Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (OMS) Otitis media secretoria Elżbieta Hassmann-Poznańska Streszczenie Wysiękowe zapalenie ucha (OMS) cechuje się obecnością w przestrzeniach ucha środkowego wysięku bez objawów ogólnych i miejscowych ostrego stanu zapalnego i perforacji błony bębenkowej. U młodszych dzieci jest zwykle poprzedzone ostrym zapaleniem ucha. U starszych dzieci (>3. roku życia) w wywiadzie często brak informacji o ostrym zapaleniu ucha, a choroba wiąże się z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych. Etiologia jest wieloczynnikowa przy czym główną rolę odgrywa zakażenie bakteryjne utrzymujące się w przestrzeniach ucha środkowego i dysfunkcje trąbki słuchowej powodujące zaburzenia ich powietrzności. OMS ma często łagodny przebieg i ustępuje samoistnie, ale w około 30–40% występują nawroty, a 5–10% trwa rok lub dłużej. Otoskopia, tympanometria i badanie audiometryczne tonalne są podstawą rozpoznania. Leczenie w postaci założenia drenażu jest zalecane u dzieci z udokumentowanym, utrzymującym się przez okres co najmniej 3 miesięcy obustronnym wysiękiem, z niedosłuchem 25–30 dB (PTA 0,5; 1; 2; 4 kHz) lub więcej w lepiej słyszącym uchu. Wcześniejsze rozważenie interwencji jest zalecane u dzieci z czynnikami ryzyka negatywnych następstw niedosłuchu, u dzieci z niedosłuchem >40 dD w lepszym uchu, w przypadku uszu z istniejącymi kieszeniami retrakcyjnymi. Jeżeli dziecko ma >4. roku życia, należy wziąć pod uwagę wykonanie adenoidektomii łącznie z drenażem, szczególnie przy współistniejących objawach ze strony górnych dróg oddechowych. Słowa kluczowe: wysiękowe zapalenie ucha, przebieg naturalny, epidemiologia, drenaż wentylacyjny, adenoidektomia Abstract Otitis media with effusion (OME) is characterized by the presence of fluid in the middle ear, without general and local signs and symptoms of acute inflammation and tympanic membrane perforation. In younger children (<3 years of age) is usually preceded by an episode of acute otitis media. However older children (>3 years of age) usually have no recent history suggestive of acute otitis media, albeit they usually suffer because of recurrent upper respiratory tract infections. OME has multifactorial etiology with predominant role of bacterial infection of middle ear cavity and Eustachian tube dysfunction making proper 1 aeration of tympanic cavity impossible. OME presents great tendency for spontaneous resolution, however recurrent episodes are quite common (about 30-40% of children) and in 5-10% of cases the disease persist up to one year and longer. Chronic cases (≥3 months) are more likely to persist further. Diagnosis is based mainly on otoscopy, tympanometry and pure tone audiometry. Ventilation tube insertion is recommended for children with persistent bilateral OME documented over the period of at least 3 months with hearing level in the better ear of 25-30 dB (PTA 0.5, 1, 2, 4 kHz) or worse. Exceptionally, the intervention should be considered earlier for children with known risk factors for developmental difficulties, with hearing loss >40 dB in better hearing ear or with retraction pockets of tympanic membrane. Adenoidectomy may be considered appropriate in children >4 years of age with concomitant upper respiratory tract symptoms. Key words: otitis media with effusion, natural history, epidemiology, ventilating tubes, adenoidectomy 2