Za**cznik nr 1 do uchwa*y nr - Dziennik Urzędowy Województwa

Załącznik nr 1 do uchwały nr XVI/329/11
Sejmiku Województwa Dolnośląskiego
z dnia 27 października 2011 r.
Plan ochrony
§ 1. Celem ochrony wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych na terenie
Rudawskiego Parku Krajobrazowego jest:
1) zachowanie istniejących, cennych form geomorfologicznych wraz z towarzyszącymi im
naturalnymi procesami rzeźbotwórczymi;
2) zachowanie istniejących, cennych struktur geologicznych, w szczególności
zinwentaryzowanych złóż kopalin, wraz z towarzyszącymi im naturalnymi procesami
geologicznymi;
3) zachowanie istniejącej, mało zmienionej antropogenicznie struktury hydrograficznej i
hydrogeologicznej oraz zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego;
4) zachowanie lub odtworzenie naturalnych
powierzchniowych i podziemnych;
właściwości
fizykochemicznych
wód
5) zachowanie mało zmienionej struktury przestrzennej gleb oraz ich właściwości
fizykochemicznych i biologicznych;
6) odtworzenie naturalnych właściwości fizykochemicznych i biologicznych wierzchnich
poziomów gleb;
7) zachowanie lasów, wraz z całym bogactwem siedlisk przyrodniczych, flory, fauny i grzybów;
8) zwiększanie i ochrona bioróżnorodności;
9) kształtowanie i zachowanie stref ekotonowych;
10) renaturalizacja lasów zmienionych antropogenicznie;
11) zachowanie w stanie niezmienionym istniejącej różnorodności lądowych siedlisk
przyrodniczych wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny;
12) zachowanie w zrównoważonym stanie istniejącej różnorodności wodnych siedlisk
przyrodniczych, wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny;
13) zachowanie istniejących, harmonijnie ukształtowanych wnętrz krajobrazowych;
14) zachowanie cennych obiektów dziedzictwa kulturowego i tradycji niematerialnej.
§ 2. Do przyrodniczych, społecznych i gospodarczych uwarunkowań realizacji celów ochrony
należą:
1) położenie fizyczno – geograficzne w prowincji Masywu Czeskiego, podprowincji Sudetów z
Przedgórzem Sudeckim, makroregionie Sudetów Zachodnich, mikroregionie: Rudaw
Janowickich, Kotliny Jeleniogórskiej, Gór Kaczawskich i Bramy Lubawskiej;
2) budowa geologiczna: region geologiczny Sudetów Zachodnich (jednostka wschodnich
Karkonoszy i metamorfik Rudaw Janowickich, stanowiące część krystalicznego bloku
karkonosko – izerskiego; zachodni fragment metamorfiku kaczawskiego oraz fragment
depresji śródsudeckiej w zachodniej części Parku). Duże zróżnicowanie skał pochodzenia
magmowego, osadowego i metamorficznego. Najczęściej spotykane są granity karkonoskie;
3) ukształtowanie terenu: wyraźnie urozmaicona rzeźba terenu z dominacją krajobrazu
górzystego i górskiego. Najwyżej położony punkt – góra Skalnik (945 m n.p.m.). Najniżej
położony punkt - koryto Bobru w okolicach miejscowości Bobrów (350 m n.p.m.). Główny
element krajobrazu - rozczłonkowany grzbiet Rudaw Janowickich, ze szczególnie
urozmaiconym morfologicznie obszarem Gór Sokolich z Krzyżną Górą (654 m n.p.m.),
Sokolikiem (623 m n.p.m.) i Browarówką (510 m n.p.m.). Charakterystycznym elementem
krajobrazu są Góry Ołowiane (południowo – wschodni fragment Gór Kaczawskich), z górą
Turzec (690 m n.p.m.);
4) wydobywane surowce mineralne: amfibolity, dolomity, skalenie, granit, piaski, piryt
(obecnie nieeksploatowany);
5) złoża: 6 złóż kopalin udokumentowanych (1 złoże amfibolitu, dwa złoża dolomitu, jedno
złoże granitu, jedno złoże kruszywa naturalnego, jedno złoże surowca skaleniowego). 1
złoże eksploatowane - „Rędziny”;
6) gleby: gleby inicjalne (paleosole), gleby bezwęglanowe właściwe i brunatne (rankery),
gleby brunatne, gleby płowe, gleby bielicowe, bielice, gleby glejobielicowe, gleby
zabagnione, gleby torfowe, gleby murszowe, mady. Poza tym szereg gleb o charakterze
pośrednim, jak również podtypów w obrębie wymienionych jednostek;
7) hydrologia:
a) podział hydrologiczny: dorzecze środkowej Odry. Teren odwadniany w większej części
przez rzekę Bóbr, niewielki fragment (około 2%) ma związek z dorzeczem Kaczawy. 32
zlewnie cząstkowe, z czego 10 – zlewnie II rzędu, 13 – zlewnie III rzędu, 8 – zlewnie IV
rzędu, 1 – zlewnia V rzędu. Największą powierzchnię zajmuje zlewnia rzeki Bóbr (3023,28
ha),
b) wody powierzchniowe: rzeki (cieki główne), potoki (cieki zasilające), źródła (naturalne
wypływy wód) i obszary wód stagnujących (jeziora, stawy, tereny podmokłe). Łączna
długość cieków głównych wynosi 96,97km. Najdłuższym ciekiem jest Bóbr. Rzeki i potoki
posiadają w większości powierzchniowy system zasilania o reżimie deszczowo –
gruntowym. Liczne źródła stałe i wypływy okresowe (Źródło „Jola”, „Niedźwiedzie Źródło”,
„Złote Źródełko”, „Karpnickie Źródło”). Jeziora oraz mniejsze zbiorniki wody stojącej
zajmują stosunkowo niewielką część terenu Parku („Stawy Karpnickie”, „Kolorowe
Jeziorka”, „Stawy Marciszowskie”). Tereny zabagnione i torfowiskowe zajmują ok. 76,57 ha.
Obszary podmokłe powyżej miejscowości Bukowiec, w obszarze źródliskowym rzeki Łupia,
w obszarze zasilających prawostronnie Karpnicki Potok cieków dopływowych, w rejonie
Trzcińska („Trzcińskie Mokradła”),
c) wody podziemne: hydrogeologiczna jednostka sudecka. W granicach Parku i otuliny
znajdują się dwa Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GWZP): Główny Zbiornik Wód
Podziemnych „Dolina rzeki Bóbr (Marciszów)” Nr 434 oraz fragment Głównego Zbiornika
Wód Podziemnych „Zbiornik Niecka Wewnętrznosudecka Krzeszów” Nr 342;
8) klimat: jednostka klimatyczna jeleniogórska i kamiennogórska. Średnia temperatura w
wieloleciu 7,9˚C. Średnia miesięczna amplituda temperatur 16,7˚C. Wilgotność względna w
granicach 75 – 80%. Roczna suma opadów w granicach 700 – 1050 mm. Średnie roczne
nasłonecznienie 4 - 5 godzin. Średni czas zalegania pokrywy śnieżnej 40 dni w roku.
Występują cztery piętra klimatyczne;
9) szata roślinna:
a) ogólna liczba zinwentaryzowanych gatunków: 390 gatunków flory naczyniowej z czterech
gromad: 4 gatunki z gromady skrzypowych, 2 gatunki z gromady widłakowych, 6 gatunków
z gromady nagozalążkowych drobnolistnych, 378 gatunków z gromady okrytozalążkowych,
w tym 79 gatunków jednoliściennych i 299 gatunków dwuliściennych,
b) typy zbiorowisk roślinnych: zbiorowiska roślinności wodnej, błotnej i szuwarowej,
zbiorowiska roślinności torfowiskowej, zbiorowiska roślinności źródliskowej i ziołoroślowej,
zbiorowiska roślinności łąkowej i pastwiskowej, zbiorowiska roślinności synantropijnej,
zbiorowiska roślinności kserotermicznej i naskalnej, zbiorowiska roślinności górskiej,
c) gatunki chronione i rzadkie: 58 gatunków prawnie chronionych, w tym: 16 podlega
ochronie ścisłej czynnej, 31 ochronie ścisłej, 11 ochronie częściowej. Najcenniejsze gatunki
chronione: Śnieżyca wiosenna (Leucoium vernum L.), Wiciokrzew pomorski (Lonicera
peryclimenum L.), Turzyca Davalla (Carex davalliana Sm.), Turzyca pchla (Carex pulicaris L.),
Rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia L.), Zimowit jesienny (Colchicum autumnale L.),
Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum L.), Widłak goździsty (Lycopodium clavatum
L.), Kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuchsii L.), Kukułka bzowa (Dactylorhiza sambucina L.),
Kruszczyk błotny (Epipactis palustris L.), Storczyk męski (Orchis mascula (L.) L. subsp
signifera (Vest) Soo), Zanokcica ciemna (Asplenium adiantum-nigrum L.), Zanokcica
serpentynowa (Asplenium adulterinum Milde), Zanokcica północna (Asplenium
serpentionale Viv.),
d) grzyby, porosty, mchy i wątrobowce: szereg gatunków z których większość zalicza się do
pospolitych i częstych. Wśród gatunków rzadkich występują grzyby: Hełmówka błotna
(Galerina paludosa), Łysiczka torfowiskowa (Hypholoma elongatum), Popielatek
torfowiskowy (Tephrocybe palustris), Podgrzybek pasożytniczy (Xerocomus parasiticus),
Szmaciak gałęzisty (Sparassis crispa), Smardz wyniosły (Morchella elata), Sromotnik
bezwstydny (Phallus impudicus); porosty: Pęcherzyca nadobna (Lasallia pustulata),
Kruszownica szorstka (Umbilicaria hirsuta), Liszajec zwyczajny (Lepraria incana)) i
mchy: Koimek bezłodygowy (Diphyscium foliosum), Szmotłoch prostolistny (Bartramia
ithyphylla), Żółtawiec (Orthothecium intricatum), Różyczkoprątnik różyczkowaty
(Rhodobryum roseum)). Flora wątrobowców słabo poznana, reprezentowana przez
stosunkowo niewielką liczbę gatunków,
e) zespoły i zbiorowiska roślinne: 69 rodzin z 50 rzędów w ośmiu klasach systematycznych,
f) cenne siedliska przyrodnicze: 14 siedlisk przyrodniczych chronionych w ramach
Dyrektywy Siedliskowej z 1992r. oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z
dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i
zwierząt wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. Nr
94, poz. 795). Siedliska priorytetowe: (6230) bogate florystycznie górskie i niżowe murawy
bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate florystycznie);
10) fauna:
a) ogólna liczba zinwentaryzowanych gatunków: 475 w tym (m. in.): 253 gatunki
bezkręgowców (Invertebrata) wśród nich: 1 gatunek gąbek (Desmospongiae), 5 gatunków
ślimaków wodnych (Gastropoda aquatica), 48 gatunków ślimaków lądowych (Gastropoda
terrestria), 7 gatunków pająków (Araneae), 20 gatunków roztoczy (Acarina), 18 gatunków
ważek (Odonata), 5 gatunków pluskwiaków różnoskrzydłych (Heteroptera), 21 gatunków
chrząszczy (Coleoptera), 12 gatunków błonkoskrzydłych (Hymenoptera), 76 gatunków
motyli (Lepidoptera) i 40 gatunków muchówek (Diptera)) oraz 21 gatunków ryb(Pisces) i 1
gatunek krągłoustych (Cyclostomata), 13 gatunków płazów (Amphibia), 5 gatunków gadów
(Reptilia), 136 gatunków ptaków (Aves), 47 gatunków ssaków (Mammalia),
b) gatunki chronione i rzadkie: wśród bezkręgowców objętych ochroną prawną na
szczególną uwagę zasługują m. in.: zawijka pospolita (Aplexa hypnorum), krążałek
ostrokrawędzisty (Discus perspectivus), pachnica dębowa (Osmoderma eremita),
przejrzynka skalica (Nudaria mundana), paź żeglarz (Iphiclides podalirius). Wśród
kręgowców podlegających ochronie prawnej znajdują się m. in.: kręgouste (minóg
strumieniowy – Lampetra planeri); ryby (głowacz białopłetwy – Cottus gobio, lipień –
Thymallus thymallus); płazy (wszystkie gatunki pod ochroną); gady (wszystkie gatunki pod
ochroną), ptaki - 122 gatunki objęte ochroną ścisłą, z czego 21 dodatkowo ochroną czynną;
6 gatunków objętych ochroną częściową, 16 gatunków występuje w załączniku I Dyrektywy
Ptasiej, 10 gatunków zamieszczonych na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych
w Polsce; ssaki - 25 gatunków objętych ochroną ścisłą, z czego 16 wymaga dodatkowo
ochrony czynnej, 4 gatunki objęte ochroną częściową. Wszystkie gatunki znajdują się na
liście Światowej Unii Ochrony Przyrody IUCN. 7 gatunków ssaków znajduje się na Polskiej
Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce,
c) siedliska o szczególnym znaczeniu dla fauny: trzy ostoje fauny: ostoja numer 420 Ciechanowice, ostoja 426 - Miedzianka, 427e - Kowary. Tereny włączone do bazy CORINE,
ze względu na występowanie fauny o znaczeniu charakteryzującym obszar specjalnej
ochrony OSO (Dyrektywa Ptasia) lub specjalny obszar ochronny SOO (Dyrektywa
Habitatowa);
11) lasy:
a) struktura siedlisk: siedliska lasu mieszanego górskiego (ponad 48% pow.), siedliska boru
mieszanego górskiego (ponad 20% pow.), siedliska lasu górskiego (prawie 16% pow.).
Udziały powierzchniowe pozostałych siedlisk nie przekraczają 5 %,
b) drzewostany: blisko połowa drzewostanów czwartej i piątej klasy wieku (odpowiednio:
nieco poniżej 39% i nieco poniżej 26% powierzchni leśnej zalesionej). Znaczący udział
powierzchniowy (około 7%) drzewostanów w klasie odnowienia. Drzewostany tworzy
zasadniczo świerk (około 69%) przy współudziale brzozy (około 9%) i buka (6,6%). Trzeci
gatunek o liczącym się udziale to modrzew (6% powierzchni leśnej zalesionej). Pozostałe
gatunki panujące w drzewostanach to: jawor (niecałe 3%), dąb (2%), olcha czarna (ponad
2%), sosna (niecałe 2%) oraz jesion, jarzębina i daglezja (łącznie 1,5%). Przeważają
drzewostany jednopiętrowe (blisko 90% pow. leśnej zalesionej),
c) istniejące formy ochrony środowiska przyrodniczego: 12 pomników przyrody
(pojedyncze drzewa i grupy drzew: grupa 2 buków pospolitych Fagus sylvatica, wiąz górski
Ulmus glabra, buk pospolity). Dwa obszary Natura 2000 (PLH020037 Góry i Pogórze
Kaczawskie, PLH020011 Rudawy Janowickie). Dwa projektowane Specjalne Obszary
Ochrony Siedlisk Natura 2000 (Stawy Karpnickie PLH020075 i Trzcińskie Mokradła
PLH020105);
12) uwarunkowania kulturowe i krajobrazowe:
a) typy krajobrazu: krajobraz kulturowy terenów leśnych, terenów otwartych (rolnych),
stawów i osadnictwa wiejskiego,
b) charakterystyczne punkty widokowe: Duży Sokolik (623 m n.p.m.), Krzyżna Góra (654 m
n.p.m.), Starościńskie Skały (718 m n.p.m.), Mała Ostra, Hala Krzyżowa,
c) zasoby środowiska kulturowego: 72 stanowiska archeologiczne (w tym 20 dawnych
kopalń); 70 cennych zabytków architektury i budownictwa (kościoły, zespoły pałacowoparkowe, zamki, wille, wapienniki, obiekty uzdrowiskowe i sanatoryjne, kapliczki, krzyże
przydrożne, drogowskazy); 6 zabytkowych cmentarzy, 7 założeń parkowych. 40 obiektów
wpisanych do państwowego rejestru zabytków;
13) uwarunkowania społeczne i gospodarcze:
a) położenie administracyjne: województwo dolnośląskie, powiat jeleniogórski (gminy:
Janowice Wielkie, Mysłakowice, miasto: Kowary), powiat kamiennogórski (gminy:
Marciszów, Kamienna Góra (gmina i miasto)), powiat jaworski (gmina
Bolków),
b) położenie według podziałów leśnych: Nadleśnictwo Jawor (obr. leśny Bolków),
Nadleśnictwo Kamienna Góra (obr. leśny Kamienna Góra), Nadleśnictwo Śnieżka (obr. leśny
Kowary),
c) struktura użytkowania: lasy i grunty leśne (57%), użytki rolne (39%), tereny zabudowane i
zdegradowane (7%), wody powierzchniowe (1%),
d) struktura własnościowa: większość gruntów leśnych należy do Skarbu Państwa i jest
zarządzana przez PGL Lasy Państwowe (nadleśnictwa: Kamienna Góra, Śnieżka, Jawor).
Pozostała część gruntów stanowi własność osób fizycznych bądź prawnych. Wody terenu
Parku należą do Regionu Środkowej Odry, administrowanego przez Regionalny Zarząd
Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Faktyczny nadzór nad wodami tego terenu jest
prowadzony przez oddział RZGW - Zarząd Zlewni Bobru, Nysy Łużyckiej, Bystrzycy i Kaczawy
w Jeleniej Górze,
e) ludność: szacunkowa liczba ludności zamieszkująca teren Parku wynosi około 15 000
osób,
f) podmioty w poszczególnych sektorach gospodarki gmin tworzących otoczenie społecznogospodarcze Parku: rolnictwo (219), przetwórstwo przemysłowe (3), sektor wytwórczo –
zaopatrzeniowy (609), sektor kanalizacyjno – wodociągowy (10), budownictwo (605),
handel (1446), transportu i gospodarka magazynowa (243), usługi hotelarsko –
gastronomiczne (350), finanse i ubezpieczenia (1266), sektor nieruchomości (47),
działalność naukowa i techniczna (106), usługi administracyjne (272), usługi administracji
publicznej i społecznej (409),
g) turystyka: 146 km znakowanych szlaków pieszych, 125 km znakowanych szlaków
rowerowych, 13 km szlaków wodnych, 16 km ścieżek dydaktycznych,
h) sieć drogowa: drogi publiczne (krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne) – 175,3 km,
drogi niepubliczne (drogi leśne i polne).
§ 3. 1. Do podstawowych istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych dla walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych Parku należą:
1) zmiana rzeźby terenu towarzysząca realizacji inwestycji budowlanych i drogowych;
2) dewastacja otoczenia cennych obiektów geomorfologicznych na skutek wspinaczki,
nielegalnego składowania odpadów i eksploracji prowadzonej przez poszukiwaczy
minerałów;
3) degradacja walorów przyrodniczych i krajobrazowych na skutek eksploatacji surowców
mineralnych;
4) regulacja koryt cieków wodnych;
5) obniżenie poziomu wód gruntowych poprzez odprowadzanie wody systemem rowów
odwadniających;
6) przeeksploatowanie zasobów wód podziemnych;
7) wypłycanie i zarastanie zbiorników;
8) zanieczyszczenie zasobów wodnych;
9) zmiana stosunków wodnych;
10) erozja i degradacja gleb w wyniku stosowania w rolnictwie chemicznych środków ochrony
roślin;
11) zanik lub degradacja stref ekotonowych;
12) zmniejszenie bioróżnorodności ekosystemów leśnych;
13) eutrofizacja siedlisk;
14) sukcesja wtórna roślinności krzewiastej i drzewiastej;
15) zaniechanie ekstensywnego użytkowania łąkarskiego;
16) zanikanie tradycyjnego, mozaikowego krajobrazu rolniczego na skutek zmian w strukturze
i sposobie użytkowania gruntów;
17) ograniczenie powierzchni terenów otwartych w wyniku presji systemu osadniczego;
18) dewastacja krajobrazu otwartego przez nowo powstające elementy infrastruktury
technicznej;
19) zniekształcanie historycznie ukształtowanego krajobrazu osadniczego w wyniku rozwoju
współczesnych form zabudowy;
20) przerwanie powiązań widokowych w wyniku zarastania, zabudowy i wprowadzania do
krajobrazu elementów dysharmonijnych;
21) utrata walorów obiektów zabytkowych na skutek przebudowy lub rozbudowy;
22) niszczenie lub rozpad obiektów zabytkowych w wyniku braku opieki;
23) zanikanie tradycji niematerialnej na skutek przemian cywilizacyjnych i przerwania ciągłości
przekazu ustnego.
2. Pełny wykaz zidentyfikowanych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz sposoby ich
eliminacji lub ograniczenia zawiera Załącznik nr 2.
§ 4.1 W celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych dla
wybranych, cechujących się znaczną jednorodnością przyrodniczo-krajobrazową fragmentów
Parku, wyznacza się cztery strefy funkcjonalne – w ujęciu wielkoprzestrzennym obejmujące duże
obszary Parku:
1) F1 – strefa obejmująca zwarte kompleksy lasów niezależnie od rodzaju własności;
2) F2 – strefa obejmująca tereny pozostające w użytkowaniu rolnym (pola, łąki, pastwiska);
nieużytki rolne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne oraz tereny rozproszonej zabudowy
(samotnie i wsie samotnicze obejmujące izolowane pojedyncze zabudowania lub grupy 2-5
zabudowań położonych względem siebie w odległości nie większej niż 100 m, przysiółki w
postaci zwartych zespołów zabudowy);
3) F3 – strefa obejmująca obszary zwartej zabudowy wiejskiej w granicach Parku;
4) F4 – strefa krajobrazu zdegradowanego, obejmująca obszar obecnego i dawnego
wydobycia surowców mineralnych w kamieniołomach w Rędzinach, Karpnikach, Janowicach
Wielkich i w Wieściszowicach.
2. Zasięg stref funkcjonalnych przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań
ochronnych w Załączniku nr 7.
3. Zakres ustaleń dla poszczególnych stref funkcjonalnych zawiera Załącznik nr 3.
§ 5.1. W oparciu o wyniki inwentaryzacji i waloryzacji zasobów środowiska przyrodniczego,
krajobrazowego i kulturowego, oraz stwierdzonych tendencji w zakresie zagospodarowania
przestrzennego i użytkowania terenu, na terenie Parku wyznacza się następujące obszary realizacji
działań ochronnych:
1) obszar ochrony zasobów przyrody nieożywionej, wód i gleb (O1);
2) obszar ochrony ekosystemów leśnych (O2);
3) obszar ochrony ekosystemów nieleśnych (O3);
4) obszar ochrony ekosystemów wodnych (O4);
5) obszar ochrony walorów krajobrazowych i kulturowych (O5).
2. Zasięg obszarów działań ochronnych przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych w Załączniku nr 7.
3. Zakres działań ochronnych dla poszczególnych obszarów zawiera Załącznik nr 4.
§ 6. 1. Na terenie Parku priorytetem są prace związane z realizacją ustawowych zadań
Służby Parku Krajobrazowego, do których należą:
1) inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych, stanowisk roślin, zwierząt i grzybów objętych
ochroną gatunkową oraz ich siedlisk, a także zasługujących na ochronę tworów i składników
przyrody nieożywionej;
2) identyfikacja i ocena istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych
Parku oraz wnioskowanie o podejmowanie działań mających na celu eliminowanie lub
ograniczanie tych zagrożeń i ich skutków, a także innych działań w celu poprawy
funkcjonowania i ochrony parku krajobrazowego;
3) gromadzenie dokumentacji dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych, kulturowych i
etnograficznych;
4) realizacja zadań związanych z ochroną innych form ochrony przyrody w granicach Parku;
5) informowanie o przepisach o ochronie przyrody osób przebywających na obszarach
podlegających ochronie oraz w miejscach, w których znajdują się twory i składniki przyrody
objęte formami ochrony przyrody;
6) prowadzenie edukacji przyrodniczej w szkołach i wśród miejscowego społeczeństwa, a
także promowanie wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych i turystycznych
Parku;
7) współpraca z samorządami, zarządcami obszarów Parku, organizacjami ekologicznymi i z
innymi podmiotami, mającymi związek z ochroną Parku.
2. Szczegółowy zakres prac związanych z ochroną walorów przyrodniczych, kulturowych i
krajobrazowych w poszczególnych obszarach działań ochronnych został zamieszczony w Załączniku
nr 4.
§ 7. 1. Wprowadza się zasady udostępniania Parku dla celów naukowych, edukacyjnych,
turystycznych i rekreacyjnych w brzmieniu ust. 2-13.
2. Naukowe, edukacyjne, turystyczne i rekreacyjne udostępnienie obszaru Parku musi być
podporządkowane realizacji celów, dla których Park został utworzony.
3. Działania z zakresu badań naukowych, edukacji, turystyki i rekreacji powinny być
realizowane przede wszystkim przez wyspecjalizowane instytucje i organizacje.
4. Dla celów naukowo-badawczych udostępnia się cały obszar Parku z wyłączeniem form
ochrony przyrody wymagających osobnych zezwoleń.
5. Jako priorytetowe należy traktować prace naukowo-badawcze prowadzone w związku z
realizacją przyjętych celów ochrony Parku oraz zlokalizowanych na jego obszarze, istniejących i
projektowanych form ochrony przyrody, w tym:
1) badania dotyczące genezy form geologicznych i geomorfologicznych;
2) badania struktur i zasobności oraz stanu zanieczyszczeń gleb;
3) badania zasobów wód powierzchniowych i ich jakości;
4) badania szczegółowe wytypowanych do ochrony zbiorowisk roślinnych i wybranych
stanowisk fauny;
5) badania archeologiczne i etnograficzne;
6) badania ruchu turystycznego i jego preferencji, w nawiązaniu do promowanych form
rozwoju turystyki na terenie Parku.
6. Dla celów edukacyjnych związanych z popularyzacją walorów i celów ochrony Parku oraz
kształtowaniem świadomości społeczności lokalnych i turystów udostępnia się cały obszar Parku, z
zastrzeżeniem uregulowań ujętych w ust. 7.
7. Udostępnienie obszaru Parku dla celów edukacyjnych polega na:
1) utrzymaniu istniejących i budowie nowych ścieżek dydaktycznych, punktów i przystanków
edukacyjnych oraz umieszczaniu tablic informacyjnych na obszarze całego Parku;
2) tworzeniu i organizowaniu nowych ośrodków edukacji ekologicznej;
3) świadczeniu przez wyspecjalizowane służby i instytucje usług przewodnickich w zakresie
uprawiania turystyki przyrodniczej i kulturowej;
4) organizowaniu zajęć kameralnych (w tym laboratoryjnych, audiowizualnych) związanych z
edukacją przyrodniczą oraz organizowaniu zajęć terenowych w oparciu o ścieżki edukacyjne
i szlaki turystyczne;
5) podejmowaniu działań mających na celu podnoszenie świadomości społeczeństwa w
zakresie ochrony przyrody i środowiska.
8. Ścieżki edukacyjne na terenie Parku:
1) ścieżka edukacyjna Marciszów - Kamienna Góra (ok. 11km, kolor zielony);
2) ścieżka edukacyjna w dolinie Janówki (ok. 5km).
9. Dla celów turystycznych i rekreacyjnych udostępnia się obszar całego Parku, zgodnie z
następującymi zasadami:
1) ekstensywne zagospodarowanie turystyczne (szlaki turystyczne, rowerowe, konne, ścieżki
dydaktyczne i spacerowe) realizowane jest na obszarze całego Parku;
2) lokalizacja urządzeń obsługi ruchu turystycznego (tzw. mała architektura turystyczna,
tablice informacyjne) realizowana może być na terenie całego Parku przez właściwe dla tych
zadań podmioty.
10. Piesze szlaki turystyczne wyznaczone na terenie Parku:
1) Główny Szlak Sudecki (fragment, 19,4 km, czerwony);
2) Międzynarodowy Szlak Pieszy E-3 (fragment, 23 km, niebieski);
3) Szlak Zamków Piastowskich (fragment, 15 km, zielony);
4) szlak pieszy Ciechanowice - Wieściszowice (3,2 km; niebieski);
5) szlak pieszy Czarnów - Strużnickie Skały (7,5 Km; żółty);
6) szlak pieszy Husyckie Skały - Krzyżna Góra (654) (400m; czarny);
7) szlak pieszy Karpniki - Kowary (7,5 km; niebieski);
8) szlak pieszy Marciszów - Kowary (17,4 km; zielony);
9) szlak pieszy Mysłakowice - Karpniki (7km; zielony);
10) szlak pieszy Pisarzowice - Leszczyniec (6km; czarny);
11) szlak pieszy Przełęcz Kowarska (725) - Trzcińsko PKP (17 km; żółty);
12) szlak pieszy Raszów - Ciechanowice (20 km; żółty);
13) szlak pieszy Skalne Bramy - zamek Bolczów (0,8 km; czarny);
14) szlak pieszy Szwajcarka - Duży Sokolik (623) (1,5 km; czarny).
11. Szlaki rowerowe wyznaczone na terenie Parku:
1) Rowerowa Obwodnica Jeleniej Góry (fragment, 20 km, zielony);
2) Rowerowa Obwodnica Rudaw (40,8km; żółty);
3) szlak rowerowy Ciechanowice - Raszów (8,2km; czerwony);
4) szlak rowerowy Łomnica - Droga Królewska (2,8km; czerwony);
5) szlak rowerowy Przeł. Kowarska (725) - Kowary (9,6km; niebieski);
6) szlak rowerowy Przeł. Kowarska (725) - Pisarzowice (12,3km; zielony);
7) szlak rowerowy w Masywie Wielkiej Kopy (11,2km; niebieski);
8) szlak rowerowy Wojanów - Karpniki (4,8 km; czarny);
9) szlak rowerowy Wojanów-Ciechanowice (ER-6; 15,5km, czerwony).
12. Szlaki kajakowe na terenie Parku:
1) szlak kajakowy rzeki Bóbr (fragment, 12,7km).
13. Dopuszcza się jako obszary wspinaczki skałkowej, bulderingu i linowych technik
taternictwa jaskiniowego: Góry Sokole, Krzyżna Góra, Husyckie Skały, Janowickie Garby, Janowicki
Grzbiet, Dolina Janówki, Zamkowy Grzbiet, Grupa Skalnego Mostu, Skała Piec, Skalne Bramy, Grupa
skalna Fajki, Grupa Stróżnickiego Mnicha, Grupa Skalnika i inne mniej wybitne formacje
historycznie i kulturowo wzmiankowane jako obiekty wspinaczki skalnej i pochodnych – za zgodą
zarządcy terenu oraz z wyłączeniem miejsc występowania gatunków zwierząt, roślin i grzybów
objętych ochroną a także siedlisk podlegających ochronie.
§ 8. W celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych dla obszaru całego Parku
proponuje się następujące ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego oraz planów zagospodarowania przestrzennego gmin:
1) uwzględnienie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego działań
ochronnych proponowanych w obszarach O1 – O5;
2) likwidacja niskich źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez:
a) modernizację lub przebudowę istniejących kotłowni i oparcie systemów grzewczych o
paliwa niskoemisyjne,
b) wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii, ze szczególnym uwzględnieniem
energii słonecznej;
3) poprawa stanu czystości wód i uporządkowanie gospodarki ściekowej poprzez:
a) zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i gleby,
b) objęcie jak największej części Parku systemami kanalizacji z odprowadzaniem ścieków do
wysoko sprawnych oczyszczalni,
c) do czasu realizacji kanalizacji zbiorczej dla zabudowy rozproszonej - wprowadzenie
wymogu gromadzenia ścieków w szczelnych zbiornikach wybieralnych z obowiązkiem
systematycznego wywozu ścieków na oczyszczalnię lub budowy indywidualnych
(grupowych) oczyszczalni ścieków,
d) odprowadzanie wód opadowych z terenów zwartej zabudowy i terenów
komunikacyjnych po uprzednim podczyszczeniu zgodnie z warunkami określonymi w
przepisach szczególnych;
4) uporządkowanie gospodarki odpadami poprzez:
a) likwidację dzikich wysypisk śmieci, stanowiących zagrożenie dla środowiska,
b) składowanie odpadów przemysłowych oraz lokalizację złomowisk poza obszarem Parku,
c) racjonalizację gospodarki odpadami z uwzględnieniem odzysku, wykorzystania i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz
powiązanie z systemami gospodarki odpadowej przyjętymi w danej gminie;
5) niedopuszczanie do wypełniania wykopów pochodzenia antropogenicznego (wyrobiska,
sztolnie, studnie) przy użyciu odpadów z wyjątkiem materiałów autochtonicznych (innych
niż niebezpieczne) takich, jak: skruszone skały, odpadowe piaski i iły, grunt i kamienie, gleba
i kamienie, grunt z wykopów i pogłębiania, żwir;
6) zachowanie i ochrona korytarzy ekologicznych w celu umożliwienia migracji roślin i
zwierząt, poprzez:
a) ograniczenie budowy ogrodzeń, ciągów infrastruktury technicznej i komunikacyjnej (w
zakresie dróg powiatowych i wojewódzkich) tworzących bariery ekologiczne bez rozwiązań
umożliwiających ich przekraczanie,
b) wprowadzanie maksymalnie dużej powierzchni biologicznie czynnej;
7) zachowanie istniejących cieków wodnych wraz z ich obudową biologiczną (ograniczenie
usuwania zadrzewień przywodnych poza zabiegami pielęgnacyjnymi i innymi określonymi w
przepisach szczególnych);
8) ograniczenie możliwości zmian w użytkowaniu rolnym i leśnym oraz przekwalifikowaniu
gruntów rolnych i leśnych na budowlane;
9) zachowanie walorów krajobrazowych związanych z terenami otwartymi poprzez
ograniczanie rozproszenia zabudowy w otwartym krajobrazie, szczególnie w miejscach
eksponowanych widokowo, za wyjątkiem siedlisk dla nowo tworzonych gospodarstw
rolnych;
10) utrzymanie istniejących zadrzewień śródpolnych z możliwością ich powiększenia;
11) przeciwdziałanie dewastacji krajobrazu przez elementy nowo projektowanej
infrastruktury technicznej, unikanie lokalizacji elementów i obiektów infrastruktury
technicznej w miejscach szczególnie eksponowanych krajobrazowo; w przypadku już
istniejących elementów infrastruktury technicznej - ograniczania ich wpływu na walory
krajobrazowe poprzez kablowanie linii elektroenergetycznych oraz maskowanie zielenią;
12) w przypadku elementów infrastruktury technicznej stanowiących dominanty (np. maszty
przekaźnikowe) - lokalizowanie ich poza obszarem Parku; w stosunku do już istniejących
kumulacja nadajników kilku operatorów na jednym maszcie;
13) zachowanie sylwet poszczególnych miejscowości, ograniczenie wznoszenia nowych
obiektów o charakterze dominant dysharmonijnych;
14) ochrona istniejących zabytkowych układów przestrzennych miejscowości z zachowanymi
obiektami i zespołami zabudowy zabytkowej i rozwój układów przestrzennych na zasadzie
uzupełnień i kontynuacji;
15) inwentaryzacja i ochrona budownictwa regionalnego, objęcie najcenniejszych obiektów
ochroną konserwatorską;
16) wznoszenie nowych obiektów, przebudowa i modernizacja istniejących w nawiązaniu do
form tradycyjnych na tym terenie pod względem formy, neutralnej kolorystyki i gabarytów
(w nawiązaniu do obiektów sąsiadujących); staranne wkomponowanie obiektów w
krajobraz. Ochrona krajobrazu miejscowości: Bukowiec, Czarnów, Janowice Wielkie (w
części położonej w granicach Parku), Karpniki, Miedzianka, Pisarzowice (w części położonej
w granicach Parku), Rędziny, Strużnica, Trzcińsko, Wojanów (w części położonej w granicach
Parku), Wieściszowice, Wojków poprzez wprowadzenie do studiów uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego zapisów określających następujące cechy architektoniczne nowo
wznoszonych budynków:
a) ograniczenie wysokości budynków mieszkalnych do 1 kondygnacji z mieszkalnym
poddaszem,
b) stosowanie dachów symetrycznych dwuspadowych, o spadku połaci powyżej 40 stopni
lub od 30 stopni, gdy w sąsiedztwie występuje zabudowa w stylu tyrolskim,
c) zakaz budowy obiektów z dachami płaskimi lub asymetrycznymi,
d) preferowanie wykończenia pokryć dachowych: ceramiczne lub naśladujące dachówkę, w
kolorach od czerwieni do brązów, zakaz stosowania kolorów: niebieskiego, zielonego,
żółtego,
e) wykańczanie ścian za pomocą miejscowych materiałów naturalnych: drewna, kamienia
naturalnego lub tynków mineralnych, zakaz stosowania paneli (sidingu),
f) preferowanie budynków o prostych, symetrycznych bryłach;
17) W pozostałych miejscowościach na terenie Parku zabudowa nie powinna przekraczać 2
kondygnacji z mieszkalnym poddaszem;
18) Na terenie całego Parku należy unikać zagęszczania zabudowy w strefach zabudowy
rozproszonej oraz wprowadzania zabudowy siedliskowej na terenach rolniczych;
19) Prowadzenie racjonalnej gospodarki zasobami złóż mineralnych i prowadzenie
sukcesywnej rekultywacji terenu wyrobisk zgodnie z kierunkiem rekultywacji;
20) Rozwój funkcji turystycznej, wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i walorów krajobrazu
jako atrakcji turystycznych stymulujących rozwój gospodarczy poszczególnych miejscowości
i gmin;
21) Ochrona i zagospodarowanie punktów widokowych, ochrona i kształtowanie ciągów i osi
widokowych z jednoczesnym ograniczeniem nieprzewidzianych zalesień stanowiących
bariery przestrzenne w tych miejscach;
22) Przy realizacji nowych elementów zagospodarowania związanego z turystyką oraz przy
przebudowie, modernizacji czy rozbudowie elementów istniejących (punkty widokowe,
miejsca odpoczynku turystów, przystanki itp.), nawiązywanie do tradycyjnych form i
materiałów.
§ 9.1. W celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych dla obszaru całego Parku
proponuje się następujące ustalenia do planu zagospodarowania przestrzennego województwa
dolnośląskiego:
1) w planie zagospodarowania przestrzennego należy uwzględnić istniejące formy ochrony
przyrody: Rudawski Park Krajobrazowy, obszar Natura 2000 PLH020011 Rudawy Janowickie
i obszar Natura 2000 PLH020037 Góry i Pogórze Kaczawskie;
2) dla obszarów tych należy wyznaczyć odpowiednie funkcje zgodnie z celami ochrony RPK.
Funkcją podstawową ma być ochrona walorów środowiska przyrodniczego, kulturowego i
krajobrazu. Funkcje uzupełniające: naukowa, edukacyjna i gospodarcza, związana z
działalnością Parku, mieszkalnictwo z usługami podstawowymi oraz funkcje turystyczno –
rekreacyjne.
2. Wśród celów i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w
RPK powinny się znaleźć:
1) likwidacja niskich źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez:
a) modernizację lub przebudowę istniejących kotłowni i oparcie systemów grzewczych o
paliwa niskoemisyjne,
b) wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii, ze szczególnym uwzględnieniem
energii słonecznej;
2) Poprawa stanu czystości wód i uporządkowanie gospodarki ściekowej poprzez:
a) zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i gleby,
b) objęcie jak największej części Parku systemami kanalizacji z odprowadzaniem ścieków do
wysoko sprawnych oczyszczalni ścieków,
c) do czasu realizacji kanalizacji zbiorczej dla zabudowy rozproszonej - wprowadzenie
wymogu gromadzenia ścieków w szczelnych zbiornikach wybieralnych z obowiązkiem
systematycznego wywozu ścieków na oczyszczalnię lub budowy indywidualnych
(grupowych) oczyszczalni ścieków,
d) odprowadzanie wód opadowych z terenów zwartej zabudowy i terenów
komunikacyjnych po uprzednim podczyszczeniu zgodnie z warunkami określonymi w
przepisach szczególnych;
3) uporządkowanie gospodarki odpadami poprzez:
a) likwidację dzikich wysypisk śmieci, stanowiących zagrożenie dla środowiska,
b) składowanie odpadów przemysłowych oraz lokalizację złomowisk poza obszarem Parku,
c) racjonalizację gospodarki odpadami z uwzględnieniem odzysku, wykorzystania i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz
powiązanie z systemami gospodarki odpadowej przyjętymi w danej gminie;
4) zachowanie i ochrona korytarzy ekologicznych w celu umożliwienia migracji roślin i
zwierząt;
5) zachowanie istniejących cieków wodnych wraz z ich obudową biologiczną (ograniczenie
usuwania zadrzewień przywodnych poza zabiegami pielęgnacyjnymi i innymi określonymi w
przepisach szczególnych);
6) zachowanie walorów krajobrazowych związanych z terenami otwartymi poprzez
ograniczanie rozproszenia zabudowy w otwartym krajobrazie, szczególnie w miejscach
eksponowanych widokowo, za wyjątkiem siedlisk dla nowo tworzonych gospodarstw
rolnych;
7) przeciwdziałanie dewastacji krajobrazu przez elementy nowo projektowanej infrastruktury
technicznej, unikanie lokalizacji elementów i obiektów infrastruktury technicznej w
miejscach szczególnie eksponowanych krajobrazowo; w przypadku już istniejących
elementów infrastruktury technicznej - ograniczania ich wpływu na walory krajobrazowe
poprzez kablowanie linii elektroenergetycznych oraz maskowanie zielenią;
8) zachowanie sylwet poszczególnych miejscowości, ograniczenie wznoszenia nowych
obiektów o charakterze dominant dysharmonijnych;
9) ochrona istniejących zabytkowych układów przestrzennych miejscowości z zachowanymi
obiektami i zespołami zabudowy zabytkowej i rozwój układów przestrzennych na zasadzie
uzupełnień i kontynuacji;
10) inwentaryzacja i ochrona budownictwa regionalnego, objęcie najcenniejszych obiektów
ochroną konserwatorską;
11) wznoszenie nowych obiektów, przebudowa i modernizacja istniejących w nawiązaniu do
form tradycyjnych na tym terenie pod względem formy, neutralnej kolorystyki i gabarytów
(w nawiązaniu do obiektów sąsiadujących); staranne wkomponowanie obiektów w
krajobraz;
12) prowadzenie racjonalnej gospodarki zasobami złóż mineralnych i prowadzenie
sukcesywnej rekultywacji terenu wyrobisk zgodnie z kierunkiem rekultywacji;
13) rozwój funkcji turystycznej, wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i walorów krajobrazu
jako atrakcji turystycznych stymulujących rozwój gospodarczy poszczególnych miejscowości
i gmin;
14) ochrona i zagospodarowanie punktów widokowych, ochrona i kształtowanie ciągów i osi
widokowych z jednoczesnym ograniczeniem nieprzewidzianych zalesień stanowiących
bariery przestrzenne w tych miejscach.