AIDS - Chomikuj.pl

AIDS
RYS HISTORYCZNY
EPIDEMIOLOGIA
MODELE ZAKAŻEŃ HIV
EWA PAROL
ALEKSANDRA WAŁACH
GR.4A
Najważniejsze fakty z historii badań nad AIDS i
HIV
1981: W Los Angeles rozpoznano u pięciu
uprzednio zdrowych homoseksualistów
zapalenia płuc wywołane przez Pneumocystis
carinii z towarzyszącą kandydozą ( u trzech z nich
in vitro stwierdzono zaburzenie odporności
komórkowej). Do sierpnia tego roku łącznie
rozpoznano w USA 111 przypadków pneumocystydozy
i mięsaka Kaposiego; 99% chorych było mężczyznami,
94% homo- lub biseksualistami, 40% wkrótce zmarło.
Pierwsze publikacje na ten temat ukazują się
początkowo w organie Center for Diseases Control
"Morbidity and Mortality Weekly Report" (począwszy
od 5 czerwca), później także w "The Lancet" i w "The
New England Journal of Medicine";
1982: choroba otrzymuje nazwę "acquired
immunodeficiency syndrom", AIDS (zespół
nabytego upośledzenia odporności);
- wykryto zakażenia wśród biorców krwi i preparatów
krwiopochodnych;
-CDC podaje pierwszą definicję zespołu;
1983: Pierwsze przypadki AIDS rozpoznane w
Afryce Środkowej i na Haiti;
- zespół Luca Montagniera z Instytutu Pasteura w
Paryżu izoluje wirusa z limfocytów chorego z
przewlekłym uogólnionym powiększeniem węzłów
chłonnych; wirus otrzymuje nazwę LAV
(lymphadenopathy associated virus);
1984: zespół Roberto Gallo z Narodowego
Instytutu Badań nad Rakiem w Bethesda
(USA) izoluje od chorych na AIDS wirusa
nazwanego HTLV-III (human T lymphotropic
virus type III) i klasyfikuje go do
retrowirusów; w tym samym roku zespół Jay'a
Levy'ego z Uniwersytetu Kalifornijskiego wyosobnia
wirusa od chorych na AIDS, nadając mu nazwę ARV
(AIDS - related virus);
- prowadzi się pracę nad ogólnodostępnym,
komercyjnym testem umożliwiającym wykrywanie
przeciwciał przeciwko LAV/HTLV-III;
1985: w marcu zarejestrowano w USA,w maju
w Europie - test ELISA anty-LAV/HTLV-III;
umożliwiło to masowe badania krwiodawców i osób z
grup zwiększonego ryzyka;
- powstaje nowa, poszerzona definicja AIDS
obejmująca szeroki zakres zakażeń
oportunistycznych, mięsaka Kaposiego i innych
nowotworów;
- w Polsce Minister Zdrowia i Opieki Społecznej
powołuje Pełnomocnika ds. AIDS oraz 10-osobowy
zespół ekspertów pod nazwą zespół ds. AIDS, na rok
przed zanotowaniem pierwszego wypadku AIDS w
naszym kraju; od marca 1987 roku Zespół zostaje
przekształcony w Radę ds. AIDS, a następnie w
Komitet ds. AIDS;
1986: w Afryce Zachodniej zespół francuski
izoluje LAV-2, a amerykański HTLV-IV;
- Międzynarodowy Komitet Taksonomii
Wirusów wprowadza nazwę HIV-1 i HIV-2 w
miejsce poprzednio używanych (HIV - human
immunodeficiency virus, ludzki wirus upośledzenia
odporności);
1987: rozpoczęto wytwarzanie AZT
("Retrovir", "Zidovudine") w laboratoriach firmy
Wellcome Foundation, leku o udowodnionym
działaniu anty-HIV (aktywność in vitro wykazano
w roku 1984);
- ustalono Specjalny Program do walki z AIDS
Światowej Organizacji Zdrowia;
1988: odbywa się Światowy Szczyt Ministrów
Zdrowia (Londyn) poświęcony zapobieganiu i
kontroli AIDS w związku z pandemicznym
charakterem zakażeń;
1989: w czasie obrad V Międzynarodowej Konferencji na
temat AIDS w Montrealu kilka zespołów przedstawia
postępy badań nad szczepionką anty-HIV, w tym rezultaty
uzyskane u ludzi-ochotników;
- w Polsce rejestruje się gwałtowny wzrost zakażeń
HIV wśród narkomanów (65% wszystkich znanych
przypadków nosicielstwa wirusa);
1990: w lutym Światowa Organizacja Zdrowia
ocenia liczbę zakażonych na świecie na 6 milionów
osób; zgłoszono 215.144 przypadków AIDS
(rzeczywista liczba: powyżej 600 tysięcy);
- potwierdzają się doniesienia z wielu krajów europejskich
i z USA o zmianie zachowań osób z grup zwiększonego
ryzyka na zakażenie, głównie homoseksualistów, co
powoduje zmniejszenie się odsetka zakażonych w
stosunku do przewidywań sprzed kilku lat; jest to rezultat
konsekwentnie prowadzonej oświaty zdrowotnej.
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
1. Globalna sytuacja epidemiologiczna: HIV/AIDS w
roku 1996
Zakażenia HIV stwierdzono w 150 krajach świata. Liczba
zakażonych (dane szacunkowe) wynosiła w połowie lat
90. około 20 mln (około 18 mln dorosłych i 1,5 mln
dzieci).
•
•
•
•
•
•
W liczbie tej znajduje się m.in.:
ponad 8 mln dorosłych z subsaharyjskiej Afryki;
ponad 2,5 mln z płd. i płd.-wsch. Azji;
ponad 1,5 mln z Ameryki Łacińskiej i Wysp Karaibskich;
ponad 7,5 mln z Ameryki Płn.;
ponad 450 tys. z Europy Zach.;
ponad 50 tys. z Europy Wschodniej i centralnej Azji.
Przyrost zarejestrowanych zachorowań na
AIDS na świecie i w Polsce, w latach od 1981 do
końca czerwca 1996
Świat
436
3 589
14 650
51 487
87 861
100 407
1 644 183
1981
1983
1985
1987
1989
1993
1996
Polska
0
0
0
2
22
173
499
Dane epidemiologiczne - Świat 2002
Liczba osób żyjących z HIV i AIDS
ogółem 42 miliony
dorośli 38,6 miliona
kobiety 19,2 miliona
dzieci poniżej 15 lat 3,2 miliona
Liczba osób zakażonych HIV w 2002
ogółem 5 milionów
dorośli 4,2 miliony
kobiety 2 miliony
dzieci poniżej 15 lat 800 000
Zgony z powodu AIDS w 2002
ogółem 3,1 miliona
dorośli 2,5 miliona
kobiety 1,2 miliona
dzieci poniżej 15 lat 610 000
Światowe dane dotyczące epidemii HIV & AIDS na koniec
2004 roku
Liczba osób
żyjących z
HIV/AIDS w
2004
Szacunkowa
liczba*
Ogółem
39.4
35.9-44.3
Dorośli
37.2
33.8-41.7
Kobiety
17.6
16.3-19.5
2.2
2.0-2.6
Dzieci <15
Nowe
zakażenia
HIV w 2004
Zakres*
Szacunkowa
liczba*
Zakres*
Ogółem
4.9
4.3-6.4
Dorośli
4.3
3.7-5.7
0.64
0.57-0.75
Dzieci <15
Zgony z
powodu AIDS
w 2004
Ogółem
Dorośli
Dzieci <15
Szacunkowa
liczba*
Zakres*
3.1
2.8-3.5
2.6
2.3-2.9
0.51 0.46-0.60
•Całkowita liczba zgonów spowodowanych AIDS w latach
1981-koniec 2003: 20 milionów.
•Liczba dzieci osieroconych z powodu AIDS, zyjących w
fryce Subsaharyjskiej pod koniec 2003 roku: 12
milionów.
•Do grudnia 2004 kobiety stanowiły 47% wszystkich
osób żyjących HIV na świecie, a w Afryce
Subsaharyjskiej procent ten wynosił 57%.
•W roku 2003 młodzież (w wieku 15-24 lat) stanowiła
połowę wszystkich nowych zakażeń HIV na Świecie,
dziennie ponad 6 000 młodych osób zakaża się HIV.
•Szacowana liczba 5 mln osób w krajach o niskim i
średnim przychodzie nie otrzymuje leków
antyretrowirusowych, które mogłyby uratować im życie.
Regionalne statystyki dotyczące HIV & AIDS na
koniec 2004 r.
Region
Afryka
Subsaharyjska
Dorośli i dzieci
żyjące z
HIV/AIDS*
Nowe zakażenia
wśród dorosłych i
dzieci
Wskaźnik
zakażeń wśród
dorosłych (%)
Zgony wśród
dorosłych I
dzieci*
25.4
3.1
7.4
2.3
Wschodnia Azja
1.1
0.29
0.1
0.051
Południowa i
Południowowschodnia Azja
7.1
0.89
0.6
0.49
0.035
0.005
0.2
0.0007
Europa Wschodnia
i Centralna Asia
1.4
0.21
0.8
0.060
Zachodnia i
Centralna Europa
0.61
0.021
0.3
0.0065
Północna Afryka &
Środkowy Wschód
0.54
0.092
0.3
0.028
Ameryka Północna
1.0
0.044
0.6
0.016
0.44
0.053
2.3
0.036
1.7
0.24
0.6
0.095
39.4
4.9
1.1
Oceania
Karaiby
Ameryka Łacińska
Ogółem
3.1
W 2004 roku HIV wirusem wywołującym AIDS zakaziło
się około 5 milionów dorosłych i dzieci.
Na koniec roku na całym świecie około 39.4 milionów
ludzi żyło z HIV/AIDS.
W tym samym roku z powodu AIDS zmarło ponad 3 mln
osób, pomimo dostępności leczenia antyretrowirusowego,
które zmniejszyło liczbę zgonów w krajach o wysokim
przychodzie.
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W POLSCE
Zakażenia HIV, zachorowania na AIDS i zgony chorych na
AIDS w latach 1986-2004
Zachorowania na AIDS w Polsce w latach 1986-1994
Liczba
zachorowań
Zapadalność
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zgonów
Umieralność
na 100 tys.
mieszkańców
1986 - 1990
2
0,01
2
0,01
1991 - 1993
46
0,12
28
0,07
1994
89
0,23
48
0,12
Ogółem
286
-
152
-
Lata
Dane epidemiologiczne - Polska
HIV i AIDS w Polsce - dane od początku epidemii (1985r)
r.)
do końca lutego 2005 roku
9.298 zakażonych ogółem
co najmniej 5.203 zakażonych w związku z używaniem
narkotyków
1.581 zachorowań na AIDS
743 chorych zmarło
Zachorowania na AIDS rozpoznane w latach 2000-2004, według grupy ryzyka
Zachorowania na AIDS rozpoznane w
latach 2000-2004, według grupy ryzyka
Średnia roczna liczba nowo wykrywanych zakażeń
HIV w latach 2000-2004, według województw
Średnia roczna zapadalność na AIDS w latach 20002004, według województw
Informacja z 31 marca 2005 r.
Tabela 1. Liczba przypadków zgłoszonych w okresie
1-31.03.2005 r. wg województw
Województwo
HIV
AIDS
Zgony
chorych
na AIDS
POLS KA
44
9
3
1.
Dolnośląskie
14
1
1
2.
Kujawsko-Pomorskie
2
1
1
3.
Lubelskie
1
-
-
4.
Lubuskie
-
-
-
5.
Łódzkie
1
-
-
6.
Małopolskie
4
-
-
7.
Mazowieckie
1
-
-
8.
Opolskie
-
-
-
9.
Podkarpackie
-
-
-
10.
Podlaskie
-
-
-
11.
Pomorskie
8
-
-
12.
Śląskie
-
3
-
13.
Świętokrzyskie
-
-
-
14.
Warmińsko-Mazurskie
1
-
-
15.
Wielkopolskie
-
1
-
Tabela 2. Liczba przypadków zgłoszonych w okresie 1-31.03.2005 r.
wg płci i wieku
Wiek
(w latach)
HIV
AIDS
Zgony
M
K
b.d.
M
K
b.d.
M
K
b.d.
niemowlęta
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1 - 12
-
-
-
-
-
-
-
-
-
13 - 19
2
1
-
-
-
-
-
-
-
20 - 29
8
9
-
3
1
-
-
-
-
30 - 39
10
3
-
3
-
-
1
1
-
40 - 49
6
-
-
2
-
-
1
-
-
50 - 59
1
-
-
-
-
-
-
-
-
60 +
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Brak danych
2
1
1
-
-
-
-
-
-
Razem
29
14
1
8
1
-
2
1
-
Tabela 3. Liczba przypadków zgłoszonych w okresie 1-31.03.2005 r.
wg prawdopodobnej drogi transmisji
Grupa ryzyka
HIV
AIDS
Zgony
Mężczyźni homo- i biseksualni
1
3
1
Stosujący narkotyki w iniekcjach
10
3
1
Chorzy na hemofilię
-
-
-
Biorcy krwi
-
-
-
Utrzymujący ryzykowne kontakty heteroseksualne
3
1
-
Dzieci matek zakażonych HIV
-
-
-
Zakażenia jatrogenne
-
-
-
Inni / brak danych
30
2
1
Razem
44
9
3
HIV I AIDS - Liczby i fakty
•Szacuje się, że w czasie dwóch dekad od wykrycia
wirusa HIV zostało nim zakażonych na świecie ok. 33.6
miliona osób. Do około 90 % zakażeń dochodzi w krajach
rozwijających się, gdzie choroba zredukowała już
przewidywaną długość życia o ponad 10 lat.
•Przewiduje się, że w następnym stuleciu przepaść
dzieląca kraje biedne i bogate, a ściślej Afrykę od reszty
świata, jeszcze się powiększy.
•W Afryce wirus rozprzestrzenia się w równym stopniu
zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn, w innych krajach
natomiast szczególnie narażone na zakażenia stają się
pewne subkultury np. narkomani stosujący narkotyczne
środki dożylne.
•W regionie wschodnioeuropejskim skumulowana liczba
przypadków zakażeń HIV wzrosła tylko między rokiem
1995 a 1997 ponad pięciokrotnie
•W krajach Europy Środkowej - poza Polską - wzrost
ogólnej liczby zakażeń był w ostatnich latach o wiele
niższy, a jako główną drogę zakażeń podawano kontakty
homoseksualne (1).
•W Polsce od czasu wykrycia pierwszego przypadku w r.
1985 do końca roku 1999 zarejestrowano 6118 zakażeń
HIV.
•W tym samym czasie na AIDS zmarło 470 osób (PZH).
Szacunkowe dane dotyczące osób żyjących z HIV/AIDS
wahają się między 13 a 16 tysięcy, z czego ok. 1/5 to
kobiety.
•Pandemia HIV/AIDS na świecie przybiera wciąż nowe
kierunki. Dokładne poznanie jej najnowszych trendów i
wprowadzenie odpowiednich programów prewencyjnych
wymaga jeszcze wielu badań i wspólnych dążeń krajów ze
wszystkich regionów świata.
Modele epidemiologiczne zakażenia wirusem HIV.
Model północnoamerykański,
gdzie główną grupą wysokiego ryzyka byli i są
homoseksualiści
w wielkich aglomeracjach miejskich, np. w Los Angeles, a
najczęstszą
drogą przenoszenia są stosunki homoseksualne.
Narkomani i prostytutki
stanowią drugą, znacznie mniejszą grupę zagrożenia.
Model afrykański
gdzie istnieją ogniska naturalne wirusa HIV i w niewielkim
odsetku członkowie różnych grup społecznych, zarówno
na wsiach jak i w miastach
są nosicielami. Przenoszenie wirusa ma miejsce podczas
stosunków heteroseksualnych. Prostytucja odgrywa tu znaczną rolę,a
narkomania odgrywa małą
rolę, w przenoszeniu wirusów.
Model wschodnioeuropejski i azjatycki
gdzie główną grupą wysokiego zagrożenia
są narkomani, a droga przenoszenia to
niewyjaławiane strzykawki używane
wspólnie przez osoby używające środków
odurzających drogą dożylną. Mniejszą
rolę spełniają tu homoseksualiści i prostytutki, choć
są to grupy "cichego rozsiewania”
wirusa oraz stosunki heteroseksualne z partnerami
o zachowaniach ryzykownych.
Model mieszany, gdzie główną, choć niewielką rolę
odgrywają zakażenia
zawodowe podczas kontaktów z krwią, wydalinami
i wydzielinami nosicieli.
Duże niebezpieczeństwo zakażenia stwarza
rozluźnienie obyczajów i łatwość
intymnych kontaktów we wszystkich grupach
Koniec