Wystąpienie Prezesa Honorowego PTE prof. Zdzisława Sadowskiego
advertisement
Prof. dr hab. Zdzisław L. Sadowski Prezes honorowy Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Warszawa, 25 listopada 2015 r. Pan Dr Jarosław Marczak Prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddziału w Łodzi ‘ Szanowny Kolego Prezesie, Bardzo serdecznie dziękuję Panu, jak również Pani Profesor Małgorzacie Burchard-Dziubińskiej, za zaproszenie do udziału w zbliżającej się Konferencji Historycznej, która ma upamiętnić najważniejsze wydarzenie w dziejach naszego Towarzystwa. Miałem szczery zamiar w niej uczestniczyć i aż do wczoraj sądziłem, że będzie to możliwe. Niestety jednak wiek stwarza swoje ograniczenia i dziś z wielkim żalem muszę zrezygnować z osobistego stawiennictwa. Chciałbym jednak być obecny duchem, załączam więc krótki tekst w miejsce mego planowanego wystąpienia, z uprzejmą prośbą o jego odczytanie, jeśli uznają to Państwo za możliwe. Proszę przyjąć serdeczne życzenia udanej Konferencji oraz dalszej pomyślnej aktywności dobrze zasłużonego Łódzkiego Oddziału PTE, a także osobistego zadowolenia dla Pana i Pani Profesor Burchard-Dziubińskiej. Z koleżeńskim pozdrowieniem Zdzisław Sadowski WYSTĄPIENIE NA KONFERENCJI HISTORYCZNEJ W ŁODZI, 27.11.2015 Listopad 1945 roku zapisał się w historii polskiej społeczności ekonomicznej wielkim wydarzeniem. Spotkali się w Łodzi trzej koryfeusze polskiej nauki ekonomii Adam Krzyżanowski z Krakowa, Edward Lipiński z Warszawy i Edward Taylor z Poznania i w asyście najbliższych współpracowników podjęli postanowienie o utworzeniu pierwszego w historii ogólnopolskiego zrzeszenia ekonomistów. W tym spotkaniu zabrakło już Lwowa, który w latach przedwojennych był bardzo aktywnym i ważnym ośrodkiem polskiej myśli ekonomicznej pod przewodnictwem Profesora Leopolda Caro. Ale Lwów znalazł się już poza granicami Polski, a profesora Caro nie było już na świecie. Zjazd łódzki uczcił jednak bardzo świadomie i trwale dorobek Lwowa, nadając nowo powstającemu stowarzyszeniu nazwę dawnej lwowskiej organizacji ekonomistów: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Był to czas trudny, Wprawdzie Polska została wyzwolona ze strasznej okupacji niemieckiej, ale trwała szczególna wojna domowa, torująca drogę reżimowi narzucanemu przez ZSRR. Rząd przystąpił jednak energicznie do działania, uruchamiając intensywną pracę w ramach Trzyletniego Planu Odbudowy i Rozwoju. Włączyło się do niej od razu wielu najlepszych działaczy nowego PTE. Choć zostałem właśnie absolwentem SGH, nie mogłem w niczym wziąć udziału, ani nawet dowiedzieć się o tworzeniu PTE, bo w tym samym listopadzie 1945 zostałem aresztowany i osadzony w więzieniu, z którego wyszedłem dopiero po procesie, obciążony wyrokiem sądu wojskowego. Dopiero wtedy zapisałem się do PTE. Na czele nowego PTE stanął wybrany jednomyślnie Profesor Edward Lipiński, jedna z największych postaci polskiej ekonomii. Wybitnym autorytetem stał się już przed wojną, a utrwalił tę pozycję swą działalnością w okresie okupacji, kiedy zdołał uruchomić konspiracyjną i prowadzić przez kilka SGH, nazywaną wówczas lat pod powszechnie fałszywym Szkołą pozorem Lipińskiego. W latach nocy okupacyjnej dało to sporej grupie młodzieży możliwość przynajmniej częściowego odbycia wyższych studiów ekonomicznych wbrew istniejącym zakazom. Lipiński był prezesem PTE przez 20 lat. Dbał o tzw. apolityczność naszej organizacji, co wtedy oznaczało niepodporządkowywanie się obowiązującej ideologii marksizmu-leninizmu. Choć sam był członkiem rządzącej partii, bo znalazł się w niej jako członek PPS w wyniku tzw. Kongresu zjednoczeniowego, to jednak toczył z nią nieustanne boje. Był bowiem prawdziwym socjaldemokratą i nie miał nic wspólnego z ideologią pochodzenia sowieckiego. To też w końcu, na zjeździe PTE w roku 1965, władze rządzącej partii nie pozwoliły już go wybrać na kolejną kadencję. W proteście zjazd mianował Lipińskiego prezesem honorowym, a na prezesa wybrano Oskara Langego. Był on jednak już ciężko chory i wkrótce zmarł. Po jego śmierci prezesem został Józef Pajestka, po czym w burzliwym roku 1981 wybrany został na to stanowisko Tomasz Afeltowicz z Wrocławia. W roku 1985 funkcję prezesa objął Zdzisław Sadowski, który wprowadził zasadę wybierania prezesa nie przez Zarząd, lecz przez kolejne Zjazdy PTE, zwoływane wtedy co 4 lata. Po 20 latach funkcję tę przekazał wybranej przez Zjazd roku 2005 pani Profesor Elżbiecie Mączyńskiej Lata 1980-te był to już okres nasilającego się dążenia do zmiany ustrojowej. Dał temu początek ruch Solidarności, narodzony w roku 1981. PTE zaangażowało się silnie w prace nad przygotowywaniem koncepcji wielkiej reformy systemu gospodarczego, polegającej na jego urynkowieniu, a następnie na stopniowym jej wprowadzaniu w życie. Po przełomie politycznym likwidującym PRL nastawiliśmy się na wspieranie procesów transformacji systemowej, która przy wielu trudnościach, błędach i wysokich kosztach społecznych uwieńczona została sukcesem. W latach 1990 zespoły autorskie PTE przygotowywały kolejne ekspertyzy i memoriały, w tym w ramach aktywnego Porozumienia Pięciu z Naczelną Organizacją Techniczną, Towarzystwem Naukowej Organizacji i Kierownictwa, Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce i Zrzeszeniem Prawników Polskich. Zorganizowany przez PTE w styczniu 2001 Kongres Ekonomistów Polskich przyniósł szeroką ocenę wydarzeń i procesów przemiany systemowej oraz propozycji dalszych działań. Były to jednak również lata wielkich zmian w gospodarce światowej. Zamęt wywołany przez kryzysy naftowe lat 1970 doprowadził do szerokiego przyjęcia się doktryny neoliberalizmu, opartej na fundamentalizmie rynkowym. Rządy tej doktryny utorowały drogę zasadniczym zmianom w sposobie działania systemu gospodarki rynkowej. Nastąpiło upowszechnienie komercjalizacji życia społecznego oraz finansyzacja gospodarki czyli uzyskanie dominacji przez rynki finansowe. W roku 2008 wybuchł potężny i długotrwały kryzys finansowy i gospodarczy, który zmienił oblicze świata i nadał nową treść gospodarce rynkowej, a zatem i nauce ekonomii. Powstały więc nowe wielkie wyzwania dla ekonomistów. Z uznaniem i dumą patrzę na obecną wielokierunkową aktywność naszego Towarzystwa, ale myślę, że mamy coraz więcej do zrobienia. Stoimy wobec szybko narastających wad współczesnego kapitalizmu, wśród których na czoło wysunęły się obecnie wielkie i wciąż rosnące nierówności podziału. Powstała rozszerzająca się na świecie atmosfera napięcia wojennego. Obecny sposób działania systemu rynkowego wyzwolił tendencję do autodestrukcji, dla której trzeba znaleźć metodę skutecznego przeciwdziałania. W Polsce musimy zadbać o racjonalność naszego własnego rozwoju, poważnie zagrożoną ponurymi żartami, takimi jak idea przywrócenia wieku emerytalnego w sytuacji, gdy za lat 30, a więc wkrótce po zakończeniu przewidzianego prawem procesu dochodzenia do wydłużonego wieku emerytalnego, liczba osób w wieku ponad 65 lat może osiągnąć połowę ludności kraju. PTE jest to jedna z ważnych organizacji pozarządowych, które powinny szukać sposobu skutecznego przeciwstawienia się takim pomysłom. Życzę naszemu Towarzystwu i nam wszystkim pełnego powodzenia w tym trudzie. Zdzisław Sadowski Prof. dr hab. Zdzisław L. Sadowski Prezes honorowy Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Warszawa, 25 listopada 2015 r. Pan Dr Jarosław Marczak Prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddziału w Łodzi ‘ Szanowny Kolego Prezesie, Bardzo serdecznie dziękuję Panu, jak również Pani Profesor Małgorzacie Burchard-Dziubińskiej, - za zaproszenie do udziału w zbliżającej się Konferencji Historycznej, która ma upamiętnić najważniejsze wydarzenie w dziejach naszego Towarzystwa. Miałem szczery zamiar w niej uczestniczyć i aż do wczoraj sądziłem, że będzie to możliwe. ograniczenia i stawiennictwa. dziś z wielkim Niestety jednak wiek stwarza swoje żalem muszę zrezygnować z osobistego Chciałbym jednak być obecny duchem, załączam więc krótki tekst w miejsce mego planowanego wystąpienia, z uprzejmą prośbą o jego odczytanie, jeśli uznają to Państwo za możliwe. Proszę przyjąć serdeczne życzenia udanej Konferencji oraz dalszej pomyślnej aktywności dobrze zasłużonego Łódzkiego Oddziału PTE, a także osobistego zadowolenia dla Pana i Pani Profesor Burchard-Dziubińskiej. Z koleżeńskim pozdrowieniem Zdzisław Sadowski
