Wole guzowate obojętne (nietoksyczne) jest częstą chorobą

Wole guzowate obojętne (nietoksyczne) jest częstą chorobą tarczycy. Charakteryzuje się
obecnością zmian ogniskowych (guzków) w tarczycy przy jej prawidłowej funkcji (eutyreozie),
czyli przy prawidłowych stężeniach TSH i wolnych hormonów tarczycy (FT4 – tyroksyny i FT3 –
trójjodotyroniny). Uważa się, że nawet 50% dorosłych osób może mieć zmiany ogniskowe
(guzkowe) w tarczycy. Przyczyna powstawania wola guzowatego jest złożona. Wole guzowate
może rozwinąć się na podłożu wcześniej istniejącego wola prostego z niedoboru jodu. Do
czynników ryzyka rozwoju wola należą również: predyspozycje rodzinne (czynniki genetyczne),
działanie czynników wolotwórczych, ekspozycja na promieniowanie jonizujące i inne.
Wole guzowate nietoksyczne może rozwijać się przez wiele lat zupełnie bezobjawowo. Do
objawów, które mogą skierować na właściwe rozpoznanie są: powiększenie obwodu szyi i jej
asymetria, a w przypadku znacznego powiększenia tarczycy - duszność, kaszel czy zaburzenia
połykania. Objawy te są wówczas wynikiem ucisku sąsiadujących narządów (tchawica, przełyk)
przez wole.
W diagnostyce konieczne są: ocena funkcji tarczycy (TSH) oraz USG tarczycy (które oceni
wielkość tarczycy oraz zmian ogniskowych, ich unaczynienie; ponadto jest pomocne w ocenie
charakteru guzków; należy jednak podkreślić, że na podstawie samego USG nie można odróżnić
zmian złośliwych od łagodnych). W niektórych sytuacjach, zwłaszcza przy wolu guzowatym
zamostkowym, w diagnostyce pomocne jest badanie scyntygraficzne tarczycy (badanie z użyciem
znaczników izotopowych) oraz badanie RTG klatki piersiowej z oceną tchawicy. Kolejnym
badaniem koniecznym w ocenie guzków w tarczycy jest biopsja cienkoigłowa pod kontrolą USG
oraz badanie cytologiczne pobranego materiału. Na podstawie tego badania można wyróżnić
zmiany łagodne, podejrzane oraz złośliwe, choć część wyników biopsji może być
niediagnostycznych (należy wówczas powtórzyć badanie), fałszywie ujemnych lub dodatnich.
Leczenie wola guzowatego nietoksycznego polega bądź na leczeniu operacyjnym
(strumektomia), w przypadku podejrzenia zmian złośliwych (raka) tarczycy, dużego wola z
objawami uciskowymi, wola zamostkowego lub innych indywidualnych wskazań, bądź na
postępowaniu nieoperacyjnym (obserwacji klinicznej, kontroli w badaniu USG). W rzadkich
przypadkach, przy przeciwwskazaniach do leczenia operacyjnego i jednocześnie objawach
uciskowych można rozważyć leczenie jodem radioaktywnym.
PAMIĘTAJ!
Wole guzowate najczęściej rozwija się wiele lat. Nie zwlekaj z udaniem sie do lekarza, jeśli
zauważysz powiększenie obwodu szyi. Leczenie operacyjne jest obarczone mniejszym ryzykiem
powikłań u pacjentów w młodszym wieku (bez chorób towarzyszących) i z mniejszym wolem.