Muchówki (Diptera) Tatrzańskiego Parku Narodowego

Nauka a zarządzanie obszarem Tatr i ich otoczeniem, tom II – Zakopane 2010
Muchówki (Diptera) Tatrzańskiego Parku Narodowego umieszczone
na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce”
Anna Klasa 1, Andrzej Palaczyk 2
2
1
Ojcowski Park Narodowy, 32−047 Ojców 9, e−mail: [email protected]
Muzeum Przyrodnicze Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, ul. Św. Sebastiana 9, 31−049 Kraków,
e−mail: [email protected]
Słowa kluczowe: Diptera, muchówki, Tatry, Tatrzań−
ski Park Narodowy, zagrożone gatunki, nowe notowa−
nia
Keywords: Diptera, flies, Tatra Mts., Tatra National
Park, threatened species, new records
Celem badań było wstępne rozpoznanie sytuacji ga−
tunków umieszczonych na „Czerwonej liście zwierząt
ginących i zagrożonych w Polsce” na terenie Tatr.
Streszczenie
Dane o gatunkach znajdujących się na „Czerwonej
liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” zestawio−
no z piśmiennictwa, które uzupełniono wynikami ba−
dań wybranych rodzin muchówek, prowadzonych w TPN
w latach 1997–2009. Podczas prac terenowych zwraca−
no szczególną uwagę na preferencje siedliskowe i sto−
pień przywiązania poszczególnych gatunków do zbio−
rowisk roślinnych.
Praca zawiera dane o 36 gatunkach muchówek z te−
renu Tatrzańskiego Parku Narodowego umieszczonych
na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych
w Polsce”; w tym czterech nowych dla fauny Tatr (Ptio−
lina pelliticornis, Ptiolina obscura, Campiglossa achyro−
phori i Acanthocnema nigrimana). Podano informacje
o ich rozsiedleniu i preferencjach siedliskowych w Ta−
trach.
Wstęp
Muchówki są najliczniejszą grupą zwierząt pod wzglę−
dem liczby gatunków w faunie Tatr. Co prawda dotych−
czas w piśmiennictwie wykazano z tego terenu około
1300 gatunków (w Polsce ponad 7000) czyli mniej niż
chrząszczy (ok. 1500), lecz fakt ten spowodowany jest
wyłącznie znacznie słabszym stopniem zbadania. Licz−
bę gatunków potencjalnie występujących na terenie TPN
należy szacować na co najmniej 3000–3500.
Wskazują na to zarówno niepublikowane materiały
zebrane w ostatnich latach, jak i dane ze słowackiej czę−
ści Tatr, gdzie występuje szereg gatunków nie stwier−
dzonych po naszej stronie. Na terenie TPN występuje
zapewne wiele gatunków dotychczas nie wykazywanych
z naszego kraju, jak i również gatunki nowe dla wiedzy.
Mimo, że muchówki stanowią dominujący składnik
wśród owadów zarówno pod względem liczby gatun−
ków jak i osobników we wszystkich siedliskach górskich,
wiedza o nich zarówno w polskiej jak i słowackiej czę−
ści Tatr jest ciągle niewielka i w dużym stopniu oparta
o stare dane pochodzące z XIX wieku (Palaczyk i in.,
2002).
Nauka a zarzadzanie_T2_k.p65
107
Metodyka
Wyniki
Dotychczas w polskiej części Tatr stwierdzono 36
gatunków muchówek umieszczonych na „Czerwonej li−
ście...”, z których 32 wykazanych było w piśmiennic−
twie. W trakcie badań stwierdzono dalsze 4 gatunki nie
podawane z tego terenu.
Należą one do 15 rodzin Diptera. Dwa spośród nich
mają kategorię krytycznie zagrożonych (CR), jeden – za−
grożonych (EN), kolejne trzy – narażonych (VU). Naj−
więcej jest gatunków bliskich zagrożenia (NT) i najmniej−
szej troski (LC), a niektóre, o wąskich areałach i nielicz−
nych stanowiskach ze względu na dość słabe rozpo−
znanie umieszczono w kategorii DD (Tab.).
Najwięcej zagrożonych gatunków (13) rozwija się
w środowisku wodnym (potoki, wodospady, drobne zbior−
niki wód stojących), z tego trzy (Dactylolabis wodzickii,
Clinocera varipennis, Zalutchia tatrica) w strefie wysoko−
górskiej. Pozostałe gatunki występują w trzech następują−
cych grupach środowisk: lasy reglowe z dużą ilością mar−
twego drewna, siedliska otwarte w strefie regli (łąki mezofil−
ne, ziołorośla, młaki) oraz siedliska strefy wysokogórskiej
(murawy, wyleżyska śnieżne, zbiorowiska piargowe).
Ponad 1/3 gatunków była notowana na tym obsza−
rze po raz ostatni w XIX wieku, często na pojedynczych
2012-01-02, 12:22
108
stanowiskach; kolejnych kilka – około połowy XX wie−
ku, pozostałe mają współczesne notowania, ale wiedza
o ich rozmieszczeniu i stanie populacji jest fragmenta−
ryczna.
Skuteczna ochrona przyrody wymaga poznania
przedmiotów ochrony, szczególnie gatunków zagro−
żonych wyginięciem – ich rozmieszczenia, wymagań
i powiązań z biocenozą, której są elementem. Brak ta−
kiej wiedzy uniemożliwia podjęcie właściwych działań
zapobiegających ich ekstynkcji.
Wykaz gatunków
Limoniidae
Dactylolabis wodzickii (Nowicki, 1867) – kategoria
zagrożenia: LC
Występowanie w TPN: kraina turni (Nowicki, 1867a);
zachodnie zbocze Wołoszyna, 16.08.1867; pod przełę−
czą Mięguszowiecką, 18.08.1867 (prawdopodobnie cho−
dzi o Przełęcz pod Chłopkiem) (Nowicki, 1868a); po−
nadto podany ogólnikowo z Tatr (Loew, 1870; Nowicki,
1873).
Preferowane biotopy: owady dorosłe występują
w rejonie wodospadów, larwy wodne, żyją w wodospa−
dach na skałach w koloniach glonów, w strefie wysoko−
górskiej
Uwagi: gatunek opisany z Tatr jako Rhicnoptila wo−
dzickii (Nowicki, 1867) na podstawie okazów zebranych
po słowackiej stronie (Nowicki 1867b) i pod tą nazwą
podawany we wszystkich publikacjach z TPN, gdzie
znajdują się jego jedyne stanowiska w Polsce.
Tipulidae
Ctenophora pectinicornis (Linnaeus, 1758) – katego−
ria zagrożenia: NT
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki,
1873).
Preferowane biotopy: gatunek leśny, głównie w la−
sach liściastych, larwy rozwijają się w martwym drew−
nie.
Chironomidae
Zalutschia tatrica (Pagast, 1935) – kategoria zagro−
żenia: LC
Występowanie w TPN: Wyżnie Mnichowe Stawki,
ostatnie notowanie (Kownacki et al., 2006).
Preferowane biotopy: drobne wysokogórskie zbior−
niki wód stojących.
Uwagi: w Polsce znany dotychczas wyłącznie z TPN.
Athericidae
Atherix ibis (Fabricius, 1798) – kategoria zagrożenia:
VU
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki,
1873).
Preferowane biotopy: larwy rozwijają się w większych
potokach i rzekach, owady dorosłe w ich pobliżu.
Nauka a zarzadzanie_T2_k.p65
108
Xylophagidae
Xylophagus ater Meigen, 1804 – kategoria zagroże−
nia: DD
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki,
1873).
Preferowane biotopy: gatunek leśny, larwy rozwijają
się w martwym, gnijącym drewnie zarówno drzew li−
ściastych jak i iglastych.
Rhagionidae
Ptiolina paradoxa (Jaennicke, 1867) – kategoria za−
grożenia: DD
Występowanie w TPN: pod przełęczą Mięguszowiec−
ką 18.08.1867 (prawdopodobnie chodzi o Przełęcz pod
Chłopkiem) (Nowicki, 1868a); ponadto podany ogólniko−
wo z Tatr (Loew, 1870); Czerwone Wierchy (Doliny:
Mułowa i Litworowa), Kopa Kondracka, Dolina Pięciu
Stawów, Dolina Za Mnichem, Dolina Roztoki, Kazalnica
(dane niepublikowane pochodzące z w lat 1998–2006).
Preferowane biotopy: murawy wysokogórskie, głów−
nie żleby i wyleżyska śnieżne.
Uwagi: przez Nowickiego podany pod synonimiczną
nazwą Ptiolina wodzickii Frauenf. W Polsce znany po−
nadto z Babiej Góry.
Ptiolina pelliticornis (Becker, 1900) – kategoria za−
grożenia: DD
Występowanie w TPN: w piśmiennictwie dotychczas
gatunek nie wykazywany z terenu Tatr, występowanie
stwierdzono w rejonie Przełęczy Kondrackiej w 2001
roku (dane niepublikowane).
Preferowane biotopy: murawy wysokogórskie, cza−
sami spotykany na polanach reglowych.
Ptiolina obscura (Fallén, 1814) – kategoria zagroże−
nia: DD
Występowanie w TPN: gatunek nowy dla fauny TPN,
stwierdzony w Koryciskach Wielkich w 2001 roku (dane
niepublikowane).
Preferowane biotopy: gatunek leśny, spotykany w wil−
gotnych, cienistych miejscach, często nad potokami.
Chrysopilus nubecula (Fallén, 1814) – kategoria za−
grożenia: NT
Rozmieszczenie w Tatrach: Tatry (Nowicki, 1867a;
1873; Loew, 1870); Przysłop Miętusi 1150 m n.p.m.; Hala
Stoły 1400 m n.p.m. (dane niepublikowane z lat 2007–
2008).
Preferowane biotopy: brzegi lasów, ziołorośla.
Tabanidae
Philipomyia aprica (Meigen, 1820) – kategoria za−
grożenia: DD
Występowanie w TPN: Tatry ( Loew, 1870; Nowicki,
1873), Gronik (Bobek, 1890).
Preferowane biotopy: gatunek leśny, występuje głów−
nie w górach i pogórzach, samice krwiopijne, atakują
głównie konie i bydło oraz duże ssaki leśne.
Uwagi: z TPN podawany pod nazwą Tabanus infu−
scatus Loew. W Polsce gatunek znany dotychczas wy−
łącznie z Tatr.
2012-01-02, 12:22
109
Stratiomyidae
Stratiomys chamaeleon (Linnaeus, 1758) – kategoria
zagrożenia: NT
Występowanie w TPN: regle (Nowicki, 1867a); pół−
nocny stok Hrubego Regla (Bobek, 1890).
Preferowane biotopy: larwy występują w zbiornikach
wód stojących, owady dorosłe w ich pobliżu, najczę−
ściej na kwiatach.
Stratiomys concinna Meigen, 1822 – kategoria zagro−
żenia: CR
Występowanie w TPN: regle (Nowicki, 1867a); pół−
nocny stok Hrubego Regla (Bobek 1890).
Preferowane biotopy: larwy występują w zbiornikach
wód stojących, owady dorosłe w ich pobliżu.
Stratiomys ruficornis (Macquart, 1838) – kategoria
zagrożenia: CR
Występowanie w TPN: Tatry (Nowicki, 1870; Loew,
1870), Gronik (Bobek, 1890).
Preferowane biotopy: imagines spotyka się najczę−
ściej na eksponowanych na południe stokach porośnię−
tych roślinnością murawową, w pobliżu drobnych zbior−
ników i rozlewisk potoków na terenach wapiennych,
gdzie rozwijają się larwy, w okresie od połowy maja do
połowy lipca (Palaczyk, 2004)
Uwagi: podany pod nazwą S. sulunata Loew (No−
wicki, 1870; Loew, 1870) oraz jako S. erythrura Egg. (Bo−
bek, 1890)
Stratiomys singularior (Harris, 1776) – kategoria za−
grożenia: VU
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki,
1873).
Preferowane biotopy: larwy występują w zbiornikach
wód stojących, owady dorosłe w ich pobliżu.
Uwagi: podany pod nazwą Stratiomys riparia Mg.
Odontomyia hydroleon (Linnaeus, 1758) – kategoria
zagrożenia: DD
Występowanie w TPN: regle (Nowicki, 1867a), Tatry
(Nowicki, 1873), „wszędzie pospolita w lipcu i w pierw−
szej połowie sierpnia” (Bobek, 1890).
Preferowane biotopy: larwy występują w zbiornikach
wód stojących, owady dorosłe w ich pobliżu.
Oxycera dives Loew, 1845 – kategoria zagrożenia: VU
Występowanie w TPN: regle (Nowicki, 1867a), Tatry
(Loew, 1870; Nowicki, 1873), Dolina Białego (dane nie−
publikowane z roku 2001).
Preferowane biotopy: larwy rozwijają się w górskich
potokach najczęściej na terenach wapiennych, owady
dorosłe w ich pobliżu.
Therevidae
Thereva cincta Meigen, 1820 – kategoria zagrożenia:
DD
Występowanie w TPN: regle (Nowicki, 1868a), Tatry
(Loew, 1870; Nowicki, 1873).
Preferowane biotopy: nasłonecznione murawy.
Uwagi: we wszystkich publikacjach podany pod
nazwą Thereva arcuata Loew
Nauka a zarzadzanie_T2_k.p65
109
Empididae
Clinocera varipennis Nowicki, 1868 – kategoria za−
grożenia: LC
Występowanie w TPN: kraina turni (Nowicki, 1867a);
zachodnie zbocze Wołoszyna, 16.08.1867; pod przełę−
czą Mięguszowiecką 18.08.1867 (prawdopodobnie cho−
dzi o Przełęcz pod Chłopkiem) (Nowicki, 1868a); po−
nadto podany ogólnikowo z Tatr (Loew, 1870; Nowicki,
1873); potok Roztoka 1200 m n.p.m., Dolina za Mni−
chem 1800 m n.p.m.; potok poniżej Zmarzłego Stawu
1650 m n.p.m., 1700 m n.p.m.; wilgotna ściana skalna
w Dolinie Roztoki 1600 m n.p.m. (Niesiołowski, 1990);
wodospad na Zadniej Galerii Cubryńskiej 2070 m n.p.m.
(dane niepublikowane z roku 2005).
Preferowane biotopy: potoki w Tatrach od 1200 m
n.p.m. po 2070 m n.p.m., gatunek wysokogórski, do−
rosłe występują na kamieniach wystających z wody,
w strefie hygropetrycznej.
Uwagi: gatunek opisany z Tatr, bez podania precyzyj−
nej lokalizacji, w opisie podana jest jedynie wysokość
z jakiej pochodził materiał – 6000–8000 stóp (= 1800–
2500 m n.p.m.) (Nowicki, 1868b). W Polsce gatunek zna−
ny dotychczas wyłącznie z Tatr.
Syrphidae
Brachyopa dorsata Zetterstedt, 1837 – kategoria za−
grożenia: DD
Występowanie w TPN: Dolina Strążyska (Kowalczyk,
i in., 1996).
Preferowane biotopy: lasy, polany śródleśne, zioło−
rośla na brzegach lasów, larwy rozwijają się w soku wy−
ciekającym z drzew.
Brachypalpus chrysites Egger, 1859 – kategoria za−
grożenia: LC
Występowanie w TPN: Dolina Kościeliska 950 m
n.p.m. (Malski, 1959).
Preferowane biotopy: gatunek leśny, larwy próchno−
żerne, w martwym, gnijącym drewnie, owady dorosłe
spotyka się w lasach, na polanach śródleśnych, wiosną
na kwitnących wierzbach.
Chalcosyrphus femoratus (Linnaeus, 1758) – katego−
ria zagrożenia: NT
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki,
1873), Dolina Kościeliska 950 m n.p.m. (Malski, 1959).
Preferowane biotopy: gatunek leśny, larwy w mar−
twym, gnijącym drewnie, owady dorosłe spotyka się
w lasach, na polanach śródleśnych, często na leżących
pniach drzew.
Cheilosia grossa (Fallén, 1817) – kategoria zagroże−
nia: NT
Występowanie w TPN: Zakopane ca 1000 m n.p.m.
(Malski, 1959).
Preferowane biotopy: mezofilne i podmokłe łąki, lar−
wy fitofagiczne, rozwijają się w łodygach Carduus spp.,
Cirsium palustre, C. vulgare, C. eriophorum, Onopordon
acanthium.
Eriozona syrphoides (Fallén, 1817) – kategoria zagro−
żenia: DD
2012-01-02, 12:22
110
Występowanie w TPN: regle (Nowicki, 1867a), Ta−
try (Loew, 1870; Nowicki, 1873), Dolina Kościeliska
ca 1000 m n.p.m. (Malski, 1959).
Preferowane biotopy: brzegi lasów, polany.
Eristalis cryptarum (Fabricius. 1794) – kategoria za−
grożenia: EN
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki
1873; Malski, 1959).
Preferowane biotopy: larwy wodne, żyją w drobnych
zbiornikach, w bagnach i młakach, imagines spotykane
na kwiatach, często daleko od miejsc rozwoju larw.
Uwagi: podany jako Eristalomyia cryptarum (Fabri−
cius, 1794) (Malski, 1959).
Rhingia rostrata (Linnaeus, 1758) – kategoria zagro−
żenia: DD
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki,
1873); Czerwone Wierchy, Gronik , Bystre (Bobek, 1890);
Jaworzynka Miętusia ca 1270 m n.p.m. (Malski, 1959);
Polana Chochołowska (dane niepublikowane z roku
2009).
Preferowane biotopy: polany, brzegi lasów w miej−
scach nasłonecznionych.
Sericomyia lappona (Linnaeus, 1758) – kategoria za−
grożenia: NT
Występowanie w TPN: regle (Nowicki, 1867a); Tatry
(Loew, 1870; Nowicki,1873); „Bystre” (Bobek, 1890); Do−
lina Kościeliska 950 m n.p.m., Hala Ornak 1100 m n.p.m.,
Dolina Strążyska 1040 m n.p.m., Dolina Suchej Wody –
Hala Gąsienicowa 1400 m n.p.m., Żar 1540 m n.p.m.,
Dolina Pięciu Stawów ca 1600 m n.p.m (Malski, 1959);
Upłaziańska Kopka, Dolina Mułowa, wschodni stok
Wołowca, Dolina Roztoki (dane niepublikowane z lat
2001–2009).
Preferowane biotopy: od regla dolnego po kosodrze−
winę (950–1850 m n.p.m.), w dolnym reglu głównie na
młakach, w piętrze subalpejskim na murawach.
Uwagi: podany jako Cinxia lappona (Linnaeus, 1758)
(Malski, 1959).
Sericomyia silentis (Harris, 1778) – kategoria zagro−
żenia: DD
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870); Hala Or−
nak 1100 m n.p.m. (Malski, 1959); Upłaziańska Kopka
1450 m n.p.m., wsch. stok Wołowca 1620 m n.p.m. (dane
niepublikowane z lat 2008–2009).
Preferowane biotopy: od regla dolnego po kosodrze−
winę (950–1620 m n.p.m.), w dolnym reglu głównie na
młakach, w piętrze subalpejskim przy rozlewiskach po−
toków.
Uwagi: podany jako Cinxia borealis (Linnaeus, 1758)
(Malski, 1959).
Sphegina sibirica (Linnaeus, 1758) – kategoria za−
grożenia: LC
Występowanie w TPN: Dolina Strążyska (Kowalczyk,
i in., 1996), Dolina Chochołowska powyżej schroniska
(dane niepublikowane z 2009 roku).
Preferowane biotopy: larwy rozwijają się w potokach,
imagines spotykane w pobliżu wód, w ziołoroślach i na
kwiatach.
Nauka a zarzadzanie_T2_k.p65
110
Temnostoma vespiforme (Linnaeus, 1758) – kategoria
zagrożenia: DD
Występowanie w TPN: w TPN nie stwierdzony, po−
dany z Zakopanego (Księży Las i ul. Orkana) (Kowal−
czyk i in., 1996). Zebrane dwa okazy prawdopodobnie
zaleciały tu przypadkowo, być może z terenu TPN, gdzie,
ze względu na obecność dogodnych siedlisk, gatunek
ten zapewne występuje.
Preferowane biotopy: gatunek leśny, larwy próchno−
żerne, rozwijają się w gnijącym drewnie, imagines na
polanach i brzegach lasów.
Conopidae
Dalmania dorsalis (Fabricius, 1794) – kategoria za−
grożenia: DD
Występowanie w TPN: Tatry (Loew, 1870; Nowicki,
1873).
Preferowane biotopy: nawapienne murawy o po−
łudniowej wystawie, larwy pasożytnicze, rozwijają się
w dzikich pszczołach.
Uwagi: w obu publikacjach podany pod nazwą Dal−
mania flavescens Meig.
Tephritidae
Urophora congrua Loew, 1862 – kategoria zagroże−
nia: LC
Występowanie w TPN: Dolina Małej Łąki 1100–1150
m n.p.m., Koryciska Małe 900 m n.p.m., Dolina Koście−
liska 950–980 m n.p.m. (Klasa, 2001); Dolina Olczyska,
Dolina Lejowa, Polana Upłaz 1250 m n.p.m., Przysłop
Miętusi 1180 m n.p.m., Kopa Królowej 1500 m n.p.m.
(dane niepublikowane pochodzące z lat 2002–2008).
Preferowane biotopy: łąki ziołoroślowe, od 900 m
n.p.m do 1150 m n.p.m.; monofag, larwy rozwijają się
w główkach kwiatostanowych Cirsium erisithales.
Uwagi: dotychczas w Polsce znany tylko z TPN, nie
stwierdzony w Pieninach mimo licznych stanowisk ro−
śliny żywicielskiej.
Campiglossa achyrophori (Loew, 1869) – kategoria
zagrożenia: NT
Występowanie w TPN: gatunek nowy dla TPN, Wyż−
ne Mnichowe Stawki 1840–1850 m n.p.m., Płaśń pod
Mnichem 1680–1700 m n.p.m. (dane niepublikowane
z 2004 roku).
Preferowane biotopy: murawy w piętrze kosodrze−
winy, monofag, larwy w kwiatostanach Hypochoeris uni−
flora.
Uwagi: znany dotąd z Polski tylko z Babiej Góry.
Tephritis truncata (Loew, 1844) – kategoria zagroże−
nia: NT
Rozmieszczenie w Tatrach: Sarnia Skała 1377 m n.p.m.
(Klasa 2001)
Preferowane biotopy: murawy naskalne na podłożu
wapiennym z Leontodon incanus, w którego kwiatosta−
nach rozwijają się larwy.
Uwagi: poza Tatrami z Polski znany tylko z Pienin,
w pasmach tych są jedyne stanowiska w Polsce rośliny
żywicielskiej.
2012-01-02, 12:22
111
Agromyzidae
Liriomyza clarae Beiger, 1972 – kategoria zagroże−
nia: LC
Występowanie w TPN: Kasprowy Wierch w piętrze
halnym (Beiger, 1972, 1981).
Preferowane biotopy: zespół Oxyrio−Saxifragetum
w piętrze alpejskim na podłożu bezwapiennym – wil−
gotnych piargach i żwirach granitowych; fitofag, larwy
żyją w liściach Saxifraga carpathica.
Uwagi: w Polsce znany dotychczas wyłącznie z TPN.
Phytomyza aphyllae Beiger, 1964 – kategoria zagro−
żenia: LC
Występowanie w TPN: Ciemniak, Kominy Tylkowe,
Czerwony Żleb, Twardy Upłaz, poniżej Przełęczy Lilio−
we (Beiger, 1964, 1981).
Preferowane biotopy: w zespołach piargowych, głów−
nie Saxifragetum perdurantis, powyżej górnej granicy
lasu, u stóp ścian skalnych w miejscach o dłuższym za−
śnieżeniu; fitofag, larwy żyją w liściach w liściach Vero−
nica aphylla.
Uwagi: w Polsce znany dotychczas wyłącznie z TPN.
Scathophagidae
Acanthocnema nigrimana (Zetterstedt, 1846) – kate−
goria zagrożenia: DD
Występowanie w TPN: w piśmiennictwie dotychczas
nie wykazywany z terenu TPN, występowanie stwier−
dzono w Lejowej Dolinie i w dolnej części Doliny Mię−
tusiej (dane niepublikowane z 2007 roku).
Preferowane biotopy: wodospady i bystrzyny; lar−
wy wodne, odżywiają się prawdopodobnie złożami
jaj chruścików i innych owadów wodnych, imagines
na kamieniach opryskiwanych wodą w łożyskach poto−
ków.
Uwagi: na terenie Polski gatunek ten znany był do−
tąd jedynie z Gór Bialskich (wodospad Wilczki), skąd
został opisany (locus typicus!).
Flies (Diptera) of the Tatra National Park
placed on “Red list of threatened animals
in Poland“
The article contains data about 36 species of flies
from territory of the Tatra National Park, which are placed
on “Red list of threatened animals in Poland“, including
four species were recorded for the first time from Tatra
Mts. (such as Ptiolina pelliticornis, Ptiolina obscura,
Campiglossa achyrophori and Acanthocnema nigrima−
na). The authors gives information about their distribu−
tion and environmental preferences.
Nauka a zarzadzanie_T2_k.p65
111
Literatura
Beiger M., 1964. Studies on mining insects of the Tatry Na−
tional Park 2. Phytomyza aphyllae n. sp. (Diptera, Agro−
myzidae), Bull.Soc. Am. Sci. Letr., Poznań, 4: 55–60.
Beiger M., 1972. Studies on mining insects of the Tatry
National Park 4. Liriomyza gypsophilae sp. n. and
Liriomyza clarae sp. n. (Diptera, Agromyzidae), Pol−
skie Pismo entomol., 42, 1: 121–130.
Beiger M., 1981. Studia nad owadami minującymi Tatrzań−
skiego Parku Narodowego. PTPN, Poznań: 3–68.
Bobek K., 1890. Przyczynek do fauny muchówek ta−
trzańskich. Spraw. Kom. Fizyogr. 25: 218–242.
Klasa A., 2001. New for Polish fauna and rare fruit−flies
(Diptera: Tephritidae) with annotated check−list of
this family. Polskie Pis. ent., 70: 293–305.
Kowalczyk J., Krzeptowski M., Niesiołowski S., 1996. Aktu−
alny stan poznania wybranych rodzin muchówek (Dip−
tera) – Asilidae, Empididae, Hybotidae, Syrphidae
w Tatrzańskim Parku Narodowym i jego otulinie. [w:]
Kownacki (red.) Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodo−
wego a Człowiek. T. 2, Biologia, Kraków – Zakopane:
85–87.
Kownacki A., Dumnicka E., Kwandrans J., Galas J., Ollik
M., 2006. Benthic communities in relation to envi−
ronmental factors in small high mountain ponds thre−
atened by air pollutants. Boreal environment rese−
arch, 11: 481–491.
Loew H., 1870. O dypterach dotąd na galicyjskich sto−
kach Tatr spostrzeżonych. Roczn. Ces.−król. Tow.
Nauk. Krak. 19: 1–20.
Malski K., 1959. Syrphidae Tatr Polskich (Diptera). Acta
zool. cracov., 4, 8: 447– 510.
Niesiołowski S., 1990. Morfologia, biologia i występowa−
nie w Polsce wodnych Empididae (Diptera, Brachy−
cera). Acta Universitatis Lodziensis, 169 ss.
Nowicki M., 1867a. Zapiski z fauny tatrzańskiej. Spraw.
Kom. Fizyogr. 1: [165]–[206].
Nowicki M., 1867b. Beschreibung neuer Dipteren. Verh.
K. K.zool.−bot. Ges. Wien, 17: 337–354.
Nowicki M., 1868a. Zapiski z fauny tatrzańskiej. Spraw.
Kom. Fizyogr. 2: [77]–[91]
Nowicki M., 1868b. Beschreibung neuer Dipteren. Verh.
Naturf. Ver. Brunn, 6:70–97.
Nowicki M., 1873. Beitrage zur Kenntnis der Dipteren−
fauna Galiziens. Krakau: 1–35.
Palaczyk A., 2004. Stratiomys ruficornis (Macquart, 1838).
[w:] Głowaciński Z., Nowacki J. (red.) Polska czerwo−
na księga zwierząt. Bezkręgowce. Kraków: 296–298.
Palaczyk A., Soszyński B., Klasa A., Bystrowski C., Miko−
łajczyk W., Krzemiński W., 2002. Diptera Muchówki.
[w:] Z. Głowaciński (red.) Czerwona Lista Zwierząt
Ginących i Zagrożonych w Polsce. 38–44.
2012-01-02, 12:22
112
Nauka a zarzadzanie_T2_k.p65
112
2012-01-02, 12:22