wykład 3.doc (36 KB) Pobierz 12.03.2013r. Mikroorganizmy są przyczyna psucia się żywności. Niszczą rzeczy, które stworzył człowiek: książki, obrazy. Używane są jako broń biologiczna, czynnik terrorystyczny. KOMÓRKA PROKARIOTYCZNA Typowe kształty i układy komórek bakteryjnych: -KULISTE – coccus: -diplococcus; -tetregens; -sercina; -staphylococcus; -streptococcus (łańcuszek); -CYLINDRYCZNE (bacterium pałeczki; bacillus – laseczki); -SPIRALNE (vibro – przecinkowce; spirillum – śrubowce; spirocheta – krętki); -CORYNEBACTERIUM – maczugowiec; -CAULOBACTERIUM – bakterie styliskowe; -MYXOBACTERIUM – bakterie śluzowe; -FUSOBACTERIUM – bakterie osełkowe; -HYPHOMICROBIUM – kształt ameboidalny. PROCARYOTA – nie mają wyodrębnionego jądra otoczonego błoną; DNA jest zawieszone w cytoplazmie i ma postać koliście zamkniętej poskręcanej cząsteczki. Brak ruchu cytoplazmy i wielu organelli (mitochondriów, plastydów, siateczki śródplazmatycznej itp.). STRUKTURY POWIERZCHNIOWE: -ściana komórkowa; -otoczka; -wydzielina śluzowa; -osłonka; -rzęski; -fimbrie. CYTOPLAZMA – wodny roztwór wielkocząsteczkowych związków soli mineralnych cukrów prostych, aminokwasów, kwasów tłuszczowych i związków wysokoenergetycznych o charakterze koloidu, w którym zawieszone są biologicznie czynne struktury: nukleoid, plazmidy, rybosomy, materiał zapasowy (ziarnistości, wtręty, kryształki, kropelki). APARAT JĄDROWY PROKARIOTA Nukleoid (chromosom bakteryjny, genofor) komórkowy DBA, występujący w cytoplazmie jako gęsto zwinięty kłębek o wyraźnym lecz nieregularnym zarysie tworzący w komórce obszar jądro podobny (brak oddzielonej błona od cytoplazmy jądra komórkowego), nić DNA stanowi normalną podwójną spiralę zawiniętą w koliste pętle tzn. pozbawioną wolnych końców. Plazmidy to jednostki DNA o masie cząsteczkowej rzędu 10 do szóstej – 10 do ósmej Daltonów, występujące głównie u organizmów prokariotycznych. Są to poza chromosomalne elementy genetyczne odznaczające się zdolnością do samodzielnej replikacji tzn. mogą ulegać replikacji niezależnie od chromosomu bakteryjnego. Plazmidy mogą występować w postaci: -kulistego kłębka; -spiralnie zwiniętego koła tzw. forma CCC; -otwartego koła tzw. forma OC, która powitej przez przerwanie jednej nici DNA; -formy liniowe, tzw. forma LIN, która powstaje przez przerwanie obu nici DNA. O obecności plazmidów można wnioskować na podstawie swoistych cech fenotypowych. Jednak istnieją także plazmidy krytyczne wykrywane metodami fizycznymi, a nie kodujące fenotypowo widocznych cech. Cechą plastydów jest to, że kodują cechy mikroorganizmów, które nie są im konieczne do przeżycia, natomiast dają im pewną przewagę nad innymi mikroorganizmami w środowisku: -oporność na antybiotyki; -zdolność do degradacji związków organicznych; -wytrzymałość na suszę; -odporność na metale ciężkie. Plastydy zdolne są do samodzielnej replikacji. W cząsteczce DNA plazmidowego znajduje się miejsce, od którego rozpoczyna się replikacja (orix V). Plazmid koduje także geny kontrolujące częstość inicjacji replikacji i rozdział kopii plazmidu między komórki potomne. Większość plazmidów bakterii G(-) replikuje się tak jak chromosom bakteryjny (wg modelu theta), natomiast plazmid bakterii D(+) replikuje się wg modelu toczącego się koła (model sigma). W komórce mogą być obecne: -plazmidy o podobnym systemie replikacji; -episomy czyli plazmidy mające zdolność wbudowywania się chromosomu gospodarza; -replikomy złożone, czyli plazmidy mające wiele miejsc inicjacji replikacji. Typy plazmidów: -koniugacyjne; -niekuniagacyjne w tym: -odpornościowe (rozkładają antybiotyki, mogą być przekazywane między różnymi plazmidami); -bakteriocynogenne; -kateboliczne; -determinujące patogenność bakterii. BAKTERIOCYNY – substancje o działaniu antybiotykowym wytwarzane przez drobnoustroje. Zakres ich działania jest bardzo wąski, działają na konkretne drobnoustroje – tylko na daną grupę mikroorganizmów spokrewnionych. PLAZMIDY KATABOLICZNE – wytwarzają enzymy pozwalające komórkom rozkładać substancje trudnodegredowane niedostępne dla innych plazmidów. Mezosomy występujące u Procayrota: błoniaste woreczki zawierające koncentrycznie ułożone błony wewnętrzne; powstają poprzez wpuklenia błony cytoplazmatycznej wnętrza komórek. Mazosomy pełnią różnorodne funkcje: -zawierają enzymy oddechowe – m.in. cytochromy, ATPazę; -zawierają enzymy biorące udział w syntezie składników ściany komórkowej; -stanowią miejsce przyczepu nukleoidu do błony; -obszar procesów oksydoredukcyjnych. Ciałka chromatoforowe: -organelle fotosyntetyczne prokariota; -błoniaste pęcherzyki lub rurki często zawierające warstwowo ułożony system błon wewnętrznych; -barwniki fotosyntetyczne – chlorofil i karotenoidy wbudowane są w białkowo lipidowe błony ciałek chromatoforowych; -występują u bakterii fotosyntetyzujących – sinice – tylakoidy. Rybosomy u Prokaryota są mniejsze niż w Eukaryota, mają niższą masę cząsteczkową, stałą sedymentacji Siedberga, wynoszącą 70S, w porównaniu do 80S u Eukaryota. Różnice między rybosomami mają ogromne znaczenie przy leczeniu infekcji gdyż niektóre antybiotyki wybiórczo hamują syntezę białek na rybosomach 70S, nie wpływają na działanie rybosomów 80S. Błony biologiczne Błony ograniczają nie tylko całą komórkę, ale także poszczególne obszary wewnątrz komórki (np. u Eucaryota jądro, mitochondria, lizosomy itd.). Wszystkie działają jako selektywnie przepuszczalne bariery, dzięki czemu jest możliwe zróżnicowanie wewnętrznego środowiska komórki. Błony komórkowe uczestniczą w: -biernym lub czynnym transporcie selektywnym jonów i substancji niejonowych; -pobieraniu przez komórkę, np. aminokwasów czy cukrów; -wydzielaniu zbędnych lub szkodliwych substancji, np. CO2; -utrzymaniu na określonym poziomie stężenia ważnych dla życia jonów, np. H+, Na+, K+, Ca+; -reagują na bodźce środowiska. Struktura błon biologicznych Błony cytoplazmatyczne muszą mieć strukturę umożliwiającą im pełnienie funkcji ograniczonej przepuszczalności i regulowanego transportu metabolitów. Błony zbudowane są z warstwy fosfolipidów (o właściwościach hydrofobowych i hydrofilowych) oraz białek globularnych i sacharydów. Błona cytoplazmatyczna: -wykazuje typową dla wszystkich błon elementarnych strukturę trójwarstwową i zbudowana jest z lipidów (20-35%) i białek (50-75%); -składa się z podwójnej warstwy lipidowej; hydrofobowe końce fosfolipidów i trój glicerydów skierowane są do środka, a hydrofilowe główki na zewnątrz; -w tę podwójną warstwę włączone są białka, jedne przenikają przez całą grubość błony, inne tylko przez część (białka integralne) lub są przyłączone do zewnętrznej i wewnętrznej warstwy hydrofilowej (białka powierzchniowe). Plik z chomika: agatakami Inne pliki z tego folderu: wykład 1.doc (35 KB) wykład 10.doc (40 KB) wykład 11.doc (42 KB) wykład 12.doc (37 KB) wykład 13.doc (37 KB) Inne foldery tego chomika: ćwiczenia dodatkowe notatki egzaminy Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl