Racjonalna antybiotykoterapia mgr Magdalena Pietrzyńska Droga do sukcesu terapeutycznego Stężenie w ognisku infekcji Czynniki gospodarza PK Eradykacja PD PATOGEN MIC/MBC/MBQ/siła bójcza/PAE WYLECZENIE Racjonalna antybiotykoterapia - warunki: właściwy dobór antybiotyku uwarunkowania farmakologiczne (PD i PK) i mikrobiologiczne dowiedzioną skuteczność kliniczną bezpieczeństwo leczenia minimalizację ryzyka narastania oporności patogenów zastosowanie zgodne z rejestracją leku określenie dawkowania adekwatnego do rodzaju zakażenia prawidłowe monitorowanie efektywności leczenia PK - Farmakokinetyka – działanie antybiotyku w organizmie człowieka (3.) Absorpcja 100% wchłaniania po podaniu dożylnym 90% wchłaniania po podaniu domięśniowym Dystrybucja Dobrze przenika do tkanek – wysoka lipofilność (50-100x większa niż wankomycyny) Metabolizm PK Teikoplanina jest metabolizowana tylko w 3% Eliminacja 97% teikoplaniny jest wydalane w postaci niezmienionej przez nerki Czas półtrwania w fazie eliminacji wynosi 150 godz PD PATOGEN MIC/MBC/MBQ/siła bójcza/PAE Stężenia tkankowe (2) MIC90 dla enteroc. MIC90 dla MRSA Teikoplanina dobrze penetruje do tkanek (50-100 x bardziej lipofilna niż wankomycyna) I.Harding, F.Sorgel – Porównanie farmakokinetyki teikoplaniny i wankomycyny, Journal of Chemotherapy 5/2000 mg/l PD - Farmakodynamika – działanie antybiotyku na drobnoustroje Stężenie w ognisku infekcji PK (3, 4, 8) PD Działa bakteriobójczo na bakterie G(+) w tym oporne na inne antybiotyki (bakteriostatycznie na E.Faecium)(8) Oporne na wankomycynę szczepy Enterococcus sp. są zwykle wrażliwe na teikoplaninę, stąd uważa się, że teikoplanina preferencyjnie powinna być stosowana w leczeniu zakażeń o etiologii Enterococcus (4) Oporne G (+) to S.haemolyticus i niektóre pałeczki G+ Mniejsza wrażliwość S.epidermidis 1. Fenotypy : VanA VanB VanC VanD VanE Wankomycyna Teikoplanina oporność oporność oporność oporność oporność oporność wrażliwość wrażliwość słaba oporność wrażliwość Kliniczna skuteczność TARGOCIDU w zakażeniach Gram(+) (6) ® Levis P et al. A multicentre open clinical trial of teicoplanin in infections caused by Gram positive bacteria. Journal of Antimicrobial Chemotherapy (1998) Bezpieczeństwo terapii (7) Guidelines for the prophylaxis & treatment of methicillin-resistant S. aureus MRSA infections in UK 2006 Preparat Główne Wskazania Objawy niepożądane Uwagi linezolid Pneumonia, skóra, bakteriemia Supresja szpiku Niewydolność wątroby Neuropatia Brak danych o politerapii Mało danych o nefrotoksyczności Max czas terapii 28dni wankomycyna Bakteriemia, skóra, kości Nefrotoksyczność sumująca się z aminoglikozydami Nieprzewidywalny poziom we krwi Nefrotoksyczność- utrudniona politerapia teikoplanina Skóra, bakteriemia, kości Wymagana dawka początkowa – dla przewidywalności poziomu we krwi Wygoda i bezpieczeństwo podawania (3) Objętość po rozpuszczeniu – 3ml Można podawać: w kroplówce, szybkim podaniu dożylnym, domięśniowo Można podawać z jednego wkłucia z innymi lekami i płynami Nie wchodzi w interakcje z innymi lekami (znieczulającymi, uspokajającymi, p/bólowymi, kardiologicznymi, cukrzycowymi, i innymi) (3) Teikoplanina wymaga dawki nasycającej (10) Dzięki temu osiąga się stabilny poziom we krwi zapewniający skuteczność terapeutyczną Teikoplanina nie wymaga monitorowania poziomu leku we krwi Teikoplanina nie wymaga standardowego monitorowania poziomu mocznika i kreatyniny M.J.Wood, Porównanie bezpieczeństwa teikoplaniny i wankomycyny. Journal of Chemotherapy 5/2000 Farmakoekonomika w leczeniu TARGOCIDEM® 1 dawka dziennie w leczeniu podtrzymującym (3) Nie wymaga dodatkowych kosztów infuzji (9) Może być podawany z tej samej drogi dożylnej co inne leki (3) Może być podawany w bolusie lub domięśniowo (3) Standardowo nie wymaga monitorowania stężeń (2, 3) Obciążony niewielkim prawdopodobieństwem działań niepożądanych (3, 7) – nie komplikuje terapii ghhjj Ratunek bez Ryzyka Dobór antybiotyku (6) - zgodny z rejestracją leku Teikoplanina: Zakażenia G(+) u dorosłych i dzieci w każdym wieku Spektrum mikrobiologiczne teikoplaniny jest typowe dla glikopeptydów i obejmuje: gronkowce (Staphylococcus spp.), paciorkowce (Streptococcus spp.), enterokoki (Enterococcus spp.) oraz niektóre rzadziej występujące bakterie Gram(+) (np. maczugowate — Corynebacterium spp. wraz z rodzajami pokrewnymi ,czy niektóre beztlenowce wraz z Clostridium difficile i Actinomyces spp.) 1. Fenotypy : VanA VanB VanC VanD VanE Wankomycyna Teikoplanina oporność oporność oporność oporność oporność oporność wrażliwość wrażliwość słaba oporność wrażliwość Teikoplanina ma rejestracje w bardzo szerokich wkazaniach Stosowanie leku poza rejestracją jest eksperymentem medycznym ! Grupa antybiotyków działających na G+ (wysokooporne) w zakażeniach szpitalnych W grupie glikopeptydów Generyki wankomycyny Teikoplanina - Tragocid Linezolid – Zyvoxid Wskazania zarejestrowane: - zakażenia (G+) szczepami opornymi na inne antybiotyki Wskazania zarejestrowane: - zapalenie płuc, zakażenia skóry i tk. miękkich Tygecyklina - Tygacil Wskazania zarejesrowane: - zakażenia skóry i tkanek miękkich, zakażenia wewnątrzbrzuszne Droga do sukcesu terapeutycznego Stężenie w ognisku infekcji Czynniki gospodarza PK Eradykacja PD PATOGEN MIC/MBC/MBQ/siła bójcza/PAE WYLECZENIE PK - Farmakokinetyka – działanie antybiotyku w organizmie człowieka (3.) Absorpcja 100% wchłaniania po podaniu dożylnym 90% wchłaniania po podaniu domięśniowym Dystrybucja Dobrze przenika do tkanek – wysoka lipofilność (50-100x większa niż wankomycyny) Metabolizm PK Teikoplanina jest metabolizowana tylko w 3% Eliminacja 97% teikoplaniny jest wydalane w postaci nie zmienionej przez nerki Czas półtrwania w fazie eliminacji wynosi 150 godz PD PATOGEN MIC/MBC/MBQ/siła bójcza/PAE Stężenia tkankowe (2) MIC90 dla enteroc. MIC90 dla MRSA Teikoplanina dobrze penetruje do tkanek (50-100 x bardziej lipofilna niż wankomycyna) I.Harding, F.Sorgel – Porównanie farmakokinetyki teikoplaniny i wankomycyny, Journal of Chemotherapy 5/2000 mg/l PD - Farmakodynamika – działanie antybiotyku na drobnoustroje Stężenie w ognisku infekcji PK (3, 4, 8) PD Działa bakteriobójczo na bakterie G(+) w tym oporne na inne antybiotyki (bakteriostatycznie na E.Faecium)(8) Oporne na wankomycynę szczepy Enterococcus sp. są zwykle wrażliwe na teikoplaninę, stąd uważa się, że teikoplanina preferencyjnie powinna być stosowana w leczeniu zakażeń o etiologii Enterococcus (4) Oporne G (+) to S.haemolyticus i niektóre pałeczki G+ Mniejsza wrażliwość S.epidermidis (5) MIC może służyć porównaniu aktywności dwóch antybiotyków tylko po odniesieniu go do wartości BP. Im większa wartość MBQ czyli odległość MIC od BP tym większa oczekiwana skuteczność antybiotyku MBQ MBQ Kliniczna skuteczność TARGOCIDU w zakażeniach Gram(+) (6) ® Levis P et al. A multicentre open clinical trial of teicoplanin in infections caused by Gram positive bacteria. Journal of Antimicrobial Chemotherapy (1998) Bezpieczeństwo terapii (7) Guidelines for the prophylaxis & treatment of methicillin-resistant S. aureus MRSA infections in UK 2006 Preparat Główne Wskazania Objawy niepożądane Uwagi linezolid Pneumonia, skóra, bakteriemia Supresja szpiku Niewydolność wątroby Neuropatia Brak danych o politerapii Mało danych o nefrotoksyczności Max czas terapii 28dni wankomycyna Bakteriemia, skóra, kości Nefrotoksyczność sumująca się z aminoglikozydami Nieprzewidywalny poziom we krwi Nefrotoksyczność- utrudniona politerapia teikoplanina Skóra, bakteriemia, kości Wymagana dawka początkowa – dla przewidywalności poziomu we krwi (3) Teikoplanina wymaga dawki nasycającej (10) Dzięki temu osiąga się stabilny poziom we krwi zapewniający skuteczność terapeutyczną Teikoplanina nie wymaga monitorowania poziomu leku we krwi Teikoplanina nie wymaga standardowego monitorowania poziomu mocznika i kreatyniny M.J.Wood, Porównanie bezpieczeństwa teikoplaniny i wankomycyny. Journal of Chemotherapy 5/2000 Wygoda i bezpieczeństwo podawania (3) Objętość po rozpuszczeniu – 3ml Można podawać: w kroplówce, szybkim podaniu dożylnym, domięśniowo Można podawać z jednego wkłucia z innymi lekami i płynami Nie wchodzi w interakcje z innymi lekami (znieczulającymi, uspokajającymi, p/bólowymi, kardiologicznymi, cukrzycowymi, i innymi) Farmakoekonomika w leczeniu TARGOCIDEM® 1 dawka dziennie w leczeniu podtrzymującym (3) Nie wymaga dodatkowych kosztów infuzji (9) Może być podawany z tej samej drogi dożylnej co inne leki (3) Może być podawany w bolusie lub domięśniowo (3) Standardowo nie wymaga monitorowania terapii (2, 3) Obciążony niewielkim prawdopodobieństwem działań niepożądanych (3, 7) – nie komplikuje terapii ghhjj Ratunek bez Ryzyka Piśmiennictwo: • F.Parenti, G.C.Schito, P.Courvalin Teikoplanina-własciwosci chemiczne i mikrobiologiczne. J.of Chemotherapy Tom12 listopad 2000 • I.Harding, F.Sorgel – Porównanie farmakokinetyki teikoplaniny i wankomycyny, Journal of Chemotherapy 5/2000 • Charakterystyka Produktu Leczniczego- Targocid, 18.07.2007 • D.Dzierżanowska, J.Jeliaszewicz – „Zakażenia Szpitalne” – • Richard B.Thomson, What is your MIC IQ, E-test News#30, April 2004 • Levis P et al. A multicentre open clinical trial of teicoplanin in infections caused by Gram positive bacteria. Journal of Antimicrobial Chemotherapy (1998) • Guidelines for the prophylaxis & treatment of methicillin-resistant S. aureus MRSA infections in UK 2006 • I.Odenhold, E.Lowdin, In vitro studies of pharmacodynamics of teicoplanin against S. aureus, S. epidermidis and E. faecium. European Society of Clinical Microbiology and Infectious Disease. 9, 2003 • P. Kawalec, M.Bulanda, Analiza minimalizacji kosztów dotycząca preparatu Targocid stosowanego w dawce standardowej z wankomycyna w terapii średniociężkich zakazeń szpitalnych w Polsce Zakażenia 06/2006 • M.J.Wood, Porównanie bezpieczeństwa teikoplaniny i wankomycyny. Journal of Chemotherapy 5/2000 a-medica press