spis treÊci Wst´p ................................................................................................................................. 3 Islamska Republika Afganistanu .......................................................................................... 6 Operacja „Enduring Freedom” ............................................................................................. 9 Operacja ISAF .................................................................................................................... 10 PKW w ramach ISAF ........................................................................................................... 11 Podstawy prawne wyznaczenia ˝o∏nierzy do s∏u˝by w misji ISAF ........................................ 13 Podstawowe informacje dotyczàce PKW w Afganistanie ................................................... 14 Sk∏ad I zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego ........................................................... 14 Rozmieszczenie PKW .......................................................................................................... 15 G∏ówne zadania polskich ˝o∏nierzy ...................................................................................... 17 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW ........................................................................................... 21 Przygotowanie ˝o∏nierzy do misji w Afganistanie ................................................................ 30 Koszty misji w Afganistanie ................................................................................................ 31 Ubezpieczenie ˝o∏nierzy ....................................................................................................... 32 Nale˝noÊci finansowe dla ˝o∏nierzy ..................................................................................... 33 Nale˝noÊci finansowe dla pracowników wojska ................................................................. 35 Zasady akredytacji i pobytu mediów przy si∏ach ISAF w Afganistanie ................................. 36 Podstawowe porady ........................................................................................................... 42 Podstawowe dane teleadresowe s∏u˝b prasowo-informacyjnych ....................................... 43 Bibliografia ......................................................................................................................... 44 1 Fot. Jerzy Undro (PAP) 2 Fot. Jerzy Undro (PAP) Szanowni Paƒstwo! Przed kilkoma miesiàcami Wojsko Polskie rozpocz´∏o jednà z najtrudniejszych operacji po II wojnie Êwiatowej. Nasi ˝o∏nierze wyjechali na misj´ do Afganistanu. Wi´kszoÊç Polaków zdaje sobie spraw´ jak niebezpieczne jest to zadanie. Rodzà si´ wi´c pytania: po co wys∏aliÊmy ˝o∏nierzy tak daleko od naszych granic? Czy musimy braç udzia∏ w operacji prowadzonej gdzieÊ w odleg∏ej Azji? Czy nam si´ to op∏aca? Sam zadawa∏em sobie takie pytania. Ale jestem przekonany, ˝e operacja NATO w Afganistanie to naprawd´ nasza misja! Afganistan jest kolebkà Al Kaidy, a ta – stworzona w 1988 r. przez Osam´ bin Ladena – organizacja terrorystyczna wypowiedzia∏a wojn´ ca∏emu cywilizowanemu Êwiatu! Naszych rodaków, którzy 11 wrzeÊnia 2001 r. zgin´li w zamachach Al Kaidy na World Trade Center nikt nie pyta∏ o poglàdy polityczne i przekonania. Zgin´li, bo próbowali sobie u∏o˝yç ˝ycie za oceanem. Podobnie by∏o z Polakami, którzy stracili ˝ycie w zamachach w Londynie w 2005 r. czy Madrycie w 2004 r. A 200 turystów, (wÊród nich by∏a polska dziennikarka), którzy zgin´li w zamachu na Bali w 2002 r.? Ca∏e rodziny pojecha∏y na wakacje na t´ egzotycznà wysp´. Gdyby terroryÊci walczyli tylko z si∏ami porzàdkowymi i przedstawicielami „wrogich” paƒstw, to mo˝na by jeszcze zrozumieç ich motywacj´. Ale Al Kaida atakuje na Êlepo! Na poczàtku lipca 2007 r. w zamachu bombowym przeprowadzonym przez Al Kaid´ w Jemenie zgin´∏o szeÊciu hiszpaƒskich turystów. To otworzy∏o oczy wielu obywatelom Hiszpanii, którzy myÊleli, ˝e po wycofaniu hiszpaƒskiego kontyngentu z Iraku mogà si´ czuç bezpiecznie, bo znikn´li z celownika terrorystów. Na szcz´Êcie Al Kaidzie nie uda∏o si´ przeprowadziç zamachu na Jana Paw∏a II, gdy by∏ na pielgrzymce na Filipinach. A przecie˝ nasz papie˝ by∏ autorytetem tak˝e dla muzu∏manów. Dla mnie sytuacja jest jasna: JeÊli my nie powstrzymamy terrorystów, oni przyjdà do nas. Jest to szczególnie aktualne w czasach, gdy Polacy bez ˝adnych ograniczeƒ wyje˝d˝ajà do pracy na drugi koniec Europy, a wypoczywajà w najdalszych zakàtkach globu. Teraz trzeba inaczej, ni˝ jeszcze przed kilkoma laty, spojrzeç na sprawy bezpieczeƒstwa. Dla Wojska Polskiego misje w Afganistanie i Iraku to wielki egzamin. Przechodzà go ludzie, sprz´t oraz wszelkie procedury. To dzi´ki tym misjom mamy prawdziwych – a nie poligonowych – ˝o∏nierzy. Pojawi∏a si´ nowa klasa ˝o∏nierzy sprawdzonych w boju oraz dowódców kierujàcych swoimi ludêmi w warunkach wojennych. Dzia∏ajàc w realnych warunkach pola walki, nasze 3 Si∏y Zbrojne zdobywajà bezcenne doÊwiadczenia, które w razie koniecznoÊci b´dà mog∏y wykorzystaç na terytorium naszego kraju. Tego nie da∏o si´ wyçwiczyç na poligonach. JesteÊmy w Afganistanie tak˝e dlatego, ˝e Polska, jako cz∏onek Sojuszu Pó∏nocnoatlantyckiego, dobrowolnie zobowiàza∏a si´ do ponoszenia wspó∏odpowiedzialnoÊci za mi´dzynarodowe bezpieczeƒstwo. A ono wymaga ca∏kowitego wyeliminowania zagro˝enia ze strony Al Kaidy oraz innych radykalnych ugrupowaƒ zbrojnych dzia∏ajàcych na terenie Afganistanu. Misja ISAF jest kluczowa dla przysz∏oÊci Sojuszu. To niezwykle trudny sprawdzian jego si∏y i skutecznoÊci. Polska musia∏a dokonaç wyboru – zostaç biernym obserwatorem wydarzeƒ czy te˝ wesprzeç dzia∏ania sojuszników? Decyzja o wzmocnieniu polskiego kontyngentu w Afganistanie zosta∏a podj´ta ze ÊwiadomoÊcià, ˝e nie mo˝emy unikaç odpowiedzialnoÊci za przysz∏oÊç NATO. Jestem przekonany, ˝e w d∏ugofalowej perspektywie udzia∏ w misji afgaƒskiej przyczyni si´ do wzmocnienia bezpieczeƒstwa naszego kraju. Wys∏aliÊmy kontyngent do Afganistanu, bo naszej obecnoÊci potrzebujà mieszkaƒcy tego kraju. Podstawowym zadaniem si∏ NATO jest wsparcie rzàdu afgaƒskiego w stabilizowaniu i odbudowie kraju. Wybrane w legalnych wyborach w∏adze potrzebujà pomocy w zapewnieniu obywatelom bezpieczeƒstwa oraz tworzeniu struktur paƒstwowych. Ze strony Sojuszu oczekujà konkretnych dzia∏aƒ: wygaszania lokalnych konfliktów i napi´ç, przeszkolenia si∏ bezpieczeƒstwa, odbudowy kraju. Co dla nas bardzo wa˝ne, ca∏kiem realnym zagro˝eniem w Afganistanie jest powrót do bardzo radykalnego paƒstwa, którego prawo jest dla nas niewyobra˝alnie skrajne. W czasach talibów dzieci ponosi∏y surowe kary za gr´ w pi∏k´ no˝nà czy puszczanie latawców. To radykalne paƒstwo, terroryzujàc swoich obywateli, jednoczeÊnie czerpa∏oby zyski z handlu narkotykami i finansowa∏oby akcje terrorystyczne Al Kaidy na ca∏ym Êwiecie. Musimy pami´taç, ˝e ju˝ teraz narkobiznes jest najbardziej rentownym êród∏em utrzymania dla Afgaƒczyków. A˝ 90 proc. heroiny trafiajàcej na europejski rynek pochodzi w∏aÊnie z Afganistanu. Ale walka z nielegalnymi uprawami nie przyniesie po˝àdanych efektów, je˝eli tamtejsza ludnoÊç nie b´dzie mia∏a innych perspektyw zarobkowania. Zdaj´ sobie spraw´, ˝e dla polskiego spo∏eczeƒstwa, które przez ponad pó∏ wieku widzia∏o naszych ˝o∏nierzy tylko na filmach z poligonów oraz na defiladach, myÊl, ˝e „nasi ch∏opcy” ryzykujà ˝ycie gdzieÊ daleko od Polski jest trudna do przyj´cia. Ale ˝o∏nierz jest profesjà dla ludzi o szczególnych predyspozycjach. To niebezpieczny zawód, wymagajàcy poÊwi´ceƒ, a gdy trzeba – poÊwi´cenia ˝ycia. Wojsko jest elementem prowadzenia polskiej polityki zagranicznej. Nasze w∏adze postanowi∏y, ˝e zaanga˝owanie w misje wojskowe b´dzie jednym ze sposobów budowania pozycji na arenie mi´dzynarodowej. To si´ nam udaje. Rozumiem jednak, ˝e nie 4 ka˝dy musi identyfikowaç si´ z politykà tego czy poprzedniego rzàdu. Ale prosz´ o jedno: rozró˝nijmy wielkà polityk´ od m´stwa polskich ˝o∏nierzy. Mo˝na si´ nie zgadzaç z decyzjà w∏adz dotyczàcà wys∏ania ˝o∏nierzy do Iraku czy Afganistanu. Ale szanujmy ˝o∏nierzy z bia∏o-czerwonymi flagami na mundurach za poÊwi´cenie w naszej wspólnej sprawie. Wspierajmy te˝ ich rodziny, które w kraju prze˝ywajà bardzo ci´˝kà misj´ – rozstanie i oczekiwanie na powrót najbli˝szych. Minister Obrony Narodowej Fot. Jerzy Undro (PAP) Aleksander SZCZYG¸O 5 Islamska Republika Afganistanu Afganistan to jeden z najbiedniejszych krajów Êwiata. Zajmuje powierzchni´ 648 tys. km2, przy liczbie ludnoÊci wynoszàcej ok. 31 057 000. Administracyjnie Afganistan podzielony jest na 34 prowincje. Nadal ponad 3 mln Afgaƒczyków mieszka poza ojczyznà, g∏ównie w Pakistanie i Iranie, mimo ˝e do Afganistanu powróci∏o ju˝ ponad 2,5 mln spoÊród tych, którzy opuÊcili kraj w ciàgu ostatnich lat. Stolicà Afganistanu jest Kabul. Najni˝szy punkt – Amu-daria – znajduje si´ na poziomie 258 m, natomiast najwy˝szy – Nuszaak – usytuowany jest na wysokoÊci 7455 m. D∏ugoÊç granic Afganistanu wynosi 5556 km, w tym granica z Iranem mierzy 936 km, Turkmenistanem – 744 km, Uzbekistanem – 137 km, Tad˝ykistanem – 1206 km, Chinami – 76 km i Pakistanem – 2430 km. S∏abo rozwini´ta gospodarka paƒstwa oparta jest w g∏ównej mierze na hodowli i rolnictwie, przy czym ok. 52% afgaƒskiego produktu krajowego brutto (PKB – ok. 2,7 mld USD) pochodzi z nielegalnych upraw maku. Zaledwie 15% powierzchni kraju stanowi ziemia uprawna, z czego 2/3 obszaru potrzebuje intensywnego nawadniania (40% instalacji irygacyjnych wymaga odbudowy). Kraj nale˝y do grupy najbiedniejszych na Êwiecie, jego dochód per capita (wysokoÊç produktu krajowego brutto dzielona przez liczb´ mieszkaƒców) wynosi 355 USD (2006). Wzrost PKB w okresie 2005–2006 wyniós∏ 12%. W rolnictwie, stanowiàcym g∏ównà ga∏àê gospodarki i zatrudniajàcym 80% zawodowo czynnej ludnoÊci, wytwarza si´ 38% PKB (w przemyÊle – jedynie 10%). Afganistan posiada bogate z∏o˝a w´gla kamiennego, a w roku 1967 odkryto tam z∏o˝a gazu ziemnego, ale ich eksploatacja wymaga∏aby odbudowania bàdê odnowienia zniszczonych urzàdzeƒ wydobywczych. Obecnie gospodarka kraju i jego administracja sà ca∏kowicie uzale˝nione od pomocy zagranicznej (z podatków pochodzi zaledwie ok. 5% dochodów kraju). Deficyt handlowy w okresie 2005–2006 wyniós∏ 45% PKB, tj. 2,7 mld USD. Inflacja szacowana by∏a na 17% (w 2004), 13% (w 2005) i 3,5% (2006). Najwa˝niejszymi partnerami handlowymi Afganistanu sà USA, Pakistan, Indie oraz kraje UE. Sytuacja gospodarcza kraju znajduje swoje bezpoÊrednie odzwierciedlenie w Êredniej d∏ugoÊci ˝ycia dla ca∏ej populacji mieszkaƒców, która wynosi ok. 42 lata. ■ 6 Fot. Jerzy Undro (PAP) Islamska Republika Afganistanu Afganistan zamieszkuje ludnoÊç ponad 20 narodowoÊci, g∏ównie ludy iraƒskie, pos∏ugujàce si´ w wi´kszoÊci dwoma oficjalnymi j´zykami – paszto i dari. Najliczniejszà grup´ etnicznà stanowià Pasztunowie (52,3%), zwani te˝ Afganami, którzy ˝yjà g∏ównie wzd∏u˝ okr´˝nej drogi z Kabulu, przez Kandahar, do Heratu. W wi´kszoÊci sà wyznania sunnickiego. Tad˝ycy stanowià 20,3% ludnoÊci. W wi´kszoÊci sà wyznania sunnickiego. Zamieszkujà pó∏nocny wschód i zachód Afganistanu. Kolejnà nacjà sà Hazarowie (8,7%), których wi´kszoÊç jest wyznania szyickiego. Mieszkajà przewa˝nie w górach zajmujàcych centralnà cz´Êç kraju. Pozosta∏e nacje zamieszkujàce Afganistan to Belud˝owie, Nuristaƒczycy i inne grupy pochodzenia indoeuropejskiego. Afganistan zamieszkujà te˝ ludy tureckie z rodziny a∏tajskiej: Uzbecy, Turkmeni i Kirgizi. Najliczniejsi z nich Uzbecy (8,7% ogó∏u ludnoÊci paƒstwa) – to rolnicy zamieszkujàcy tereny na pó∏noc od Hindukuszu. Wi´kszoÊç ludnoÊci Afganistanu ˝yje w strukturach plemiennych i wyznaje islam, który jest religià paƒstwowà. 74% wyznawców stanowià sunnici, a 25% – szyici (wg danych z 1989 roku). Ârednia g´stoÊç zaludnienia wynosi 23–50 osób/1 km2 (w Polsce – 123 osoby/1 km2). Stosunkowo ∏atwa i przynoszàca znaczne zyski uprawa maku opiumowego sta∏a si´ g∏ównym êród∏em dochodów wielu Afgaƒczyków. Afganistan jest najwi´kszym na Êwiecie producentem opium, trafiajàcego przede wszystkim na rynki Europy Zachodniej. Kraj ten wytwarza 92% Êwiatowej produkcji tego narkotyku. Uprawa opium daje zatrudnienie 12% czynnej 7 Islamska Republika Afganistanu Kabul zawodowo ludnoÊci. Utworzone 24 grudnia 2004 r. nowe Ministerstwo ds. Walki z Narkotykami ma na celu koordynowanie dzia∏aƒ w∏adz w dziedzinie zwalczania upraw i produkcji narkotyków. Opracowany 8-punktowy program walki z narkotykami (Counter-Narcotics Implementation Plan), ma na celu walk´ z producentami opium, ale tak˝e poszukiwanie zast´pczych upraw dla rolników, którzy zdecydujà si´ porzuciç intratny mak opiumowy. Aby afgaƒska strategia walki z produkcjà narkotyków przynios∏a oczekiwane rezultaty, niezb´dna jest mi´dzynarodowa pomoc, wspierajàca wysi∏ki rzàdu. Sieç dróg utwardzonych w Afganistanie jest bardzo uboga. Istnieje tam jedynie 2793 km dróg utwardzonych i 18 207 km nieutwardzonych; wszystkie sà w bardzo z∏ym stanie technicznym. W okresie zimowym wi´kszoÊç dróg jest nieprzejezdna. Strategiczne szlaki komunikacyjne w regionie stanowià fragment Fot. Seweryn So∏tys (Foto Rzeczpospolita) tzw. „Ring Road”. Droga Kandahar-Kabul to g∏ówny szlak komunikacyjny do portów morskich w Pakistanie, wykorzystywanych do tranzytu towarów z paƒstw Azji Centralnej. Najwa˝niejszà drogà jest trasa Kabul–Jallabad–Peshawar (Pakistan). W tej sytuacji g∏ównym Êrodkiem komunikacji jest transport lotniczy. D∏ugoÊç lokalnych po∏àczeƒ lotniczych wynosi ok. 4000 km. W Kabulu i Kandaharze znajdujà si´ mi´dzynarodowe porty lotnicze, a w 18 miejscowoÊciach – lotniska krajowe (13 z utwardzonymi pasami startowymi) i 9 làdowisk dla helikopterów. ■ 8 Fot. Jerzy Undro (PAP) Operacja „Enduring Freedom” Skuteczny, z punktu widzenia zamachowców, atak na World Trade Center i Pentagon 11 wrzeÊnia 2001 r., wykonany przez samobójców z Al-Kaidy, pokaza∏, ˝e spo∏eczeƒstwa wszystkich paƒstw, niezale˝nie od posiadanego potencja∏u gospodarczego i militarnego, nara˝one sà na ataki terrorystyczne. Zamach ten unaoczni∏ te˝ spo∏ecznoÊci mi´dzynarodowej s∏aboÊç s∏u˝b odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeƒstwa. Da∏ on jednoczeÊnie wyraêny sygna∏ politykom i innym kreatorom polityki obronnoÊci, ˝e skutecznà metodà walki z terroryzmem mogà okazaç si´ wy∏àcznie aktywne formy przeciwdzia∏ania zagro˝eniom, w postaci precyzyjnych, dyplomatycznych, gospodarczych i militarnych uderzeƒ wyprzedzajàcych. Amerykaƒskie s∏u˝by wywiadowcze ustali∏y organizatorów zamachów. Stany Zjednoczone Ameryki Pó∏nocnej za˝àda∏y wydania przywódców Al-Kaidy, z szefem organizacji – Osamà bin Ladenem – na czele, w celu pociàgni´cia ich do odpowiedzialnoÊci karnej. Niestety, rzàdzàcy Afganistanem talibowie odmówili wspó∏pracy z rzàdem USA. Powy˝szy akt, po∏àczony z wypowiedzeniem Amerykanom przez rzàd talibów Êwi´tej wojny, spowodowa∏ rozpocz´cie operacji „Enduring Freedom” w ramach zbudowanej przez rzàd USA koalicji antyterrorystycznej. W jej sk∏ad, oprócz wojsk z paƒstw NATO, weszli tak˝e ˝o∏nierze z Japonii, Rosji i Chiƒskiej Republiki Ludowej. Przez pierwsze dwa miesiàce dzia∏ania militarne sprowadza∏y si´ do ataków lotniczych na pozycje talibów w Afganistanie. Przeprowadzona po ich zakoƒczeniu operacja „Anakonda”, 9 Fot. Jerzy Undro (PAP) Operacja ISAF którà wykona∏y elitarne jednostki amerykaƒskie, europejskie i australijskie, doprowadzi∏a do zabicia lub wzi´cia do niewoli wi´kszoÊci bojowników islamskich. Zastosowane dzia∏ania militarne przynios∏y w efekcie, pod koniec 2001 r., upadek re˝imu talibów oraz opanowanie wi´kszoÊci terytorium Afganistanu przez wojska NATO. i innego zaplecza logistycznego, niezb´dnego do dzia∏ania mi´dzynarodowych si∏ wojskowych. W sumie do udzia∏u w operacji wydzielono si∏y liczàce ok. 300 ˝o∏nierzy z: – 1. Brzeskiej Brygady Saperów z Brzegu; – 10. Opolskiej Brygady Logistycznej z Opola; – 4. Brodnickiego Pu∏ku Chemicznego z Brodnicy; – Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii z Pu∏aw; – jednostki specjalnej GROM; – za∏ogi okr´tu „Kontradmira∏ Xawery Czernicki”. Wojsko Polskie zosta∏o zaproszone do udzia∏u w Mi´dzynarodowych Si∏ach Wspierania Bezpieczeƒstwa (International Security Assistance Force – ISAF) w Afganistanie, uformowanych bezpoÊrednio po zakoƒczeniu walk. W odpowiedzi na zaproszenie 16 marca 2002 r. skierowano w rejon misji pierwszà, grup´ ˝o∏nierzy. W zakresie jej dzia∏ania znalaz∏o si´ przede wszystkim rozminowywanie terenu, ochrona lotniska w Kabulu, a tak˝e budowa infrastruktury drogowo-mostowej Sk∏ad polskiego kontyngentu w Afganistanie (PKW Afganistan) zosta∏ wkrótce zmodyfikowany i od po∏owy 2002 r. liczy∏ oko∏o 120 ˝o∏nierzy. Zadania realizowane przez Polski Kontyngent Wojskowy do poczàtku 2007 r. ogranicza∏y si´ w zasadzie do typowych dzia∏aƒ in˝ynieryjnych. 10 PKW w ramach ISAF Operacja stabilizacyjna w Afganistanie stanowi dla Si∏ Zbrojnych RP jedno z najwi´kszych wyzwaƒ wojskowych ostatnich lat. Misja realizowana jest w warunkach, które pod wzgl´dem kulturowym, cywilizacyjnym i klimatycznym ca∏kowicie odbiegajà od realiów europejskich. Sytuacja wewn´trzna w Afganistanie jest wcià˝ niestabilna. Mimo znaczàcych post´pów w dziedzinie politycznej, poziom bezpieczeƒstwa prowincji afgaƒskich ciàgle jest niezadowalajàcy. W ciàgu ostatniego roku nastàpi∏o wznowienie militarnej dzia∏alnoÊci talibów na po∏udniu i wschodzie Afganistanu oraz odzyskiwanie przez nich wp∏ywów politycznych wÊród ludnoÊci tych terenów. Od˝y∏y wewn´trzne konflikty; na prowincji spada popularnoÊç prezydenta Hamida Karzaja. Coraz bardziej umacnia si´ w∏adza lokalnych przywódców klanowych, cz´sto powiàzanych z narkobiznesem. G∏ównymi czynnikami generujàcymi zagro˝enia zbrojne w Afganistanie pozostajà dzia∏ania terrorystyczne talibów, radykalnej frakcji Hizb-i-Islami G. Hekmatjara i nieliczne bojówki Al-Kaidy. Zagro˝enia generujà tak˝e organizacje przest´pcze oraz tzw. „baronowie narkotykowi”. Na terenie Afganistanu dzia∏a ok. 1800 nielegalnych formacji zbrojnych, skupiajàcych ponad 70 000 bojowników. Oprócz grup terrorystycznych, funkcjonujà te˝ „prywatne” armie tzw. „baronów narkotykowych” oraz regionalnych przywódców, które równie˝ podejmujà dzia∏ania antykoalicyjne. Nale˝y podkreÊliç, ˝e organizacje terrorystyczne sà przygotowane do wykonywania ataków na terytorium ca∏ego paƒstwa. Fot. Jerzy Undro (PAP) Misja Mi´dzynarodowych Si∏ Wspierania Bezpieczeƒstwa (ISAF) jest operacjà stabilizacyjnà, prowadzonà na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeƒstwa ONZ (nr 1386 z 20 grudnia 2001 r., nr 1510 z 13 paêdziernika 2003 r., nr 1563 z 17 wrzeÊnia 2004 r., nr 1623 z 13 wrzeÊnia 2005 r. i nr 1707 z dnia 13 wrzeÊnia 2006 r.) oraz porozumienia z Bonn z 5 grudnia 2001 r., dotyczàcego tymczasowych ustaleƒ w sprawie odbudowy sta∏ych instytucji rzàdowych w Afganistanie. Uczestniczy w niej prawie 1200 ˝o∏nierzy Wojska Polskiego, wspó∏pracujàcych z ˝o∏nierzami 37 innych paƒstw. Si∏y ISAF liczà ∏àcznie ok. 34 000 ˝o∏nierzy i pracowników wojska. 11 PKW w ramach ISAF Dzia∏alnoÊç poszczególnych ugrupowaƒ zbrojnych w Afganistanie koncentruje si´ wzd∏u˝ linii komunikacyjnych oraz kluczowych pozycji si∏ koalicyjnych i Afgaƒskich Si∏ Bezpieczeƒstwa. Na terenach stacjonowania polskich ˝o∏nierzy najtrudniejsza sytuacja utrzymuje si´ w pasie przygranicznym na wschód od bazy Sharana (prowincja Paktika). Górzysty teren (1500–2500 m n.p.m.), obni˝ajàcy si´ w kierunku granicy, ogranicza mo˝liwoÊç poruszania si´ tam samochodów i pojazdów terenowych. Najbardziej stabilny jest rejon bazy Ghazni. Jest to p∏askowy˝, ciàgnàcy si´ wzd∏u˝ autostrady R-1, pozwalajàcy na ruch pojazdów samochodowych. LudnoÊç w rejonie baz w prowincji Ghazni, Paktika jest przychylnie nastawiona do si∏ koalicji. Rejon w okolicach bazy Waza Khwa, usytuowanej na wysokoÊci 1540 m n.p.m., w zachodniej cz´Êci prowincji Paktika, uchodzi za doÊç spokojny. Równie˝ w tym rejonie ludnoÊç ma przychylny stosunek do si∏ koalicji. ■ Sk∏ad si∏ ISAF Paƒstwa NATO Paƒstwa PdP* Portugalia 6 Dania 544 Szwajcaria 2 Luksemburg 9 Rumunia 564 Austria 4 Islandia 15 Hiszpania 652 Irlandia 8 ¸otwa 36 Turcja 663 Australia S∏owenia 46 Francja 1044 Azerbejd˝an 22 S∏owacja 57 POLSKA 1200 Macedonia 28 Bu∏garia 87 W∏ochy 2053 Albania 35 Litwa 145 Kanada 2093 Chorwacja Czechy 152 Holandia 2273 Nowa Zelandia 116 Grecja 166 Niemcy 2715 Szwecja 208 W´gry 195 Wlk. Brytania 3990 Finlandia 786 Belgia 383 USA Norwegia 393 17 107 15 313 *Partnerstwo dla Pokoju èród∏o: Dowództwo Operacyjne SZ 12 Podstawy prawne wyznaczenia ˝o∏nierzy do s∏u˝by w misji ISAF Polscy ˝o∏nierze dzia∏ajà w ramach misji ISAF na podstawie: ● ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach u˝ycia lub pobytu SZ RP poza granicami paƒstwa (Dz.U. Nr 162, poz. 1117, z póên. zm.); ● postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 listopada 2001 r. o u˝yciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w sk∏adzie Si∏ Sojuszniczych w Islamskim Paƒstwie Afganistanu, Republice Tad˝ykistanu i Republice Uzbekistanu oraz na Morzu Arabskim i Oceanie Indyjskim (M.P. Nr 42, poz. 674, z póên. zm.); ● postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 grudnia 2005 r. o przed∏u˝eniu okresu u˝ycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskim Paƒstwie Afganistanu (M.P. Nr 84, poz. 1205, z póên. zm.); ● ustawa z dnia 11 wrzeÊnia 2003 r. o s∏u˝bie wojskowej ˝o∏nierzy zawodowych (Dz.U. Nr 179, poz. 1750, z póên. zm.); ● rozporzàdzenia Rady Ministrów z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie pe∏niena zawodowej s∏u˝by wojskowej poza granicami paƒstwa (Dz.U. Nr 140, poz. 1479, z póên. zm.); ● rozporzàdzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie badaƒ lekarskich ˝o∏nierzy zawodowych, skierowanych do s∏u˝by poza granicami paƒstwa oraz powracajàcych do kraju po zakoƒczeniu tej s∏u˝by (Dz.U. Nr 148, poz. 1557); ● rozporzàdzenia Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie szczegó∏owych uprawnieƒ i obowiàzków ˝o∏nierzy niezawodowych pe∏niàcych s∏u˝b´ poza granicami paƒstwa (Dz.U. Nr 16, poz. 150 z póên. zm.); ● decyzji Nr 443/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 paêdziernika 2006 r. w sprawie przygotowania Zgrupowania Wschód PKW w Islamskim Paƒstwie Afganistanu; ● rozkazu szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 3 listopada 2006 r. w sprawie przygotowania Zgrupowania Wschód PKW w Islamskim Paƒstwie Afganistan; ● rozkazu dowódcy Wojsk Làdowych w sprawie przygotowania Zgrupowania Wschód Afganistan w sk∏adzie PKW w Islamskim Paƒstwie Afganistanu; ● rozkazu dowódcy Dowództwa Operacyjnego z dnia 1 marca 2007 r. w sprawie przemieszczenia i funkcjonowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskim Paƒstwie Afganistanu. 13 Podstawowe informacje dotyczàce PKW w Afganistanie W sk∏ad I zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w ramach si∏ ISAF wchodzà ˝o∏nierze z: ● 6 Brygady Desantowo-Szturmowej z Krakowa; ● 17 Brygady Zmechanizowanej z Mi´dzyrzecza; ● 10 Brygady Kawalerii Pancernej ze Âwi´toszowa; ● 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego; ● 1 Pu∏ku Specjalnego Komandosów z Lubliƒca; ● 1 Pomorskiej Brygady Logistycznej z Bydgoszczy; ● Grupy ds. Wspó∏pracy Cywilno-Wojskowej (CIMIC); ● Centralnej Grupy Dzia∏aƒ Psychologicznych z Bydgoszczy; ● ˚andarmerii Wojskowej. Fot. Jerzy Undro (PAP) Dowódcà I zmiany PKW jest gen. bryg. Marek TOMASZYCKI (w kraju dowódca 10 BKPanc.), a dowódcà Polskiej Grupy Bojowej – pp∏k Adam STR¢K (w kraju dowódca 18 bdsz). 14 Podstawowe informacje dotyczàce PKW w Afganistanie ˚o∏nierze i pracownicy PKW rozmieszczeni sà w kilku miejscach: ● „Region Pó∏noc” Baza MAZER-E-SHARIF: – Prowincjonalny Zespó∏ Odbudowy (Provincional Reconstruction Team – PRT); – Mobilny Zespó∏ Obserwacyjny (Mobile Observation Team – MOT). ● „Region Wschód” Baza BAGRAM: – Dowództwo Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie (PKW Afganistan); – grupa Narodowego Elementu Wsparcia (National Support Element – NSE). Kabul: – zespó∏ doradcy Ministra Obrony Narodowej Afganistanu; – grupa zast´pcy dowódcy Po∏àczonego Dowództwa ds. Bezpieczeƒstwa i Transformacji (Combined Security Transition Command – Afghanistan CSTC-A); – grupa dowództwa kompozytowego ISAF (HQ ISAF); – grupa oficerów przy Dowództwie Regionalnym Stolica (Regional Command Capital – RCC); – grupa oficerów w sk∏adzie obsady lotniska. Gardez: – Operacyjny Zespó∏ Doradczo-¸àcznikowy (Operational Mentoring and Liaisoning Team – OMLT); Ghazni: – zespó∏ „ALFA” ze sk∏adu Polskiej Grupy Bojowej; Sharana: – dowództwo Polskiej Grupy Bojowej; – zespó∏ „BRAVO” ze sk∏adu Polskiej Grupy Bojowej; – grupa zasadnicza Narodowego Elementu Zaopatrzenia. 15 Podstawowe informacje dotyczàce PKW w Afganistanie Bazy, w których pe∏nià s∏u˝b´ polscy ˝o∏nierze, ulokowane sà na du˝ych wysokoÊciach nad poziomem morza. Najni˝ej zlokalizowana baza znajduje si´ na wysokoÊci 1600 m n.p.m., zaÊ najwy˝ej po∏o˝ona jest na wysokoÊci niemal 3000 m n.p.m. Kontynentalny suchy klimat, a tak˝e du˝e dobowe i roczne wahania temperatury, oscylujàce w granicach Êrednich od -20°C zimà do ponad 50°C latem, po∏àczone z goràcym, suchym wiatrem wiejàcym w lecie, stwarzajà niezwykle trudne warunki pe∏nienia s∏u˝by. ■ Rozmieszczenie si∏ PKW Afganistan (Dowództwo Operacyjne SZ) Waza Khwa: – zespó∏ „CHARLIE” ze sk∏adu Polskiej Grupy Bojowej; ● „Region Po∏udnie” Kandahar: – zespó∏ operacji specjalnych. 16 G∏ówne zadania polskich ˝o∏nierzy sà tak˝e podejmowane dzia∏ania w zakresie odbudowy infrastruktury oraz tworzenia podstaw do zapewnienia trwa∏ego rozwoju ekonomicznego kraju. Dowództwo i sztab operacji ISAF tworzà tzw. dowództwo kompozytowe. Obsadzane jest ono rotacyjnie przez poszczególne dowództwa komponentów làdowych NATO (Land Command Component – LCC) i uzupe∏niane ˝o∏nierzami ze wszystkich paƒstw bioràcych udzia∏ w operacji. Rotacja ˝o∏nierzy dowództwa i sztabu misji ISAF nast´puje co szeÊç, dziewi´ç lub dwanaÊcie miesi´cy s∏u˝by i zale˝y od zajmowanego stanowiska. W chwili obecnej dowództwo i sztab misji ISAF opierajà si´ w g∏ównej mierze na kadrze wywodzàcej si´ z Korpusu Pó∏noc-Wschód ze Szczecina. Z chwilà przej´cia dowodzenia misji przez kolejne komponenty làdowe NATO, zgodnie z planem rotacji dowództwa ISAF, Polska zachowa stanowiska siedmiu oficerów sztabu misji, wydzielone wy∏àcznie dla ˝o∏nierzy Wojska Polskiego. Dodatkowo, na poczàtku przysz∏ego roku, Polsce zostanà przydzielone dwa wysokie stanowiska sztabowe (tzw. stanowiska flagowe): szefa CJ 9 (CIMIC) w randze genera∏a brygady oraz szefa CJ 6 (∏àcznoÊç i dowodzenie) w randze pu∏kownika. W systemie dowodzenia narodowego PKW Afganistan podporzàdkowany jest szefowi Sztabu Generalnego WP poprzez dowódc´ Dowództwa Operacyjnego Si∏ Zbrojnych RP. ■ Fot. Seweryn So∏tys (Foto Rzeczpospolita) Zasadniczym zadaniem PKW jest zapewnienie stabilizacji oraz niesienie pomocy w budowie demokratycznego sposobu sprawowania w∏adzy, utrwalanie struktur administracji paƒstwowej oraz stworzenie dogodnych warunków do efektywnego jej funkcjonowania. W zwiàzku z tymi zadaniami szczególnego znaczenie nabiera zapewnienie bezpieczeƒstwa i ochrony ludnoÊci cywilnej. Realizowane jest to poprzez udzielanie pomocy w budowie i szkoleniu afgaƒskich si∏ bezpieczeƒstwa oraz odbudow´ zaufania lokalnej spo∏ecznoÊci do w∏adz legislacyjnych i sàdowniczych. Niezb´dne 17 G∏ówne zadania polskich ˝o∏nierzy Do g∏ównych zadaƒ ˝o∏nierzy Wojska Polskiego, uczestniczàcych w misji ISAF w Afganistanie, nale˝y: ● Dowództwo PKW Afganistan: – realizacja dowodzenia pozaoperacyjnego (narodowego) wydzielonymi pododdzia∏ami (elementami) PKW Afganistan; – monitorowanie zgodnoÊci zadaƒ operacyjnych, realizowanych przez poszczególne pododdzia∏y PKW z przydzielonym mandatem; – koordynacja zabezpieczenia logistycznego na teatrze dzia∏aƒ; – dba∏oÊç o dyscyplin´ ca∏ego stanu osobowego PKW; – prezentowanie godnego wizerunku ˝o∏nierza polskiego wÊród spo∏ecznoÊci mi´dzynarodowej. ● Batalion manewrowy: – prowadzenie, w przydzielonym sektorze odpowiedzialnoÊci, operacji przeciw rebeliantom; – wspieranie zadaƒ, podejmowanych przez si∏y armii afgaƒskiej i policji, w ramach posiadanych Êrodków i mo˝liwoÊci; – w∏àczanie si´ w operacje humanitarne, samodzielnie lub w ramach wsparcia ISAF i cywilnych w∏adz lokalnych; w prowincjach Ghazni i Paktika; – prowadzenie patroli rozpoznawczych; – utrzymywanie wspó∏pracy z w∏adzami lokalnymi, przywódcami religijnymi oraz spo∏ecznoÊcià afgaƒskà. W ramach tych zadaƒ poszczególne zespo∏y batalionu (w sile kompanii) realizujà zadania czàstkowe, zwiàzane m.in. z: – zapewnieniem ochrony i obrony baz oraz wyznaczonej drogi strategicznej; – zapobieganiem przedostawaniu si´ grup rebeliantów do chronionych obszarów oraz niedopuszczeniem do przemytu broni i narkotyków; – zapewnianiem ochrony przydzielonym zespo∏om specjalistów realizujàcym projekty odbudowy zniszczonej infrastruktury. 18 G∏ówne zadania polskich ˝o∏nierzy ● Operacyjny Zespó∏ Doradczo-¸àcznikowy (Operational Mentoring and Liaisoning Team – OMLT): – doradzanie i szkolenie wydzielonych pododdzia∏ów afgaƒskich; – wspieranie wyznaczonych si∏ afgaƒskich na szczeblu batalionu w planowaniu i prowadzeniu operacji bojowych; – udzielanie pomocy si∏om ISAF w zakresie dostarczania wsparcia artyleryjskiego, bezpoÊredniego wsparcia lotniczego oraz ewakuacji medycznej; – organizowanie i koordynowanie – w razie potrzeby – wspó∏dzia∏ania pomi´dzy batalionem afgaƒskim a si∏ami ISAF, rozwini´tymi w obszarze odpowiedzialnoÊci Dowództwa Regionu WSCHÓD. ● Zespó∏ zast´pcy dowódcy Po∏àczonego Dowództwa ds. Bezpieczeƒstwa i Transformacji (Combined Security Transition Command – Afganistan – CSTC-A) wykonywanie zadaƒ okreÊlonych przez Dowódc´ CSTC-A, w tym: – koordynowanie dostaw sprz´tu dla armii i policji afgaƒskiej; – projektowanie i koordynowanie wysi∏ku szkoleniowego afgaƒskich si∏ bezpieczeƒstwa; – budowanie i wyposa˝anie oÊrodków szkoleniowych oraz przygotowywanie personelu do szkolenia wojska i policji. ● Zespó∏ Doradcy ds. Wojskowych Ministra Obrony Narodowej Afganistanu: – doradzanie Ministrowi ON Afganistanu w zakresie: a) planowania i wdra˝ania reform w sektorze obrony; b) opracowywania doktryn obronnych; c) osiàgni´cia interoperacyjnoÊci z NATO; d) organizacji systemu szkolenia i dowodzenia SZ; – realizacja zadaƒ majàcych na celu skoordynowanie wspó∏pracy armii afgaƒskiej z narodowymi i cywilnymi w∏adzami; – realizacja zadaƒ majàcych na celu skoordynowanie wspó∏pracy mi´dzynarodowych i pozarzàdowych organizacji, dzia∏ajàcych na tym samym obszarze. 19 Fot. Jerzy Undro (PAP) G∏ówne zadania polskich ˝o∏nierzy ● Narodowy Element Zaopatrywania (National Support Element – NSE): – utrzymywanie zapasów Êrodków bojowych i materia∏owych dla PKW oraz zapewnienie ich w∏aÊciwej dystrybucji do jednostek rozwini´tych w poszczególnych bazach; – rotowanie zapasów Êrodków materia∏owych i sprz´tu; – organizowanie zaopatrywania pododdzia∏ów PKW w Êrodki otrzymywane z kraju; – organizowanie do kraju transportu sprz´tu wojskowego oraz Êrodków materia∏owych zb´dnych dla PKW; – organizowanie systemu zabezpieczenia logistycznego oraz koordynowanie dostaw towarów i us∏ug do wydzielonych pododdzia∏ów (elementów) PKW Afganistan; – zapewnianie ciàg∏oÊci zabezpieczenia logistycznego oraz utrzymywanie wymaganych norm zapasów Êrodków bojowych i materia∏owych. ● Ruchomy Zespó∏ Obserwacyjny (Mobile Observation Team – MOT) realizuje zadania zgodnie z decyzjami dowódcy szwedzkiego PRT (Provisional Reconstruction Team). W ramach tych zadaƒ: – nawiàzuje i utrzymuje kontakty z lokalnà policjà oraz liderami grup etnicznych; – wspiera Afgaƒskà Policj´ Narodowà w patrolowaniu wyznaczonego rejonu odpowiedzialnoÊci. ■ 20 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW Na potrzeby Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie przeznaczono najbardziej nowoczesne uzbrojenie i wyposa˝enie Wojska Polskiego. Dokonano tak˝e szeregu zakupów oraz dostosowania posiadanego wyposa˝enia do warunków, w jakich polscy ˝o∏nierze pe∏niç b´dà s∏u˝b´ w Afganistanie. W celu maksymalnego zwi´kszenia bezpieczeƒstwa polskich ˝o∏nierzy kontyngent otrzyma∏: Pojazd typu HMMWV (High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle) przeznaczony do transportu ˝o∏nierzy oraz prowadzenia dzia∏aƒ rozpoznawczych i patrolowych. Ma on masywnà konstrukcj´, jest niski i szeroki (218 cm bez lusterek). Produkowany jest w kilku wersjach, z których najbardziej popularny jest model M1025A2/26, zapewniajàcy II poziom bezpieczeƒstwa. W te pojazdy wyposa˝eni sà ˝o∏nierze Polskiego Kontyngentu Wojskowego oraz zdecydowana wi´kszoÊç ˝o∏nierzy USA. Najnowsza wersja HMMWV – model M1114 charakteryzuje si´ lepszymi parametrami technicznymi oraz opancerzeniem zapewniajàcym V poziom bezpieczeƒstwa. Strona polska wystàpi∏a do sojuszników o pozyskanie pojazdów w tej wersji. Pojazd ten zosta∏ zmodyfikowany na podstawie doÊwiadczeƒ wynikajàcych z prowadzonych operacji w Iraku i w Afganistanie i zosta∏ stosunkowo niedawno wdro˝ony do produkcji. Wyst´puje bardzo du˝e zapotrzebowania na pojazdy tego typu, jednak˝e ze wzgl´dów produkcyjnych ich liczba jest stosunkowo niewielka (pododdzia∏y armii USA w Afganistanie posiadajà w swoim wyposa˝eniu ok. 30% takich HMMWV). Fot. Jacek Matuszak (PKW Afganistan) Dane taktyczno-techniczne: – masa pojazdu – 3,5 t; – pojemnoÊç silnika – 6,5 l; – moc – 166 KM; – pokonywanie wzniesieƒ o nachyleniu do 60% (31°); – poruszanie si´ poprzecznie po zboczu o nachyleniu do 40% (22°); – brodzenie do g∏´bokoÊci 76 cm bez zastosowania zestawu do brodzenia; – brodzenie do g∏´bokoÊci 152 cm przy zastosowaniu zestawu do brodzenia; – zasadniczy uk∏ad hamulcowy – dwuobwodowy, wspomagany hydraulicznie; – czterobiegowa automatyczna skrzynia biegów, która u∏atwia operowanie pojazdem w trudnym terenie. 21 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW KTO ROSOMAK – przeznaczony do walki, transportu ˝o∏nierzy, prowadzenia rozpoznania i dzia∏aƒ patrolowych oraz dowodzenia pododdzia∏ami specjalistycznymi. Fot. Jacek Matuszak (PKW Afganistan) Uzbrojenie: armata ATK Mk44 kalibru 30 mm, naprowadzana elektrycznie, ze stabilizacjà, w p∏aszczyênie pionowej i poziomej. Jednostka ognia do armaty wynosi 250 naboi. Sprz´˝ony z nià jest karabin maszynowy UKM 2000C kalibru 7,62 mm (j.o. 750 naboi) oraz wyrzutnia granatów dyspersyjnych (dymnych) kaliber 81 mm (6 szt.). Dane taktyczno-techniczne: – wymiary: 7700x2830x2990 mm; – masa bojowa: ok. 22 000 kg; – masa bojowa wie˝y: 2850 kg; – masa armaty: 156 kg; – kàt ostrza∏u w p∏aszczyênie pionowej: od -10° do +60°; – kàt ostrza∏u w p∏aszczyênie poziomej: 360°; – szybkostrzelnoÊç: ogieƒ pojedynczy i zmienny (teoretyczna szybkostrzelnoÊç 200 lub 400 strz./min); – za∏oga: 3+8; – moc silnika: 360 kW (483 KM); – pojemnoÊç zbiorników paliwa: 325 dm3; – pr´dkoÊç maksymalna: 100 km/h; – zasi´g jazdy: 500 km; – zdolnoÊç pokonywania terenu: rowy o szerokoÊci 2,1 m; Êcianki o wysokoÊci 0,5 m; brody o g∏´bokoÊci 1,5 m; wzniesienia o nachyleniu 60°; wzniesienia o pochyleniu bocznym 30°; – p∏ywa z pr´dkoÊcià 10 km/h; – zapas przewo˝onej amunicji: 250 naboi do armaty i 750 naboi do karabinu UKM-2000C 7,62 mm. Uk∏ad nap´dowy KTO ROSOMAK: silnik SCANIA D1 12 56 A03 PE wysokopr´˝ny, rz´dowy, 6-cylindrowy, z turbodo∏adowaniem i mi´dzystopniowà ch∏odnicà powietrza dolotowego, ch∏odzony cieczà; pojemnoÊç skokowa 11,7 dm3, stopieƒ spr´˝ania 18:1, maksymalny moment obrotowy 1970 Nm. Uk∏ad przeniesienia mocy: skrzynia biegów automatyczna ZF 7HP 902S Ecomat, 7 biegów do przodu, 1 do ty∏u, nap´d na wszystkie osie. Celownik: dzienno-nocny celownik DNRS-288 firmy Kollsman i termowizyjna kamera II generacji TILDE FC firmy Gallileo Avionica. Wyposa˝enie specjalne: automatyczny system rozpoznania ska˝eƒ chemicznych i promieniotwórczych ASS-1 Tafios (ProVision), system nawigacji làdowej GPS UKZ-90 (PIT), system ostrzegania przed opromieniowaniem laserem Obra-3 (cztery czujniki SSP-1) (PCO). 22 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW Dane taktyczno-techniczne: – kaliber: 98 mm; – d∏ugoÊç lufy: 1896 mm (z zamkiem i hamulcem wylotowym); – masa zestawu w po∏o˝eniu marszowym: 300 kg; – masa moêdzierza w po∏o˝eniu bojowym: 115 kg; – kàt ostrza∏u w p∏aszczyênie poziomej: bez przestawiania podpory lufy (przy 45°) ±7°30’, z przestawianiem podpory lufy (przy 45°) ±14°; – kàt ostrza∏u w p∏aszczyênie pionowej: od +45° do +85°; – szybkostrzelnoÊç: bez poprawiania wycelowania 15 strz./min, z poprawianiem wycelowania 10 strz./min.; – pr´dkoÊç poczàtkowa pocisku: 350 m/s; – czas przestawienia z po∏o˝enia marszowego w bojowe i odwrotnie: od 2 do 3 min. – obs∏uga: 4 ˝o∏nierzy oraz kierowca; – amunicja – naboje od∏amkowo-burzàce, kasetowe, kumulacyjno-od∏amkowe, oÊwietlajàce, dymne; – promieƒ skutecznego ra˝enia pociskiem kasetowym: 75 m. Moêdzierz M-98 kalibru 98 mm od 2003 r. znajduje si´ w uzbrojeniu 18 Bielskiego Batalionu Desantowo-Szturmowego. Jest drugim moêdzierzem na Êwiecie (obok s∏owackiego) takiego kalibru. S∏u˝y do obezw∏adniania i niszczenia si∏y ˝ywej oraz sprz´tu wojskowego przeciwnika, a tak˝e do oÊwietlania i zadymiania terenu. Jest przeznaczony dla wojsk aeromobilnych, pododdzia∏ów powietrznodesantowych i piechoty górskiej. W sk∏ad zestawu wchodzà: moêdzierz, podwozie dwuko∏owe i samochód transportowy. Ârodek transportu: samochód osobowo-terenowy Tarpan Honker 2000, samochód ci´˝arowo-terenowy STAR-266. Fot. Mariusz Konarski 23 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW Karabin maszynowy PK kalibru 7,62 mm to broƒ konstrukcji rosyjskiej. Zosta∏ opracowany przez M. Ka∏asznikowa, jako nast´pca karabinów maszynowych RP-46 oraz SG-43 (SGM). Do uzbrojenia w by∏ym ZSRR zosta∏ wprowadzony w 1961 r., a w Wojsku Polskim – w 1969 r. By∏ produkowany m.in. w Rosji, Bu∏garii oraz w Polsce. Obecnie zastàpi∏ go PKM. W Polsce stanowi podstawowà broƒ wsparcia na szczeblu dru˝yny. Przeznaczony jest do zwalczania si∏y ˝ywej w odleg∏oÊciach do 1000 m. Dane taktyczno-techniczne: – kaliber: 7,62 mm; – d∏ugoÊç broni: 1173 mm; – masa broni: 9 kg; – pojemnoÊç skrzynki amunicyjnej: 100/200 nabojów; – odleg∏oÊç celowania: 100–1500 m; – pr´dkoÊç poczàtkowa pocisku: 825 m/s; – szybkostrzelnoÊç praktyczna: do 250 strz./min; – amunicja – typ naboju: 7,62x54 mm; – rodzaje stosowanych nabojów: z pociskiem zwyk∏ym ¸PS, z pociskiem smugowym T-46, z pociskiem przeciwpancerno-zapalajàcym B-32, nabój Êlepy; – standardowe wyposa˝enie broni: lufa zapasowa, pas noÊny, wycior sk∏adany, przybornik, dwie skrzynki 100- i dwie 200- nabojowe z taÊmami, odrzutnik i ramka do strzelania amunicjà Êlepà, pokrowce na broƒ i luf´, zestaw cz´Êci zamiennych. Fot. Mariusz Konarski 24 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW Dane taktyczno-techniczne: – kaliber: 7,62 mm; – d∏ugoÊç broni: 1173 mm; – masa broni: 7,5 kg; – masa podstawy: 4,5 kg; – masa skrzynki amunicyjnej: 8 kg (z nabojami); – pojemnoÊç skrzynki amunicyjnej: 200 naboi; – odleg∏oÊç celowania: 100–1500 m; – pr´dkoÊç poczàtkowa pocisku: 825 m/s; – szybkostrzelnoÊç praktyczna: do 250 strz./min; – amunicja – nabój typu 7,62x54 mm R; – rodzaje stosowanych nabojów: z pociskiem zwyk∏ym ¸PS, z pociskiem smugowym T-46, z pociskiem przeciwpancerno-zapalajàcym B-32 oraz nabój Êlepy. Karabin maszynowy PKMS kalibru 7,62 mm to automatyczna, zespo∏owa broƒ strzelecka. To karabin maszynowy PKM na podstawie trójno˝nej 6T5. S∏u˝y do zwalczania si∏y ˝ywej w odleg∏oÊci do 1500 m. PKMS powsta∏ równoczeÊnie z karabinem maszynowym PKM (b´dàcym zmodernizowanà wersjà PK). Stosowanà wczeÊniej w PKS podstaw´ 6T2 zastàpiono znacznie l˝ejszà podstawà 6T5. Karabin maszynowy PKMS wyst´puje w wersjach: Fot. Jacek Matuszak (PKW Afganistan) Fot. Archiwum DPI 25 ■ PKMSP – wyposa˝ona w podÊwietlane trytowymi êród∏ami Êwiat∏a mechaniczne przyrzàdy celownicze; ■ PKMSN – wyposa˝ona we wspornik do mocowania celownika i celownik noktowizyjny PPN-3 lub inny (np. PCS-5); ■ PKMSNP – wyposa˝ona w podÊwietlane przyrzàdy celownicze i celownik noktowizyjny. Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW 40 mm granatnik lekki PALLAD-D polskiej konstrukcji jest przeznaczony do wsparcia ogniowego na szczeblu dru˝yny w pododdzia∏ach powietrznodesantowych. Stanowi dodatkowy Êrodek ogniowy strzelca. Broƒ powsta∏a na bazie granatnika podwieszanego Pallad (zastosowanego w karabinku-granatniku wz. 74 kalibru 7,62 mm). Granatnik zosta∏ wprowadzony do uzbrojenia Wojska Polskiego w 1983 r., w miejsce karabinków granatników wz. 60/72. S∏u˝y do zwalczania si∏y ˝ywej i nieopancerzonego sprz´tu wojskowego. Fot. Archiwum DPI Dane taktyczno-techniczne broni: – kaliber: 40 mm; – d∏ugoÊç broni: z kolbà roz∏o˝onà – 670 mm, z kolbà z∏o˝onà – 395 mm; – d∏ugoÊç lufy: 267 mm; – masa broni: 2,3 kg; – masa torby z 10 nabojami: 2,8 kg; – pr´dkoÊç poczàtkowa pocisku: 78 m/s; – odleg∏oÊci strzelania: torem p∏askim – 30–430 m, torem stromym – 170–400 m; – szybkostrzelnoÊç: 8 strz./min; – amunicja – typ naboju: 40x47 mm, z dwukomorowym uk∏adem miotajàcym; – rodzaje stosowanych nabojów: z pociskiem od∏amkowym NGO-74, çwiczebny NGC-74 oraz balistyczny NGB-74; – standardowe wyposa˝enie broni stanowià: futera∏ na granatnik, torba na naboje, os∏ona wylotu lufy, wycior, szczotka, przecieracz, wkr´tak uniwersalny, wypychacz i olejarka. Fot. S∏awomir Ratyƒski (DWL) 26 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW Pistolet „WIST” kalibru 9 mm to pistolet automatyczny konstrukcji polskiej, który zosta∏ opracowany przez zespó∏ konstruktorów z Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w Zielonce, kierowany przez W. Starka. Prace nad bronià o kryptonimie „Piryt” rozpocz´to w 1992 r. W 1997 r. przeprowadzono badania eksploatacyjno-wojskowe, a rok póêniej pistolet zosta∏ wprowadzony do uzbrojenia Wojska Polskiego. To broƒ osobista przeznaczona do walki w ma∏ej odleg∏oÊci (tzn. do 50 m) i do samoobrony. Wyst´puje tak˝e w wersji WIST 94L – wyposa˝ony w zamontowany na sta∏e laserowy wskaênik celu o zasi´gu 50 m. Dane taktyczno-techniczne: – kaliber: 9 mm; – d∏ugoÊç broni: 190 mm; – wysokoÊç broni: 135 mm; – szerokoÊç broni: 33 mm; – d∏ugoÊç lufy: 114 mm; – masa broni za∏adowanej: 940 g; – pojemnoÊç magazynka: 16 nabojów; – odleg∏oÊç celowania: 25 m; – szybkostrzelnoÊç praktyczna: 16 strz./ 8–12 s; – amunicja – typ naboju: 9x19 mm; – rodzaje stosowanych nabojów: z pociskiem zwyk∏ym P oraz nabój Êlepy; – standardowe wyposa˝enie broni: magazynek zapasowy, futera∏, ∏adownica na zapasowy magazynek, wycior. Fot. Archiwum Polski Zbrojnej 27 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW Dane taktyczno-techniczne: – kaliber: 5,56 mm; – d∏ugoÊç broni: z kolbà roz∏o˝onà, 943 mm; z∏o˝onà, 742 mm; – d∏ugoÊç lufy: 457 mm; – liczba (skok) bruzd: 6 (228 mm); – d∏ugoÊç linii celowniczej: 372 mm; – masa broni bez magazynka: 3,2 kg; – masa magazynka (nieza∏adowanego): 0,32 kg; – masa broni za∏adowanej: 3,89 kg; – pojemnoÊç magazynka: 30 nabojów; – odleg∏oÊç celowania: 100–1000 m; – pr´dkoÊç poczàtkowa pocisku: 910 m/s; – szybkostrzelnoÊç teoretyczna: 700 strz./min; – szybkostrzelnoÊç praktyczna: ogniem ciàg∏ym – 100 strz./min, ogniem pojedynczym – 40 strz./min; – amunicja – typ naboju: 5,56x45 mm; – rodzaje stosowanych nabojów: z pociskiem zwyk∏ym z rdzeniem stalowym, z pociskiem smugowym oraz nabój Êlepy; – typy granatów nasadkowych: kumulacyjno-od∏amkowy GNPO, dymny NGD-93, zapalajàcy NGZ-93, oÊwietlajàcy NGO-93; – standardowe wyposa˝enie broni stanowià: pas noÊny, dwójnóg, wycior sk∏adany, przybornik z przyborami, torba na magazynki, olejarka, 4 ∏ódki 15-nabojowe do do∏adowywania magazynków, nasadka do ∏ódek, bagnet no˝owy typu 6H4, 3 zapasowe magazynki; – dodatkowe wyposa˝enie broni stanowià: odrzutnik do strzelania amunicjà Êlepà, wspornik optycznych przyrzàdów celowniczych, celownik noktowizyjny PCS-6, celownik optyczny ze wskaênikiem laserowym CWL-1, celownik kolimatorowy CK-3, luneta celownicza LKA-4. Karabinek wz.1996 „BERYL” kalibru 5,56 mm, konstrukcji polskiej, zosta∏ opracowany w Zak∏adach Metalowych „¸ucznik” w Radomiu. Parti´ prototypowà wyprodukowano w grudniu 1995 r., a w 1997 r. zakoƒczono badania karabinka i zacz´to sukcesywnie wprowadzaç go do uzbrojenia Wojska Polskiego pod nazwà „5,56 mm karabinek szturmowy kbs”. Obecnie jest to najnowszy karabinek WP, który przystosowano ponadto do miotania granatów nasadkowych oraz podwieszania granatnika wz.74 „Pallad” kaliber 40 mm. Karabinek przeznaczony jest do zwalczania si∏y ˝ywej w odleg∏oÊci do 400 m. To indywidualna broƒ strzelecka, automatyczna (samoczynno-samopowtarzalna). Fot. Archiwum DPI 28 Wyposa˝enie i uzbrojenie PKW Ponadto ˝o∏nierze Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie sà wyposa˝eni w nast´pujàcy sprz´t: ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● kamizelki kuloodporne i he∏my kompozytowe; kamizelki taktyczne; kamery noktowizyjne; Êrodki ∏àcznoÊci zapewniajàce ∏àcznoÊç satelitarnà i radiowà; urzàdzenia zak∏ócajàce odpalanie improwizowanych ∏adunków wybuchowych; urzàdzenia okreÊlajàce po∏o˝enie wojsk w∏asnych; systemy zobrazowania pola walki; systemy zak∏ócania sterowaniem zdalnie odpalanych ∏adunków wybuchowych; systemy naprowadzania i wskazywania celów na podczerwieƒ; system lokalizacji strzelca i wybuchu; sprz´t noktowizyjny umo˝liwiajàcy prowadzenie dzia∏aƒ w nocy. W celu zapewnienia polskim ˝o∏nierzom maksymalnego bezpieczeƒstwa, dodatkowo doposa˝ono ko∏owe transportery opancerzone Rosomak w: – opancerzenie firmy RAFAEL, zapewniajàce nieprzebijalnoÊç pancerza pociskami do kal. 14,5 mm; – system dost´pu radiowego PNR 500; – radiostacj´ KF 5800 H i urzàdzenie KOMUT 10TA; – system lokalizacji i Êledzenia wojsk w∏asnych IFTS; – ∏aƒcuchy przeciwpoÊlizgowe, plandek´, drut ostrzowy; – dodatkowe kamery boczne; – akustyczny System Lokalizacji Strza∏u. ■ Fot. Jacek Matuszak (PKW Afganistan) 29 Przygotowanie ˝o∏nierzy do misji w Afganistanie Szkolenie, jakie przeszli ˝o∏nierze uczestniczàcy w PKW Afganistan by∏o wieloetapowe i obejmowa∏o m.in. nast´pujàce elementy: ● w paêdzierniku 2006 r. rozpocz´to formowanie pododdzia∏ów i wst´pne szkolenie ˝o∏nierzy; ● w listopadzie 2006 r. prowadzono szkolenie specjalistyczne i zgrywajàce na poziomie dru˝yny i plutonu. Zaj´cia realizowano w OÊrodkach Szkolenia Poligonowego Wojsk Làdowych oraz w Kotlinie K∏odzkiej, Bieszczadach i Tatrach. Korzystajàc z wiedzy i doÊwiadczenia ratowników górskich, doskonalono techniki poruszania si´ w terenie górzystym. Zrealizowano zaj´cia z bytowania w górach, wspinaczki górskiej, ewakuacji rannych przy u˝yciu Êmig∏owców, jazdy w górach ko∏owymi transporterami opancerzonymi Rosomak oraz samochodami HMMWV; ● w grudniu 2006 r., podczas szkolenia w oÊrodku Hohenfels (Niemcy), ˝o∏nierze z poszczególnych zespo∏ów bojowych trenowali strzelania sytuacyjne i zachowanie si´ w przypadku ostrza∏u konwoju bàdê dostania si´ w zasadzk´, doskonalili procedury dowodzenia i ∏àcznoÊci. Poziom ich wyszkolenia zosta∏ bardzo wysoko oceniony, a zespo∏y otrzyma∏y certyfikaty potwierdzajàce ich zdolnoÊç do wykonywania okreÊlonych zadaƒ. Po tym etapie szkolenia ˝o∏nierze wykorzystali krótkie urlopy wypoczynkowe; ● w styczniu 2007 r. ˝o∏nierze çwiczyli na poligonie w Nowej D´bie oraz w Bieszczadach, w miejscowoÊciach Trzcianiec, Rabe i Czarne. By∏ to okres zgrywania ca∏ego komponentu, wydzielanego do ISAF: dowództwa, sztabu, zespo∏ów bojowych, zespo∏ów wsparcia i zabezpieczenia; ● w styczniu i lutym 2007 r. przeprowadzono szkolenie w Centralnym OÊrodku Zurbanizowanym w W´drzynie; ● w lutym 2007 r. zrealizowano çwiczenia dowódczo-sztabowe (Command Post Exercise – CPE) „Bagram” oraz çwiczenia taktyczne Grupy Bojowej ISAF (Live Exercise- LIVEX) „Bagram”. Przygotowania zakoƒczono certyfikacjà kontyngentu. ˚andarmeria Wojskowa, która wesz∏a w sk∏ad PKW Afganistan, w ramach dzia∏aƒ zapobiegawczych przebada∏a na obecnoÊç narkotyków w organizmie ponad 1000 ˝o∏nierzy. Wyniki wszystkich badaƒ by∏y negatywne. ■ 30 Koszty misji w Afganistanie Fot. Seweryn So∏tys (Foto Rzeczpospolita) Wydatki zaplanowane w bud˝ecie MON na udzia∏ polskich ˝o∏nierzy w operacji ISAF w 2007 r. wynoszà ok. 461 mln z∏, z tego 188 mln z∏ przeznaczono na bie˝àce potrzeby, a 273 mln z∏ na zakup sprz´tu i wyposa˝enia niezb´dnego do udzia∏u w tej operacji. ■ 31 Ubezpieczenie ˝o∏nierzy Fot. Jerzy Undro (PAP) Âwiadczenia odszkodowawcze, oprócz wynikajàcych z resortowych przepisów o s∏u˝bie wojskowej ˝o∏nierzy zawodowych, wynoszà: ● z tytu∏u Êmierci – 200 tys. z∏; ● z tytu∏u uszczerbku na zdrowiu w wyniku nieszcz´Êliwego wypadku – 1000 z∏ za ka˝dy 1% sta∏ego lub d∏ugotrwa∏ego uszczerbku na zdrowiu. ■ 32 Nale˝noÊci finansowe dla ˝o∏nierzy Wszyscy ˝o∏nierze przez ca∏y okres s∏u˝by w Afganistanie otrzymujà wynagrodzenie miesi´czne (uposa˝enie), które otrzymywali w Polsce przed wyjazdem w rejon misji. Ponadto wyp∏acane jest im dodatkowe wynagrodzenie, którego sk∏adniki stanowià: ● Jednorazowa nale˝noÊç pieni´˝na w wysokoÊci 1.820 z∏ (od dnia 01.01.2007 r.). ● Nale˝noÊç zagraniczna ustalana od stopnia etatowego stanowiska s∏u˝bowego, na które ˝o∏nierz zosta∏ skierowany. Wynosi ona, od dnia 1 lutego 2007 roku, od 2.821 z∏ dla stanowiska szeregowego zawodowego do 10.920 z∏ dla stanowiska genera∏a broni (szczegó∏owa tabela na stronie 34). Ponadto nale˝noÊç zagraniczna jest zwi´kszona: – obligatoryjnie przez Ministra ON o 1.274 z∏ w przypadku wystàpienia warunków zagro˝enia ˝ycia lub zdrowia, albo trudnych warunków klimatycznych lub zakwaterowania; – obligatoryjnie w wysokoÊci 18,20 z∏ za ka˝dy dzieƒ wykonywania zadaƒ dla ˝o∏nierzy, którzy biorà udzia∏ w oczyszczaniu rejonu dzia∏ania jednostki wojskowej z materia∏ów wybuchowych; – fakultatywnie przez dowódc´ PKW od 182 z∏ do 564 z∏ w przypadku ˝o∏nierzy wykonujàcych poza miejscem stacjonowania PKW zadania zwiàzane z bezpoÊrednim udzia∏em w akcjach bojowych, akcjach zapobiegania aktom terroru lub pe∏nieniem s∏u˝by w konwojach, patrolach (w zale˝noÊci od faktycznie wykonanych zadaƒ). ● Dodatek wojenny – wynosi od 54,60 z∏ do 91,00 z∏ za ka˝dy dzieƒ pobytu w strefie dzia∏aƒ wojennych i ustalany jest w zale˝noÊci od faktycznie wykonywanych zadaƒ w danym dniu. 33 Nale˝noÊci finansowe dla ˝o∏nierzy Stanowisko etatowe Genera∏ broni Genera∏ dywizji Genera∏ brygady Pu∏kownik Podpu∏kownik Major Kapitan Porucznik Podporucznik Starszy chorà˝y sztabowy Starszy chorà˝y Chorà˝y M∏odszy chorà˝y Starszy sier˝ant Sier˝ant Plutonowy Starszy kapral Kapral Starszy szeregowy Mno˝nik kwoty bazowej 6,00 5,50 5,00 3,80 3,50 3,10 2,70 2,30 2,10 2,00 1,95 1,90 1,85 1,80 1,75 1,70 1,65 1,60 1,55 34 WysokoÊç nale˝noÊci w z∏ 10 920 10 010 9 100 6 916 6 370 5 642 4 914 4 186 3 822 3 640 3 549 3 458 3 367 3 276 3 185 3 094 3 003 2 912 2 821 Nale˝noÊci finansowe dla pracowników wojska Nale˝noÊci finansowe pracowników wojska wynoszà: ● Wynagrodzenie w wysokoÊci 936,00 z∏ stanowiàce równowartoÊç minimalnego wynagrodzenia w kraju za prac´ w pe∏nym wymiarze czasu pracy (od dnia 1 stycznia 2007 roku). ● Dodatek zagraniczny, uzale˝niony od posiadanego wykszta∏cenia, w wysokoÊci (od dnia 1 lutego 2007 roku): – dla pracowników na stanowiskach, na których nie jest wymagane posiadanie wy˝szego wykszta∏cenia – 3.175 z∏; – dla pracowników na stanowiskach, na których jest wymagane posiadanie wy˝szego wykszta∏cenia – 4.550 z∏. Pracownicy wojska na czas wyjazdu w rejon misji muszà uzyskaç urlop bezp∏atny od dotychczasowego pracodawcy. ■ UWAGA: Dodatek wojenny oraz zwi´kszenie dodatku zagranicznego dla ˝o∏nierzy niezawodowych i pracowników wojska przyznaje si´ na takich samych zasadach jak ˝o∏nierzom zawodowym. 35 Zasady akredytacyji i pobytu mediów przy Si∏ach ISAF w Afganistanie Dokument okreÊla zasady procedury akredytacyjnej i pobytu mediów przy si∏ach ISAF, w tym pobytu mediów przy Polskim Kontyngencie Wojskowym w Afganistanie. Koordynatorem wylotów dziennikarzy do polskich kontyngentów wojskowych jest Dowództwo Operacyjne SZ RP. 1. Zasady akredytacji mediów przez dowództwo si∏ ISAF w Afganistanie (na podstawie procedury ISAF) a) dokumenty wymagane do uzyskania akredytacji prasowej (ISAF Press Registration Cards) przy Mi´dzynarodowych Si∏ach Wsparcia Bezpieczeƒstwa: – wa˝ny paszport; – list z proÊbà o akredytacj´ od redaktora naczelnego/wydawcy (w j´zyku angielskim); – dwa zdj´cia; – wa˝na legitymacja prasowa; – kopia wizy afgaƒskiej; – wype∏niony formularz rejestracyjny (dost´pny pod adresem http://www.nato.int/isaf//pdf/media_registration.doc W przypadku odnawiania akredytacji: – wa˝ny paszport lub dowód osobisty; – otrzymana poprzednio akredytacja; – nowy list z proÊbà o akredytacj´ od redaktora naczelnego/wydawcy jest wymagany, jeÊli dziennikarz nie posiada legitymacji prasowej lub jeÊli zmieni∏ si´ pracodawca dziennikarza. List od redaktora naczelnego/wydawcy musi zawieraç nast´pujàce informacje: – imi´ i nazwisko osoby; – dat´ i miejsce urodzenia; – imi´ ojca; – narodowoÊç; – nr i seri´ paszportu, termin wa˝noÊci; – nr PESEL; 36 Zasady akredytacyji i pobytu mediów przy Si∏ach ISAF w Afganistanie – – – – – nazw´ reprezentowanej redakcji; numer i dat´ wa˝noÊci legitymacji prasowej; przewidywany czas wykonywania pracy dziennikarskiej (daty graniczne pobytu od...do); tytu∏ zawodowy – dziennikarz, operator kamery itp. (kierowcy i t∏umacze nie sà uprawnieni do akredytacji); oÊwiadczenie o ca∏kowitej odpowiedzialnoÊci w przypadku niew∏aÊciwego u˝ycia bàdê nadu˝ycia Akredytacji Prasowej ISAF wydanej dziennikarzowi; – imi´ i nazwisko redaktora naczelnego drukowanymi literami, stanowisko, podpis oraz nr bezpoÊredniego telefonu; – krótki opis materia∏u, jaki ma byç realizowany przez dziennikarza; – grupa krwi. b) przebywajàc na terenie Afganistanu przedstawiciele mediów podlegajà prawu Islamskiej Republiki Afganistanu; c) podczas podró˝y po Afganistanie, z personelem prasowym ISAF, niezb´dny jest paszport; d) PIO ISAF zachowuje sobie prawo do zapoznania si´ z rezultatami dotychczasowej pracy dziennikarza. ProÊba ta mo˝e dotyczyç opublikowanych artyku∏ów, materia∏ów filmowych, opublikowanych fotografii itp.; e) dane do akredytacji mo˝na przekazaç do biura prasowego ISAF pocztà email, przesy∏ajàc skany niezb´dnych dokumentów; f) niezb´dne dokumenty nale˝y samodzielnie przes∏aç do PIO ISAF co najmniej na dwa tygodnie przed planowanym wyjazdem do Afganistanu; g) odbiór akredytacji nast´puje w biurze prasowym ISAF, zlokalizowanym w Kwaterze G∏ównej ISAF w Kabulu. Informacja o przyjeêdzie do Kwatery G∏ównej ISAF po odbiór akredytacji musi byç zg∏oszona co najmniej z jednodniowym wyprzedzeniem; h) akredytacja ISAF i PKW jest wa˝na wy∏àcznie w okreÊlonym terminie; i) kontakt: Biuro prasowe ISAF: 0093 (0) 799 51 11 55 Oficer dy˝urny PIO: 0093 (0) 799 55 82 91 email: [email protected] 37 Zasady akredytacyji i pobytu mediów przy Si∏ach ISAF w Afganistanie 2. Zasady pobytu mediów przy Polskim Kontyngencie Wojskowym w Afganistanie a) Zgod´ na z skorzystanie z wojskowego transportu lotniczego do/z Afganistanu, pobytu i zakwaterowanie mediów przy Polskim Kontyngencie Wojskowym w Afganistanie wydaje Dowództwo Operacyjne SZ RP; b) dokumenty niezb´dne do uzyskania ww. zgody: – otrzymanie akredytacji ISAF; – z∏o˝enie w Dowództwie Operacyjnym SZ RP dokumentu podpisanego i potwierdzonego piecz´cià redaktora naczelnego, zawierajàcego nast´pujàce elementy: ● kopi´ uzyskanej akredytacji ISAF; ● kopi´ wizy; ● pisemne oÊwiadczenie o ca∏kowitej dobrowolnoÊci wyjazdu i zrzeczeniu si´ jakichkolwiek roszczeƒ pod adresem resortu obrony narodowej w przypadku wystàpienia sytuacji, której rezultatem by∏by uszczerbek na zdrowiu bàdê ˝yciu dziennikarza; ● pisemne oÊwiadczenie o posiadaniu kamizelki kuloodpornej i he∏mu; ● pisemne oÊwiadczenie o grupie krwi; ● pisemne oÊwiadczenie o zrealizowaniu procedury medycznej, w tym posiadaniu aktualnych szczepieƒ; ● pisemne oÊwiadczenie, przygotowane na podstawie opinii lekarskiej o braku przeciwwskazaƒ medycznych do wyjazdu w rejon misji; ● pisemne zobowiàzanie redaktora naczelnego do pokrycia kosztów pobytu dziennikarza w PKW Afganistan wraz z danymi do faktury. O wydanej zgodzie przedstawiciele mediów informowani sà przez Wydzia∏ Prasowy Dowództwa Operacyjnego SZ RP. Niespe∏nienie lub niedope∏nienie cz´Êci lub wszystkich wymienionych punktów skutkuje odmowà uzyskania zgody na pobyt przy PKW Afganistan. c) opisane dokumenty nale˝y przekazaç do Wydzia∏u Prasowego Dowództwa Operacyjnego SZ RP przed wylotem. Dowództwo Operacyjne SZ RP przekazuje komplet dokumentów do informacji Wydzia∏u Prasowego PKW Afganistan; d) przed wylotem dziennikarze organizujà i pokrywajà koszty: – wiz; 38 Zasady akredytacyji i pobytu mediów przy Si∏ach ISAF w Afganistanie – – – – ubezpieczenia NNW; zakupu kamizelek kuloodpornych i he∏mów; niezb´dnego wyposa˝enia osobistego; realizacji procedury medycznej (zgodnie z listà opisanà poni˝ej); e) podczas pobytu w PKW Afganistan dziennikarze pokrywajà koszty: – zakwaterowania; – wy˝ywienia; – transportu. Dzienny koszt zakwaterowania i wy˝ywienia wg stanu na dzieƒ 17.07.2007 wynosi 30 euro. Korzystanie z pralni 6 euro. WysokoÊç op∏at mo˝e ulegaç zmianie. f) ka˝da z osób cywilnych wchodzàcych w sk∏ad ekipy dziennikarskiej musi posiadaç w∏asnà kamizelk´ kuloodpornà i he∏m; g) przez ca∏y okres pobytu dziennikarz musi mieç przypi´tà w widocznym miejscu: kart´ udzielonej akredytacji prasowej ISAF oraz kart´ zawierajàcà grup´ krwi; h) jednorazowy wst´p na teren baz PKW w celu realizacji np. wywiadu z dowódcà (˝o∏nierzami) PKW wymaga posiadania akredytacji wydanej przez PIO ISAF i wczeÊniejszego poinformowania Sekcji Prasowej PKW Afganistan; i) jednorazowy pobyt dziennikarza w bazie Bagram trwa maksymalnie 2 tygodnie. Pobyt w pozosta∏ych bazach PKW jest ÊciÊle uzale˝niony od aktualnej liczby wolnych miejsc i od warunków bezpieczeƒstwa; j) wymiana dziennikarzy z tej samej redakcji – przyjazd i wyjazd – ze wzgl´du na ograniczonà liczb´ miejsc w bazach powinna si´ odbyç mo˝liwie najszybciej. Majàc na uwadze mo˝liwoÊci transportu i powrotu do kraju – maksymalnie w ciàgu dwóch dni; k) jednoczeÊnie na terenie bazy Bagram mo˝e byç zakwaterowanych do 10 dziennikarzy. Operatorzy kamer itp. sà wliczani do ogólnej, maksymalnej liczby 10 dziennikarzy. Dlatego agencje informacyjne, stacje radiowe mogà akredytowaç jednoczeÊnie po jednej osobie, stacje telewizyjne oraz w uzasadnionych przypadkach gazety – dwie osoby (reporter i operator kamery, dziennikarz i fotograf); 39 Zasady akredytacyji i pobytu mediów przy Si∏ach ISAF w Afganistanie l) przed∏u˝enie pobytu w bazie Bagram jest mo˝liwe, gdy do rzecznika prasowego PKW nie wp∏yn´∏y nowe zg∏oszenia mediów. Ch´ç przed∏u˝enia pobytu musi zostaç zg∏oszona rzecznikowi prasowemu PKW nie póêniej ni˝ na 7 dni przed wygaÊni´ciem daty uzyskanej akredytacji; m) dziennikarze zobowiàzani sà do przestrzegania poleceƒ opiekujàcego si´ nimi oficera PIO lub innego upowa˝nionego przez dowódc´ ˝o∏nierza, w szczególnoÊci poleceƒ dotyczàcych bezpieczeƒstwa dziennikarzy i ˝o∏nierzy oraz mo˝liwoÊci a tak˝e ograniczeƒ w filmowaniu i fotografowaniu ˝o∏nierzy oraz instalacji bazy; n) w przypadku doznania uszczerbku na zdrowiu bàdê Êmierci dziennikarza rzecznik prasowy Dowództwa Operacyjnego SZ RP informuje redaktora naczelnego o zaistnia∏ym zdarzeniu. Obowiàzkiem redaktora naczelnego jest poinformowanie o sytuacji najbli˝szej rodziny dziennikarza; o) obowiàzkowe procedury medyczne: ● dziennikarze majà obowiàzek poddania si´ badaniom medycznym, które potwierdzà brak przeciwwskazaƒ do wyjazdu w rejon misji. Nie jest wskazany wyjazd osób z chorobami uk∏adu krà˝enia i oddechowego (np. astmà) oraz cukrzycà insulinowà; – przeprowadzenie lub posiadanie aktualnych szczepieƒ ochronnych: – dur – t´˝ec (TyT); – wirusowe zapalenie wàtroby typu A; – wirusowe zapalenie wàtroby typu B; – wÊcieklizna; – KZM; – b∏onica; – polio (IPV). Szczepienia wykonywane sà odp∏atnie m. in. w stacjach Sanepidu. Dowodem przeprowadzonych szczepieƒ jest wpis do ksià˝eczki szczepieƒ; 40 Zasady akredytacyji i pobytu mediów przy Si∏ach ISAF w Afganistanie ● ● zrealizowanie profilaktyki przeciwmalarycznej – wszyscy przybywajàcy do Afganistanu (na okres d∏u˝szy ni˝ 2–3 dni) zobowiàzani sà do posiadania leku antymalarycznego MALARONE, który nale˝y za˝yç na dzieƒ przed wylotem z kraju i za˝ywaç go przez 28 dni; – jeÊli pobyt w Afganistanie trwa d∏u˝ej ni˝ 28 dni. Terapi´ antymalarycznà nale˝y kontynuowaç lekiem DOXYCYCLINÑ. Za˝ywanie tego leku nale˝y rozpoczàç w Afganistanie i kontynuowaç przez miesiàc po powrocie do kraju. JeÊli pobyt trwa krócej ni˝ 28 dni nale˝y za˝ywaç MALARONE przez 28 dni, a nast´pnie dope∏niç terapi´ DOXYCYCLINÑ, tak d∏ugo a˝ up∏ynie miesiàc od powrotu; konieczne jest posiadanie kremów ochronnych z filtrem (powy˝ej 30) UVA i UVB, kremów do ràk z witaminami A+E, jodyny i wody utlenionej w ˝elu, eksykatora do podciÊnieniowego usuwania jadów i toksyn (np. Aspivenin). Dziennikarze sà zobowiàzani do z∏o˝enia pisemnego oÊwiadczenia w zakresie spe∏nienia wszystkich wy˝ej opisanych wymogów. Je˝eli po otrzymaniu zgody na pobyt w Afganistanie zostanie wykazane, ˝e w oÊwiadczeniu zosta∏a poÊwiadczona nieprawda, b´dzie to skutkowa∏o cofni´ciem zgody na pobyt w PKW Afganistan i natychmiastowym powrotem do kraju. 3. Kontakt: Wydzia∏ Prasowy Dowództwa Operacyjnego SZ RP ul. Radiowa 2 00-908 Warszawa telefon: (022) 685 54 44, 685 60 88, 685 60 89; kom. 694 43 01 29 fax: (022) 685 60 88 e-mail: [email protected] 41 Podstawowe porady Nale˝y pami´taç, ˝e Afganistan to kraj o diametralnie ró˝nej kulturze i obyczajach. Prosz´ pami´taç, ˝e zgodnie z podstawowymi zasadami Kodeksu Honorowego Pasztunów nale˝y unikaç wstydu (haya) i dà˝yç do zachowania honoru (namuz) w∏asnego i swojej rodziny. Nale˝y unikaç nast´pujàcych zachowaƒ: 1. Nie u˝ywaj lewej r´ki w kontaktach fizycznych z innymi, nie jedz, ani nie wykonuj gestów lewà r´kà. Uwa˝a si´ jà za nieczystà. 2. Nie siadaj kierujàc podeszwy stóp w czyjàÊ stron´. To oznacza, ˝e ta osoba jest ciebie niegodna. 3. Nie okazuj zainteresowania kobiecie zwracajàc si´ do niej, dotykajàc lub wpatrujàc si´ w nià. Nie zadawaj m´˝czyznom bezpoÊrednich pytaƒ dotyczàcych ich krewnych kobiet. 4. Nie odchodê od kogoÊ, kto mówi do ciebie. 5. Nie mów Afgaƒczykowi, ˝e si´ myli, nawet jeÊli udziela ci niew∏aÊciwych informacji. Uwa˝a si´ to za zniewag´. 6. Nie okazuj publicznie emocji. Uwa˝a si´ to za s∏aboÊç. 7. Nie oczekuj, ˝e Afgaƒczyk b´dzie umia∏ czytaç, zw∏aszcza jeÊli chodzi o osob´ spoza centrów miejskich. 8. Nie przywo∏uj kogoÊ skinieniem ani nie pokazuj palcem. Uwa˝a si´ to za niegrzeczne i mo˝e byç b∏´dnie uznane za prowokacj´. 9. Nie noÊ okularów przeciws∏onecznych w pomieszczeniach. Uwa˝a si´ to za brak szacunku wobec statusu budynku i jego gospodarza. 10. Nie proponuj Afgaƒczykowi jedzenia ani picia, ani te˝ publicznej konsumpcji podczas Ramadanu, kiedy muzu∏manie poszczà. 42 Podstawowe dane teleadresowe s∏u˝b prasowo-informacyjnych Podstawowe dane teleadresowe s∏u˝b prasowo-informacyjnych: 1. Doradca Ministra Obrony Narodowej ds. Prasowych – Rzecznik MON tel. (022) 687 18 64 fax. (022) 687 14 44 e-mail: [email protected] 5. Wydzia∏ Prasowy Dowództwa Wojsk Làdowych tel. (022) 687 74 03 fax. (022) 687 75 10 e-mail: [email protected] 2. Departament Prasowo-Informacyjny MON tel. (022) 684 02 12 fax. (022) 684 02 24 e-mail: [email protected] 6. Wydzia∏ Prasowy Si∏ Powietrznych tel. (022) 682 50 60 fax. (022) 682 50 65 e-mail: [email protected] 3. Zespó∏ Prasowy Sztabu Generalnego Wojska Polskiego tel. (022) 687 08 07 fax. (022) 697 14 30 e-mail: [email protected] 7. Wydzia∏ Prasowy Marynarki Wojennej tel. (058) 626 39 19 fax. (058) 626 34 87 e-mail: [email protected] 4. Wydzia∏ Prasowy Dowództwa Operacyjnego Si∏ Zbrojnych tel. (022) 685 54 44 fax. (022) 685 60 88 e-mail: [email protected] 8. Sekcja Prasowa PKW Afganistan e-mail: [email protected] Informacje bie˝àce nt. operacji w Afganistanie mo˝na znaleêç na stronie http://www.isaf.wp.mil.pl 43 Bibliografia – Beck U., „Spo∏eczeƒstwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesnoÊci”, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2002. – Bilski A., „Przybywajà si∏y pokojowe”, „Polska Zbrojna” 2003. – Ko∏odziejczyk T., „WartoÊci oficerów Wojska Polskiego a ich uczestnictwo w misjach pokojowych”, Wroc∏aw 2007. – Kozerawski D., „Wojna z terroryzmem w Afganistanie”, Zeszyty Naukowe WSOWLàd., nr 2, Wroc∏aw 2003. – Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1914-2004, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. – Zasada M., „Islamska Republika Afganistanu”, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2007. – Materia∏y prezentacyjne Dowództwa Operacyjnego, Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Departamentu Prasowo-Informacyjnego MON. – Materia∏y sekcji informacyjno-prasowej Polskiego Kontyngentu Wojskowego Afganistan i Polskiej Grupy Bojowej w sk∏adzie PKW Afganistan. – CSNPSP, Afganistan. Przewodnik po kulturze, DWLàd. 2007. – Ministerstwo Obrony Narodowej, „Vademecum ˝o∏nierza. Afganistan”, Warszawa 2005. – Sztab Generalny Wojska Polskiego, „Afganistan – monografia”, Warszawa 2006. 44