Farmakoterapia Ziołolecznictwo w leczeniu raka płuca Terminem „rak płuca” określa się raka tchawicy, oskrzeli (dróg oddechowych) i miąższu płucnego (pęcherzyków płucnych). Rak płuca jest najczęstszym nowotworem złośliwym na świecie. Występuje kilkakrotnie częściej u mężczyzn (ok. 15 tys. zachorowań) niż u kobiet (5 tys. zachorowań). W Polsce liczbę palaczy szacuje się na blisko 9 milionów. Pali ok. 40% mężczyzn i 20% kobiet. Ryzyko zachorowania na raka płuca wzrasta wraz z liczbą wypalanych papierosów dziennie, liczbą lat palenia, wiekiem rozpoczęcia palenia, a ryzyko rozwoju raka płuca u palacza płci męskiej jest ok. 10 razy większe niż u niepalącego. Nawet po zaprzestaniu palenia ryzyko zachorowania, mimo że stopniowo maleje, po 15 latach jest nadal dwukrotnie wyższe niż u osób nigdy niepalących. Typy raka płuc Rozróżnia się dwa główne typy raka płuca: • niedrobnokomórkowy; • drobnokomórkowy. Najczęstszą postacią raka płuca jest rak niedrobnokomórkowy, w którym rozróżnia się trzy podtypy: • Rak płaskonabłonkowy rozpoczyna się zwykle w jednym z większych oskrzeli i jego wzrost jest stosunkowo wolny. Główną przyczyną jest czynne lub bierne narażenie na dym tytoniowy. Komórki raka złuszczają się do światła dróg oddechowych, co umożliwia ich wykrycie w badaniu cytologicznym plwociny. • Rak gruczołowy (gruczolakorak) występuje najczęściej w drobnych drogach oddechowych (obwodowe części płuc). W mniejszym stopniu niż rak płaskonabłonkowy związany jest z narażeniem na dym tytoniowy; stosunkowo często występuje u kobiet. • Rak wielokomórkowy (15%) – cechuje go agresywny wzrost, wczesny rozsiew w węzłach chłonnych i odległych narządach. Jest silnie związany z paleniem tytoniu. U większości chorych w chwili rozpoznania obserwuje się przerzuty (najczęściej w wątrobie, kościach, szpiku, OUN). Chemioterapia jest podstawową metodą leczenia. Rak drobnokomórkowy (15%) – charakteryzuje się agresywnym wzrostem, wczesnym rozsiewem w węzłach chłonnych i odległych narządach. Jest silnie związany z paleniem tytoniu. U większości chorych w chwili rozpoznania notuje się przerzuty (najczęściej w wątrobie, kościach, szpiku, OUN). Chemioterapia jest podstawową metodą leczenia. Przyczyny: • rakotwórcze substancje zawarte w dymie tytoniowym (czynne palenie – 90% zachorowań); • palenie bierne, czyli wskutek przebywania przez długi czas w zadymionych pomieszczeniach; • predyspozycje genetyczne; • narażenie na radon, azbest, przemysłowe zanieczyszczenia powietrza, metale ciężkie, promieniowanie jonizujące i niektóre substancje chemiczne. Objawy raka płuca Rak płuca we wczesnej fazie przebiega bezobjawowo. Pojawiające się w trakcie rozwoju nowotworu objawy można podzielić na trzy grupy: 1.Objawy ogólnoustrojowe: postępująca utrata masy ciała i osłabienie; występują późno. 2.O b j a w y z w i ą z a n e z m i e j s c o wym wzrostem: • kaszel – najczęstszy objaw (u palaczy tytoniu często zmiana charakteru kaszlu); • duszność (30–40%); • ból w klatce piersiowej (25–35%); • krwioplucie (15–30%); • nawracające zapalenia płuc (pierwszy objaw u 15–20% chorych); • zespół żyły głównej górnej – zespół objawów spowodowanych utrudnieniem odpływu krwi z żyły głównej górnej do prawego przedsionka serca; ucisk, naciekanie żyły (rak płuca – 50–80% wszystkich przypadków, najczęściej drobnokomórkowy); • ból opłucnowy; • ból barku i zespół Hornera (guz w szczycie płuca); • objawy szerzenia się raka na sąsiednie narządy, np. zaburzenia rytmu serca przy nacieczeniu serca i osierdzia; • chrypka w wyniku porażenia nerwu krtaniowego wstecznego. 3.O bjawy związane z przerzutami: • powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykow ych, szyjnych lub pachowych; • ból kości, rzadziej złamania lub objawy uciskowe – przerzuty w kościach; • ból głowy, napady drgawek, zaburzenia równowagi, zmiany zachowań i osobowości – przerzuty w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN); • w razie przerzutów w wątrobie – jej powiększenie, ból w nadbrzuszu, nudności, żółtaczka. 4.Zespoły paranowotworowe (objawy towarzyszące nowotworom, niezależne od miejscowego wzrostu lub rozsiewu nowot woru): endokr y17 Farmakoterapia nologiczne, nerwowo-mięśniowe, skórne, kostne, naczyniowe, hematologiczne. Diagnostyka raka płuc Warunkiem racjonalnej kwalifikacji do leczenia jest dokładne ustalenie zaawansowania nowotworu. W pierwszym etapie diagnostyki wykonuje się zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej tylno-przednie i boczne, a w celu dokładnej lokalizacji guza i oceny rozległości nowotworu – tomografię klatki piersiowej. Badanie bronchofiberoskopowe służy do oceny lokalizacji nowotworu, a także umożliwia pobranie tkanki guza do oceny histologicznej typu raka, co w połączeniu z metodami obrazowymi pozwala na dobór odpowiedniego leczenia. Nowoczesna bronchoskopia służy do lokalizacji guza wewnątrzoskrzelowego oraz uzyskania materiału do badań histologicznych i cytologicznych. Poprzez połączenie bronchofiberoskopii i ultrasonografii (sonda USG umieszczona jest na końcu bronchoskopu) możemy dokładnie zlokalizować guz lub nacieczone nowotworowo węzły chłonne, a także pobierać z nich zmienioną nowotworowo tkankę do badań histologicznych (technika EBUS – USG przezoskrzelowe i EUS – USG przezprzełykowe). Połączenie bronchofiberoskopii z aparatem RTG 18 Farmakoterapia pozwala na lokalizację zmiany w trójwymiarze i umożliwia biopsję zmian obwodowych w płucach. Poprawie wykrycia wczesnych zmian nowotworowych służy badanie w podczerwieni. Uzupełnieniem metod pozwalających na ocenę rozległości nowotworu jest tomografia komputerowa. Konwencjonalne leczenie niedrobnokomórkowego raka płuca Wybór metody zależy od zaawansowania choroby, ale duże znaczenie ma też wydolność poszczególnych narządów i stan ogólny. • Leczenie operacyjne metodą otwartą lub wideotorakoskopową: Resekcja obejmuje najczęściej płat (lobektomia) lub rzadziej całe płuco (pneumonektomia) oraz regionalne węzły chłonne (alternatywą jest selektywne wycięcie wybranych węzłów ze wszystkich grup drenujących zajęty obszar płuca). U chorych z przerzutami w śródpiersiowych węzłach chłonnych po stronie zmiany (tzw. cecha N2) stosuje się radioterapię lub chemioterapię. Chemioterapia to jeden z podstawow ych sposobów leczenia no wotworów złośliwych. Podane leki działają na cały organizm – zarówno na komórki raka, jak i inne, zdrowe. Niekwestionowaną zaletą leczenia chemicznego jest to, że cytostatyki podane ogólnie mają szansę dotrzeć wszędzie tam, gdzie znajdują się ewentualne mikroprzerzuty nowotworu złośliwego. Wadą są skutki uboczne leczenia – tj. toksyczne oddziaływanie na tkanki zdrowe. Obecnie wbrew zwyczajowej nazwie w leczeniu cytostatycznym wykorzystuje się nie tylko substancje uzyskane chemicznie, ale również cały szereg substancji pochodzenia naturalnego, wyizolowanych ze świata roślin (winkrystyna, irinotekan, etopozyd), grzybów (bleomycyna, mitomycyna), bakterii (asparaginaza), a nawet zwierząt (trabektedyna). Źródłem nowoczesnych i bardzo skutecznych leków mogą być też same komórki nowotworowe. Takie leki jak Avastin, Herceptyna, Erbitux czy Mabthera to tzw. przeciwciała monoklonalne produkowane w hodowlach komórkowych przez zmodyfikowane genetycznie komórki szpiczaka. Dlatego terminy „chemia”, „leczenie chemiczne” są merytorycznie niepoprawne, a ponadto u większości osób budzą nieuzasadniony strach (kojarząc się raczej z bronią chemiczną niż z nowoczesnym leczeniem). Lepiej używać nazwy „leczenie cytotoksyczne”, co jest bardziej poprawne i nie niesie ze sobą takiego negatywnego ładunku emocjonalnego jak „chemia”. Chemioterapię – pod względem składu podanego leku (w formie kroplówki/zastrzyku lub tabletek) – dzielimy na: monoterapię (tylko jeden cytostatyk) oraz chemioterapię wielolekową (mieszanka kilku cytostatyków podawanych jednocześnie). W leczeniu onkologicznym przeważa obecnie stosowanie chemioterapii wielolekowej, ze względu na skłonności nowotworu złośliwego do uzyskania oporności na dany lek. Skojarzenie kilku leków o różnym zakresie działania (niszczenie komórki nowotworowej w różnej fazie cyklu komórkowego) znacznie zmniejsza ryzyko uzyskania przez guz chemiooporności. Gdy łączymy chemioterapię z inną metodą leczenia onkologicznego (radioterapia, chirurgia), mówimy o leczeniu skojarzonym. Chemioterapia zastosowana jako leczenie wyłączne to terapia samodzielna. W niedrobnokomórkow ym raku płuca jest stosowana jako wyłączna metoda w leczeniu paliatywnym u chorych z rozsiewem nowotworu (pod warunkiem dobrej sprawności, niewystępowania istotnego ubytku masy ciała i poważnych chorób towarzyszących). W pierwszorazowej chemioterapii stosuje się standardowo dwulekowe schematy zawierające cis­platynę (lek preferowany) lub karboplatynę w skojarzeniu z winorelbiną, taksoidami (paklitaksel i docetaksel), gemcytabiną lub pemetreksedem. • Leczenie skojarzone w niedrobnokomórkowym raku płuc: - radioterapia przedoperacyjna, zwykle łącznie z chemioterapią – stosowana u chorych z guzem zlokalizowanym w szczycie płuca (guz Pancoasta); - radioterapia pooperacyjna, stosowana u chorych po niedoszczętnej resekcji, aczkolwiek wartość takiego postępowania nie została zweryfikowana; - chemioterapia pooperacyjna – stosowana u wybranych chorych po doszczętnej resekcji miąższu płucnego, bez poważnych chorób współistniejących oraz w dobrym stanie ogólnym po zabiegu; rozpoczęcie w ciągu 6–8 tygodni po operacji. • Radioterapia w niedrobnokomórkowym raku płuc – stosowana rutynowo u chorych niekwalifikujących się do leczenia operacyjnego z powodu zaawansowania lub przeciwwskazań: - radioterapia radykalna – u wybranych chorych z ograniczoną masą guza, bez wysięku opłucnowego i z odpowiednią wydolnością oddechową (skojarzenie radioterapii z chemioterapią zwiększa odsetek długotrwałych przeżyć kosztem nasilenia wczesnej toksyczności leczenia), u pacjentów z niezaawan sowany m n owot wo re m, niekwalifikujących się do leczenia chirurgicznego – radioterapia stereotaktyczna; - radioterapia paliatywna – postępowanie z wyboru u chorych z dolegliwościami towarzyszącymi guzowi pierwotnemu (ból, duszność, dysfagia, objawy zespołu żyły głównej górnej), z bolesnymi przerzutami w kościach oraz z nieoperacyjnymi objawowymi przerzutami w mózgu. • Metody wewnątrzoskrzelowe – stosowane u chorych na raka miejscowo zaawansowanego; brachyterapia (miejscowa radioterapia), fitoterapia, elektrokoagulacja, krioterapia, laseroterapia, protezy wewnątrz­ oskrzelowe (stenty). • Leczenie ukierunkowane molekularnie (celowane) – stosuje się inhibitory kinazy tyrozynowej receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR) – erlotynib i gefitynib. Skuteczne u chorych na zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca (w leczeniu pierwszego rzutu i w kolejnych rzutach choroby rozsianej) z mutacją genu EGFR w komórkach nowotworu. U chorych z rearanżacją genu ALK dużą aktywność wykazuje kryzotynib (doustny inhibitor kinezy ALK). Konwencjonalne leczenie drobnokomórkowego raka płuca Podstawowa metoda to chemioterapia (najczęściej cisplatyna + etopozyd, rzadziej schemat zawierający winkrystynę, doksorubicynę i cyklofosfamid), na ogół przez kilka miesięcy (4–6 cykli). 1.Leczenie postaci ograniczonej – chemioterapia + napromienianie pierwotnego ogniska nowotworu w klatce piersiowej oraz regionalnych węzłów chłonnych; najskuteczniejsze jest równoczesne zastosowanie obu metod. W szczególnych przypadkach wdraża się leczenie operacyjne. U chorych z remisją nowotworu w klatce piersiowej dodatkowo stosuje się profilaktyczne napromienianie mózgu. W przypadku nawrotu postaci ograniczonej istnieje możliwość ponownego zastosowania chemioterapii. Dolegliwości w obrębie klatki piersiowej oraz objawowe przerzuty w mózgu lub kościach po przebytej chemioterapii są wskazaniem do paliatywnego napromieniania. 2.Leczenie postaci rozsianej – u chorych w dobrym stanie klinicznym stosuje się chemioterapię według zasad dla postaci ograniczonej. U pacjentów z remisją nowotworu w klatce piersiowej dodatkowo napromienia się profilaktycznie mózg. Metody niekonwencjonalne – ziołolecznictwo • Pyłek pszczeli Stanowi kompozycję wielu ważnych dla organizmu człowieka składników odży wczych. Wzrost odporności immunologicznej u ludzi pod wpływem pyłku pszczelego sugeruje, że produkt ten może mieć również działanie przeciwnowot worowe. Leczniczo stosuje się u dorosłych 20–40 g pyłku dziennie. Jeśli przyjąć, że łyżeczka od herbaty odpowiada 7,5 g pyłku, to dawka dzienna wynosi 3–5 łyżeczek tego produktu dla osób dorosłych i 1–2 łyżeczki dla dzieci. Pyłek przyjmuje się zazwyczaj 3 razy dziennie przed jedzeniem. Czas leczenia wynosi 1–3 miesiące, przy czym terapię można powtarzać 2–4 razy w ciągu roku. Najlepiej przeprowadzić kurację na przełomie zimy i wiosny oraz lata i jesieni. Na 19 Farmakoterapia ogół – łącznie z innymi środkami leczniczymi, a także w schorzeniach przewlekłych – stosuje się mniejsze dawki pyłku. W celu zwiększenia przyswajalności pr zez organizm ziarna pyłku rozdrabnia się przez zmielenie lub poddaje działaniu ciepłej wody. W środowisku wodnym ziarna pyłku pęcznieją i po 2–3 godzinach pękają, uwalniając swoją zawartość. Często tak przygotowany pyłek nosi nazwę enzymatycznego. Do tego celu stosuje się także mleko, soki owocowe i warzywne. Pyłek kwiatow y (zmielony) można mieszać z różnymi produktami spożywczymi w proporcji od 1:1 do 1:4. Przyjmuje się go wówczas w ilości 1 łyżki stołowej 3 razy dziennie. Pyłek nierozdrobniony, dokładnie żuty przed połknięciem jest wykorzystywany przez organizm tylko w ok. 10–15%. Po rozdrobnieniu mechanicznym lub napęcznieniu i pęknięciu ziaren dostępność składników biologicznych pyłku wzrasta od 60 do 80%. Zapobiegawczo stosuje się 10–15 g pyłku dziennie. W ramach normalnej diety poleca się przyjmowanie 5–10 g pyłku dziennie. • Rdest japoński Ziele i kłącze rdestu zawierają wiele cennych związków, z których należy wymienić substancję o nazwie resweratrol. Resweratrol to czynnik antybiotyczny w układzie odpornościowym rośliny. Działa niszcząco na patogeny, które do niej wtargnęły. W organizmie człowieka także wykazuje dużą aktywność biologiczną. Jest anty­o ksydantem, zapobiega powstawaniu wolnych rodników i nadtlenków. Działa przeciwnowotworowo, zapobiega chorobie wieńcowej (rozszer za nacz ynia wieńcowe, usprawnia krążenie wieńcowe), miażdżycy oraz zmianom zwyrodnieniowym tkanki nabłonkowej i łącznej naczyń krwionośnych, 20 Farmakoterapia zawałowi serca. Preparaty na bazie rdestu japońskiego działają silnie ściągająco, przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwgorączkowo, przeciwobrzękowo, przeciwwysiękowo, przeciwbakter yjnie, przeciwgrzybiczo, przeciw wirusowo, przeciwpierwotniakowo, przeciwroztoczowo, lekko przeczyszczająco (u niektórych osób), silnie uspokajająco; ponadto hamują wydzielanie żółci, śliny, soku żołądkowego, soku trzustkowego i jelitowego, przyśpieszają gojenie ran na błonach śluzowych i skórze, przyśpieszają leczenie wrzodów, wyraźnie hamują reakcje autoimmunologiczne. Rozszerzają oskrzela i oskrzeliki, ułatwiają oddychanie przy nieżytach układu oddechowego, usuwają zalegający śluz w drogach oddechowych, tłumią kaszel. Hamują odkładanie triglicerydów i cholesterolu w wątrobie oraz tworzenie blaszek miażdżycowych, a także podziały komórek nowotworowych i przerzuty nowotworów. Jest to więc szczególnie war tościowa roślina w leczeniu nowotworów i chorób autoimmunologicznych, np. tocznia rumieniowatego i łuszczycy. Związki zawarte w rdeście japońskim wykazują działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze, podobne do wielu stosowanych w lecznictwie syntetycznych antybiotyków. Wskazania preparatów na bazie rdestu japońskiego to: nowotwory i przerzuty nowotworów, reumatyzm, reumatoidalne zapalenie stawów, artretyzm, menopauza, miażdzyca, choroba wieńcowa, cukrzyca, stłuszczenie wątroby, łuszczyca, toczeń rumieniowaty skórny i układowy, pokrzywka, plamice, pęcherzyca, liszaje, liszajce, atopowe zapalenie skóry, zapalenie wątroby (w tym wirusowe), zapalenie trzustki, wrzody żołądka, oporne na leczenie trądziki, brodawczaki i owrzodzenia jelita grubego, bezsenność, nieżyty jelit i żołądka, grzybice układowe i skór- ne, choroby zakaźne, zapalenie odbytu, upławy, zapalenie przydatków i pochwy, świąd sromu, zapalenie męskich narządów płciowych, zapalenie piersi, stany zapalne gardła i jamy ustnej, opryszczka, bolesne nadżerki w jamie ustnej. Przygotowanie odwaru z rdestu japońskiego: 2 łyżki kłączy suchych lub liści zalać 1 szklanką wody, gotować 5 minut; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 2–3 razy dziennie po 150 ml. • Włóknouszek ukośny To grzyb zwany popularnie hubą brzozową lub modrzewiową. Stosowany jest do leczenia miażdżycy, nadciśnienia, przewlekłych stanów zapalnych przewodu pokarmowego, wrzodów żołądka, nowotworów płuc, gruczołów dokrewnych, żołądka, układu nerwowego, piersi, narządów płciowych, układu moczowego, skóry. Wodne wyciągi zawierają mało składników czynnych, dlatego poleca się sporządzanie ekstraktów wodno-alkoholowych. Przepis na wodno-alkoholowy wyciąg z huby: szklankę (250 ml) świeżego lub suchego tartego surowca zalać 400 ml gorącego alkoholu 40%, wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 2 razy dziennie po 15 ml na 1–2 godziny przed jedzeniem. • Ostropest plamisty Ostropest, czyli oset, ma silne działanie odtruwające dzięki wysokiej zawartości substancji aktywnych (główne sylimaryny). Potrafi zneutralizować nawet toksyny muchomora sromotnikowego. Ostropest jest znany przede wszystkim z działania hepatoprotekcyjnego. W niektórych krajach Europy nasiona i wyciągi z tej rośliny zostały wpisane do oficjalnego rejestru leków na marskość wątroby – odtruwa ona bowiem i regeneruje wątrobę. Po- lecana jest w takich schorzeniach lub sytuacjach jak: - nieprawidłowa, wysoko przetworzona dieta; - naduż y wanie alkoholu, leków lub narkotyków; - zatrucie grzybami; - długotrwałe używanie antybiotyków; - chemioterapia; - choroby wątroby (wirusowe zapalenie typu C, marskość, bóle, kamica, stłuszczenie); - cukrzyca. Wykazano in vitro, że składnik sylimaryny, sylibinina (która jest głównym aktywnym składnikiem), ma działanie przeciwnowotworowe wobec ludzkich komórek raka prostaty, ludzkich komórek nowotworów sutka (zarówno estrogenozależnych, jak i nieestrogenozależnych), ludzkich komórek rakowych szyjki macicy, ludzkich komórek raka okrężnicy oraz komórek raka płuca (drobnokomórkowego oraz niedrobnokomórkowego). Co ważne, stwierdzono też bardzo niską toksyczność – bez niepożądanych działań ubocznych, nawet przy wysokich dawkach doustnych (w badaniach na myszach i psach: 20 g/kg masy ciała u myszy i 1 g/kg u psów). Najnowsze badania, z początku 2013 r., wykazały także wysokie działanie ochronne sylibininy w przypadku uszkodzeń skóry wywołanych przez promienie UVA i UVB, od fotostarzenia aż po raka skóry. Wyniki te sugerują, że sylibinina może być korzystna w usuwaniu uszkodzonych promieniami UVA komórek, jak też w profilaktyce raka skóry. Co ciekawe, substancja wykazała jednocześnie potrójne działanie: 1.powodowała apoptozę (śmierć) komórek zmutowanych promieniowaniem UVA; 2.nie była jednocześnie w żaden s p osó b to ksyc zna dla ko m ó rek zdrowych; 3.p r z yspieszała naprawę uszko dzonych promieniami UVB komórek, w których nie było złośliwych zmian. Spożywanie: nasionka mielimy pulsacyjnie w młynku do kawy. Ostropestem można posypywać dosłownie wszystko, gdyż nie ma on określonego smaku: musli, sałatki, warzywa na parze, kanapki itd. Ponieważ roślina ma małą toksyczność, polecana jest także do długotrwałego spożywania. Na ogół zapobiegawczo stosuje się 1–2 łyżeczki dziennie. Przykłady i przygotowanie wybranych mieszanek ziołowych wspomagających leczenie raka płuc Przygotowanie odwarów: zioła zmieszać w podanych proporcjach – 3 łyżki stołowe zalać 3,5 szklanki wody o temperaturze pokojowej. Ogrzewać w naczyniu emaliowanym ok. 5 minut, nie dopuszczając do wrzenia. Następnie dokładnie wymieszać odwar, przecedzić do termosu. Pić 3 szklanki odwaru 3 razy dziennie. Zmacerowane zioła, które pozostały po odcedzeniu w garnku, zalać sokiem z brzozy – Succus Betulae. Po 24 godzinach przecedzić do butelek. Pić kieliszek 3 razy dziennie. Zioła przy nowotworach płuc Rp. 1.Liście bluszczu 50 g 2.Liście borówki 50 g 3.L iście dziewanny 50 g 4.Korzeń lukrecji 50 g 5.Z iele miodunki 50 g 6.L iście podbiału 50 g 7.Ziele skrzypu 50 g 8.Z iele szanty 50 g 9.Plecha tarczownicy 50 g Rp. 1.Kora, gałązki lub szyszki olchy szarej lub czarnej 1 cz. 2.Ziele glistnika jaskółczego ziela 1 cz. 3.Z iele sadźca konopiastego 1 cz. 4.Z iele barwinka pospolitego 1 cz. 5.Z iele nawłoci 2 cz. Dawkowanie: stosować 2 razy dziennie po 100 ml odwaru. Wskazania dodatkowe: choroby autoimmunologiczne, np. łuszczyca, toczeń rumieniowaty skórny i układowy. Rp. 1.Ziele glistnika 2 cz. 2.Kwiat lub ziele nagietka 2 cz. 3.Z iele jemioły 3 cz. 4.Korzeń lub ziele mniszka 1 cz. 5.Korzeń lub ziele cykorii 1 cz. 6.Ziele rdestu ptasiego lub ostrogorzkiego 2 cz. Dawkowanie: zioła wymieszać. Przygotować odwar. Stosować 3 razy dziennie po 1 szklance wyciągu wodnego lub 30 ml wina 2 razy dziennie. Rp. 1.Ziele ostrożenia warzywnego 3 cz. 2.Ziele bylicy pospolitej lub piołunu 1 cz. 3.K łącze lub liść lepiężnika 1 cz. 4.Z iele lub kwiatostan sadźca konopiastego 2 cz. 5.Kwiat arniki 1 cz. 6.Kwiat lub ziele nagietka 2 cz. Wskazania dodatkowe: choroby autoimmunologiczne, np. łuszczyca, toczeń rumieniowaty skórny i układowy. Rp. 1.Włóknouszek ukośny (huba brzozowa, olchowa lub modrzewiowa) 2 cz. 2.Purchawka chropowata (suszona lub świeżo mielona) 2 cz. 3.Z iele glistnika 1 cz. 4.Z iele lub korzeń mniszka 1 cz. 5.Korzeń lub ziele omanu 1 cz. Dawkowanie: stosować 2 razy dziennie po 1 szklance odwaru. Wskazania dodatkowe: choroby autoimmunologiczne, np. łuszczyca, toczeń rumieniowaty skórny i układowy. Antypulmocar – lek przeciwnowotworowy do leczenia raka płuca (skład i formuła – mgr farm. Tomasz Mrozowski) 21 Farmakoterapia Jest to specjalist yczny lek w kap sułkach doustnych. Powstał on we współpracy z onkologami niemieckimi, którzy produkują substraty do składników leku i włączają go do leczenia w prywatnej klinice onkologicznej, samodzielnie lub w celu złagodzenia skutków ubocznych chemioterapii. Skład: 1.Koncentrat sylimar y now y z nasion ostropestu. 2.Grzyby reishi – Przeciwnowotworowe działanie reishi zawdzięczamy zawartym w ich składzie polisacharydom. Są one zbudowane z milionów atomów, co sprawia, że są trudno przyswajalne przez organizm człowieka. Dzięki zastosowaniu witaminy C (w dawce ok. 1 g) można zwiększyć ich przyswajalność. Polisacharydy ulegają przekształceniu w związki o łatwej przyswajalności, które pobudzają działanie makrofagów, będących nieodłącznym składnikiem układu odpornościowego, w znaczącym stopniu wzmagając jego właściwości obronne. Makrofagi w przeciwieństwie do krwinek białych, wykazujących ograniczone działanie w przypadku chorób przewlekłych lub złośliwych, są w stanie zniszczyć wszelkie czynniki patogenne, w tym również komórki nowotworowe. Wielokierunkowy mechanizm działania polisacharydów grzybowych obejmuje: bezpośrednie niszczenie komórek guza, a także zapobieganie onkogenezie i przerzutowaniu, związane z ich aktywnością immunostymulującą (blokada węzłów chłonnych). Stosowanie preparatów z reishi wykazało pozytywne wyniki w leczeniu wielu nowotworów, m.in.: • guz mózgu 5 cm (znaczne zmniejszenie wielkości guza, odzyskanie przytomności, odzyskanie pamięci); • rak płuca będący przerzutem po operacyjnym usunięciu nowotwo22 ru piersi (całkowity zanik komórek nowotworowych w płucu po 6-miesięcznej kuracji); • rak piersi z przerzutami do kości (zdecydowana poprawa jakości życia, powrót do samodzielnego funkcjonowania); • rak odbytnicy z przerzutami na wątrobę (zmniejszenie guza, poprawa ogólnego stanu zdrowia); • rak trzustki (stosowanie ekstraktu z grzyba reishi w połączeniu z witaminą C – całkowity powrót do zdrowia). Grzyby reishi, wykazując działanie przeciwnowotworowe i stymulujące układ odpornościowy, w znaczącym stopniu poprawiają jakość życia osobom cierpiącym na choroby nowotworowe. Zmniejszają objawy choroby, w wielu przypadkach prowadząc do całkowitego wyzdrowienia, a tym samym przedłużenia ż ycia. Jednocześnie preparat y, w których skład wchodzi reishi, nie w ykazują uporczy w ych skutków ubocznych, charakterystycznych dla takich metod leczenia jak radio- i chemioterapia. 3. Grzyby shiitake (twardziak japoński) – często nazywane także poku (jap. „ta-ké, który rośnie na drzewach shii”). W tradycyjnej medycynie chińskiej znane również jako „eliksir życia” z powodu swojego unikalnego składu, który powoduje odzyskanie wigoru i witalności, wzmacnia system odpornościowy oraz pomaga w zwalczaniu stresu. Jednak ich najważniejsze zalety to działanie złożonego węglowodanu, który pobudza układ immunologiczny do zwalczania komórek nowotworowych oraz opóźnia starzenie się organizmu. Grzyby shiitake są najstarszym na świecie grzybem uprawianym przez człowieka. Odmładzają organizm, co pozwala zachować na dłużej młody wygląd oraz lepsze samopoczucie. Jest bardzo silnym utleniaczem, niszczy wolne rodniki i opóźnia procesy starzenia się skóry, a przez to działa przeciwnowotworowo. Ten mało znany u nas egzotyczny grzyb cieszy się na całym świecie coraz większym zainteresowaniem, z uwagi na jego działanie lecznicze i profilaktyczne. Już od kilkuset lat stosuje się go do wspomagania terapii m.in.: przeziębienia, chorób serca, wysokiego ciśnienia, otyłości, problemów seksualnych i problemów wywołanych starzeniem. Shiitake działa korzystnie również w przypadku kamicy woreczka żółciowego, wrzodów, cukrzycy, braku witamin oraz anemii. Ma silne działanie przeciwnowotworowe w raku płuca, przeciwwirusowe i antybakteryjne. Znalazł też zastosowanie w leczeniu takich schor zeń jak: reumatyzm, ar tretyzm, migrena, chroniczne zmęczenie, zakłócenie funkcji wątroby (WZW typu B i C) oraz alergie i łuszczyca. Dawkowanie: • 1. miesiąc 6 kapsułek dziennie: 2 kapsułki rano, w południe, przed snem (dawka uderzeniowa); • 2. miesiąc 4 kapsułki dziennie: 2 kapsułki rano i 2 kapsułki wieczorem; • 3. miesiąc 3 kapsułki dziennie: 1 kapsułka rano, 1 kapsułka w południe, 1 kapsułka przed snem. Lek przyjmuje się rano na czczo, w porze obiadowej godzinę przed jedzeniem lub 1,5 godziny po jedzeniu, a wieczorem przed snem. Po zakończeniu terapii proponuje się leczenie preparatem Detox Protector. Preparat ten można włączyć już w trakcie terapii lekiem Antypulmocar. Będzie na bieżąco usuwał zmutowane, rakowe komórki, pasożyty, wszelkie toksyny. Detox Protector przyjmuje się przez 1 miesiąc. mgr farm. Tomasz Mrozowski