 196 27 351 2 9 261 49 484 3 1 363 5 15 043 55 1 325 5 28 592 1 565 429 20 1 123 936 40 P kW 8 780 22 242 8 126 1 327 107 24 666 87 110 3 190 207 0 28 21 373 70 406 4 955 7 930 5 759 626 4 227 19 651 181 6 754 3 625 40 572 1 335 21 347 4 414 177 112 32 726 3 474 541 201 0 62 001 15 984 30 936 19 056 10 224 3 318 9 261 0 25 073 6 208 633 7 385 0 509 336 U % 3 10 4 2 0 43 0 0 41 1 0 1 18 76 9 10 9 0 4 54 0 16 7 66 4 51 5 0 0 70 16 7 2 0 71 38 44 62 75 29 28 0 82 48 3 39 0 18 kW % 114 385 44 87 228 40 38 676 21 36 544 45 13 440 18 10 684 18 13 866 10 2 149 8 991 13 729 3 4 030 67 108 3 15 671 13 5 408 6 8 435 16 9 845 12 13 622 20 24 457 16 20 981 18 5 881 16 22 159 25 5 725 14 17 037 34 5 833 9 2 942 9 14 465 34 19 149 20 7 970 12 3 129 9 6 391 14 783 4 5 054 61 1 573 13 445 2 15 453 18 1 418 3 10 928 16 2 463 8 1 474 11 753 7 723 2 0 0 2 626 9 5 183 40 9 163 48 1 454 8 9 378 35 600 801 21 Łącznie 261 016 217 040 181 208 81 572 73 672 57 931 132 299 26 179 7 770 26 272 6 055 3 910 121 646 92 485 52 723 80 929 67 582 155 068 114 473 36 546 90 443 41 677 50 001 61 646 34 427 42 023 96 844 63 822 36 417 46 570 21 482 8 268 12 190 21 786 87 132 42 214 69 813 30 942 13 549 11 339 33 399 7 063 30 673 13 054 18 899 18 935 27 108 2 828 095 b/d – brak pełnych danych © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 55 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-14. Zestawienie zapotrzebowanie na moc cieplną miasta Poznania w zależności od rodzaju pokrywanych potrzeb Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań Qco, cwu, went kW % 258 544 99 213 913 99 180 278 99 81 149 99 73 672 100 51 041 88 132 299 100 26 179 100 6 790 87 26 272 100 6 055 100 3 910 100 118 988 98 83 278 90 50 704 96 80 783 100 67 582 100 154 798 100 113 944 100 31 318 86 90 443 100 41 468 99 46 554 93 56 119 91 34 427 100 22 023 52 96 844 100 63 822 100 36 417 100 36 555 78 21 282 99 7 175 87 12 190 100 21 786 100 66 285 76 26 864 64 67 652 97 28 169 91 12 346 91 11 339 100 32 399 97 7 063 100 30 323 99 10 254 79 17 986 95 16 935 89 26 835 99 2 703 053 96 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Qtech kW % 2 471 1 3 127 1 930 1 423 1 0 0 6 890 12 0 0 0 0 980 13 0 0 0 0 0 0 2 658 2 9 207 10 2 019 4 146 0 0 0 271 0 529 0 5 228 14 0 0 209 1 3 447 7 5 527 9 0 0 20 000 48 0 0 0 0 0 0 10 016 22 200 1 1 093 13 0 0 0 0 20 848 24 15 350 36 2 161 3 2 773 9 1 203 9 0 0 1 000 3 0 0 350 1 2 800 21 913 5 2 000 11 273 1 125 042 4 Łącznie 261 016 217 040 181 208 81 572 73 672 57 931 132 299 26 179 7 770 26 272 6 055 3 910 121 646 92 485 52 723 80 929 67 582 155 068 114 473 36 546 90 443 41 677 50 001 61 646 34 427 42 023 96 844 63 822 36 417 46 570 21 482 8 268 12 190 21 786 87 132 42 214 69 813 30 942 13 549 11 339 33 399 7 063 30 673 13 054 18 899 18 935 27 108 2 828 095 56 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Na rysunku II2-4 do II2-6 przedstawiono analogiczne wykresy zbiorcze dla miasta Poznania. Na rysunku II2-4 przedstawiono strukturę zapotrzebowania na moc cieplną wg sposobu zaopatrzenia w ciepło. 300 000 Paliwa stałe (w) Sieć cieplna (s) Olej opałowy (o) 250 000 Sieć gazowa (g) En. elektryczna (e) 200 000 ciepłownie PEC (c) brak danych 150 000 100 000 50 000 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D9 D10 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C9 C10 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B9 B10 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 A1 0 Rys. II2-1. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg sposobów zasilania w ciepło [kW] 300 000 usługi, użyteczność publiczna przemysł 250 000 mieszkalne wielorodzinne mieszkalne jednorodzinne brak danych 200 000 150 000 100 000 50 000 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D10 D9 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C10 C9 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 A1 0 Rys. II2-2. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzajów budownictwa [kW] © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 57 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 300 000 250 000 Qco + Qcwu + Qwent Qtech 200 000 150 000 100 000 50 000 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D9 D10 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C9 C10 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B9 B10 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 A1 0 Rys. II2-3. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzaju pokrywanych potrzeb [kW] brak danych (c) 4% 1% (e) 1% (w) 30% (g) 28% (o) 2% (s) 34% Rys. II2-4. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg sposobów zasilania w ciepło [%] © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 58 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Z rysunku II2-4 wynika, że dominującym sposobem zaopatrzenia w ciepło w mieście jest zasilanie z miejskiej sieci cieplnej, które pokrywa 34 % zapotrzebowania na moc cieplną. Następnymi w kolejności sposobami zasilania są: zasilanie z kotłowni i urządzeń węglowych 30%, gaz 28%, ogrzewanie olejowe 2%, ciepłownie lokalne PEC 4,4%, ogrzewanie elektryczne 0,5%, dla 1% obiektów nie zidentyfikowano sposobu zasilania. Usługi, użyteczność publiczna (U) 21% brak danych 1% Mieszkalne jednorodzinne (MN) 20% Przemysł (P) 18% Mieszkalne wielorodzinne (MW) 40% Rys. II2-5. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzaju budownictwa [%] Jak widać z rys. II2-5 w bilansie zapotrzebowania na moc cieplną przeważa budownictwo mieszkaniowe: budownictwo mieszkalne wielorodzinne (MW), którego udział procentowy w całkowitym zapotrzebowaniu na moc cieplną wynosi – 40%, budownictwo mieszkalne jednorodzinne (MN) – 20%, przemysł – 18%, obiekty użyteczności publicznej i inne 22%. W tych sektorach budownictwa i gospodarki tkwią duże potencjalne możliwości uzyskania oszczędności energii. Dla przemysłu działania te wynikają przede wszystkim z uporządkowania gospodarki energetycznej, w tym zwłaszcza na potrzeby technologii i są przedmiotem indywidualnych rozwiązań w zakładach przemysłowych. W budownictwie mieszkalnym uzyskanie oszczędności energetycznych jest wynikiem indywidualnych działań odbiorców oraz systemowych działań inspirowanych przez władze miejskie, obejmujących szeroko rozumianą termorenowację zasobów budowlanych. Z rys.II.2-6 wynika, że w strukturze zapotrzebowania na moc cieplną c.o.+ cws+wentylacja stanowi – 96%, a technologia –4%. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 59 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Qtech 4% Qco + Qcwu + Qwent 96% Rys. II2-6. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzaju pokrywanych potrzeb [%] Porównując bilanse cieplne miasta Poznania z lat 1995 i 2000 można zauważyć tendencję spadkową. Zmniejszenie obliczeniowego zapotrzebowania na moc cieplną w roku 2000 wyniosło ok. 20% w stosunku do roku 1995. Jest to wywołane między innymi: zmianami restrukturyzacyjnymi przemysłu (upadek dużych zakładów przemysłowych, tworzenie nowych małych zakładów o mało energochłonnych technologiach), termomodernizacja zasobów budowlanych budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego (MN) i wielorodzinnego (MW), korektami mocy zamówionej w wyniku dokładniejszych bilansów cieplnych dla zasobów po termomodernizacji, jak również w celu obniżenia opłat stałych za energię. W strukturze bilansu cieplnego zmieniły się proporcje w sposobie zasilania, choć ranking sposobów zasilania pozostał niezmieniony. Zmniejszył się udział węgla w wyniku modernizacji kotłowni i szeroko pojętych działań proekologicznych. Zwiększył się względny udział gazu w wyniku przyłączenia nowych odbiorców, głównie budownictwa jednorodzinnego i przemysłu. Zmniejszyła się moc cieplna pokrywana z MSC, co wynikało głownie ze zmian restrukturyzacyjnych przemysłu oraz wspomnianych wyżej korekt mocy zamówionej. 2.4. Statystyka zużycia energii cieplnej przez odbiorców obsługiwanych przez PEC W celu opracowania statystyki zużycia ciepła obiektów zasilanych przez PEC posłużono się bazami odbiorców zasilanych z MSC oraz ciepłowni i kotłowni obsługiwanych przez PEC. Były to dane z dwu ostatnich lat udostępnione przez Wydział Komunikacji i Informacji PEC. W tablicy II2-15 zestawiono dane dotyczące sprzedaży ciepła z MSC przez PEC w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000. Porównanie sprzedaży ciepła z MSC w latach 1999 i 2000 w rejonach urbanistycznych pokazano na rysunku II2-7. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 60 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-15. Porównanie sprzedaży ciepła z msc przez PEC w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000 [GJ] OBSZAR A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań 1999 348 092 376 338 957 564 195 550 0 0 760 080 107 641 37 361 0 14 874 0 63 127 34 485 196 563 0 1 904 30 747 144 264 86 831 394 641 23 400 30 881 0 0 96 222 638 084 457 599 228 878 95 642 0 0 0 0 37 874 87 206 233 12 541 5 395 0 0 0 11 789 28 700 31 085 0 2 790 5 657 258 2000 341 458 381 775 897 584 189 959 0 0 697 113 105 791 4 358 0 14 805 0 64 506 37 617 187 014 0 3 506 36 117 131 159 44 484 349 791 21 202 28 002 0 0 86 415 572 589 409 424 211 615 84 559 0 0 0 0 45 638 2 759 190 486 11 218 2 654 0 0 0 9 639 26 191 27 854 0 3 776 5 221 055 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Tablica II2-16. Porównanie sprzedaży ciepła z ciepłowni i kotłowni PEC w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000 [GJ] OBSZAR A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań 1999 54 684 20 560 3 410 66 264 1 276 104 837 0 0 0 0 0 0 19 276 6 784 0 19 166 65 505 111 301 226 868 1 029 701 0 40 952 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 801 8 061 685 0 0 0 0 0 0 0 0 0 752 161 2000 39 305 18 815 2 948 38 328 1 403 105 713 0 0 0 0 0 0 11 735 6 714 0 14 925 77 986 104 293 197 072 1 020 639 0 46 674 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 761 7 603 609 0 0 0 0 0 0 0 0 0 676 541 61 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 1 000 000 [GJ] 1999 900 000 2000 800 000 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D9 D10 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C9 C10 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B9 B10 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 0 A1 100 000 Rys. II2-7. Sprzedaż ciepła z MSC przez PEC w rejonach urbanistycznych w latach 1999 i 2000 W tablicy II2-16 przedstawiono charakterystykę sprzedaży ciepła z ciepłowni i kotłowni lokalnych obsługiwanych przez PEC w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000, a na rysunku II2-8 graficzną ilustrację tej tablicy. 250 000 [GJ] 1999 2000 200 000 150 000 100 000 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D10 D9 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C10 C9 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 0 A1 50 000 Rys. II2-8. Sprzedaż ciepła z ciepłowni i kotłowni PEC w rejonach urbanistycznych w latach 1999 i 2000 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 62 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania W Tablicy II2-17 przedstawiono strukturę sprzedaży ciepła z ciepłowni i kotłowni PEC z podziałem na paliwa w rejonach urbanistycznych w latach 1999 i 2000, a na rysunku II2-9 graficzną prezentację tej struktury sprzedaży w roku 2000. Tablica II2-17. Struktura sprzedaży ciepła ze źródeł lokalnych PEC z podziałem na paliwa w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000 [GJ] OBSZAR A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań g [GJ] 10 895 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 815 2 182 0 0 60 765 37 448 10 644 0 0 0 36 675 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 209 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 165 634 Rok 1999 Łącznie o w [GJ] [GJ] [GJ] 54 684 0 43 790 20 560 0 20 560 3 410 0 3 410 66 264 0 66 264 1 276 0 1 276 0 104 837 104 837 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 19 276 0 12 461 6 784 0 4 602 0 0 0 19 166 0 19 166 65 505 0 4 740 25 570 48 283 111 301 0 216 224 226 868 1 029 0 1 029 701 0 701 0 0 0 40 952 0 4 277 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 801 0 592 8 061 0 8 061 685 0 685 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25 570 560 958 752 161 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska g [GJ] 9 567 0 0 0 0 10 229 0 0 0 0 0 0 6 828 2 296 0 0 73 292 36 769 12 468 0 0 0 42 585 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 206 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 194 239 Rok 2000 Łącznie o w [GJ] [GJ] [GJ] 39 305 0 29 738 18 815 0 18 815 2 948 0 2 948 38 328 0 38 328 1 403 0 1 403 0 95 484 105 713 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 11 735 0 4 907 6 714 0 4 417 0 0 0 14 925 0 14 925 77 986 0 4 694 24 645 42 879 104 293 0 184 604 197 072 1 020 0 1 020 639 0 639 0 0 0 46 674 0 4 089 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 761 0 555 7 603 0 7 603 609 0 609 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 24 645 457 657 676 541 63 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 200 000 [GJ] 180 000 g o 160 000 w 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D9 D10 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C9 C10 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B9 B10 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 0 A1 20 000 Rys. II2-9. Podział sprzedaży ciepła z ciepłowni i kotłowni lokalnych PEC na rodzaje paliwa w rejonach urbanistycznych w roku 2000 W tablicy II2-18, a także na rysunku II2-10 scharakteryzowano sprzedaż ciepła w roku 2000 przez PEC w rejonach urbanistycznych z podziałem na rodzaje odbiorców. [GJ] 700 000 MN MW 600 000 U P 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 P U MW Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D10 D9 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C10 C9 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 MN A1 0 Rys. II2-10. Rozdział sprzedaży ciepła przez PEC na rodzaje odbiorców w rejonach urbanistycznych w roku 2000 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 64 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-18. Sprzedaż ciepła przez PEC z podziałem na rodzaje odbiorców w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w roku 2000 [GJ] Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań MN 2 187 6 442 62 657 197 0 67 18 511 23 204 14 0 0 0 0 600 2 072 0 0 0 566 0 4 018 4 714 4 281 0 0 235 0 0 100 0 0 0 0 0 0 0 3 708 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 238 135 812 MW 141 881 138 981 683 258 121 883 0 10 229 625 654 70 527 2 624 0 0 0 72 811 32 828 145 734 0 57 750 111 530 280 606 0 294 545 0 57 179 0 0 13 445 505 085 372 070 182 277 7 274 0 0 0 0 22 387 3 520 64 605 609 0 0 0 0 0 0 0 0 1 469 4 020 761 P 0 61 884 10 928 226 0 62 169 752 730 0 0 0 0 0 0 0 14 925 21 798 0 416 41 126 0 8 446 0 0 0 0 5 272 63 4 166 64 568 0 0 0 0 345 0 78 130 10 224 2 654 0 0 0 4 410 15 872 0 0 0 409 103 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska U 236 696 193 282 143 689 105 981 1 403 33 248 52 197 11 330 1 720 0 14 805 0 3 430 10 902 39 208 0 1 944 28 880 46 643 4 378 51 866 8 042 13 216 0 0 72 736 62 232 37 291 25 072 12 717 0 0 0 0 22 906 0 51 645 994 0 0 0 0 5 229 10 319 27 854 0 69 1 331 920 Łącznie 380 763 400 590 900 532 228 287 1 403 105 713 697 113 105 791 4 358 0 14 805 0 76 242 44 330 187 014 14 925 81 492 140 409 328 231 45 504 350 429 21 202 74 676 0 0 86 415 572 589 409 424 211 615 84 559 0 0 0 0 45 638 3 520 198 088 11 827 2 654 0 0 0 9 639 26 191 27 854 0 3 776 5 897 595 65 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-19 zawiera statystykę odbiorców PEC: tzn. łączną moc i liczbę odbiorców PEC w przedziałach według wielkości mocy zamówionej w roku 2000. Obie statystyki odzwierciedlono na rysunkach II2-11 i II2-12. Tablica II2-19. Zestawienie łącznej moc i liczby odbiorców PEC w przedziałach według wielkości mocy zamówionej w roku 2000 Przedział mocy [kW] do 100 od 100 do 200 od 200 do 300 od 300 do 400 od 400 do 500 od 500 do 600 od 600 do 700 od 700 do 800 od 800 do 900 od 900 do 1000 od 1000 do 1100 od 1100 do 1200 od 1200 do 1300 od 1300 do 1400 od 1400 do 1500 od 1500 do 1600 od 1600 do 1700 od 1700 do 1800 od 1800 do 1900 od 1900 do 2000 ponad 2000 Łączna moc [kW] 67 983 173 944 125 135 160 944 92 130 59 161 76 050 70 670 38 978 18 907 19 868 19 535 16 184 9 503 17 291 15 453 6 594 8 681 11 139 1 974 74 403 Liczba odbiorców 2 351 1 120 520 461 207 109 117 95 46 20 19 17 13 7 12 10 4 5 6 1 24 200 000 Przedział mocy [kW] 180 000 160 000 Łączna moc [kW] 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 ponad 2000 od 1900 do 2000 od 1800 do 1900 od 1700 do 1800 od 1600 do 1700 od 1500 do 1600 od 1400 do 1500 od 1300 do 1400 od 1200 do 1300 od 1100 do 1200 od 1000 do 1100 od 900 do 1000 od 800 do 900 od 700 do 800 od 600 do 700 od 500 do 600 od 400 do 500 od 300 do 400 od 200 do 300 od 100 do 200 do 100 0 Rys. II2-11. Łączna moc odbiorców PEC w przedziałach według wielkości mocy zamówionej w roku 2000 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 66 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 2 500 Przedział mocy [kW] Liczba odbiorców 2 000 1 500 1 000 500 ponad 2000 od 1900 do 2000 od 1800 do 1900 od 1700 do 1800 od 1600 do 1700 od 1500 do 1600 od 1400 do 1500 od 1300 do 1400 od 1200 do 1300 od 1100 do 1200 od 1000 do 1100 od 900 do 1000 od 800 do 900 od 700 do 800 od 600 do 700 od 500 do 600 od 400 do 500 od 300 do 400 od 200 do 300 od 100 do 200 do 100 0 Rys. II2-12. Liczba odbiorców PEC w przedziałach według wielkości mocy zamówionej w roku 2000 Z przedstawionych zestawień wynika, że: Sprzedaż ciepła z MSC w latach 1999 i 2000 wykazuje lekką tendencję spadkową, względna różnica zużycia między rokiem 1999 a 2000 wynosi ok. 7,7% (w odniesieniu do roku 1999). Sprzedaż ciepła z ciepłowni i kotłowni PEC w latach 1999 i 2000 wykazuje tendencję spadkową. Względna różnica zużycia między rokiem 1999 a 2000 wynosi ok. 10% w odniesieniu do roku 1999. Występuje natomiast wzrost sprzedaży z kotłowni opalanych gazem o ok. 17,2% w odniesieniu do roku 1999. Dowodzi to zmian restrukturyzacyjnych w ramach przedsiębiorstwa PEC SA. Zwiększenia sprzedaży ciepła z MSC wystąpiły w rejonach A2, C1,C2,C6. W pozostałych rejonach wystąpiły zmniejszenia sprzedaży. Jest to wywołane m.in. termomodernizacją budowlaną i instalacyjną zasobów budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego i korektami mocy zamówionej z tego tytułu oraz zmianami restrukturyzacyjnymi przemysłu. W statystyce sprzedaży ciepła przez PEC dominującą rolę odgrywa budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, które zużywa ok. 68,2% oraz budownictwo użyteczności publicznej i usługowe, które zużywa ok. 22,6% sprzedawanego ciepła. Wśród obiektów zasilanych przez PEC przeważającą grupę stanowią obiekty o mocy od 100 do 500 kW, liczba ich wynosi 2308, a łączna moc cieplna 552153 kW (średnia moc ok. 239 kW) – przy łącznej mocy 959,6 MW z MSC i 124,8 MW z ciepłowni. W strukturze paliwowej sprzedaży ciepła z ciepłowni i kotłowni indywidualnych PEC w roku 2000 – węgiel stanowi 67,7%, gaz – 28,7%, a olej – 3,6%. Ciepłownie i kotłownie węglowe przeważają w rejonach urbanistycznych A1, A2, B1, B2, B4, C4, C7. Kotłownie gazowe przeważają w C5 i C11. Trwa proces zamiany kotłowni węglowych na gazowe w obszarze urbanistycznym C6. © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 67 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 2.5. Statystyka zużycia gazu sieciowego W celu opracowania statystyki zużycia gazu sieciowego obiektów zasilanych z gazu sieciowego posłużono się danymi i bazami odbiorców z dwu ostatnich lat udostępnionymi przez Dział Programowania WZG. W tablicy II2-20 zestawiono zużycie gazu w obszarach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000. Tablica II2-20. Zużycie gazu w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000 [tys.m 3] Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań 1999 18 104 13 981 3 957 3 580 3 367 10 215 2 145 2 022 1 033 3 071 127 226 6 033 6 313 1 738 14 837 6 001 8 859 9 544 4 115 6 504 7 674 8 816 9 036 7 330 14 269 825 1 476 736 10 768 2 970 369 1 855 3 845 2 488 24 722 6 552 4 855 201 1 216 4 913 1 207 9 916 851 617 2 686 2 272 258 238 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 2000 18 618 12 708 4 512 3 462 3 814 9 599 3 740 2 361 1 180 3 071 159 242 6 985 7 341 1 754 14 718 8 214 9 707 9 677 4 826 6 465 6 988 8 721 8 670 7 131 17 420 1 005 2 280 1 068 10 393 2 930 379 1 950 4 203 3 719 25 211 6 931 6 489 184 1 071 4 792 1 144 9 599 709 621 2 338 2 388 271 488 68 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Porównanie zużycia gazu w latach 1999 i 2000 w obszarach urbanistycznych miasta Poznania pokazano na rysunku II2-13. W Tablicy II2-21 przedstawiono strukturę zużycia gazu w obszarach urbanistycznych miasta Poznania według taryf Z-3 do Z-7 w roku 2000, a na rysunku II2-14 graficzną prezentację tej struktury. 26 1999 24 2000 22 20 18 V [mln m3] 16 14 12 10 8 6 4 2 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D9 D10 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C9 C10 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B9 B10 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 A1 0 Rys. II2-13. Zużycie gazu [mln m 3] w rejonach urbanistycznych w latach 1999 i 2000 20 Z-3 Z-4 18 Z-5 16 Z-6 Z-7 V [mln m3] 14 12 10 8 6 4 Z-3 2 Z-4 Z-5 Z-6 Z5 Z6 Z4 Z3 Z1 Z2 F1 F2 E4 E2 E3 D10 E1 D9 D8 D6 D7 D4 D5 D3 D1 D2 C12 C13 C11 C10 C8 C9 C6 C7 C5 C3 C4 C1 C2 B9 B10 B7 B8 B5 B6 B3 B4 B2 A2 B1 Z-7 A1 0 Rys. II2-14. Rozdział sprzedaży gazu na taryfy gazowe w rejonach urbanistycznych w roku 2000 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 69 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-21a. Struktura sprzedaży gazu według taryf gazowych w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w roku 1999 [tys.m 3] Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań Z-3 3 685 3 146 2 152 2 189 3 121 4 743 1 582 1 209 586 1 934 114 226 2 343 1 366 1 231 13 238 3 248 3 427 6 818 2 992 5 471 6 152 3 385 3 795 6 306 194 42 375 216 301 2 583 369 969 3 262 524 5 680 2 176 585 102 593 3 907 1 185 553 108 255 1 855 1 428 111 722 43% Z-4 8 233 6 824 1 316 954 246 1 537 319 416 446 267 13 0 2 564 509 508 936 1 741 3 539 1 703 181 931 1 036 688 511 990 330 305 82 520 468 280 0 556 563 374 233 905 934 99 322 518 22 362 103 278 506 844 45 012 17% Z-5 2 906 920 170 107 0 99 244 151 0 286 0 0 282 88 0 195 211 1 017 495 162 102 132 130 409 34 0 0 68 0 811 107 0 144 21 89 505 279 66 0 93 190 0 85 0 84 72 0 10 753 4% Z-6 3 280 3 091 319 331 0 3 836 0 246 0 585 0 0 844 4 350 0 468 801 876 529 781 0 354 4 614 4 321 0 220 479 950 0 1 986 0 0 186 0 1 500 0 3 192 3 270 0 208 297 0 5 262 639 0 252 0 48 067 19% © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Z-7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13 526 0 0 0 7 202 0 0 0 0 0 18 304 0 0 0 0 0 0 3 653 0 0 0 0 42 684 17% Razem 18 104 7% 13 981 5% 3 957 2% 3 580 1% 3 367 1% 10 215 4% 2 145 1% 2 022 1% 1 033 0% 3 071 1% 127 0% 226 0% 6 033 2% 6 313 2% 1 738 1% 14 837 6% 6 001 2% 8 859 3% 9 544 4% 4 115 2% 6 504 3% 7 674 3% 8 816 3% 9 036 3% 7 330 3% 14 269 6% 825 0% 1 476 1% 736 0% 10 768 4% 2 970 1% 369 0% 1 855 1% 3 845 1% 2 488 1% 24 722 10% 6 552 3% 4 855 2% 201 0% 1 216 0% 4 913 2% 1 207 0% 9 916 4% 851 0% 617 0% 2 686 1% 2 272 1% 258 238 100% 100% 70 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-21b. Struktura sprzedaży gazu według taryf gazowych w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w roku 2000 [tys.m 3] Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań Z-3 4 161 3 778 2 671 2 229 3 503 4 730 2 166 1 406 632 2 010 148 242 2 651 1 531 1 230 12 908 3 269 4 057 6 702 2 792 5 349 5 827 3 266 3 495 6 172 234 147 499 275 389 2 566 379 1 111 3 285 617 4 796 2 307 642 97 615 3 802 1 125 613 140 289 1 751 1 931 114 536 42% Z-4 8 608 2 204 1 309 853 311 787 1 227 436 548 238 12 0 3 057 401 524 975 1 634 3 378 1 791 115 1 022 721 591 533 926 289 342 132 793 419 231 0 555 786 627 146 1 007 919 86 172 435 19 299 130 254 225 457 40 524 15% Z-5 2 826 843 265 108 0 120 221 205 0 274 0 0 325 103 0 367 488 1 123 523 162 94 111 314 425 33 155 77 50 0 501 133 0 131 131 264 430 250 68 1 130 171 0 58 0 78 92 0 11 648 4% Z-6 3 022 2 616 267 272 0 3 963 126 314 1 549 0 0 952 5 306 0 468 2 823 1 148 661 1 757 0 329 4 549 4 217 0 366 439 1 598 0 2 573 0 0 153 0 2 212 0 3 367 3 300 0 155 383 0 2 831 438 0 270 0 51 427 19% © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Z-7 0 3 268 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 16 376 0 0 0 6 511 0 0 0 0 0 19 840 0 1 559 0 0 0 0 5 799 0 0 0 0 53 353 20% Razem 18 618 7% 12 708 5% 4 512 2% 3 462 1% 3 814 1% 9 599 4% 3 740 1% 2 361 1% 1 180 0% 3 071 1% 159 0% 242 0% 6 985 3% 7 341 3% 1 754 1% 14 718 5% 8 214 3% 9 707 4% 9 677 4% 4 826 2% 6 465 2% 6 988 3% 8 721 3% 8 670 3% 7 131 3% 17 420 6% 1 005 0% 2 280 1% 1 068 0% 10 393 4% 2 930 1% 379 0% 1 950 1% 4 203 2% 3 719 1% 25 211 9% 6 931 3% 6 489 2% 184 0% 1 071 0% 4 792 2% 1 144 0% 9 599 4% 709 0% 621 0% 2 338 1% 2 388 1% 271 488 100% 100% 71 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablice II2-22 i II2-23 zawierają statystykę odbiorców gazu dotyczącą: Tablica II2-22 odbioru gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000, a Tablica II2-23 liczby odbiorców gazu według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000. Obie statystyki odzwierciedlono na rysunkach II2-15 i II2-16. Tablica II2-22. Zestawienie odbioru gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 Wielkość odbioru [tys. m3/rok] od 0 do 1 od 1 do 2 od 2 do 3 od 3 do 4 od 4 do 5 od 5 do 6 od 6 do 7 od 7 do 8 od 8 do 9 od 9 do 10 od 10 do 11 od 11 do 12 od 12 do 13 od 13 do 14 od 14 do 15 od 15 do 16 od 16 do 17 od 17 do 18 od 18 do 19 od 19 do 20 ponad 20 Pobór w r. 1999 [tys. m3] 59 3 599 13 046 18 021 18 256 14 819 10 161 6 774 4 643 3 784 3 405 2 844 2 821 1 905 2 072 1 765 1 907 1 225 1 310 898 144 923 Pobór w r. 2000 [tys. m3] 662 7 475 16 667 20 253 19 885 13 972 9 281 5 837 4 682 3 504 3 094 2 623 2 274 2 261 1 769 1 805 1 769 1 324 1 333 1 030 149 988 Tablica II2-23. Zestawienie liczby odbiorców gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 Wielkość odbioru [tys. m3/rok] od 0 do 1 od 1 do 2 od 2 do 3 od 3 do 4 od 4 do 5 od 5 do 6 od 6 do 7 od 7 do 8 od 8 do 9 od 9 do 10 od 10 do 11 od 11 do 12 od 12 do 13 od 13 do 14 od 14 do 15 od 15 do 16 od 16 do 17 od 17 do 18 od 18 do 19 od 19 do 20 ponad 20 Liczba odbiorców rok 1999 5 788 2 053 5 211 5 166 4 091 2 712 1 574 908 548 400 325 248 226 141 143 114 116 70 71 46 1 033 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Liczba odbiorców rok 2000 1 178 4 685 6 670 5 826 4 455 2 566 1 439 784 553 370 295 229 182 168 122 117 107 76 72 53 1 039 72 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 145 150 22 3 Wielkość odbiorcy [tys. m /rok] 20 1999 3 Łączne zużycie gazu w grupie [mln m ] 18 2000 16 14 12 10 8 6 4 2 ponad 20 od 19 do 20 od 18 do 19 od 17 do 18 od 16 do 17 od 15 do 16 od 14 do 15 od 13 do 14 od 12 do 13 od 11 do 12 od 10 do 11 od 9 do 10 od 8 do 9 od 7 do 8 od 6 do 7 od 5 do 6 od 4 do 5 od 3 do 4 od 2 do 3 od 1 do 2 od 0 do 1 0 Rys. II2-15. Odbiór gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 8 000 3 Wielkość odbiorcy [tys. m /rok] 1999 7 000 2000 Liczba odbiorców w grupie 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 ponad 20 od 19 do 20 od 18 do 19 od 17 do 18 od 16 do 17 od 15 do 16 od 14 do 15 od 13 do 14 od 12 do 13 od 11 do 12 od 10 do 11 od 9 do 10 od 8 do 9 od 7 do 8 od 6 do 7 od 5 do 6 od 4 do 5 od 3 do 4 od 2 do 3 od 1 do 2 od 0 do 1 0 Rys. II2-16. Liczba odbiorców gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 73 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Z przedstawionych zestawień wynika, że: Zużycie gazu w kolejnych latach wykazuje tendencje wzrostową. Względna różnica zużycia między rokiem 1999 a 2000 wynosi ~5,1% (odniesiona do roku 1999). Znaczące zmiany zużycia wynikające z przyłączenia nowych odbiorców nastąpiły w rejonach B1, B3, B5, C1, C2, C6, C8, D1, D3, D10, E3. Spośród taryf gazowych największe zużycie gazu w roku 2000 nastąpiło wśród odbiorców korzystających z taryfy Z-3, którzy zużyli łącznie ~ 42% całkowitego zużycia gazu. Taryfy Z-7, Z-6 i Z-4 posiadały zbliżone udziały procentowe: 20%, 19%, 15%. Najmniej (4%) zużycia gazu wystąpiło w taryfie Z-5. Największa liczba odbiorców gazu wystąpiła wśród odbiorców o poborze 1-5 tys. m3, czyli obiektów budownictwa jednorodzinnego lub o zbliżonej charakterystyce (łącznie 21636 odbiorców w roku 2000). Liczba dużych odbiorców o poborze gazu ponad 20 tys. m3 wynosiła w roku 2000 – 1039 szt., a ich łączne zużycie 149988 tys. m3, co stanowi 19% zużycia gazu. 2.6. Statystyka zużycia energii elektrycznej W celu opracowania statystyki zużycia energii elektrycznej posłużono się danymi i bazami odbiorców z trzech ostatnich lat udostępnionych przez Energetykę Poznańska SA. W tablicy II2-24 zestawiono zużycie energii elektrycznej w obszarach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1998, 1999 i 2000. Porównanie zużycia energii elektrycznej w latach 1998, 1999 i 2000 w obszarach urbanistycznych miasta Poznania pokazano na rysunku II2-17. W tablicy II2-25 przedstawiono strukturę zużycia energii elektrycznej w obszarach urbanistycznych miasta Poznania według typów odbiorców w roku 2000, a na rysunku II2-18 graficzną prezentację tej struktury. 160 1998 140 1999 2000 120 Zużycie energii [mln kWh] 100 80 60 40 20 Rys. II2-17. Zużycie energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1998–2000 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 74 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 F2 F1 E4 E3 E2 E1 D9 D10 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 C13 C12 C11 C9 C10 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 B9 B10 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 A2 A1 0 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-24. Porównanie zużycia energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1998–2000 [tys. MWh] Obszar A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 E1 E2 E3 E4 F1 F2 Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Poznań 1998 149 109 81 31 5 40 50 9 3 5 1 1 50 49 18 30 28 67 50 23 26 25 15 15 15 24 46 27 17 68 8 1 7 10 46 24 72 37 10 10 16 1 29 16 10 22 13 1 408 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 1999 148 105 84 32 5 50 50 9 4 5 1 1 53 58 17 29 27 63 49 26 26 26 15 17 15 49 45 27 18 64 9 1 8 10 64 29 77 45 11 11 16 1 35 15 10 21 12 1 493 2000 151 106 89 39 6 53 55 11 5 6 1 1 54 68 17 31 29 63 54 28 26 28 15 18 16 64 47 27 19 67 9 1 8 11 89 33 88 48 13 12 16 1 50 14 11 24 12 1 633 75 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-25. Struktura zużycia energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania według odbiorców w roku 2000 [MWh] Obszar N D DO G KM L R T TS WH 39 958 2 775 58 619 35 751 0 3 371 0 1 505 0 0 475 3 449 151 040 9% A2 15 439 1 128 23 436 30 733 12 418 0 0 0 1 680 0 10 364 8 078 251 2 296 105 821 6% B1 12 165 2 787 19 283 35 145 9 230 0 458 4 4 128 0 0 3 741 58 2 233 89 231 5% B2 3 203 1 561 10 836 10 579 4 456 0 1 132 0 1 060 0 6 122 0 42 383 39 375 2% B3 1 573 404 1 016 2 638 0 0 0 0 181 0 0 0 25 106 B4 3 687 497 28 773 5 746 0 1 0 17 166 0 0 13 702 10 116 52 715 3% B5 8 602 2 088 12 386 27 504 0 0 0 12 3 808 0 0 0 137 718 55 254 3% B6 2 066 5 788 0 0 0 0 410 0 0 0 45 78 10 515 1% 1 626 107 X inni Razem 2000 odbiorcy WP A1 503 5 030 MK 5 942 0% B7 885 6 2 668 849 0 0 0 14 29 0 0 0 1 140 4 593 0% B8 1 602 167 693 3 014 0 1 0 4 118 0 0 0 0 33 5 632 0% B9 327 44 309 612 0 1 0 11 5 0 0 0 3 170 1 481 0% B10 96 60 102 564 0 0 0 0 1 0 0 0 3 11 836 0% 9 233 23 847 3 288 0 C1 7 691 1 221 0 0 801 0 0 6 197 131 1 122 53 531 3% C2 1 993 79 758 6 222 0 0 9 886 0 227 0 0 48 190 10 245 67 610 4% C3 3 138 367 4 182 8 483 0 0 0 18 645 0 0 0 12 241 17 085 1% C4 6 440 929 9 143 13 414 0 0 0 44 198 0 0 0 34 362 30 563 2% C5 5 794 647 9 651 11 620 0 0 0 3 642 0 0 0 44 769 29 171 2% C6 12 337 680 12 719 33 956 0 1 0 0 1 207 0 0 0 144 1 685 62 728 4% C7 6 892 1 663 14 934 19 176 8 306 0 0 85 1 892 0 0 0 140 679 53 768 3% C8 1 190 732 6 375 2 800 0 0 0 4 35 0 0 17 220 1 43 28 401 2% C9 5 325 369 3 806 15 356 0 0 0 0 586 0 0 0 33 315 25 790 2% C10 2 673 868 8 736 6 949 8 078 0 0 61 486 0 466 0 2 120 28 438 2% C11 2 493 1 110 4 888 6 022 0 0 0 6 625 0 0 0 17 335 15 496 1% C12 1 642 441 6 166 4 548 0 1 0 0 753 0 0 4 070 4 147 17 771 1% C13 4 562 1 305 2 950 7 025 0 1 0 3 50 0 0 0 26 126 16 049 1% D1 1 559 752 4 806 2 815 162 0 0 17 141 0 0 54 157 5 77 64 490 4% D2 5 771 882 9 748 21 288 3 939 0 0 0 1 977 0 0 2 276 24 795 46 700 3% D3 3 745 1 262 3 801 16 208 0 2 0 0 1 510 0 0 0 27 660 27 215 2% D4 2 895 489 10 977 89 18 782 1% D5 542 D6 528 2 141 0 0 5 1 649 0 0 0 9 156 12 187 1 626 0 0 0 3 186 0 0 51 727 1 1 676 226 4 067 0 0 0 72 7 0 0 0 6 D7 239 279 0 613 0 0 0 34 1 0 0 0 D8 1 766 323 3 262 2 206 0 0 0 393 144 0 0 0 D9 2 797 673 1 709 4 878 0 0 0 507 91 0 0 0 43 355 11 052 1% D10 1 389 487 21 192 2 422 0 0 0 137 77 0 9 949 53 415 18 38 89 125 5% E1 1 826 417 1 351 7 238 1 590 0 0 7 176 0 0 20 000 3 68 32 676 2% E2 3 531 1 083 14 507 7 475 0 0 0 0 328 0 0 60 401 67 321 87 714 5% E3 2 201 229 13 662 2 762 0 0 0 0 110 0 0 29 329 13 157 48 464 3% E4 446 191 12 506 184 0 0 0 0 2 0 0 0 4 3 13 335 1% F1 832 206 9 011 1 425 0 0 0 92 2 0 0 0 0 125 11 693 1% F2 2 572 215 7 517 5 281 0 0 0 66 33 0 0 0 72 104 15 860 1% Z1 449 1 0 967 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Z2 868 214 2 987 1 528 0 0 0 2 9 0 0 44 140 0 Z3 305 517 6 591 611 6 035 0 0 44 2 0 0 0 0 8 14 114 1% Z4 1 164 728 5 701 2 718 0 0 0 83 127 0 0 0 36 233 10 791 1% Z5 1 415 565 6 712 2 694 0 9 0 40 6 12 687 0 0 4 22 24 154 1% Z6 2 795 563 3 415 4 753 0 173 0 9 0 0 11 195 12 203 1% 2 652 Poznań 192 553 32 927 397 093 423 076 12% 2% 24% 26% 290 0 8 850 1% 0 13 1 178 0% 30 110 8 233 1% 64 672 190 14 847 1 799 28 105 12 794 26 901 416 644 2 022 4% 0% 1% 0% © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 2% 1% 2% 26% 89 66 516 4% 143 0% 8 1 425 0% 64 49 811 3% 19 596 1 633 218 100% 1% 100% 76 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania G KM L DO T WH X2000 60 000 40 000 30 000 20 000 10 000 Z4 Z6 Z2 E4 F2 E2 D8 N D10 D6 D2 D4 C13 C9 DO C11 C5 C7 C1 C3 B7 TS B9 B3 B5 X2000 A1 0 B1 Zużycie energii elektrycznej [tys. kWh] 50 000 D N MK R TS WP inni odbiorcy Typ odbiorcy G Rys. II2-18. Zużycie energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania według typów odbiorców w roku 2000 Tablica II2-26 zawiera statystykę odbiorców energii elektrycznej dotyczącą: wielkości zużycia energii elektrycznej w grupach wg wielkości zużycia oraz liczby odbiorców w roku 2000. Obie statystyki odzwierciedlono na rysunkach II2-19 i II2-20. Tablica II2-26. Zestawienie zużycia energii elektrycznej w grupach wg wielkości zużycia w roku 2000 Zużycie na odbiorcę [kWh/rok] do 500 od 500 do 1 000 od 1 000 do 2 000 od 2 000 do 5 000 od 5 000 do 10 000 od 10 000 do 20 000 od 20 000 do 50 000 od 50 000 do 100 000 od 100 000 do 200 000 od 200 000 do 500 000 od 500 000 do 1 000 000 od 1 000 000 do 2 000 000 od 2 000 000 do 5 000 000 od 5 000 000 do 10 000 000 od 10 000 000 do 20 000 000 od 20 000 000 do 50 000 000 ponad 50 000 000 Łączne zużycie energii [mln kWh] 7,6 35,1 124,4 182,5 112,0 77,6 75,3 74,7 73,3 92,4 81,4 86,8 145,1 143,2 131,0 157,6 54,2 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska Liczba odbiorców 33 324 46 139 85 041 62 030 16 270 5 757 2 447 1 058 529 299 117 61 47 20 9 4 1 77 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska od od 5 20 00 00 0 0 0 do do na d 0 0 po 00 00 5 2 50 50 20 10 do do 1 do do do 0 0 do 0 0 0 00 00 0 00 00 0 0 0 0 0 00 0 00 00 0 0 0 00 00 00 00 50 20 0 50 20 10 do do 5 2 1 10 do do do do 0 0 0 do 0 0 0 00 00 0 00 00 00 00 00 0 0 00 0 0 0 00 00 50 00 2 1 10 od od od od 20 10 50 20 10 5 2 1 50 do 0 0 00 0 00 00 0 0 0 00 00 00 0 0 0 00 00 0 0 0 00 00 00 0 0 0 0 0 00 00 00 00 00 50 80 000 od od od od od od od od od Liczba odbiorców od od 5 20 50 00 0 00 0 do do po na d 00 0 00 0 5 2 50 50 20 10 do do 1 do do do do 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 50 0 20 0 00 0 50 20 10 5 2 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 50 0 20 0 10 0 do do do 00 0 00 0 do do 1 do do do 00 0 00 0 00 0 2 1 50 0 00 0 20 10 5 10 0 00 0 2 1 10 od od od od od od od od od od od od od 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 50 0 Łączne zużycie energii [mln kWh] Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania 200 180 Roczne zużycie przez odbiorcę [kWh] 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Rys. II2-19. Zużycie energii elektrycznej w grupach wg wielkości zużycia w roku 2000 90 000 Roczne zużycie przez odbiorcę [kWh] 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 Rys. II2-20. Liczba odbiorców energii elektrycznej w grupach wg wielkości zużycia w roku 2000 78 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Z przedstawionych zestawień wynika, że: Zużycie energii elektrycznej w kolejnych latach wykazuje tendencję wzrostową. Względna różnica zużycia między rokiem 1999 a 2000 wynosi ok. 9,4% (odniesiona do roku 1999). Znaczące zmiany zużycia wystąpiły w rejonach urbanistycznych D1, D10, E2, Z2. Na przykładzie roku 2000 można zaobserwować, że największe zużycie energii elektrycznej występuje wśród odbiorców typu G (gospodarstwa domowe) oraz WP (wielki przemysł), z których każda grupa zużywa ~26% całkowitego zużycia energii elektrycznej. Kolejna grupę odbiorców o dużym zużyciu stanowią odbiorcy typu DO (lokale niemieszkalne tzw. duży odbiór), którzy zużywają ~24% całkowitego zużycia energii elektrycznej. W statystyce zużycia energii elektrycznej największe łączne zużycie energii mają dwie grupy odbiorców wg wielkości odbioru: grupa odbiorców małych o łącznym zużyciu od 1000 do 10000 kWh/rok. Tych odbiorców jest 163341 i zużywają łącznie 418,9 mln kWh (średni pobór 2565 kWh/rok), grupa odbiorców wielkich o łącznym zużyciu od 2 mln do 50 mln kWh/rok. Odbiorców tych jest łącznie 80 i zużywają łącznie 576,9 mln kWh (średni pobór 7,21 mln kWh/rok). © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 79 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania II. Stan aktualny w zakresie zużycia energii .......................................................................................................... 26 1. Charakterystyka miasta Poznania .................................................................................................................. 26 1.1. Dane ogólne o mieście ............................................................................................................................ 26 1.2. Warunki klimatyczne .............................................................................................................................. 30 1.3. Podział miasta na rejony ......................................................................................................................... 35 2. Zużycie energii w mieście ............................................................................................................................. 37 2.1. Klasyfikacja zasobów budowlanych pod kątem zużycia energii ............................................................ 37 2.2. Charakterystyki cieplne zasobów budowlanych ..................................................................................... 38 2.2.1. Podstawowe wielkości charakteryzujące budynek........................................................................... 38 2.2.2. Przyjęte metody oceny zapotrzebowania na moc cieplną budynków .............................................. 40 2.2.3. Wskaźniki zapotrzebowania na moc cieplną zasobów budowlanych .............................................. 46 2.2.4. Wskaźniki rocznego zapotrzebowania ciepła na cele ogrzewania i przygotowania ciepłej wody dla budynków mieszkalnych ............................................................................................................................ 48 2.3. Bilans cieplny miasta Poznania ............................................................................................................... 52 2.4. Statystyka zużycia energii cieplnej przez odbiorców obsługiwanych przez PEC .................................. 60 2.5. Statystyka zużycia gazu sieciowego ....................................................................................................... 68 2.6. Statystyka zużycia energii elektrycznej .................................................................................................. 74 Rys. II1-1. Miasto Poznań w strukturze województwa Wielkopolskiego ............................................................. 26 Rys. II1-2. Miasto Poznań i sąsiedztwo gmin powiatu poznańskiego .................................................................. 27 Rys. II1-3. Zmiany liczby ludności w Poznaniu w latach 1798-2000 ................................................................... 27 Rys. II1-4. Średnia temperatura zewnętrzna umownego sezonu ogrzewczego w latach kalendarzowych 19942000 ............................................................................................................................................................... 30 Rys. II1-5. Średnio miesięczna temperatura w roku 1997 pomierzona na lokalnych stacjach pomiarowych PP oraz PEC ........................................................................................................................................................ 30 Rys. II1-6. Średnie miesięczne sumy dzienne natężenia promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą w zależności od urbanizacji miasta .................................................................................................................... 33 Rys. II1-7. Liczba stopniodni w funkcji zmiennej obudowy i lat klimatycznych ................................................. 34 Rys. II1-8. Podział miasta Poznania na rejony urbanistyczne (bilansowe) ........................................................... 36 Tablica II1-1. Ludność w dzielnicach Poznania (stan 09.2000) ........................................................................... 28 Tablica II1-2. Zasoby mieszkaniowe w Poznaniu (lata 1995 i 12.1999) .............................................................. 28 Tablica II1-3. Placówki działalności publicznej w mieście (stan 12.1999) .......................................................... 28 Tablica II1-4. Placówki handlowe w mieście (stan 12.1999) ............................................................................... 28 Tablica II1-5. Przemysł w mieście (stan 12.1999) ............................................................................................... 29 Tablica II1-6. Podmioty gospodarcze w mieście (stan 12.1999) 1) ........................................................................ 29 Tablica II1-7. Liczba stopniodni statycznych dla umownego okresu ogrzewczego lat 1995 – 99 wg danych PP i PEC ................................................................................................................................................................ 31 Tablica II1-8. Wartości całkowitego natężenia promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą [kWh/m2m-c] w poszczególnych miesiącach lat 1995 – 99 pomierzone na stanowisku pomiarowym PP .... 32 Tablica II1-9. Współczynnik przenikania ciepłą przegród obudowy [W/m2K].................................................... 33 Tablica II1-10. Warianty izolacyjności cieplnej przegród obudowy w zależności od wymagań normatywnych roku budowy .................................................................................................................................................. 33 Tablica II1-11. Współczynnik przeliczeniowy stopniodni statycznych na dynamiczne ...................................... 34 Tablica II2-1. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q v budynków na przestrzeni lat ................... 46 Tablica II2-2. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V budynków wielorodzinnych w zależności od etapów termomodernizacji [W/m3] ........................................................................................................... 47 Tablica II2-3. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V budynków wolnostojących w zabudowie jednorodzinnej (ocieplone) ............................................................................................................................ 47 Tablica II2-4. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej (ocieplone) .................................................................................................................................. 48 Tablica II2-5. Wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania ciepła q V wielorodzinnych budynków mieszkalnych aktualnie budowanych ................................................................................................................................... 48 Tablica II2-6. Zestawienie wskaźników rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q aV i qaA dla zasobów budowlanych miasta Poznania na przestrzeni lat (Sd (tb) = 3100) ................................................................. 50 Tablica II2-7. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q av dla budynków wielorodzinnych w zależności od etapów termomodernizacji [kWh/m3a] ................................................................................ 50 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 80 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Tablica II2-8. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q av dla wolnostojących budynków 3 jednorodzinnych [kWh/m a] .......................................................................................................................... 51 Tablica II2-9. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q av dla budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej [kWh/m3a] ............................................................................................................. 51 Tablica II2-10. Wskaźniki rocznego jednostkowego zapotrzebowania ciepła q av dla wielorodzinnych budynków mieszkalnych aktualnie budowanych [kWh/m3a] ........................................................................ 51 Tablica II2-11. Zestawienie wskaźników dobowego zapotrzebowania c.w.u. oraz rocznego zużycia energii na przygotowanie c.w.u. według norm niemieckich ........................................................................................... 52 Tablica II2-12. Zestawienie zapotrzebowanie na moc cieplną miasta Poznania w zależności od sposobu zasilania w ciepło ........................................................................................................................................... 54 Tablica II2-13. Zestawienie zapotrzebowanie na moc cieplną miasta Poznania dla poszczególnych rodzajów budownictwa .................................................................................................................................................. 55 Tablica II2-14. Zestawienie zapotrzebowanie na moc cieplną miasta Poznania w zależności od rodzaju pokrywanych potrzeb ..................................................................................................................................... 56 Rys. II2-1. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg sposobów zasilania w ciepło [kW]57 Rys. II2-2. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzajów budownictwa [kW] ....... 57 Rys. II2-3. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzaju pokrywanych potrzeb [kW] ....................................................................................................................................................................... 58 Rys. II2-4. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg sposobów zasilania w ciepło [%] .. 58 Rys. II2-5. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzaju budownictwa [%] ............. 59 Rys. II2-6. Struktura zapotrzebowania na moc cieplną miasta Poznania wg rodzaju pokrywanych potrzeb [%] 60 Tablica II2-15. Porównanie sprzedaży ciepła z msc przez PEC w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000 [GJ] .................................................................................................................................. 61 Tablica II2-16. Porównanie sprzedaży ciepła z ciepłowni i kotłowni PEC w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000 [GJ] .............................................................................................................. 61 Rys. II2-7. Sprzedaż ciepła z MSC przez PEC w rejonach urbanistycznych w latach 1999 i 2000 ...................... 62 Rys. II2-8. Sprzedaż ciepła z ciepłowni i kotłowni PEC w rejonach urbanistycznych w latach 1999 i 2000 ...... 62 Tablica II2-17. Struktura sprzedaży ciepła ze źródeł lokalnych PEC z podziałem na paliwa w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w roku 2000 [GJ] ..................................................................................... 63 Rys. II2-9. Podział sprzedaży ciepła z ciepłowni i kotłowni lokalnych PEC na rodzaje paliwa w rejonach urbanistycznych w roku 2000 ........................................................................................................................ 64 Rys. II2-10. Rozdział sprzedaży ciepła przez PEC na rodzaje odbiorców w rejonach urbanistycznych w roku 2000 ............................................................................................................................................................... 64 Tablica II2-18. Sprzedaż ciepła przez PEC z podziałem na rodzaje odbiorców w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w roku 2000 [GJ] ................................................................................................................ 65 Tablica II2-19. Zestawienie łącznej moc i liczby odbiorców PEC w przedziałach według wielkości mocy zamówionej w roku 2000 ............................................................................................................................... 66 Rys. II2-11. Łączna moc odbiorców PEC w przedziałach według wielkości mocy zamówionej w roku 2000 ... 66 Rys. II2-12. Liczba odbiorców PEC w przedziałach według wielkości mocy zamówionej w roku 2000 ........... 67 Tablica II2-20. Zużycie gazu w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1999 i 2000 [tys.m 3] ....... 68 Rys. II2-13. Zużycie gazu [mln m3] w rejonach urbanistycznych w latach 1999 i 2000 ...................................... 69 Rys. II2-14. Rozdział sprzedaży gazu na taryfy gazowe w rejonach urbanistycznych w roku 2000 .................... 69 Tablica II2-21a. Struktura sprzedaży gazu według taryf gazowych w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w roku 1999 [tys.m3] ..................................................................................................................................... 70 Tablica II2-21b. Struktura sprzedaży gazu według taryf gazowych w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w roku 2000 [tys.m3] ..................................................................................................................................... 71 Tablica II2-22. Zestawienie odbioru gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 .............. 72 Tablica II2-23. Zestawienie liczby odbiorców gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 ....................................................................................................................................................................... 72 Rys. II2-15. Odbiór gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 ......................................... 73 Rys. II2-16. Liczba odbiorców gazu w grupach według wielkości odbioru w latach 1999 i 2000 ....................... 73 Rys. II2-17. Zużycie energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1998–2000... 74 Tablica II2-24. Porównanie zużycia energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania w latach 1998–2000 [mln kWh] ................................................................................................................................... 75 Tablica II2-25. Struktura zużycia energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania według odbiorców w roku 2000 [mln kWh] ............................................................................................................... 76 Rys. II2-18. Zużycie energii elektrycznej w rejonach urbanistycznych miasta Poznania według typów odbiorców w roku 2000 ................................................................................................................................. 77 Tablica II2-26. Zestawienie zużycia energii elektrycznej w grupach wg wielkości zużycia w roku 2000 ......... 77 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 81 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania Rys. II2-19. Zużycie energii elektrycznej w grupach wg wielkości zużycia w roku 2000 ................................... 78 Rys. II2-20. Liczba odbiorców energii elektrycznej w grupach wg wielkości zużycia w roku 2000 ................... 78 © CALORING Sp. z o.o. Poznań & ZOKiOP Politechnika Poznańska 82