Hipotermia Niniejsza broszura opisuje zagadnienia dotyczące hipotermii: jej przyczyny wtórne, objawy kliniczne, sposób postępowania przedszpitalnego. Zawarte informacje oparte są o materiały udostępnione przez Centrum Leczenia Hipotermii Głębokiej z Krakowa. Lata badań zaowocowały opracowaniem przez Centrum algorytmów postępowania, a efekty leczenia hipotermii są niezwykle obiecujące. Proponowany przez Paramedica Polska sprzęt medyczny, dedykowany do leczenia hipotermii, jest rozwiązaniem najczęściej stosowanym przez specjalistyczne służby ratownictwa cywilnego, jak i wojskowego, sprawdzając się nawet w najtrudniejszych warunkach terenowych i klimatycznych. wstęp Stałocieplny organizm człowieka jest zdolny przystosować się do różnych, często skrajnych, warunków otoczenia, co wynika z dynamicznej równowagi między wytwarzaniem a oddawaniem ciepła. Mechanizmami wytwarzania ciepła są podstawowa przemiana materii, dreszcze i wysiłek fizyczny, a jego utraty poprzez: • Parowanie • Przewodzenie • Promieniowanie • Konwekcja W normalnych warunkach człowiek traci 85% ciepła przez skórę i 10% za pośrednictwem dróg oddechowych. Szacunkowo, w warunkach testowych, w neutralnym termicznie środowisku (25 °C, bez ruchu powietrza) utrata ciepła u nagiego człowieka następuje: 1. przez promieniowanie 45 – 60% 2. parowanie 20 – 25% 3. przewodnictwo i konwekcja 20 – 40% Jakkolwiek oczywistym i znanym faktem jest, że czynnikiem wywołującym hipotermię jest zimno oraz niekorzystny, ujemny bilans cieplny organizmu wystawionego na działanie niskich temperatur (hipotermia przypadkowa/pierwotna), to pojęcie hipotermii wtórnej (w tym pourazowej) jest mniej rozpowszechnione, a wziąwszy pod uwagę rozległość przyczyn, mogących ją wywołać oraz jej konsekwencje, warta jest upowszechnienia: Przyczyny wtórnej hipotermii (według Brown1 i Danzl2): mechanizm upośledzenie termoregulacji przyczyna przyczyny centralne – incydent naczyniowy mózgu, uraz mózgu, dysfunkcja podwzgórza, dysfunkcja metaboliczna, choroba nowotworowa, choroba Parkinsona, efekt działania leków lub toksyn, anorexia nervosa przyczyny obwodowe – przerwanie rdzenia, neuropatie, upośledzona termogeneza przyczyny endokrynologiczne/metaboliczne – niewydolność tarczycy, niewydolność nadnerczy, niewydolność szyszynki, kwasica mleczanowa, cukrzycowa lub alkoholowa kwasica ketonowa niedobory energetyczne – skrajny wysiłek fizyczny, hipoglikemia, niedożywienie zwiększenie utraty ciepła choroby skóry – oparzenia, choroby pęcherzowe, uszkodzenia polekowe/toksyczne przyczyny jatrogenne – infuzje dożylne, krążenie pozaustrojowe (CVVH) inne – wyniszczenie nowotworowe, ciężka niewydolność krążenia i/lub oddechowa, ciężkie zakażenia, ciężki uraz, wstrząs „Hipotermia może być diagnozowana rzadziej niż występuje w rzeczywistości, zwłaszcza w krajach klimatu umiarkowanego. U osób ze sprawną termoregulacją hipotermia może się rozwinąć w wyniku narażenia na niską temperaturę, szczególnie przy deszczowej i wietrznej pogodzie, u osób unieruchomionych oraz w wyniku zanurzenia w zimnej wodzie. W przypadku osób z upośledzonym mechanizmem termoregulacji (np. osoby starsze, małe dzieci) hipotermia może wystąpić nawet w niezbyt chłodnym otoczeniu. Ryzyko wystąpienia hipotermii wzrasta również w wyniku spożycia leków, alkoholu, wyczerpania, choroby, urazu oraz u osób zaniedbanych, zwłaszcza jeśli doszło do obniżenia poziomu przytomności. Możemy podejrzewać hipotermię na podstawie wywiadu bądź szybkiego badania nieprzytomnego pacjenta.” Wytyczne resuscytacji 2010, Rozdział 8: Zatrzymanie krążenia – postępowanie w sytuacjach szczególnych: zaburzenia elektrolitowe, zatrucia, tonięcie, przypadkowa hipotermia, hipertermia, astma, anafilaksja, zabiegi kardiochirurgiczne, urazy, ciąża, porażenie prądem, str. 235. „W określonych warunkach, gdy mechanizmy obronne organizmu zawodzą utrata ciepła zaczyna przewyższać produkcję i temperatura ciała zaczyna się obniżać. W tym momencie zostaje uruchomiona kaskada zaburzeń narządowych i układowych prowadzących – o ile nie wdrożono leczenia – do śmierci.” Hipotermia jako choroba – lek. med. Sylweriusz Kosiński, www.hipotermia.edu.pl 2 1 Brown DJ, Brugger H, Boyd J. Accidental hypothermia. N Engl J Med 2012; 367: 1930-1938 2 Danzl DF, Pozos SR. Accidental hypothermia. N Engl J Med 1994;331:1756-1760 hipotermia Objawy kliniczne hipotermii (według Kempainen3): Objawy / klasyfikacja łagodna (35 – 32 °C) umiarkowana (32 – 28 °C) neurologiczne • splątanie, amnezja, ataksja, dyzartria • halucynacje, zachowanie paradoksalne • metabolizmu mózgowego • pogorszenie przytomności aż do jej utraty • poszerzenie źrenic metaboliczne • tempa metabolizmu • wydzielania katecholamin (NA) • VO2 • VO2 • zahamowanie drżeń • wzmożone drżenia mięśniowe mięśniowych (< 30 °C) • hiperglikemia ciężka (< 28 °C) • śpiączka • zanik odruchów • spłaszczenie krzywej EEG (płaska linia przy < 26 °C) • dalszy spadek tempa metabolizmu do 20% wartości podstawowej krążeniowe • tachykardia, CTK, rzutu serca • wydłużone odstępy PR i QT • migotanie przedsionków (<33 °C) • krzywa dysocjacji Hgb L oddechowe • tachypnoe, VE • alkaloza oddechowa • wzmożone wydzielanie śluzu • poliuria („zimna diureza”) • bradykardia, rzutu serca • ryzyka nadkomorowych i komorowych zaburzeń rytmu • fala J Osbourna w EKG • bradypnoe, VE • utrata odruchów obronnych • ciężka bradykardia, hipotensja • komorowe zaburzenia rytmu serca • asystole przy < 20 °C • bezdech przy < 24 °C • obrzęk płuc • poliuria („zimna diureza”) • oliguria nerkowe hematologiczne żołądkowo-jelitowe • stopniowy HCT (2% na każdy °C < 34 °C) • koagulopatia – stopniowe upośledzenie czynności płytek (TxB2), trombocytopenia (depresja szpiku, sekwestracja • śledzionowa), aktywności czynników krzepnięcia, aktywności fibrynolitycznej (?) • niedrożność jelit, zapalenie trzustki, uszkodzenie śluzówki żołądka, upośledzenie funkcji wątroby Dla potrzeb klasyfikacji i określenia stopnia zaawansowania (np. w przypadku, kiedy pomiar temperatury jest niedostępny) oraz stosownego dla poziomu hipotermii postępowania, często stosuje się tzw. klasyfikację szwajcarską (Swiss Staging System): Klasyfikacja szwajcarska (według Brown4 i ICAR5): stopień HT 1 objawy kliniczne pełna przytomność, obecne drżenia mięśniowe HT 2 upośledzona przytomności, zanik drżeń HT 3 utrata przytomności, zachowane objawy życiowe HT 4 brak objawów życiowych Tc (°C) postępowanie ogrzewanie pasywne1, dopuszczalne aktywność 35 – 32 fizyczna monitorowanie krążenia, unieruchomienie < 32 – 28 w pozycji leżącej, termoizolacja, ogrzewanie aktywne – minimalnie inwazyjne2 jak HT 2 + utrzymanie drożności dróg oddechowych, ogrzewanie < 28 – 24 inwazyjne – pozaustrojowe (ECR)3 u ofiar z niestabilnym krążeniem jak HT 2 i 3 + zabiegi resuscytacyjne (zgodnie z aktualnymi zaleceniami ERC) + ECMO lub < 24 CPB. W przypadku braku dostępności tych metod ogrzewanie aktywne wewnętrzne.4 Przypisy w tabeli: 1 ciepłe pomieszczenie, suche ubranie, ciepłe osłodzone płyny doustnie 2 pakiety/koce grzewcze (chemiczne, elektryczne itp.), systemy ogrzewania ciepłym powietrzem, infuzje dożylne ogrzanych płynów 3 ECMO (Extra Corporeal Membrane Oxygenation), CPB (Cardio Pulmonary Bypass) 4 płukanie jam ciała (otrzewnej, opłucnej) 3 Kempainen RR, Brunette DD. The evaluation and management of accidental hypothermia. Respir Care 2004;49:192-205 4 Brown DJ, Brugger H, Boyd J. Accidental hypothermia. N Engl J Med 2012; 367: 1930-1938 5 Durrer B, Brugger H, Syme D. The medical on-site treatment of hypothermia ICAR-MEDCOM recommendation. High Alt Med Biol 2003; 4: 99–10 3 wstęp Sposoby ogrzewania (według Brown6, Mulcahy7 i Alfonzo8): ogrzewanie wskazania uwagi (°C/godz) Pasywne i aktywne – minimalnie inwazyjne szybkość ogrzewania zależna od ciepła metabociepłe pomieszczenie, suche ubranie, ciepłe ok. 2 HT 1 licznego (podstawowa przemiana materii, drżenia i osłodzone płyny doustnie, aktywność ruchowa mięśniowe) ogrzewanie aktywne – pakiety / okrycia chemiczw HT 3 pod warunkiem stabilnego stanu krążenia ne / elektryczne), systemy konwekcyjne (ciepłe 0,1 – 3,4 HT 2/3 powietrze), ogrzane infuzje dożylne Aktywne – inwazyjne metody alternatywne przy braku dostępu do ECR płukanie jam ciała (otrzewna, opłucna) 1–3 HT 4 (ECMO, CPB), dyskusyjny bilans korzyści / ryzyko szybkość ogrzewania uzależniona od wydajności techniki nerkozastępcze ciągłe (CVVH) 2–3 ? wymiennika ciepła / pompy metoda ECMO (V-V) 4 ? ECMO (A-V) 6 HT 3/4 CPB 9 HT 3/4 chorzy z niestabilnym krążeniem (SBP < 90, komorowe zaburzenia rytmu) i / lub inne metody nieskuteczne chorzy z niestabilnym krążeniem (SBP < 90, komorowe zaburzenia rytmu) i / lub inne metody nieskuteczne Postępowanie przedszpitalne dla osób z Kwalifikowaną Pierwszą Pomocą, Zespołów Ratownictwa Medycznego oraz Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych opisują algorytmy opracowane przez Zespół Centrum Leczenia Hipotermii Głębokiej z Krakowa. Postępowanie osób z Kwalifikowaną Pierwszą Pomocą Podejrzenie hipotermii Źródło: www.hipotermia.edu.pl Wezwij pomoc Oddech? Ocena > 60 sekund TAK NIE W pełni przytomny? TAK Ciepłe otoczenie Zmiana ubrania na suche Podaj ciepłe i osłodzone płyny Dozwolona aktywność fizyczna 4 NIE Wezwij zespół ratownictwa medycznego Unikaj ruchów, pozycja leżąca Nie podawaj nic doustnie Szczelne, warstwowe okrycie Ostrożne ogrzewanie zewnętrzne Stała, baczna obserwacja Wezwij zespół ratownictwa medycznego Rozpocznij resuscytację Kontynuuj zabiegi do przybycia pomocy Zabezpiecz przed utratą ciepła (okrycie) 6 Brown DJ, Brugger H, Boyd J. Accidental hypothermia. N Engl J Med 2012; 367: 1930-1938 7 Mulcahy A, Watts MR. Accidental hypothermia: an evidence-based approach. Emerg Med Practice 2009; 11: 1-23 8 Alfonzo A, Lomas A, Drummond I i in. Survival after 5-h resuscitation attempt for hypothermic cardiac arrest using CVVH for extracorporeal rewarming. Nephrol Dial Transplant 2009;24:1054-6 hipotermia Postępowanie Zespołów Ratownictwa Medycznego Źródło: www.hipotermia.edu.pl Podejrzenie hipotermii Objawy kliniczne, wywiad i / lub Tc < 35 ºC Oddech, krążenie? TAK Ocena > 60 sekund Przytomność upośledzona? NIE Pewne objawy śmierci? Np. dekapitacja, zmiażdżenie / przecięcie tułowia, zamarznięcie TAK HT 1 HT 2/3 Ciepłe otoczenie Zmiana ubrania na suche Ciepłe / słodkie płyny p.o Aktywność fizyczna Unikanie ruchów, pozycja leżąca Szczelne, warstwowe okrycie Ostrożne ogrzewanie zewnętrzne Wszelkie manipulacje na drogach oddechowych bardzo ostrożnie Monitorowanie Transport do najbliższego szpitala (jeśli towarzyszą urazy) NIE Niestabilność krążeniowa / oddechowa (np. hipotensja, arytmia komorowa, Bradypnoe, problem z utrzymaniem drożności dróg oddechowych) TAK NIE TAK HT 4 Rozważ odstąpienie od resuscytacji Rozpocznij resuscytację (wg ERC) Nie opóźniaj transportu Szczelne, warstwowe okrycie Zabezpieczenie dróg oddechowych Zatrzymanie krążenia przed wychłodzeniem Poważny uraz NIE Kontakt telefoniczny z Wojewódzkim Koordynatorem Ratownictwa Medycznego TAK Transport do najbliższego szpitala Ścieżki postępowania jasno określają: „W okresie przedszpitalnym podstawowe znaczenie ma zapobieganie dalszej utracie ciepła, unikanie czynników destabilizujących chwiejną homeostazę, w razie potrzeby zapewnienie właściwego standardu resuscytacji i transport do właściwego ośrodka.” „W okresie przedszpitalnym podstawowe znaczenie ma zapobieganie dalszej utracie ciepła, unikanie czynników destabilizujących chwiejną homeostazę, w razie potrzeby zapewnienie właściwego standardu resuscytacji i transport do właściwego ośrodka.” Hipotermia jako choroba – lek. med. Sylweriusz Kosiński, www.hipotermia.edu.pl 5 wstęp Postępowanie Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych Podejrzenie hipotermii Źródło: www.hipotermia.edu.pl Objawy kliniczne, wywiad i / lub Tc < 35 ºC Oddech, krążenie? TAK Ocena > 60 sekund Przytomność upośledzona? NIE NIE Pewne objawy śmierci? Np. dekapitacja, zmiażdżenie / przecięcie tułowia, zamarznięcie TAK NIE TAK HT 4 Rozważ odstąpienie od resuscytacji HT 1 HT 2/3 Ciepłe otoczenie Zmiana ubrania na suche Ciepłe/słodkie płyny p.o Aktywność fizyczna Unikanie ruchów, pozycja leżąca Szczelne, warstwowe okrycie Ostrożne ogrzewanie zewnętrzne Wszelkie manipulacje na drogach oddechowych bardzo ostrożnie Monitorowanie Prowadzenie resuscytacji (wg ERC) Ogrzewanie dostępnymi metodami Zabezpieczenie dróg oddechowych SBP < 90 mmHg, zaburzenia rytmu i / lub niewydolność oddechowa temperatura głęboka < 28 ºC Zatrzymanie krążenia przed wychłodzeniem Poważny uraz TAK NIE Kontakt telefoniczny z lekarzem dyżurnym Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii (OAiIT) najbliższego szpitala, w którym oprócz OAiIT zlokalizowany jest również oddział kardiochirurgii. TAK Postępowanie według wytycznych Kontynuacja ogrzewania Pomiar poziomu potasu Należy pamiętać, że obowiązuje zalecenie Krajowego Konsultanta ds. Medycyny Ratunkowej, prof. dr hab. n. med. Jerzego R. Ładnego dla personelu SOR / Izb Przyjęć: „W ramach postępowania ratunkowego u pacjentów nieprzytomnych, u których wywiad może wskazywać na wychłodzenie, obowiązuje dokonanie pomiaru temperatury głębokiej. W przypadku stwierdzenia temperatury głębokiej ciała poniżej 28 stopni Celsjusza, zaleca się konsultację telefoniczną z lekarzem dyżurnym Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii (OAiIT) najbliższego szpitala, w którym oprócz OAiIT zlokalizowany jest również oddział kardiochirurgii, a tym samym istnieje możliwość zastosowania ogrzewania pozaustrojowego za pomocą systemu krążenia pozaustrojowego (CPB) lub ECMO.” 6 zabezpieczenie termiczne Marka Blizzard Survival obejmująca własny unikatowy i innowacyjny materiał Reflexcell™ stała się liderem w dziedzinie lekkiej i kompaktowej ochrony zapewniającej przetrwanie w trudnych warunkach. Reflexcell™ całkowicie różni się od tradycyjnych koców termoizolacyjnych. Konstrukcja „komórkowa” zatrzymuje ciepłe powietrze, dając ochronę termiczną nieporównywalną z jakimkolwiek innym wyrobem. Inne śpiwory i koce ratownicze mogą chronić przed najgorszą pogodą, lecz zazwyczaj są bardzo zimne, mokre i niewygodne. Przy zimnej pogodzie nie stanowią one ochrony przed hipotermią. Ratownicy, którzy używali tradycyjnych jednowarstwowych srebrnych koców ratowniczych zgłaszali ich wady: rozpadanie się koca po rozpakowaniu, rozdzieranie przez wiatr i brak odczucia ciepła. Wyroby Blizzard mają niezrównane właściwości cieplne, nawet w warunkach zimowych, i w rzeczywistych sytuacjach krytycznych zapewniają przeżycie przez długi czas. Wyroby Blizzard są bardzo lekkie i kompaktowe, i przy tym wyjątkowe trwałe. Technologia Reflexcell™ jest obecnie powszechnie stosowana przez wojsko, służby ratowniczo-poszukiwawcze, ratowników górskich i wodnych. Średnia wartość termoizolacyjności 12 8,0 6,0 6,0 4,0 2,7 2,0 1,6 1,5 Typowy obszar roboczy 10 Termoizolacyjność (Tog) 8,0 9 8 4 3 Layer 2 Layer Koc foliowy Folia bombelkowa Folia izolacyjna 2 0 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 Ułamek całkowicie rozciągniętej szerokości Materiał Reflexcell™ jest niezwykle mocny, ponieważ: • Trzy warstwy wzmacniają się wzajemnie i nawet jeśli jedna zostanie uszkodzona, pozostałe będą nietknięte. • Szwy w materiale działają jak nici wzmacniające w nylonie o strukturze ripstop, zatrzymując rozrywanie. • Materiały rozrywają się tylko wtedy, gdy zostaną nadmiernie naciągnięte. Elastyczne włókna Reflexcell™ pomagają utrzymać materiał w stanie rozluźnionym – jeśli nie zostanie on mocno naciągnięty, nie rozerwie się. ultralekkie 3-warstwowe Komórkowa budowa zatrzymująca powietrze Elastyczne taśmy modelujące kształt Metalizowana powłoka odbijająca ciepło 7 zabezpieczenie termiczne Śpiwór izolacyjny dla dzieci Blizzard Baby Wrap model BPS-23 jest doskonałym śpiworkiem izolacyjnym dla dzieci, o niezwykłych właściwościach Reflexcell™: termicznych, wiatroszczelnych i wodoodpornych, pomagających utrzymać ciepło noworodkom. Śpiwór posiada samoprzylepne otwarcie z przodu, które można otwierać i zamykać tak często, jak wymaga tego badanie lub leczenie noworodka. Doceniany przez położne za sprawą wygodnego stosowania oraz niskiej wagi, pakowany jest w bardzo małe i poręczne opakowanie, nie większe niż telefon komórkowy, co ułatwia przechowywanie. • Doskonale izolujący śpiworek • Niezrównane właściwości termiczne – izolacyjność 8 Tog • 100% wodoodporność i wiatroszczelność • Samoprzylepne zamknięcie u możliwiające łatwy dostęp do dziecka • Lekki i nieduży • Waga z opakowaniem: 55 g • Wymiary po spakowaniu: 10 x 7 x 1 cm • Wymiary śpiworu: 65 x 24 cm “(…) głowa może być źródłem zwiększonej utraty (ciepła – przyp. red.) z powodów fizjologicznych. Naczynia skórne głowy nie ulegają bowiem (lub jedynie w niewielkim zakresie) obkurczeniu w zimnym otoczeniu, bo priorytetem jest odpowiednie ukrwienie mózgu. Jeżeli naczynia skórne innych części ciała ulegną obkurczeniu, to procent utraty (ciepła – przyp. red.) może być nieco większy niż by to wynikało z powierzchni. W hipotermii trzeba starać się zahamować każdą drogę utraty ciepła i zabezpieczyć każdą część ciała.” (źródło: Hipotermia – fakty i mity, Sylweriusz Kosiński, Tomasz Darocha, Centrum Leczenia Hipotermii Głębokiej w Krakowie). Czapka izotermiczna Blizzard Beanie Czapka izotermiczna Blizzard Beanie charakteryzuje się wysoką izolacją cieplną (8 tog). Czapka Beanie może być używana osobno lub pod osobiste nakrycie głowy, jako doskonała ochrona przed zimnem. Blizzard Beanie dramatycznie redukuje utratę ciepła. Wykonana w technologii Reflexcell zachowuje pełną wiatroszczelność i wodoodporność oraz zapewnia niespotykane wśród podobnych rozwiązań właściwości termiczne. Spakowana czapka zajmuje niewiele miejsca, jest lekka i wygodna w przechowywaniu. • Dostępna jest w kolorze pomarańczowym. • Wymiary po spakowaniu: 10 x 7 x 1 cm • Waga z opakowaniem: 15 g 8 zabezpieczenie termiczne Folia ratownicza Blizzard Survival Blanket model BPS-10 to trójwarstwowa folia izotermiczna z taśmą samoprzylepną wielokrotnego użytku umożliwiającą dostęp do poszkodowanego. Folia wykonana jest z zastosowaniem technologii Reflexcell,™ o niezwykłych właściwościach termicznych, wiatroszczelnych i wodoodpornych. Folia Blizzard wykorzystywana jest przez wojsko, zespoły ratowniczo-poszukiwawcze i ratowników górskich, zaś szczególnie polecana w zapobieganiu i leczeniu hipotermii. • Przeznaczona do zapobiegania i leczenia hipotermii • Elastyczna struktura umożliwia maksymalnie efektywną osłonę ciała • Samoprzylepny pasek zamykający ułatwia dostęp do pacjenta • Lekka i wytrzymała, pakowana próżniowo • Dostępna w kolorze pomarańczowym • Waga z opakowaniem: 525 g • Wymiary po spakowaniu: 30 x 25 x 7 cm • Wymiary folii: 240 x 190 cm Koc Ratowniczy Koc Blizzard EMS Blanket został specjalnie stworzony dla służb ratowniczych. Produkowany z 2-warstwowego materiału Reflexcell™ wypełniającego metalizowaną folię OPP. Przeznaczony do ochrony ciała przed utratą ciepła, elastycznie otula ciało, zaś powietrze zamknięte w komórkach daje kocom EMS niezrównane właściwości termiczne. Użyta taśma samoprzylepna wielokrotnego użytku umożliwia łatwy dostęp do poszkodowanego. Koc EMS jest lekki (waży ok. 242 g) i niewielki, lecz bardzo wytrzymały. Koc Blizzard EMS jest dostępny w postaci zwiniętej model BPS2-10 lub w opakowaniu próżniowym dla ułatwienia przechowywania model BPS2-10 (V). • Przeznaczony do ochrony ciała przed utratą ciepła • Elastyczna struktura umożliwia maksymalnie efektywne owinięcie ciała • Samoprzylepny pasek zamykający umożliwia łatwy dostęp do pacjenta • Lekki, nieduży i wytrzymały • Dostępny w kolorze pomarańczowym • Waga z opakowaniem: 250 g • Wymiary po spakowaniu: 12 x 11 x 5 cm • Wymiary koca: 230 x 196 cm 9 zabezpieczenie termiczne Koc grzewczy Blizzard Heated Blanket Wysoko ceniony przez specjalistów koc Blizzard Heated Blanket model BPS-16 O jest powszechnie uznawany za niezbędny w leczeniu ofiar poważnych wypadków, gdzie konieczne jest długotrwałe zachowanie właściwej temperatury ciała poszkodowanego. Składa się z dużego termoizolacyjnego koca z zapięciem z przodu na rzepy i 4 szybko działających wkładek grzejnych. Koc wykonany jest z zastosowaniem technologii Reflexcell, o niezwykłych właściwościach termicznych, wiatroszczelnych i wodoodpornych. Niska waga i niewielkie rozmiary opakowania ułatwiają przechowywanie. • Zapięcie na rzepy umożliwia dostęp do poszkodowanego z przodu • 4 duże, wyjmowane wkładki grzejne, wchodzące w reakcję z powietrzem atmosferycznym, zapewniają długotrwałe ciepło • Powszechnie używany przez wojsko, zespoły ratowniczo-poszukiwawcze i ratowników górskich • 100% wodoodporność i wiatroszczelność • Waga z opakowaniem: 1100 g • Wymiary po spakowaniu: 25 x 13 x 7 cm • Wymiary koca: 230 x 200 cm 10 zabezpieczenie termiczne Parametry techniczne produktów Blizzard Nr katalogowy Nazwa Opis BPS-23 Blizzard Reflexcell Śpiwór Noworodkowy (Blizzard Reflexcell Baby Wrap) Materiał: folia metalizowana wzmacniana włóknami nylonowymi, Struktura śpiwora: trójwarstwowa, komórkowa, Oporność cieplna: 8 TOG, Wodoodporność: 100%, Wiatroszczelność: 100%, Rozmiar użytkowy: ~ 65 x 24 cm; Spakowany (próżniowo): ~ 10 x 7 x 1 cm, Ciężar: ~ 55 g, Zamykany taśmą dwustronną (testowaną na skuteczność do − 40 °C) z możliwością wielokrotnego zamykania i otwierania. BPS-10 Trójwarstwowa folia Blizzard, pomarańczowa, rolka (Blizzard Survival Blanket, rolled) Materiał: folia metalizowana wzmacniana włóknami nylonowymi, Struktura folii: trójwarstwowa, komórkowa, Oporność cieplna: 8 TOG, Wodoodporność: 100%, Wiatroszczelność: 100%, Rozmiar użytkowy: ~ Długość 233 cm, Szerokość 196 cm (rozciągnięta) / 156,8 cm (użytkowa) Spakowany (próżniowo; rolka): ~12 x 9 cm, obwód 29,5 cm Ciężar: ~ 242 g, Zamykany taśmą dwustronną (testowaną na skuteczność do − 40 °C) z możliwością wielokrotnego zamykania i otwierania. BPS-16O Trójwarstwowa folia Blizzard z 4 wkładami grzewczymi, pomarańczowa, (Blizzard Heated Blanket) Materiał: folia metalizowana wzmacniana włóknami nylonowymi, Struktura folii: trójwarstwowa, komórkowa, Oporność cieplna: 8 TOG, Wodoodporność: 100%, Wiatroszczelność: 100%, Rozmiar użytkowy: ~ Długość 230 cm, Szerokość 200 cm Spakowany (próżniowo): ~ 25 x 13 x 7 cm Ciężar: ~ 1,1 kg, Zamykany taśmą dwustronną (testowaną na skuteczność do − 40 °C) z możliwością wielokrotnego zamykania i otwierania, Wkłady grzewcze: jednorazowe, aktywowane samoczynnie (tlenem atmosferycznym) po otwarciu opakowania wkładu, szt. 4 BPS-16HP Wkłady grzewcze jednorazowe Blizzard do BPS-16O Wkłady grzewcze: jednorazowe, aktywowane samoczynnie (tlenem atmosferycznym) po otwarciu opakowania wkładu" BPS-24 Trójwarstwa czapka Blizzard, pomarańczowa (Blizzard Adult Beanie Hat)" Materiał: folia metalizowana wzmacniana włóknami nylonowymi, Struktura materiału: trójwarstwowa, komórkowa, Oporność cieplna: 8 TOG, Wodoodporność: 100%, Wiatroszczelność: 100%, Rozmiar użytkowy: uniwersalny Spakowany (próżniowo): ~10 x 7 x 1 cm, Ciężar: ~ 15 g BPS2-10 Dwuwarstwowa folia Blizzard EMS, pomarańczowa, rolka (Blizzard EMS Blanket, rolled) Materiał: folia metalizowana wzmacniana włóknami nylonowymi, Struktura folii: dwuwarstwowa, komórkowa, Oporność cieplna: 8 TOG, Wodoodporność: 100%, Wiatroszczelność: 100%, Rozmiar użytkowy: ~ Długość 233 cm, Szerokość 196 cm (rozciągnięta) / 156,8 cm (użytkowa) Spakowany (próżniowo; rolka): ~ 12 x 9 cm, obwód 29,5 cm Ciężar: ~ 242 g, Zamykany taśmą dwustronną (testowaną na skuteczność do − 40 °C) z możliwością wielokrotnego zamykania i otwierania. BPS2-10 (V) Dwuwarstwowa folia Blizzard EMS, pomarańczowa, kostka próżniowa (Blizzard EMS Blanket, vacuum packed) Materiał: folia metalizowana wzmacniana włóknami nylonowymi, Struktura folii: dwuwarstwowa, komórkowa, Oporność cieplna: 6 TOG, Wodoodporność: 100%, Wiatroszczelność: 100%, Rozmiar użytkowy: ~ Długość 233 cm, Szerokość 196 cm (rozciągnięta) / 156,8 cm (użytkowa) Spakowany (próżniowo): ~ 11 x 11 x 4 cm, Ciężar: ~ 250 g, Zamykany taśmą dwustronną (testowaną na skuteczność do −40 °C) z możliwością wielokrotnego zamykania i otwierania. 11 ochrona termiczna Koc bakteriostatyczny Koc bakteriostatyczny zapewnia poszkodowanemu skuteczną ochronę termiczną. Koc jest zgrzewany i uszyty z dwustronnie licowanej, oddychającą tkaniny poliestrowej powlekanej poliuretanem, która nie przepuszcza płynów i cieczy. Zastosowane materiały zapobiegają rozwojowi bakterii i drobnoustrojów, zwiększając ochronę przed zakażeniami wewnątrzszpitalnymi. Materiał, z której wykonany jest koc zapewnia łatwą dezynfekcję przy użyciu standardowych środków chemicznych. Jest wyjątkowo odporny na wszelkie żrące środki chemiczne oraz bardzo wytrzymały na uszkodzenia mechaniczne. Zastosowana membrana bakteriostatyczna uniemożliwia rozwój pleśni. Produkt o właściwościach niepalnych. Kolor: wewnątrz jasnoniebieski, na zewnątrz ciemnoniebieski. • Wymiary: 107 x 190 cm Śpiwór bakteriostatyczny Śpiwór bakteriostatyczny z powłoką zabezpieczoną antybakteryjnie za pomocą jonów srebra. Materiały, z których uszyty jest śpiwór, ograniczają rozwój drobnoustrojów i bakterii. Powierzchnia wewnętrzna śpiwora wykonana jest z poliestru powleczonego niepalnym poliuretanem. Powierzchnia zewnętrzna uszyta z łatwego do utrzymania w czystości poliamidu powleczonego poliuretanem. Przedłużona powierzchnia śpiwora nad głową z wszytymi rzepami umożliwia utworzenie kaptura chroniącego głowę przed utratą ciepła. Umiejscowienie suwaków na obydwu bokach śpiwora ułatwia wygodny dostęp do kończyn górnych, np. do pomiaru ciśnienia, wkłucia, itp. Takie rozwiązanie umożliwia również szybki dostęp do klatki piersiowej w razie monitorowania lub defibrylacji, bez konieczności odkrywania całego pacjenta. Śpiwór można dezynfekować za pomocą standardowych środków chemicznych. Użyta tkanina jest wyjątkowo odporna na krew, mocz, kwas z akumulatora czy inne środki żrące. Śpiwór nie pleśnieje, nie przepuszcza płynów, jest wyjątkowo odporny na zniszczenie. Produkt o właściwościach niepalnych. Kolor: wewnątrz jasnoniebieski, na zewnątrz granatowy z elementami pomarańczowymi. • Wymiary: 150 x 220 cm 12 pomiar temperatury ciała Pomiar temperatury ciała „Możemy podejrzewać hipotermię na podstawie wywiadu bądź szybkiego badania nieprzytomnego pacjenta. By potwierdzić diagnozę, konieczne jest zmierzenie temperatury głębokiej ciała przy użyciu termometru z odpowiednio niskim zakresem temperatur. Temperaturze serca dobrze odpowiada temperatura głęboka zmierzona w 1/3 dolnej przełyku. Wiarygodnym odpowiednikiem jest pomiar temperatury na błonie bębenkowej, używając techniki termo-oporników. Temperatura mierzona w ten sposób może być niższa niż wewnątrz przełykowa, w sytuacji gdy temperatura zewnętrzna jest bardzo niska, gdy termometr nie znajduje się we właściwym miejscu, kanał słuchowy zewnętrzny jest zatkany lub w przypadku zatrzymania krążenia, gdy nie ma przepływu krwi przez tętnicę szyjną232. Szeroko dostępne termometry mierzące temperaturę w kanale słuchowym są oparte na technice podczerwieni, nie przylegają ściśle do ucha i nie są przeznaczone do pomiaru niskiej temperatury głębokiej ciała233. W szpitalach zarówno podczas resuscytacji, jak i ogrzewania powinny być stosowane te same metody pomiaru temperatury. Temperaturę należy mierzyć w przełyku, pęcherzu moczowym, odbytnicy lub na błonie bębenkowej. (…) Serce pacjenta w hipotermii może nie odpowiadać na leki, próby elektrostymulacji czy defibrylację. Metabolizm leków jest zwolniony, co prowadzi, przy powtarzanych dawkach, do potencjalnie toksycznego ich stężenia w osoczu241. Dowody na efektywność działania leków w ciężkiej hipotermii są ograniczone i oparte głównie o badania na zwierzętach. Dla przykładu adrenalina w zatrzymaniu krążenia w ciężkiej hipotermii jest skuteczna w zwiększeniu przepływu wieńcowego, lecz nie zwiększa przeżywalności242, 243. Zmniejszona jest również skuteczność amiodaronu244. Z tego powodu należy wstrzymać podawanie adrenaliny i innych leków stosowanych w reanimacji do czasu ogrzania pacjenta powyżej 30 °C. Gdy temperatura osiągnie 30 °C, należy podwoić przerwy pomiędzy dawkami leków w stosunku do przerw stosowanych w normotermii. Gdy zostanie osiągnięta normotermia (> 35 °C), należy stosować standardowy protokół podawania leków. Konieczne jest wykluczenie pozostałych odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia, zgodnie z zasadą 4H i 4T (np. przedawkowanie leków, uraz, niedoczynność tarczycy).” Wytyczne resuscytacji 2010, Rozdział 8: Zatrzymanie krążenia – postępowanie w sytuacjach szczególnych: zaburzenia elektrolitowe, zatrucia, tonięcie, przypadkowa hipotermia, hipertermia, astma, anafilaksja, zabiegi kardiochirurgiczne, urazy, ciąża, porażenie prądem, str. 235. Normalna temperatura ciała pacjenta nie jest wartością stałą, ale mieści się w określonym zakresie wartości. Poniższa tabela przedstawia zakresy normalnych temperatur w zależności od miejsca pomiaru. Dlatego też nie należy porównywać wyników pomiarów temperatury przeprowadzonych w różnych miejscach na ciele pacjenta, nawet jeśli pomiar przeprowadzany był równocześnie. © 2002 Welch Allyn, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone Wiek Dzieci 0 – 2 lat Dzieci 3 – 10 Dorośli 11 – 65 Dorośli > 65 Jama ustna Metoda nie zalecana 35,5 – 37,5 °C 3 36,5 – 37,5 °C 2 35,8 – 37,0 °C 5 Odbyt 36,6 – 38,0 °C 3 36,6 – 38,0 °C 3 37,0 – 38,1 °C 2 – Pacha 34,7 – 37,3 °C 3 35,9 – 36,7 °C 4 35,2 – 36,9 °C 5 35,3 – 36,3 °C 5 Ucho 36,4 – 38,0 °C 3 36,1 – 37,8 °C 1 35,9 – 37,6 °C 1 35,8 – 37,5 °C 1 1 Chamberlain, J. & Terndrup, T., et. al.; “Determination of Normal Ear Temperature Using an Infrared Emission Detection Thermometer”; Annals of Emergency Medicine; January, 1995. 2 Braun, S., Preston, P., and Smith, R.; “Getting a Better Read on Thermometry”; RN Magazine;March, 1998. 3 “Temperature Measurement in Paediatrics”; Paediatric Child HealthVol 5 No 5; July / August, 2000. 4 Brunner, L. and Suddarth, D., et. al.; The Lippincott Manual of Nursing Practice;1982; p.1145 5 Erickson, R. Temperature Taking Sourcebook; IVAC Corporation, San Diego, CA, 1993. 13 pomiar temperatury ciała Braun ThermoScan® PRO 4000 Szybki, dokładny pomiar temperatury ciała u pacjentów ze wszystkich grup wiekowych. Wyjątkowa technologia ExacTemp™ – system aktywnej kontroli pozycji zapewnia prawidłowe ustawienie czujnika, zwiększając dokładność pomiaru. • Podgrzewana końcówka sondy zwiększa dokładność i powtarzalność badań • System wykrywania osłony sondy zapewnia optymalny transfer fal podczerwonych dla uzyskania właściwego wyniku pomiaru temperatury • Przycisk automatycznego usuwania osłony sondy zapewnia szybką i łatwą wymianę zużytych końcówek • Czytelny ekran LCD wyświetla pomiary w stopniach Fahrenheita lub Celsjusza • Opcjonalny system zabezpieczenia przed kradzieżą • Zasilane akumulatorami lub bateriami • Trzyletnia gwarancja 04000-600 Termometr douszny Braun ThermoScan PRO 4000 (z bateriami AA) 04000-700 Stacja bazowa z zabezpieczeniem i ładowarką Braun ThermoScan PRO 4000 04000-800 Jednorazowe osłony sondy Braun ThermoScan PRO 4000 (800 osłon, pakowanych po 20 w pudełku) 14 Paramedica Polska zapewnia swoim Klientom współpracę na wszystkich etapach, począwszy od rozpoznania potrzeb, poprzez dostarczenie sprzętu, przeszkolenie użytkowników aż po najwyższej jakości serwis gwarancyjny i pogwarancyjny. HIPOTERMIA: 0715WER.02 W celu uzyskania dodatkowych informacji zadzwoń pod nr +48 22 313 09 39 lub wejdź na stronę www.paramedica.pl W związku z ciągłym udoskonalaniem wyrobów, przedstawione w niniejszym materiale informacje oraz dane techniczne mają wyłącznie charakter orientacyjny i mogą ulec zmianie bez uprzedzenia. W celu zweryfikowania aktualności niniejszego materiału należy skontaktować się z przedstawicielem firmy Paramedica Polska Sp. z o.o. Sp.k. 02-815 Warszawa; ul. Żołny 11; tel: +48 22 313 09 39; www.paramedica.pl Powyższe zdjęcia, znaki firmowe oraz teksty należą do ich właścicieli. Zabrania się kopiowania i publikowania zdjęć i tekstów w całości i/lub części w internecie, prasie, mediach bez zgody na piśmie właścicieli. Paramedica Polska Sp. z o.o. Sp.k. 02-815 Warszawa, ul. Żołny 11 tel. 22 313 09 39, fax 22 313 09 59 e-mail: [email protected] www.paramedica.pl Bezpieczeństwo, niezbędny sprzęt, siły i środki HIPOTERMIA ZBADAJ OGÓLNE WRAŻENIE – Dreszcze STAN ŚWIADOMOŚCI – AVPU A Ostrożne manipulacje przy drogach oddechowych. B Oddech i tętno oceniaj przez 1 minutę. Bradypnoe SpO2 może być trudna do zmierzenia Brak oddechu wspomaganie Unikaj hiperwentylacji C HR/min: < 60 BP: hipotensja EKG: bradykardia, komorowe zaburzenia rytmu VF, asystolia Dreszcze; mokra, zimna skóra – monitorowanie elektrodami COMBO Pomiar temperatury Tc Dostęp IV/IO D GCS Glikemia E Identyfikatory medyczne. Czynnik predysponujący: Leki? Alkohol? Uraz? Osoba zaniedbana? Hipoglikemia? Infekcja? Zatrucie CO? Wiek. S A MPL E HT 1* Ciepłe otoczenie, usuń mokrą odzież w bezpiecznym miejscu – miejsce osłonięte przed wiatrem, zimnem, deszczem. Ciepłe / słodkie płyny p.o. Dozwolona aktywność fizyczna. HT 2 / HT 3* Zapobiegaj dalszej utracie ciepła. Usuń mokrą odzież w bezpiecznym miejscu – miejsce osłonięte przed wiatrem, zimnem, deszczem. Okryj pacjenta – zastosuj izolację FOLIA + KOC + FOLIA. Chorych leżących izoluj od podłoża. Ogranicz ruchy pacjenta – unikaj gwałtownego poruszania i przemieszczania pacjenta. Zwróć uwagę na towarzyszące urazy. LECZ TLEN Przepływ: min. 10 l/min szczególnie, jeśli obecne dreszcze PŁYNOTERAPIA krystaloidy Ogrzane do temp. 37 – 42 °C Izoluj pojemnik z ciepłym płynem HT 4* Jeśli NZK: RKO + postępowanie jak przy HT 2 / HT 3 + kontakt z WOJEWÓDZKIM KOORDYNATOREM DS. RATOWNICTWA MEDYCZNEGO RKO w hipotermii: Tc < 30 °C – maks. 3 defibrylacje najwyższą możliwą energią, nie podawaj leków. Tc 30 – 35 °C – standardowy protokół defibrylacji, zwiększ dwukrotnie odstępy między dawkami leków. Tc > 35 °C – standardowy algorytm NZK. HT 5* Pewne objawy śmierci (dekapitacja, zmiażdżenie, przecięcie tułowia, zamarznięcie – powłoki np. sztywne, niepodatne na ucisk). RSI TRANSPORT Bezdech Ostrożnie LT / LMA / ETT TV: 500 ml (6 – 7 ml/kg) FiO2: 1.0 VR 8 – 10 /min RESP Pacjentów HT 3 – 4 zgłoś do WOJEWÓDZKIEGO KOORDYNATORA DS. RATOWNICTWA MEDYCZNEGO *Klasyfikacja szwajcarska hipotermii. UWAGI HT 1 HT 2 HT 3 HT 4 Przytomny. Dreszcze. Tc 35 – 32 °C Obniżony poziom świadomości. Apatia, zaburzenia mowy i koordynacji. Tc 32 – 28 °C Nieprzytomny. Zaburzenia rytmu serca. Wolne, nitkowate tętno. Płytkie, rzadkie oddechy. Tc 28 – 24 °C NZK Tc < 24 °C HT 5 Zamarznięcie. Śmierć.