HISTORIA PISMA
advertisement
Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Od najdawniejszych czasów człowiek chciał na różne sposoby utrwalić treści, które uznał za godne zachowania. Najstarszym sposobem jest przekaz ustny. Forma ta była obecna przez długi okres i miała ogromne znaczenie nawet w kulturach, które znały i posługiwały się pismem od dawna. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie W formie ustnej przekazywana była też Ewangelia … Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie I - znaki symboliczne II - pismo obrazkowe (piktograficzne) III - pismo wyrazowe (ideograficzno – fonetyczne) IV - pismo sylabowe V - pismo alfabetyczne Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Znaki symboliczne np. 1. Dym z ognisk – niebezpieczeństwo 2. Bicie w tam tamy - wojna Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Plemię Tawade z Nowej Gwinei wbija 3 dzidy na ścieżce, co znaczy: Jeszcze krok, a zginiesz! Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie W krajach słowiańskich rolnicy i kupcy posługiwali się w rachunkach kijami, na których nacinali karby. Oznaczały one np. liczbę worków zboża, ilość koni. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Pisma znane nam dziś z historii lub archeologii, oparte były na różnorodnych systemach. I tak np. w wieku XII-XVI Inkowie posługiwali się pismem sznurkowym lub węzełkowym ( supełkowym), zwanym pismem kipu. Do żerdzi przymocowywano różnego koloru sznury, grube i cienkie i zawiązywano je w supły. Im bliżej żerdzi znajdowały się owe supły, tym ważniejsze wydarzenie miały przypominać. Samo takie pismo nic, niestety nie mówiło – ponieważ nie można było go odczytać bez pomocy wtajemniczonego interpretatora. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie kipu Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Plemiona indiańskie Huronów i Irokezów posługiwały się pismem muszelkowym (były to różnokolorowe muszle nanizane na sznury) zwanym ,,wampum". Odszyfrować to pismo mógł tylko specjalny komentator. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Wampum Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Pismo obrazkowe czyli piktograficzne powstało w epoce prehistorycznej. Przetrwało do dzisiaj u Eskimosów, niektórych plemion indiańskich i polinezyjskich. Z niego wywodzi się pismo chińskie i egipskie pismo hieroglificzne. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Jest to pismo zrozumiałe dla każdego, ale jest mało precyzyjne. Jeden obrazek może mieć kilka znaczeń. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie PISMO WYRAZOWE – IDEOGRAFICZNO-FONETYCZNE Określony język posiadał kilkaset ideogramów, którymi nazywano kilka tysięcy rzeczy i pojęć. Do pism ideograficznofonetycznych należy pismo chińskie, pismo Majów i Azteków oraz pismo klinowe. Słońce jako rzecz Ciepło jako pojęcie Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Przykład pisma ideograficznego do dziś obecny jest w Chinach Słowo czou znaczy: okręt, pożar, pierze (puch), gadatliwość — i dlatego napisane literami słowo nie jest jednoznacznie. Dlatego trzeba oznaczyć je graficznie. Tak więc narysowany żagielek, znaczy czou – okręt. Jeżeli zaś obok żagielka jest płomień, słowo to znaczy, pożar, jeżeli usta — gadatliwość, a jeśli pióro — puch. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Pismo Klinowe Zostało stworzone przez Sumerów. Najstarsze znane zabytki pisma klinowego pochodzą z końca IV tysiąclecia p.n.e. W pierwotnej postaci klinowe pismo sumeryjskie było pismem obrazkowym, z czasem obrazki-znaki zaczęły oznaczać również sylaby. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Typ pisma zwany „klinowym”, okazał się bardzo udany. Ostatnia znana nam wiadomość zanotowana za pomocą „klina” pochodzi zdaniem naukowców z 75 r. n.e. Pismo klinowe było w użyciu ok. 300 lat, a zatem o kilka wieków dłużej niż nasz własny alfabet. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Pismo sylabowe dla jednego języka posiadało kilkadziesiąt znaków. Przykładem pisma sylabowego jest pismo japońskie. Alfabet wykształcił się jednak nie z pisma sylabowego lecz z wyrazowego. Pismo sylabowe okazało się być „ślepą uliczka” na drodze rozwoju pisma. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Przez długie wieki- aż do czasów nowożytnych największą tajemnicę stanowiły dla uczonych egipskie hieroglify, mimo że niektóre z nich wydawały się być bardzo czytelne, obrazowały bowiem życie w starożytnym Egipcie. W rozszyfrowaniu tego pisma z pomocą przyszedł uczonym przypadek. W 1798 r . Generał Napoleon Bonaparte, wraz ze swoim korpusem ekspedycyjnym, wylądował w Egipcie. Kiedy w roku1799 wojska jego okopywały się pod miastem Rozette, znaleziono płytę kamienną z dwujęzycznym napisem: starogreckim i egipskim, przy czym tekst egipski był wyryty dwoma rodzajami pisma hieroglificznego. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Kamień z Rosetty z napisem odczytanym przez Champolliona. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Egipskie pismo hieroglificzne Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Pismo alfabetyczne Do wynaIezienia właściwego alfabetu przyczynili się Hyksosi, plemię semickie, które przed około czterema tysiącami lat. Opanowali oni dolinę Nilu, Hyksosi zastając tam wysoko rozwiniętą kulturę i już dość dobrze wykształcone pismo. Egipcjanie poza normalnymi znakami pisma obrazkowego używali 25 znaków pisarskich symbolizujących litery. Hyksosi uprościli je i przyjęli tylko 21 znaków. Znak zbliżony do odwróconej litery A znaczył po semicku alef, czyli „byk"; znak zbliżony do B — bet — oznaczał „dom" itd. Taki był początek alfabetu. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Potomkowie Hyksosów - Fenicjanie — naród kupców i żeglarzy, mający liczne kolonie na Morzu Śródziemnym i Czarnym rozpowszechnili znajomość alfabetu w całym ówczesnym świecie antycznym. Najpierw trafił on na Cypr, Kretę i Peloponez, następnie do Grecji właściwej, a stamtąd do Rzymu. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Ewolucji uległa także sama technika pisania. Egipcjanie pisali od prawej strony ku lewej. Grecy, którzy początkowo przyjęli ten system, z czasem wprowadzili w nim pewne zmiany: pisali mianowicie tzw. bustrofedonem, pierwszy wiersz od prawej strony do lewej, drugi od lewej — do prawej itd. Wreszcie ustalił się kierunek pisma od lewej ku prawej stronie Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Podobnie jak w architekturze – także w rodzajach pism pojawiają się style. W XI – XII wieku pojawiło się pismo gotyckie... Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie Pismo arabskie – 28 znaków spółgłoskowych i całkowity brak graficznego odpowiednika samogłosek, które zaznacza się tylko kropkami nad lub pod znakiem spółgłoski. Pismo arabskie - kufi Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie
