slajd Dlaczego warto obejrzeć tą prezentację? 3-5 Rola układu krążenia 7-9 Rola układu oddechowego 10-11 Jak rozpoznać brak pracy serca? 13-16 Jak rozpoznać brak pracy płuc? 17-18 Jak wykonać sztuczne oddychanie? 19-30 Jak wykonać zewnętrzny masaż serca? 31-38 Jak wykonać masaż serca i sztuczne oddychanie równocześnie? 39-45 Pozycja bezpieczna 46-49 Sprawdź i oceń swoją wiedzę! 51-61 3 Życie człowieka może zależeć od ciebie! Dlatego poznaj: • mechanizmy funkcjonowania organizmu człowieka • zasady wykonywania zabiegów reanimacyjnych 4 Już 3 minutowe zatrzymanie pracy serca i płuc powoduje niedotlenienie i trwałe uszkodzenie mózgu oznaczające śmierć człowieka 5 Na uratowanie życia człowieka masz zatem około minut czasu 6 Poznaj budowę i działanie ważnych układów swojego ciała: • układu krążenia • układu oddechowego 7 Układ krążenia! Dostarcza komórkom: • tlen • produkty odżywcze Odprowadza z komórek: • dwutlenek węgla • produkty przemiany materii W skład układu krążenia wchodzą: 1. Serce 2. Naczynia krwionośne: • tętnice • żyły • naczynia włosowate 8 9 Serce to: • silna „pompa” tłocząca krew • nigdy nie męczący się mięsień • organ wykonujący 60 -120 skurczów i rozkurczów w ciągu 1 minuty Układ oddechowy! 10 1. Dostarcza organizmowi powietrze z tlenem 2. Wydala z organizmu dwutlenek węgla 3. Budowa: • jama nosowa • jama ustna • krtań • tchawica • płuca Płuca! 11 Podczas wdechu i wydechu, w płucach następuje wymiana zbędnego dwutlenku węgla na życiodajny tlen. 12 Naucz się rozpoznawać stany zagrożenia życia! • brak pracy serca brak pracy płuc 13 Pracę serca rozpoznajemy po wyczuwalnym tętnie na tętnicy: • szyjnej – u dorosłego człowieka • ramieniowej – u niemowlęcia • nadgarstkowej – u osoby przytomnej Aby wyczuć tętno na tętnicy szyjnej: 14 1. Odchyl głowę poszkodowanego ku tyłowi 2. Połóż 3 środkowe palce na „jabłku Adama” 3. Przesuń palce „jabłko Adama” w stronę mięśnia szyjnego i wyszukaj tętno Aby wyczuć tętno na tętnicy ramieniowej: 1. Połóż 3 środkowe palce na tętnicy ramieniowej i lekko przyciśnij ją do kości ramieniowej 2. Wyszukaj tętno 15 Aby wyczuć tętno na tętnicy nadgarstkowej: Połóż końce 3 środkowych palców dłoni w okolicy tętnicy nadgarstkowej. 16 17 Abyrozpoznać rozpoznaćpracę pracępłuc: płuc: Aby 1. Pochyl skroń nad ustami i nosem ofiary by: • usłyszeć szmery oddechowe • wyczuć prąd wydychanego powietrza 2. Obserwuj ruchy klatki piersiowej 3. Połóż dłoń na okolicę przepony, aby wyczuć jej ruchy Istnienie oddechu stwierdza się więc za pomocą trzech zmysłów: • wzroku • słuchu • dotyku widzę słyszę czuję 18 19 Co zrobić gdy poszkodowany nie oddycha? Usuń ciała obce z jamy ustnej 20 poszkodowanego. W tym celu: • przechyl głowę poszkodowanego na bok • palcem wskazującym, który możesz osłonić chusteczką usuń ciała obce z jamy ustnej ratowanego Udrożnij drogi oddechowe poszkodowanego. W tym celu: • odchyl głowę poszkodowanego do tyłu, aby zapadający się język nie zatykał dróg oddechowych język zapadnięty język niezapadnięty 21 22 Zastosuj tzw. „oddechy życia” W tym celu wykonaj 4 szybkie wdmuchnięcia powietrza (nie czekając na pełny wydech): • do ust poszkodowanego przy zaciśniętym nosie lub do nosa poszkodowanego przy zamkniętych ustach Czasami to wystarcza by pobudzić pracę płuc 23 Obserwuj ruchy klatki piersiowej! Zabieg wykonujemy poprawnie jeżeli klatka piersiowa na przemian: podnosi się i opada Jeżeli poszkodowany nadal nie oddycha! Wykonaj ciągłe, sztuczne oddychanie metodą: usta - usta lub usta - nos 24 25 Jak wykonać ciągłe sztuczne oddychanie metodą usta - usta? • odchyl głowę poszkodowanego do tyłu • zaciśnij jego otwory nosowe • wdmuchuj powietrze do ust z częstotliwością 10 razy na minutę (u dorosłego człowieka) • obserwuj ruchy klatki piersiowej • co 30-60 sekund sprawdź obecność tętna Sztuczne oddychanie metodą usta - usta 26 Jak wykonać ciągłe sztuczne oddychanie metodą usta - nos? 27 • odchyl głowę poszkodowanego do tyłu • zaciśnij jego usta • wdmuchuj powietrze do nosa z częstotliwością 10 razy na minutę (u dorosłego człowieka) • obserwuj ruchy klatki piersiowej • co 30-60 sekund sprawdź obecność tętna 28 sztuczne oddychanie Wykonując dostosuj do wieku i pojemności płuc poszkodowanego: • ilość wdmuchiwanego powietrza • siłę wdmuchiwania • częstotliwość oddechów,która wynosi: - u niemowlęcia - 40 na minutę - u kilkuletniego dziecka - 25 na minutę - u młodzieży - 20 na minutę - u dorosłego człowieka - 10 na minutę Co zrobić jeśli masz opory przed zbliżeniem swych ust do ust lub nosa poszkodowanego? • wykonaj sztuczne oddychanie przez chusteczkę, gazę lub inny czysty materiał, położony na twarzy poszkodowanego 29 30 wykorzystaj specjalną maseczkę do wykonywania sztucznego oddychania (powinna stanowić ona wyposażenie każdej apteczki pierwszej pomocy) 31 Co zrobić gdy u poszkodowanego przestało pracować serce? Znajdź miejsce położenia serca! 32 METODA 1 Połóż 2 palce na wyrostku mieczykowatym mostka (złączenie dwóch dolnych żeber). Serce leży tuż nad palcami. Znajdź miejsce położenia serca! METODA 2 Podziel mostek na 3 równe części. Serce leży w 1/3 dolnej części mostka. 1/3 dolna część mostka 33 34 Wykonaj zewnętrzny masaż serca! Uciskaj serce znajdujące się między mostkiem a kręgosłupem. Zastępujesz w ten sposób naturalną pracę serca. serce mostek kręgosłup Jak wykonać zewnętrzny masaż serca ? 1. Połóż poszkodowanego na wznak na twardym podłożu 2. Uklęknij przy jego klatce piersiowej 35 36 3. Połóż podstawę obu dłoni na 1/3 dolnej części mostka (palce spleć lub odchyl ku górze) 4. Przy wyprostowanych w łokciach rękach uciskaj mostek: Dotyczy dorosłego człowieka... • krótko i mocno • 100 razy na minutę • na głębokość 3,5-5 cm 5. Podczas masażu nie odrywaj dłoni od ciała poszkodowanego 37 Siła ucisków i ich częstotliwość zależy od wieku poszkodowanego. Zapamiętaj ! Masaż serca wykonuj więc ! 38 1. U niemowlęcia: • 2 palcami (wskazującym i środkowym) • 100-120 / minutę • na 1-2 cm 2. U kilkuletniego dziecka: • 1 dłonią • 100-120 / minutę • na 2,5-3,5 cm Masaż serca u niemowlęcia. 39 Pamiętaj! Zatrzymanie tylko pracy płuc wymaga wykonania wyłącznie sztucznego oddychania. Co kilkadziesiąt sekund należy kontrolować pracę serca (tętno). 40 Nie zapominaj o tym, że ... ... konsekwencją zatrzymania pracy serca zawsze jest zatrzymanie pracy płuc. Należy wykonać wówczas 2 zabiegi równocześnie: • zewnętrzny masaż serca • sztuczne oddychanie 41 U niemowlęcia lub dziecka, zabiegi reanimacyjne wykonuj w cyklach: • 1 wdmuchnięcie powietrza • 5 uciśnięć serca Zabiegi wykonuje 1 człowiek 42 U dorosłego człowieka, zabiegi reanimacyjne wykonuj w cyklach: • 2 wdmuchnięcia powietrza • 15 uciśnięć serca Zabiegi wykonuje 1 lub 2 ludzi Zabiegi reanimacyjne, wykonywane przez 2 osoby. • 2 wdmuchnięcia powietrza • 15 uciśnięć serca 43 44 Zapamiętaj! Ucisk serca dokonujemy dopiero po całkowitym opadnięciu klatki piersiowej poszkodowanego w wyniku samoistnego wydechu. Jeżeli przywróciłeś pracę serca i płuc ale poszkodowany jest nadal nieprzytomny: • ułóż go w pozycji bezpiecznej (bocznej ustalonej) • chroń go przed zimnem okrywając kocem • co kilka minut sprawdzaj obecność czynności życiowych • wezwij pomoc medyczną 45 Dlaczego osobę nieprzytomną układamy w pozycji bezpiecznej? 46 • ułatwia ona oddychanie dzięki odchyleniu głowy do tyłu • zapobiega zachłyśnięciu treścią pokarmową dzięki skierowaniu twarzy w dół • sprzyja ukrwieniu mózgu dzięki ułożeniu głowy poniżej serca Jak ułożyć nieprzytomnego w pozycji bezpiecznej? 1. uklęknij na wysokości jego bioder 2. zegnij w kolanie jego bliższą nogę 3. włóż jego bliższą dłoń pod pośladek 47 4. Przewróć poszkodowanego na bok 48 5. Podłóż jego wolną dłoń pod policzek 6. Odchyl głowę do tyłu, twarz skieruj w dół 7. Ciepło okryj poszkodowanego 1 2 Zapamiętaj! 3 4 49 50 Nie bój się wykonywać zabiegów reanimacyjnych. Pamiętaj! Twoja pomoc może okazać się jedyną, na którą poszkodowany będzie mógł liczyć. 51 Sprawdź swoją wiedzę na temat funkcjonowania organizmu człowieka i wykonywania zabiegów reanimacyjnych. Rozwiąż test wybierając jedną, prawidłową odpowiedź na każde z 23 pytań. pytanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 odpowiedź A B C 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 52 Pytania kontrolne: 53 1. Nieodwracalne uszkodzenie mózgu w wyniku jego niedotlenienia, oznaczające śmierć człowieka spowodowane jest niewydolnością układu: A. krwionośnego i nerwowego B. oddechowego i krwionośnego C. oddechowego i pokarmowego 2. Aby uratować życie człowieka powinniśmy rozpocząć wykonywanie zabiegów reanimacyjnych nie później niż: A. 3 -5 minut od zatrzymania pracy serca i płuc B. 6 - 7 minut od zatrzymania pracy serca i płuc C. 8 - 9 minut od zatrzymania pracy serca i płuc 3. Układ krążenia przez krew dostarcza komórkom: A. tlen i produkty przemiany materii B. produkty odżywcze i dwutlenek węgla C. tlen i produkty odżywcze 4. Układ krążenia odprowadza z komórek: A. dwutlenek węgla i produkty odżywcze B. dwutlenek węgla i produkty przemiany materii C. tlen i produkty przemiany materii 5. Zadaniem układu oddechowego jest: A. dostarczenie organizmowi tlenu i wydalenie dwutlenku węgla B. dostarczenie organizmowi dwutlenku węgla i wydalenie tlenu C. dostarczenie organizmowi tlenu i produktów odżywczych 6. Pracę serca rozpoznajemy po: A. ruchach klatki piersiowej B. wyczuwalnym tętnie C. ruchach przepony 7. Pracę płuc rozpoznajemy po: A. ruchach klatki piersiowej i słyszanych szmerach oddechowych B. wyczuwalnym wydychanym powietrzu i obecności tętna na tętnicy szyjnej C. ruchach przepony i obecności tętna na tętnicy nadgarstkowej 54 8. Niedrożność dróg oddechowych następuje na skutek: A. wstrząsu pourazowego B. uszkodzenia górnych dróg oddechowych C. zapadnięcia się języka poszkodowanego 55 9. Udrożnienie dróg oddechowych poszkodowanego polega na: A. odchyleniu jego głowy do tyłu B. przechyleniu jego głowy na bok C. przechyleniu jego głowy w kierunku klatki piersiowej 10. O prawidłowym wykonywaniu sztucznego oddychania świadczy: A. obecność tętna na tętnicy szyjnej B. obecność ruchów klatki piersiowej w górę i w dół C. brak obecności ruchów klatki piersiowej w górę i w dół 11. Wdmuchując powietrze do ust poszkodowanego należy pamiętać o tym by: A. nie zaciskać jego nosa B. przechylić głowę poszkodowanego w kierunku klatki piersiowej C. zacisnąć nos poszkodowanego 12. Wdmuchując powietrze do nosa poszkodowanego należy pamiętać o tym by: A. zacisnąć usta poszkodowanego B. nie odchylać głowy poszkodowanego do tyłu C. nie zaciskać ust poszkodowanego 56 13. Wykonując sztuczne oddychanie u dorosłego człowieka powietrze wdmuchujemy: A. 15-17 razy na minutę B. 10 razy na minutę C. 5-7 razy na minutę 14. Serce znajduje się: A. w 1/3 górnej części mostka B. w 1/3 środkowej części mostka C. w 1/3 dolnej części mostka 15. U dorosłego człowieka zewnętrzny masaż serca wykonujemy z częstotliwością: A. 40-60 razy na minutę B. 60-80 razy na minutę C.100 razy na minutę 16. Podczas zewnętrznego masażu serca u dorosłego człowieka mostek powinien zapadać się na: A. 1-2 cm B. 3,5-5 cm C. 7-8 cm 17. U niemowlęcia zewnętrzny masaż serca wykonujemy: A. dwoma rękoma B. jedną ręką C. dwoma palcami 18. Zabiegi reanimacyjne u dorosłego człowieka wykonujemy w cyklach: A. 2 wdechy powietrza i 15 uciśnięć serca B. 15 wdechów powietrza i 2 uciśnięcia serca C. 1 wdech powietrza i 5 uciśnięć serca 19. Zabiegi reanimacyjne u niemowlęcia lub dziecka wykonujemy w cyklach: A. 5 wdechów powietrza i 1 uciśnięcie serca B. 1 wdech powietrza i 15 uciśnięć serca C. 1 wdech powietrza i 5 uciśnięć serca 57 20. Pozycja bezpieczna polega na ułożeniu nieprzytomnego poszkodowanego: A. na plecach B. na brzuchu C. na boku 21. Pozycja bezpieczna ułatwia oddychanie dzięki: A. skierowaniu twarzy poszkodowanego w dół B. odchyleniu głowy poszkodowanego do tyłu C. ułożeniu głowy poszkodowanego poniżej serca 22. Poszkodowany w pozycji bezpiecznej nie zachłyśnie się treścią pokarmową gdyż: A. jego głowa odchylona jest do tyłu B. jego głowa leży poniżej serca C. jego twarz skierowana jest w dół 23. Pozycja bezpieczna sprzyja lepszemu ukrwieniu mózgu gdyż: A. głowa poszkodowanego odchylona jest do tyłu B. głowa poszkodowanego leży poniżej serca C. twarz poszkodowanego skierowana jest w dół 58 Sprawdź wyniki testu kontrolnego! pytanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 odpowiedź A B C 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 59 Oceń swoją wiedzę! Za każdą prawidłową odpowiedź przyznaj sobie jeden punkt. Zsumuj je i porównaj ze skalą ocen: 0 - 7 punktów 8 - 11 punktów 12 - 16 punktów 17 - 20 punktów 21 - 23 punktów - niedostateczny - dopuszczający - dostateczny - dobry - bardzo dobry 60 61 Jeśli uzyskałeś maksymalną ilość punktów, GRATULUJĘ. Należą ci się brawa!