Fizyka - Home.pl

Wojewódzkie Konkursy Przedmiotowe w woj. podlaskim 2016/2017
ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI
WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU
FIZYCZNEGO
PRZEPROWADZANEGO W GIMNAZJACH W ROKU SZK. 2016/2017
Konkurs obejmuje i poszerza treści podstawy programowej z fizyki w gimnazjum.
Zadania konkursowe zostaną opracowane w oparciu o podstawę programową przedmiotu Fizyka –
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r, w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół. Zadania na kolejnych etapach będą zróżnicowane pod względem stopnia trudności.
Stopień szkolny
Wiedza i umiejętności wymagane od uczestnika konkursu:
Zagadnienia z podstawy programowej
 ruch prostoliniowy i siły,
 energia,
 przemiany energii w zjawiskach cieplnych,
 właściwości materii,
 ruch drgający i fale;
wymagania doświadczalne






wyznaczanie gęstości ciała stałego,
wyznaczanie masy ciała przy pomocy dźwigni dwustronnej,
wyznaczanie współczynnika tarcia statycznego po powierzchni płaskiej,
wyznaczanie wartości przyspieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła matematycznego,
wyznaczanie okresu i częstotliwości drgań ciężarka zawieszonego na sprężynie,
dokonanie pomiaru siły wyporu za pomocą siłomierza;
zagadnienia rozszerzające

















działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na składowe, obliczanie
wartości wektorów wypadkowych z zastosowaniem Twierdzenia Pitagorasa),
prędkość względna,
prędkość średnia,
ruch jednostajnie przyspieszony z prędkością początkową,
ruch jednostajnie opóźniony pod wpływem siły tarcia, współczynnik tarcia,
swobodne spadanie ciał,
ruch jednostajny po okręgu, przyspieszenie dośrodkowe,
pęd ciał, zasada zachowania pędu,
siła sprężystości,
maszyny proste: równia pochyła, dźwignia jednostronna, bloczek,
siła nacisku,
ciśnienie, parcie, prawo Pascala,
naczynia połączone,
siła wyporu, prawo Archimedesa,
warunki pływania ciał,
siła nośna,
bilans cieplny,
Wojewódzkie Konkursy Przedmiotowe w woj. podlaskim 2016/2017






przemiany energetyczne z uwzględnieniem zmian energii wewnętrznej,
zmiany stanów skupienia, efekty energetyczne zmian stanów skupienia,
zjawisko dyfrakcji, interferencji, załamania fal,
zjawiska akustyczne,
zjawisko rezonansu mechanicznego, akustycznego,
okres drgań wahadła matematycznego.
Stopień rejonowy
Od uczestnika konkursu wymagana jest wiedza i umiejętności ze stopnia szkolnego oraz:
Zagadnienia z podstawy programowej
 ruch prostoliniowy i siły,
 energia,
 przemiany energii w zjawiskach cieplnych,
 właściwości materii,
 ruch drgający i fale,
 elektryczność statyczna,
 prąd stały,
 magnetyzm;
wymagania doświadczalne






sprawdzanie stanu naelektryzowania ciała na podstawie oddziaływania ciał,
wyznaczanie mocy żarówki za pomocą amperomierza i woltomierza,
wyznaczanie oporu elektrycznego opornika,
budowanie prostego obwodu elektrycznego,
wyznaczanie ciepła właściwego wody,
sprawdzanie działania prądu w przewodzie na igłę magnetyczną;
zagadnienia rozszerzające












prawo powszechnego ciążenia,
prawo Coulomba,
napięcie elektryczne,
opór właściwy, opór przewodnika drutowego,
szeregowe, równoległe i mieszane łączenie oporów,
sprawność urządzeń mechanicznych,
siły sprężystości,
siła elektrodynamiczna – ilościowo,
indukcja pola magnetycznego,
zastosowanie indukcji elektromagnetycznej, prądnica, transformator,
przekładnia transformatora, sprawność transformatora,
niepewności pomiarowe.
Stopień wojewódzki
Od uczestnika konkursu wymagana jest wiedza i umiejętności ze stopnia szkolnego i rejonowego
oraz:
Zagadnienia z podstawy programowej
 treści zadań etapu wojewódzkiego oparte będą na pełnych treściach podstawy
programowej fizyki dla III etapu edukacyjnego;
Wojewódzkie Konkursy Przedmiotowe w woj. podlaskim 2016/2017
wymagania doświadczalne




wytwarzanie dźwięku o większej i mniejszej częstotliwości od danego dźwięku
za pomocą dowolnego drgającego przedmiotu lub instrumentu muzycznego,
demonstracja zjawiska załamania światła,
wytwarzanie za pomocą soczewki skupiającej ostrego obrazu przedmiotu na ekranie,
doświadczenia wymienione w etapie szkolnym i rejonowym;
zagadnienia rozszerzające





prawo załamania, współczynnik załamania,
równanie zwierciadła i soczewki,
przyrządy optyczne (lupa, oko),
konstrukcje powstawania obrazów w układach optycznych
treści rozszerzające wymienione w etapie szkolnym i rejonowym.
Wymagania doświadczalne (na wszystkich stopniach konkursu):
 szczegółowy opis doświadczenia, tj. przyrządy, czynności pomiarowe, wykorzystane wzory.
Wymagane umiejętności (na wszystkich stopniach konkursu):
 korzystanie z praw i zasad fizyki do wyjaśniania zjawisk zachodzących
w przyrodzie,
 posługiwanie się ze zrozumieniem pojęciami fizycznymi,
 ilościowy i jakościowy opis zjawisk fizycznych,
 sporządzanie i interpretacja wykresów,
 operowanie jednostkami wielkości fizycznych,
 analiza i tworzenie schematu, rysunku,
 rozpoznawanie przyrządów i określanie ich budowy, zasady działania
i przeznaczenia,
 posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów
(w tym popularno-naukowych).
Pomoce (na wszystkich stopniach konkursu):


podczas rozwiązywania zadań zabrania się korzystania z tablic, podręczników, książek
oraz wszelkich środków łączności jak np. telefonów komórkowych,
uczeń ma prawo korzystać z kalkulatora, który posiada tylko cztery podstawowe działania
matematyczne (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie) oraz pierwiastkowanie i
obliczanie procentów.
WYKAZ LITERATURY
OBOWIĄZUJĄCEJ UCZESTNIKÓW ORAZ STANOWIĄCEJ POMOC DLA NAUCZYCIELA
1.
Podręczniki do nauczania fizyki dopuszczone przez MEN do użytku szkolnego w gimnazjum
i dostosowane do nich zeszyty ćwiczeń.
2.
Nowa Era, M. Braun, G. Francuz-Ornat, J. Kulawik, E. Kuźniak, M. Nowotny-Różańska „Zbiór
zadań z fizyki dla gimnazjum”.
3.
MAC Edukacja, L. Krupiński „EUREKA2000. Zbiór zadań obliczeniowych i pytań testowych
z fizyki dla uczniów klas 1 – 3 gimnazjum”.
Wojewódzkie Konkursy Przedmiotowe w woj. podlaskim 2016/2017
4.
WSiP, R. Subieta „Zbiór zadań z fizyki. Gimnazjum”.
5.
Wydawnictwo ZamKor, B. Sagnowska, J. Salach „Zbiór zadań z fizyki dla uczniów
gimnazjum”.
6.
Wydawnictwo ZamKor, W. M. Kwiatek, I. Wroński „Zbiór zadań wielopoziomowych z fizyki”.
7.
Wydawnictwo ZamKor, H. Kaczorek „Testy z fizyki dla gimnazjum”.
8.
Operon, R. Grzybowski „Fizyka i astronomia. Zbiór zadań”.
9.
Wydawnictwo ZamKor, M. Godlewska „Doświadczenia z fizyki dla uczniów gimnazjum”
cz. 1, 2, 3.
10. Wydawnictwo Naukowe PWN Paul G. Hewitt „Fizyka wokół nas”.