JEZUS UCZY I ZBAWIA. Podręcznik metodyczny do religii dla I klasy

klasa I
katechezy 24-37
zeszyt 3
IV.
Słowo Boże w Kościele
Va.
Słowa wiary i nadziei
24. CHRYSTUS – SIEWCA SŁOWA
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
1. Cele katechezy
Ukazanie losów słowa Bożego na podstawie przypowieści o siewcy
i środków ułatwiających owocne przyjmowanie orędzia zbawienia.
2. Treść orędzia zbawczego
Powstawanie natury, historia narodzin ludzkich, dzieło stworzenia i odkupienia dokonują się według schematu – zasiew, wzrost, owocowanie i żniwo.
Bóg stwarzając świat, obdarzył ziemię możnością wydawania roślinności, która sama z siebie wydaje nasienie (por. Rdz 1, 11n. 29), a Ten zaś, który daje nasienie siewcy, i chleba dostarczy ku pokrzepieniu, i ziarno rozmnoży, i zwiększy plon waszej sprawiedliwości (2 Kor 9, 10). Regulując czas zasiewu i żniwa (por. Rdz 8, 22), Bóg błogosławi zasiewy sprawiedliwego, zapewniając mu zbiory stokrotne (por. Rdz 26, 12), lub przeciwnie – zsyła
rozczarowanie na złych, daremnie oczekujących czasu żniwa (por. Iz 5, 10;
Mi 6, 15), posiali pszenicę, lecz zebrali ciernie: natrudzili się bezużytecznie. Wstydzić się muszą swych zbiorów z powodu gniewu Pana (Jr 12, 13;
por. Rdz 3, 18). Natomiast człowiekowi, który się nawraca, On użyczy deszczu na twoje zboże, którym obsiejesz rolę, a chleb z urodzajów gleby będzie
soczysty i pożywny (Iz 30, 23).
W dokonywanym przez Boga zasiewie nieobojętna jest jednak rola człowieka, któremu Bóg powierzył odpowiedzialność za przedłużanie trwania
nasienia na ziemi i uratowanie go z potopu (por. Rdz 7, 3), znalezienie go
w czasie głodu (por. Rdz 47, 19), strzeżenie przed kontaktami ze wszystkim,
4
IV. Słowo Boże w Kościele
co nieczyste (por. Kpł 11, 37n). Na człowieku też spoczywa trud pielęgnowania zasiewu, wybór odpowiedniego ziarna i żyznej ziemi, gdyż co człowiek
sieje, to i żąć będzie (Ga 6, 8). Ponadto człowiek powinien także zaufać żyznej ziemi i wodzie z nieba, nie pragnąc dysponować tymi siłami według
własnej woli, gdyż nawet najmniejsze z ziaren może stać się wielkim drzewem
(por. Mk 4, 31n), które samo rośnie i wydaje plon (por. Mk 4, 27).
Stwórca, którego działalność można porównać do działania siewcy, sam
jest przyrównywany do siewcy jedynie w kontekście eschatologicznym.
Wiedząc że Syn jest równocześnie Słowem i ziarnem Bożym, chrześcijanin
może widzieć w Bogu Tego, który zasiewa swoje słowo w sercach ludzkich
oraz ziarno w ziemię jako swoje potomstwo.
W Piśmie Świętym odnajdujemy wiele metaforycznych znaczeń ziarna,
które przyrównywano do słowa Bożego. W Księdze Izajasza ziarno zapowiadało skuteczne działanie słowa Bożego, które niczym obfity deszcz zapewniało zasiewom obfite plony (por. Iz 55, 10n). Jezus potrzebę wydawania plonu wiąże z zasiewem ziarna. Spogląda tym samym wstecz, od początku aż do czasów ostatecznych (por. Oz 2, 25). Zasianym słowem jest On sam,
który zgodził się umrzeć, aby wydać owoc (por. J 12, 24. 32). Tak samo dzieje
się z każdym człowiekiem, który ma zmartwychwstać, gdyż zasiewa się
zniszczalne – powstaje zaś niezniszczalne; sieje się niechwalebne – powstaje chwalebne; sieje się słabe – powstaje mocne; zasiewa się ciało zmysłowe
– powstaje ciało duchowe. Jeżeli jest ciało ziemskie powstanie też ciało niebieskie (1 Kor 15, 42-44).
W przypowieści o siewcy Jezus przestrzega przed bezowocnością słowa,
które kieruje do serc ludzkich i na którą składają się: powierzchowność
połączona z brakiem wysiłku w zrozumienie słowa, niestałość entuzjazmu
– który nie wystarcza do pokonania poważnych prób życiowych – oraz uwikłanie w różnorodne pokusy doczesne. Tym samym Jezus zachęca do uczynienia ze swego serca gleby żyznej – czyli zgłębiania usłyszanego słowa,
przyjęcia go i dochowania mu wierności. Jednak Jezus wskazuje także na
bardzo optymistyczny akcent w zasiewie słowa Bożego w sercach ludzkich.
Mimo dużej ilości zasianego ziarna, które wpadając na nieodpowiednią glebę
zostało zmarnowane – to które padło na dobrą i urodzajną glebę, wydaje plon
stokrotny. Znaczy to, że dobra nowina o królestwie Bożym mimo licznych
przeszkód dotrze do serc wielu ludzi.
Królestwo Boże, o którym Jezus naucza w przypowieściach, jest darem
Boga ofiarowanym ludziom w Jezusie Chrystusie. Dar ten wymaga od człowieka pielęgnowania i polega na świadomej i wytrwałej współpracy w głoszeniu słowa Bożego, które najpełniej objawiło się w Jezusie Chrystusie.
24. Chrystus – Siewca słowa
5
3. Metody i środki dydaktyczne
„głuchy telefon”
schematyczne przedstawienie scen biblijnych
analogia
pogadanka
4. Literatura pomocnicza
A. Jankowski, Królestwo Boże w przypowieściach, Kraków 2003.
X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Poznań 1994.
K. Romaniuk, A. Jankowski, L. Stachowiak, Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu, t. I, Poznań – Kraków 1999.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Wskazujemy, na jak wiele przeszkód może natrafić przekaz słowny.
B. Rozwinięcie
Interpretujemy przypowieść o siewcy.
C. Zakończenie
Zachęcamy do pokonywania trudności w przyjmowaniu Ewangelii.
2. Katecheza
A. Wstęp
Rozpoczynamy zabawą w „głuchy telefon”. Przekazujemy krótkie zdanie złożone w formie polecenia, które uczniowie szeptem przekazują jeden
drugiemu. Ostatniego i pierwszego ucznia prosimy o powtórzenie zdania
głośno. Stwierdzamy, że nie zawsze przekazane słowo przynosi oczekiwa-
6
IV. Słowo Boże w Kościele
ne efekty. Stawiamy problem katechezy: Jakie są dzieje słowa Bożego przekazywanego przez wieki w Kościele?
B. Rozwinięcie
Interpretujemy przypowieść o siewcy (Mk 4, 3-8). W oparciu o nią
uczniowie w pracy z partnerem schematycznie przedstawiają losy ziarna. Na
zasadzie analogii ustalamy różnice i podobieństwa między ziarnem a słowem
Bożym. W podsumowaniu stwierdzamy, że w przyjmowaniu i realizowaniu
Ewangelii człowiek napotyka różne trudności, takie jak konflikty, napięcia,
niezrozumienie czy egoizm, które czasami wręcz uniemożliwiają przynoszenie owoców w postaci nawrócenia i wiary. Kościół niesie człowiekowi pomoc, by każdy mógł stać się żyzną ziemią, gotową do przyjęcia Jezusa Chrystusa.
C. Zakończenie
Prowadzimy rozmowę, w której poszukujemy środków, za pomocą których Kościół pomaga nam przyjąć i zrozumieć Ewangelię Jezusa Chrystusa oraz uniknąć zniechęcenia, gdy spotykają nas porażki, niesprzyjające warunki. Wskazujemy, że Kościół czyni to przez:
– pomoc w medytowaniu nad Ewangelią,
– celebrowanie liturgii, w czasie której zawsze są odczytywane teksty
Pisma Świętego,
– ukazywanie wzorów ludzi świętych, którzy na co dzień żyli Ewangelią.
3. Zeszyt ucznia
Temat: Chrystus – Siewca słowa
Zapis stanowi schematyczne przedstawienie przypowieści i analogia
między ziarnem a słowem Bożym.
4. Praca domowa
Zastanów się, kto i co może ci pomóc być wytrwałym w realizowaniu
zasad Ewangelii.
81
Spis treści
IV. SŁOWO BOŻE W KOŚCIELE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
24. CHRYSTUS – SIEWCA SŁOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
25. BIBLIA KSIĘGĄ KOŚCIOŁA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
26. DUCH ŚWIĘTY W KSIĘDZE KOŚCIOŁA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
27. TRADYCJA KOŚCIOŁA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
28. NAUCZYCIELE WIARY – OJCOWIE KOŚCIOŁA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
29. ODPOWIEDZIALNY ZA SKARB SŁOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
30. IMIĘ NASZEGO BOGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
V. SŁOWA WIARY I NADZIEI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
31. TAJEMNICA POCZĄTKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
32. CZŁOWIEK W DZIELE STWORZENIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
33. SKĄD ZŁO W STWORZONYM PRZEZ BOGA DOBRYM ŚWIECIE? . . . . . . . . . . . . . 56
34. OD ZŁA MOŻE WYZWOLIĆ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
35. WYJDŹ Z TWOJEJ ZIEMI RODZINNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
36. WYPROWADŹ MÓJ LUD Z EGIPTU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
37. JA JESTEM PAN, TWÓJ BÓG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76