Bazy danych i inżynieria oprogramowania Wykład 5: Wprowadzenie do OMG CORBA Kazimierz Subieta Instytut Podstaw Informatyki PAN, Warszawa Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, Warszawa K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 1 listopad 1999 Usługi nazewnicza Name Service • Zapewnia możliwość wiązania nazwy do obiektu relatywnie w stosunku do kontekstu. • Kontekst nazwowy jest to pewien obiekt zawierający wiązania nazw. • Wszystkie obiekty muszą być nazwane. • Nazwy są relatywne w stosunku do kontekstu; w ramach kontekstu są unikalne. • Usługa nazwowa nie zajmuje się ani składnią ani znaczeniem nazw. Graf nazw: user u1 u2 u3 home bill - kontekst nazwowy - nazwa obiektu K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 2 sys alden bin c1 lib c2 l1 l2 listopad 1999 Usługa nazewnicza: wiązanie, rozstrzyganie binding, resolving Wiązanie: przypisanie nazwy do obiektu void bind( in Name n, in Object obj ) raises(NotFound, CannotProceed, InvalidName, AlreadyBound) Przykładowe wywołanie: kontekst -> bind( foo, myobj ) Rozstrzyganie: odszukanie obiektu posiadającego przypisaną nazwę. Object resolve( in Name n) raises (NotFound, CannotProceed, InvalidName) Przykładowe wywołanie: myobjref = kontekst -> resolve( foo ) Nazwy mogą mieć postać ciągów <c1;c2;...;cn>. Wiązanie i rozstrzyganie rekurencyjne. user; u2; foo kontekst K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 3 kontekst nazwa prosta listopad 1999 Usługa nazewnicza: kroki dla uzyskania referencji Otrzymaj początkowy kontekst nazwowy: org.omg.CORBA.Object objRef = orb.resolve_initial_references(“NameService”); NamingContext rootContext = NamingContextHelper.narrow(objRef); Utwórz nazwę złożoną: NameComponent NameComponent NameComponent NameComponent comp1 = comp2 = comp3 = [] name new NameComponent(“user”,””); new NameComponent(“u2”,””); new NameComponent(“foo”,””); = {comp1, comp2, comp3} Znajdź obiekt opatrzony tą nazwą: org.omg.CORBA.Object objRef = rootContext.resolve(name); orb.resolve_initial_references(“NameService”); FooClass fooRef = FooHelper.narrow(objRef); Wywołaj metodę na docelowym obiekcie zidentyfikowanym przez fooRef . narrow - kast do określonego typu. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 4 listopad 1999 Usługa handlowa (Trader) Trade Service Trader jest bazą danych, która umożliwia klientom wyszukanie informacji o usługach dostarczanych przez obiekty. Na podstawie uzyskanych informacji klient moze wybrać obiekt, który go interesuje jako dostawca usługi. Obiekt informuje o swoich usługach poprzez zapisanie odpowiedniej informacji w bazie danych Trader. Klient może odpytywać tę bazę danych celem wyszukania odpowiedniego obiektu. Klient Trader Rejestracja usługi wraz z opisem K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 5 Obiekt listopad 1999 Funkcje bazy danych Trader Podstawową funkcją tej bazy jest dostarczenie klientom możliwości wyszukiwania ofert usług zgłoszonych (zareklamowanych) przez dostarczające je obiekty. Dodatkowo pozwala ona na: tworzenie nowych typów usług, ich usuwanie i listowanie rejestrację nowych ofert usług, wycofywanie ofert, pobieranie ich opisu i modyfikację wartości ich właściwości administrację, czyli modyfikację rożnych parametrów bazy, jak również pobieranie listy zarejestrowanych ofert, zarówno zwykłych jak i zastępczych. tworzenie, usuwanie i modyfikację połaczeń danej instancji bazy danych Trader z innymi jej egzemplarzami rejestrację i wycofywanie ofert zastępczych Można tu odnieść wrażenie, że twórcy standardu CORBA próbują skonstruować na własną rękę coś, co dawno zostało dobrze opanowane przez technologie znane jako zmaterializowane perspektywy i (relacyjne, obiektowe) bazy danych. Koncepcja razi plataniną szczegółów. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 6 listopad 1999 Definicja typu usługi Z każdą usługą przechowywaną w bazie danych Trader związany jest typ: • typ interfejsu dostarczającego usługę • typ właściwości opisujących tę usługę usługa OperacjeBankowe { interfejs :: Finanse :: Bank; obowiązkowa właściwość short ProcentROR; właściwość float MaxWysokośćKredytu; tylko_do_odczytu właściwość boolean GwarancjePaństwowe; }; Jest to schemat (format) zapisu w bazie danych Trader. Usługa OperacjeBankowe służy do zapisu informacji o warunkach kredytowania. Taka deklaracja przypomina deklarację schematu tablicy w SQL. Odpowiednio do tego, CORBA definiuje coś w rodzaju języka zapytań (a la SQL, ale znacznie niższego poziomu), przy pomocy którego można wyszukać obiekt (obiekty) spełniające kryteria wyszukiwania. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 7 listopad 1999 Usługi w zakresie zdarzeń Event Service Usługa ustala dwie role obiektów: dostawcy zdarzeń i konsumenta zdarzeń. Komunikacja pomiędzy dostawcą i konsumentem wykorzystuje standardowe zlecenia CORBA. Dwa modele komunikacji zdarzeń pomiędzy ich dostawcami i konsumentami: - pchający (push): dostawcy “pchają” zdarzenia i ich dane do konsumentów interface PushConsumer { void push( in any data ) raises(Disconnected); void disconnect_push_consumer(); }; - ciągnący (pull): konsumenci “ciągną” dane zdarzeń od dostawców. Np. notowanie aktualizacji obiektu: aktualizowany obiekt działa jako dostawca zdarzenia. Inne relewantne obiekty (np. posiadające wskaźniki do obiektu aktualizowanego działają jako konsumenci zdarzenia. W modelu “ciągnącym” konsumenci periodycznie odpytują dostawcę (metoda try_pull) na okoliczność wystąpienia zdarzenia. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 8 listopad 1999 Usługi w zakresie cyklu życiowego Life Cycle Service Tworzenie obiektów Przesuwanie obiektów Kasowanie obiektów Kopiowanie obiektów Przykładowe problemy do rozstrzygnięcia: • Czy klient może sterować lokacją nowo tworzonego obiektu? • Czy taka lokacja może być ustalona poprzez pewien serwis administracyjny? • W jakim stopniu klient może decydować o implementacji obiektu? • Jak klient może wpłynąć na początkowe wartości obiektu? • Jeżeli obiekty tworzą powiązany graf, jak ustalić granice takiego grafu? Object create_object( in Key k, in Criteria the_criteria raises( NoFactory, InvalidCriteria, CannotMeetCriteria ); Key: nazwa obiektu, zgodnie z usługami w zakresie nazw; Criteria: ciąg par <nazwa, wartość>, służący jako zestaw parametrów tworzenia obiektu, np. inicjalizacja, warunki, ograniczenia, lokacja logiczna, preferencje dotyczące sprzętu, itd. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 9 listopad 1999 Usługi w zakresie trwałych obiektów Persistent Object Service Zawiera zestaw interfejsów do zarządzania trwałymi obiektami. Klient Trwały identyfikator,PID Trwały obiekt, PO Protokół Zarządca Trwałymi Obiektami, POM Usługi w/z trwałych obiektów, PDS Skład danych K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 10 Ze względu na niski poziom koncepcyjny, brak niezależności danych, przywiązanie do bardzo partykularnych protokółów, usługa bardzo przypomina styl DBTG CODASYL, który dawno temu został odrzucony. listopad 1999 Usługi w zakresie związków (1) Relationship Service Umożliwia powiązanie obiektów przy pomocy związków, np. powiązanie samochodu z osobą będącą jego właścicielem. • Definicja typów związanych encji i typów związków • Definicja ról, które odgrywają encje w poszczególnych związkach • Definicja stopnia (degree) związku: binarny, ternarny, itd. • Definicja kardynalności związku (minimum i maksimum powiązań encji) • Definicja semantyki związków, tj. jego atrybutów. Encje są reprezentowane jako obiekty CORBA. Związek jest tworzony poprzez przesłanie zestawu ról do obiektu-wytwórcy związku. Można tworzyć związki dowolnego stopnia. Typy i kardynalności mogą być zadeklarowane i kontrolowane. Do związku mozna dodać atrybuty. Podobnie jak w przypadku trwałości, usługa w zakresie związków jest zdefiniowana na niskim poziomie abstrakcji. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 11 listopad 1999 Usługi w zakresie związków (2) Operacje: • Tworzenie ról i obiektów przechowujących związki • Nawigacja wzdłuż związków • Skasowanie ról i związków • Iterowanie po związkach w których uczestniczy dana rola Rola obiektu jest tworzona niezależnie poprzez wytwórnię ról. Ciąg ról jest parametrem dla wytwórni związku. Role create_role ( in RelatedObject related_object ) raises ( NilRelatedObject, RelatedObjectTypeError ) struct NamedRole { RoleName name; Role aRole; } ; typedef sequence <NamedRole> NamedRoles; Relationship create ( in NamedRoles named_roles ) raises ( RoleType Error, MaxCardinalityExceeded, DegreeError, DuplicateRoleName, UnknownRoleName) RelatedObject get_other_related_object ( in RelationshipHandle rel, in RoleName target_name ) raises ( UnknownRoleName, UnknownRelationship ) K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 12 listopad 1999 Usługi w zakresie zapytań (1) Query Service Zapewnia operacje w zakresie zapytań na kolekcjach obiektów. Typowe zapytanie zwraca kolekcje obiektów. Termin “query” obejmuje także operacje: wstawiania (insert), aktualizacji (update) i usuwania (delete). Zasady projektowe: - zgodność z usługami w/z nazw, cyklu życiowego, trwałych obiektów i związków; - zapytania mogą dotyczyć dowolnych obiektów, z dowolnymi atrybutami i operacjami - powinny umożliwiać metody podwyższenia wydajności, takie jak indeksy - aby być użyteczne w wielu środowiskach, usługi muszą dobrze odwzorowywać lokalne mechanizmy zapytań Okoliczności związane z przetwarzaniem zapytań: - Środki graficzne konstruowania zapytań - Zapamiętywanie zapytań celem ich poźniejszego wykonania, z różnymi parametrami - Prekompilacja zapytań celem późnieszego wykonania - Wykonanie zapytań w trybie asynchronicznym - Sprawdzanie statusu długo przetwarzanego zapytania z możliwością jego zerwania K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 13 listopad 1999 Usługi w zakresie zapytań (2) Usługa jest zorientowana na wiele języków zapytań, przede wszystkim na SQL i OQL. Porozumienie pomiędzy ANSI X3H2 (SQL-3) i ODMG (OQL) zmierza do opracowania wspólnego identycznego języka zapytań (w sensie języka wyszukiwania). Co zapewnia usługa w zakresie zapytań? • Operacje selekcji, wstawiania, aktualizacji i usuwania na kolekcjach obiektów. • Obiekty mogą być chwilowe i trwałe, lokalne lub odległe, z dowolnymi atryb. i operac. • Dowolna granulowość obiektów • Zakres dostępnych obiektów regulowany przez kolekcje będące argumentami zapytań • Wspomaganie dla odpytywania i zwracania złożonych struktur danych • Wspomaganie dla użycia atrybutów, dziedziczenia, operacji w predykatach zapytań i w obliczeniach zwracanego rezultatu • Dowolne użycie interfejsów wyspecyfikowanych w OMG IDL. • Dowolne użycie związków dla nawigacji, z użyciem testowania występowania związku pomiędzy obiektami • Nie łamanie zasady hermetyzacji przewidzianej przez interfejsy do obiektów. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 14 listopad 1999 Bieżące prace OMG (1) OMG jest w tej chwili ogromnym, największym w świecie i bardzo aktywnym konsorcjum. Prowadzi prace badawczo-rozwojowe i standardyzacyjne w bardzo wielu tematach: przetwarzanie w czasie rzeczywistym, Internet, telekomunikacja, systemy finansowe, systemy medyczne, analiza i projektowanie obiektowe, elektroniczne systemy komercyjne, bezpieczenstwo, systemy baz danych, języki programowania. Komitety: Dziedzinowy Komitet Techniczny (DTC, Domain Technical Committee): skupia się na technologiach, ktore są zorientowane dziedzinowo: Finanse, Wytwarzanie, Medycyna, Biznes, Telekomunikacja. Platformowy Komitet Techniczny (PTC, Platform Technical Committee): skupia się na technologiach wspólnych dla wielu dziedzin: ORB/ObjectServices (ORBOS), Common Facilities. Rada d/s Architektury (AB, Architecture Board): skupia sie na integralności i spojności architektury OMA i modelu obiektowego. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 15 listopad 1999 Bieżące prace OMG (2) ORBOS (ORB/Object Services) Task Force Dotychczas CORBA pozwala przesyłać referencje do obiektów, ale nie pozwala przesyłać obiektów jako wartości (objects by values). Stwarza to problemy dla niektórych języków programowania, np. C++. ORBOS Task Force rozpowszechnia obecnie RFP majace na celu technologię przesyłania obiektow jako wartości. Drugim tematem ORBOS Task Force jest dwukierunkowe współdziałanie ze standardami Microsoft COM i DCOM. COM/CORBA jest właśnie zaakceptowany, natomiast DCOM/CORBA jest w trakcie opracowania. COM/DCOM niekoniecznie jest konkurentem dla CORBA, raczej jest to inna technologia, która może być zintegrowana pod parasolem standardu CORBA. (Jest to pogląd twórców CORBA. Microsoft uwaza inaczej.) Docelowo (i nieco idealistycznie) CORBA ma być realizacją prawdziwego komercyjnego off-the-shelf (COTS) rynku składników oprogramowania, które może być składane w dowolne konfiguracje architektoniczne. Trudno powiedzieć, czy ten cel jest osiągalny. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 16 listopad 1999 Najbardziej znane implementacje CORBA Producent Nazwa systemu BEA Systems ObjectBroker Iceberg Borland/ Visigenic VisiBroker Expertsoft PowerBroker IBM SOM ComponentBroker ICL DAIS IONA Orbix OrbixWeb JavaSoft Java IDL Opis http://beasys.com/ Pierwsza i najbardziej dojrza ła implementacja ORB na rynku. Iceberg jest integracją ObjectBroker z Tuxedo, tworzac Object Transaction Monitor (OTM). http://www.visigenic.com/prod VisiBroker for Java jest czołowym CORBA/Java ORB. VisiBroker for C++ jest bardzo szybkim O RBem opartym na IIOP. Jest on włączany w produkty Netscape, Oracle, Novell, Sybase, Netscape, etc. http://www.expertsoft.com/ Jeden z najlepszych ORBów dla C++. http://www.software.ibm.com/objects/somobjects/ http://www.software.ibm.com/ad/cb/ SOM jest teraz częścią ComponentBroker. Zintegrowany z OTM i DB2. http://www.icl.co.uk/products/dais/home.html Pierwszy ORB implementujacy OMG Security Service. http://www.iona.ie/ Bardzo popularne ORBy. Orbix bazuje na C++. OrbixWeb bazuje na Java. Firewalls, pomosty do DCOM, usługa w zakresie transakcji. http://www.javasoft.com/ CORBA/Java ORB zanurzony w JDK 1.2. Dostępny bez opłat. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 17 listopad 1999 Wady OMG CORBA Zbyt maksymalistyczne cele, zbyt wolne tempo rozwoju, nie nadążanie za rozwojem współczesnych technologii (Konkurenci: DCOM, serwisy Internet’u). Niski poziom abstrakcji, zbytnie przywiązanie do szczegółów technicznych jęz.prog. niskiego rzędu takich jak C++ i protokółów transportowych (przypadek podobny do DBTG CODASYL). Jako konsekwencja -współdziałanie i przenaszalność jest często trudne do osiągnięcia. Tendencja do rozrostu standardu w kierunku nowego języka programowania, z rozbudowanymi specjalizacjami “pionowymi” i “poziomymi”. Ograniczenia modelu danych: brak rozdzielenia typów i “interfejsów”, brak niektórych typów masowych (wielozbiorów), brak relatywizmu i ortogonalności typów, Problemy wydajności: komunikacja klient-serwer na poziomie dostępu do pojedynczych obiektów jest dla wielu aplikacji nieakceptowalna. Konieczna jest komunikacja makroskopowa, np. w stylu (optymalizowanych) języków zapytań takich jak SQL lub OQL. Problem bezpieczeństwa nie jest dotychczas traktowany z wystarczającą uwagą. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 18 listopad 1999 Podsumowanie (1) OMG CORBA jest standardem współdziałania systemów obiektowych i nieobiektowych, heterogenicznych i rozproszonych, opracowany przez gremium OMG. Dość ambitnym celem standardu OMG CORBA jest uzyskanie możliwości współdziałania pomiędzy niekompatybilnymi systemami, pracującymi na różnych platformach sprzętowych i programowych, oddalonych geograficznie. Osiągnięcie tego celu wymagało zwiększenia poziomu abstrakcji w taki sposób, aby (zazwyczaj zasadnicze) różnice implementacyjne nie miały znaczenia. Ten poziom abstrakcji osiąga się poprzez opis obiektów w uniwersalnym języku IDL (Interface Definition Language), który oprócz struktury obiektów ustala także specyfikacje metod działających na obiektach oraz zależności (wielo-) dziedziczenia. Do współdziałania konieczne jest także określenie odwzorowania (mapping) implementacji obiektów na abstrakcyjną postać implikowaną przez IDL. Temu celowi poświęcony jest adapter obiektów, w szczególności BOA (Basic Object Adapter); jest on specyficzny dla danego języka programowania. K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 19 listopad 1999 Podsumowanie (2) Powiązanie pomiędzy aplikacją (odwołującą się do obiektów) i implementacją obiektów może mieć charakter statyczny lub dynamiczny, w zależności od tego, czy wiązanie następuje w czasie kompilacji czy też w czasie wykonania. W przypadku statycznym, z wyrażenia IDL jest generowany automatycznie tzw. pniak (stub), czyli fragment kodu, który jest konsolidowany z aplikacją klienta. Po stronie serwera obiektów z wyrażenia IDL generowany jest szkielet (skeleton) implementacji, który programista musi zapełnić konkretnym kodem implementacyjnym wyspecyfikowanych metod. W przypadku dynamicznym, dostęp następuje bezpośrednio poprzez odwołania dynamiczne, na zasadzie podobnej do RPC. OMG CORBA obejmuje także dużą kolekcję usług i udogodnień, zarówno poziomych (niezależnych od dziedziny aplikacyjnej, np. usługi w zakresie nazw, zdarzeń, trwałych obiektów, związków, zapytań), jak i pionowych (specyficznych dla danej dziedziny aplikacyjnej, np. telekomunikacja, medycyna, finanse, wytwarzanie). K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 20 listopad 1999 Podsumowanie (3) Podstawowym elementem architektonicznym standardu CORBA jest tzw. pośrednik (Object Request Broker, ORB), skupiający w sobie funkcjonalności niezbędne do przetwarzania rozproszonych obiektów i współdziałania. Pakiety ORB komunikują się ze sobą w sieci komputerowej przy pomocy protokółu GIOP (General Inter-ORB Protocol) lub jego internetowego odpowiednika IIOP. W tej chwili zaimplementowano kilkanaście pakietów ORB. CORBA ma ogromne znaczenie kulturotwórcze w dziedzinie informatyki. Maksymalistyczne cele tego standardu są trudne do osiągnięcia, szczególnie w zakresie akceptowalnej wydajności (performance). Niektórzy specjaliści głoszą, że oparcie rozproszonych aplikacji o standard CORBA będzie zbyt kosztowne. Opinie te są prawdopodobnie nie zawsze prawdziwe, ale są podsycane przez konkurencję (np. Microsoft z technologią COM/DCOM). Argument Microsoft’u przeciwko CORBA dotyczy zbyt wolnego rozwoju (COM już działa w skali masowej, natomiast pakiety ORB nie działają w tej skali i są zbyt zróżnicowane.) K.Subieta. Bazy danych i inżynieria oprogramowania, Wykład 5, Folia 21 listopad 1999