O muzyce wspó*czesnej

Muzyka poważna
Muzyka rozrywkowa
Wykorzystywanie w kompozycjach muzycznych
odgłosów otaczającego świata;
 Wzbogacanie tradycyjnego brzmienia dźwiękowego
za pomocą syntezatorów i komputerów;
 Istnienie zjawiska performance’u muzycznego, czyli
przedstawienia muzycznego z inscenizacją;
 Przenikanie się różnych gatunków w obrębie muzyki
poważnej i rozrywkowej;
 Audiomarketing – muzyka w supermarketach,
centrach handlowych.
 Popularność koncertów plenerowych;
 Muzyka jako tło codziennych czynności.

Opracowano na podstawie:
Muzyka. W: M. Bokiniec, B. Forysiewicz, J. Michałowski, N. Mrozowiak-Nastrożna, G. Nazaruk, M. Sacha, G. Świętochowska,
Spotkania z kulturą. Podręcznik do wiedzy o kulturze dla liceum i technikum, Wyd. Nowa Era, Warszawa 2013, s. 105.
 Uczucia
– miłość, przyjaźń, tęsknota,
smutek;
 Miejsce człowieka w świecie, często jego
zagubienie;
 Problemy społeczne – bieda, głód,
niesprawiedliwość;
 Codzienne życie zwykłych ludzi;
 Bunt przeciwko autorytetom, skostniałym
zasadom;
 Konsumpcyjny styl życia.
Dodekafonia - technika kompozytorska
w muzyce współczesnej oparta na rozszerzonej
gamie diatonicznej, sformułowana na początku
XX wieku przez Arnolda Schönberga
i stosowana przez kompozytorów tzw. drugiej
szkoły wiedeńskiej. W Polsce dodekafonistą
był m. in. Józef Koffler.
 Pierwszy postulat techniki dodekafonicznej
(dwunastotonowej) głosił, że każdy dźwięk
z dwunastostopniowej skali jest tak samo ważny.
Drugi - że żaden dźwięk nie powinien być
powtórzony, dopóki nie zostaną użyte wszystkie
dźwięki skali.
 Dodekafonia przyczyniła się do powstania
punktualizmu i serializmu.

Opracowano na podstawie:
Dodekafonia, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Dodekafonia

Serializm - kierunek w muzyce
współczesnej wywodzący się z muzyki dodekafonicznej.
Polega na totalnym uporządkowaniu wszelkich
aspektów tworzywa muzycznego
(rytmu, dynamiki, artykulacji) za pomocą serii.
Przedstawicielami serializmu byli m.in.: Pierre Boulez,
Karlheinz Stockhausen.

Punktualizm – technika oraz styl w muzyce
współczesnej dostarczający słuchaczowi szczególnego
rodzaju przeżycia estetycznego – zamiast tradycyjnych
ciągłych fraz melodycznych, harmonijnych
i rytmicznych o wyrównanej barwie, dynamice
i tempie, słuchacz odbiera rozproszone, migotliwe
punkty dźwiękowe. Brak asocjacji pomiędzy dźwiękami
powoduje bezskojarzeniowe odbieranie muzyki,
dźwięki stają się odrębnymi punktami wrażeniowymi, a
ich struktura pozostaje dla słuchacza nieuchwytna.
Prekursorem punktualizmu był Anton Webern.
Opracowano na podstawie:
Serializm, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Serializm
Punktualizm, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Punktualizm_(muzyka)






Aleatoryzm - (z łac. alea, kostka do gry) – kierunek w muzyce
współczesnej polegający na wprowadzeniu elementu
przypadku zarówno w pracy kompozytorskiej, jak i
wykonawczej. Jego rozwój nastąpił w latach 50. XX wieku.
W zapisie nutowym zamiast określonych dźwięków
na pięciolinii pojawia się nieregularna linia falista.
Inną metodą jest budowanie kompozycji z krótkich
elementów składowych, których kolejność wybierana jest
losowo w czasie wykonywania utworu (np. Klavierstück
XI Stockhausena).
Czasem obok skomponowanego dzieła, dopuszcza się udział
innych dźwięków, nie podlegających zapisowi, jak na przykład
w jednej z kompozycji Johna Cage’a, w której użyto 12
odbiorników radiowych przypadkowo przestrajanych w trakcie
wykonywania utworu.
Do innych metod stosowanych w muzyce aleatorycznej należy
komponowanie na zespół instrumentalny o dowolnym
składzie, organizowany ad hoc, w czysto przypadkowy sposób.
Twórcy: John Cage, Karlheinz Stockhausen, Witold
Lutosławski
Opracowano na podstawie:
Aleatoryzm, Wikipedia, wolna enyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Aleatoryzm

Muzyka eksperymentalna (muzyka elektroakustyczna) – rozwinęła
się pod koniec lat 50-tych XX w. dzięki zastosowaniu urządzeń
rejestrujących dźwięk. Stanowi połączenie muzyki instrumentalnej,
konkretnej i elektronicznej. Przykładem jest powstały w 1958 r. w
Polsce utwór na taśmę Włodzimierza Kotońskiego – Etiuda konkretna
(na jedno uderzenie w talerz). Podstawą tej trwającej 2 minuty i 41
sekund kompozycji było w istocie jedno, wybrane z wielu nagranych
uprzednio uderzeń miękką pałką w średniej wielkości talerz. Nagrany
dźwięk poddany został skomplikowanym przekształceniom, dzięki
urządzeniom elektronicznym. Twórcy: John Cage, Krzysztof Knittel.

Minimalizm - nurt w muzyce współczesnej, zainicjowany w latach
60. XX wieku. W swym założeniu ideowym minimalizm odrzuca
intelektualnie skomplikowaną muzykę wywodzącą się z serializmu.
Minimaliści tworzą nową estetykę opartą na innych założeniach.
Podstawą minimalizmu jest prostota materiału melodycznego i
przejrzystość harmonii oraz redukcja materiału muzycznego; istotne
jest także eksponowanie struktur rytmicznych. Charakterystyczną
cechą minimalizmu jest powtarzalność (repetytywność). Twórcy:
Terry Riley, Steve Reich, Tomasz Sikorski. Przykładowy utwór:
Circus Marcus, Olashan, Jamendo, CC BY-NC 3.0, wyszukano 16.03.2014
Opracowano na podstawie:
M. Kominek, Muzyka eksperymentalna w Polsce, Culture.pl, wyszukano 16.03.2014 w: http://culture.pl/pl/artykul/muzykaelektroakustyczna-w-polsce
Minimalizm, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Minimalizm_(muzyka)
 Witold





Lutosławski
(ur. 25.01.1913 w Warszawie, zm. 07.02.1994 tamże) –
polski kompozytor współczesny, dyrygent, pianista.
Bezpośrednio po wojnie Lutosławski podjął pracę
w Polskim Radiu, a także włączył się w odbudowę życia
muzycznego. Od 1945 działał we władzach Związku
Kompozytorów Polskich, z czego wycofał się w 1948, nie
akceptując coraz większych wpływów stalinowskich.
W latach 50. zarabiał na życie, komponując muzykę
teatralną i radiową oraz piosenki. Podpisywał je
pseudonimem Derwid. Namówiony przez Władysława
Szpilmana, skomponował 35 piosenek tanecznych –
fokstrotów, walców, tang i slowfoxów, z których kilka
wyróżniono w plebiscycie „Radiowej piosenki miesiąca”.
W utworze orkiestrowym Gry weneckie pojawiła się
technika aleatoryzmu kontrolowanego, odtąd tak typowa
dla muzyki Lutosławskiego. Od początku związany był z
festiwalem „Warszawska Jesień”. Jako jedyny
uczestniczył w jej pracach nieprzerwanie przez 37 lat.
Lutosławski skomponował najwięcej utworów
orkiestrowych i one są najważniejsze w jego dorobku.
Charakterystyczne dla brzmienia jego muzyki są liczne
kontrasty kolorystyczne oraz „zwiewne” i szybkie
przebiegi.
Najważniejsze utwory: I Symfonia, II Symfonia, III
Symfonia, IV Symfonia
Opracowano na podstawie:
Witold Lutosławski, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014
w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Witold_Lutos%C5%82awski
Źródło: Karol Langner at en.wikipedia,
Photograph of Polish composer Witold
Lutosławski beside the piano at his home,
courtesy of W. Pniewski and L. Kowalski,
Wikimedia Commons, (CC BY 3.0 PL)
wyszukano 15.03.2014 w:
http://commons.wikimedia.org/wiki/File%
3ALutoslawski3.jpg

Krzysztof Penderecki
– ur. 23.11.1933 w Dębicy,
polski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny, autor
muzyki scenicznej (opery), instrumentalnej (utwory na
orkiestrę), wokalnej. Laureat licznych nagród polskich
i zagranicznych.

Międzynarodowy rozgłos przyniosły mu utwory o bardzo
oryginalnej kolorystyce dźwiękowej, często
wykorzystujące niekonwencjonalne techniki artykulacji
(np. stukanie w denko instrumentów smyczkowych). Taka
technika kompozytorska otrzymała miano sonoryzmu,
a reprezentuje ją m.in. utwór Ofiarom Hiroszimy — tren
na 52 instrumenty smyczkowe.

U progu lat 70. XX w. kompozytor porzucił technikę
sonorystyczną, coraz częściej komponował tonalnie,
orkiestrując w stylu niemieckiej muzyki symfonicznej
z końca XIX stulecia (Symfonia wigilijna).

Fragmenty dzieł Krzysztofa Pendereckiego
wykorzystał Andrzej Wajda w filmie "Katyń";
a wcześniej Stanley Kubrick w filmie Lśnienie.

Od 1976 mieszka w odrestaurowanym dworze
w Lusławicach. Założył tu międzynarodową akademię
muzyczną Europejskie Centrum Muzyki, otwarte 21 maja
2013.
Opracowano na podstawie:
Krzysztof Penderecki, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014
w:http://pl.wikipedia.org/wiki/Penderecki
Źródło: Akumiszcza, Krzysztof
Penderecki na XIII. Festiwalu
Gwiazd w Gdańsku, [CC-BY-3.0],
wyszukano 15.03.2014 w:
http://commons.wikimedia.org/wiki/
File%3AKrzysztof_Penderecki_2008
0706.jpg
 Henryk
Mikołaj Górecki

ur. 06.12.1933 w Czernicy w powiecie rybnickim, zm.
12.11.2010 w Katowicach;

polski kompozytor współczesnej muzyki poważnej.
Profesor i rektor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w
Katowicach, wychowawca i pedagog muzyczny.
Kawaler Orderu Orła Białego, laureat wielu nagród w Polsce i
zagranicą.

Regularną edukację muzyczną rozpoczął w wieku 19 lat.
Ojciec i macocha nie rozumieli muzycznych zainteresowań
małego Mikołaja i nie pozwalali mu grać na fortepianie jego
matki, która zmarła, gdy Mikołaj syn ukończył dwa lata.

Jego pierwszym sukcesem muzycznym było Epitafium (do
słów Juliana Tuwima) zaprezentowane w 1958
na Warszawskiej Jesieni.

Utwór Scontri („zderzenia”)(1960 r.) to jeden z najbardziej
reprezentacyjnych utworów polskiego sonoryzmu.

III Symfonia zwana też Symfonią pieśni żałosnych przyniosła
Góreckiemu światową sławę. Po raz pierwszy wykonana w
1976 r., ale zauważona została za sprawą akcji promocyjnej
dopiero w 1992 r. Utwór ten reprezentuje gatunek muzyki
zwany minimalizmem lub „nową prostotą”.
Opracowano na podstawie:
Henryk Mikołaj Górecki, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014
w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Miko%C5%82aj_G%C3%B3recki
Źródło: Lech Kowalski & Włodzimierz
Pniewski, Henryk Mikołaj Górecki,
Polish composer, (PD: scanned from
Polish monthly "Studio" Nov/Dec
1993 page 8, opublikowano w 1993
r.), wyszukano 15.03.2014 w:
http://commons.wikimedia.org/wiki
/File%3AHenryk_Miko%C5%82aj_G%C3
%B3recki_Polish_composer.jpg








Blues - (ang. smutek, rozpacz) – gatunek muzyczny wywodzący się ze śpiewów Afroamerykanów
z południa USA, z pewnymi wpływami muzyki folk.
Tematyka bluesa:
 realistycznie ujęte relacje damsko-męskie (miłość, zazdrość, wierność, samotność).
 podróży,
 pracy zarobkowej,
 wolności.
 akcenty społeczne, od nierówności rasowej po kwestie polityczne.
Podstawowymi instrumentami bluesa są harmonijka ustna, gitara czy rzadziej instrumenty
dęte lub fortepian. Blues stał się podstawą muzyki rozrywkowej XX wieku.
Twórcy: Riley B. King, znany jako B. B. King, Albert Collins, Robert Cray, The Blues Brothers, Dżem.
Rybnik Blues Festival jest dwudniowym międzynarodowym wydarzeniem muzycznym odbywającym
się każdego roku w Rybniku w trzeci weekend lipca.
Jazz – gatunek muzyczny łączący w sobie elementy pieśni pracy niewolników, amerykańskiego
folkloru, muzyki poważnej i bluesa. Początkowa faza rozwoju jazzu wiąże się z Nowym Orleanem,
miastem o bogatej tradycji muzycznej. Stamtąd pochodził jeden z najbardziej rozpoznawalnych
muzyków tego gatunku, który upowszechnił jazz na całym świecie: wokalista i trębacz Louis
Armstrong.
Jazz charakteryzuje się rytmem synkopowanym w metrum parzystym (4/), a także dużą
dowolnością interpretacyjną i aranżacyjną oraz tendencją do improwizacji. Miało to związek z
faktem, iż pierwszymi twórcami tego gatunku byli przeważnie nie znający nut
potomkowie niewolników.
Twórcy: Louis Armstrong, Miles Davis, Urszula Dudziak, Tomasz Stańko. Przykładowy utwór (w
przypadku problemów z odtworzeniem pliku, kliknij w „Jamendo”): Grant siedle, Same same old,
Jamendo, CC BY-SA 2.0, wyszukano 16.03.2014.
Opracowano na podstawie:
Blues, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Blues
Jazz, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Jazz

r’n’b (rhythm and blues) – żywa, rytmiczna i taneczna odmiana
bluesa, oparta na brzmieniu gitar, instrumentów perkusyjnych,
partiach chóralnych i charyzmatycznym wokalu. Dzisiaj
wykorzystuje się sprzęt elektroniczny zamiast instrumentów.
Twórcy: Chuck Berry, Ray Charles,Tina Turner, Janet Jackson.
Przykładowy utwór: SAMM, A 1000 millas, Jamendo, CC BY-SA 2.0, wyszukano
16.03.2014.

Pop – nurt w muzyce, którego twórcy w większości kierują się
upodobaniami przeciętnego odbiorcy, rezygnując przy tym z
komponowania melodii trudnej w odbiorze, czy przekazywaniu
głębszych treści. Piosenki popowe są rytmiczne, mają prosty tekst
i łatwo wpadający w ucho refren. Twórcy: Michael Jackson,
Madonna, Prince…

Soul – łączy elementy bluesa i r’n’b. Początkowo związany był z
tematyką religijną. Dziś jest powiązany z hip-hopem, ale stawia na
oryginalne brzmienia. Wykonawcy poruszają problematykę
społeczną i polityczną. Twórcy: Ray Charles, Stevie Wonder, Alicia
Keys, Joss Stone, Angie Stone.
Opracowano na podstawie:
Muzyka. W: M. Bokiniec, B. Forysiewicz, J. Michałowski, N. Mrozowiak-Nastrożna, G. Nazaruk, M. Sacha, G. Świętochowska,
Spotkania z kulturą. Podręcznik do wiedzy o kulturze dla liceum i technikum, Wyd. Nowa Era, Warszawa 2013, s. 108.





Rock and roll - Rock and roll powstał w USA w połowie lat pięćdziesiątych XX wieku,
a jego prekursorami byli Elvis Presley, Bo Diddley, Ritchie Valens, Chuck Berry, Little
Richard, Jerry Lee Lewis, Carl Perkins, Buddy Holly i Eddie Cochran. Po raz pierwszy
termin ten w znaczeniu stylu muzycznego został użyty przez Alana Freeda w 1951
roku. Wywodzi się z uproszczonego i zredukowanego, do trzech lub
czterech akordów, schematu bluesowego granego w szybkim tempie przy pomocy
zelektryfikowanych instrumentów. Dodatkowo obejmuje wpływy rhythm and
bluesa, country i tradycyjnego jazzu.
Cechy: prosty rytm, prosty, ale głęboki tekst, agresywniejsze brzmienie od
dotychczasowej muzyki rozrywkowej.
Rock - ogólna nazwa całego szeregu stylów muzycznych, charakteryzujących się
brzmieniem opartym na różnego rodzaju gitarach(zwykle elektrycznych,
elektrycznych basowych) i perkusji, z wyraźnie zarysowanym rytmem i śpiewem,
wywodzącym się z bluesa, oraz sposobem wolnej improwizacji w trakcie grania
utworów, wywodzącym się z jazzu. Ważną cechą muzyki rockowej jest zespołowość
w procesie tworzenia; muzyka jest bowiem tworzona zespołowo i trudna do
odtworzenia, gdy nie jest grana przez oryginalny zespół, często jest też zespołowo
komponowana. W muzyce rockowej, podobnie jak w jazzie, kompozytor i
wykonawca to najczęściej ta sama osoba lub grupa osób, a komponowanie i
wykonywanie muzyki są często jednym procesem.
Prekursorem polskiego rock and rolla jest redaktor Franciszek Walicki (nazywany
"Ojcem Polskiego Rocka"), który w latach 60. powołał do życia takie zespoły
jak: Rythm and Blues, Czerwono-Czarni, Niebiesko-Czarni, Breakout.
Można wyróżnić różne odmiany rocka: hard rock (ciężkie brzmienie gitar
elektrycznych i agresywny wokal), glam rock (dbałość o kostiumy i oprawę
koncertów), rock alternatywny (przebojowość, melodyjność). Twórcy: The Beatles,
Jimi Hendrix, The Rolling Stones (rock), Led Zeppelin, Deep Purple (hard rock),
Queen (glam rock), The Smiths (rock alternatywny).
Opracowano na podstawie:
Rock and roll, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Rock_and_roll
Rock, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Rock




Reggae - styl we współczesnej muzyce rozrywkowej, powstały pod koniec
lat sześćdziesiątych XX wieku w Kingston na Jamajce.
Światowy rozgłos zyskało w latach siedemdziesiątych dzięki
twórczości Boba Marleya, który łączył idee chrześcijańskie i pacyfistyczne
z postulatami równouprawnienia czarnoskórej ludności.
Charakterystyczny dla reggae schemat rytmiczny (4/4), łączący wyrazistą
linię basu i beat perkusyjny, określa się mianem riddimu. Reggae jest
szczególnie popularne w środowisku ruchu Rastafari. Współczesną
odmianą reagge jest dancehall. Niemal każdy wykonawca dancehallowy
posiada w swoim repertuarze utwory otwarcie
potępiające homoseksualizm. Wykonawcy: Bob Marley, Sean Paul, Kamil
Bednarek.
Heavy metal – wywodzi się z muzyki hard rockowej. Charakteryzuje się
ciężkim brzmieniem gitar elektrycznych i eksponowaniem ich partii
solowych oraz szybkim rytmem perkusji. Śpiew wokalistów metalowych
przypomina często wrzask i gardłowe charczenie. Wykonawcy poruszają
różne tematy (m.in. Osobiste traumy, wizje katastroficzne, polityka,
zainteresowania okultyzmem).Twórcy: Iron Maiden, Black Sabbath.
Przykładowy utwór: Sekshun 8, Three Blocks, Jamendo, CC BY-SA 2.0, wyszukano
16.03.2014.
Opracowano na podstawie:
Reggae, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w:
Muzyka. W: M. Bokiniec, B. Forysiewicz, J. Michałowski, N. Mrozowiak-Nastrożna, G. Nazaruk, M. Sacha, G.
Świętochowska, Spotkania z kulturą. Podręcznik do wiedzy o kulturze dla liceum i technikum, Wyd. Nowa Era, Warszawa
2013, s. 109.

Folk – muzyka miejska czerpiąca z twórczości ludowej, wyróżnia się
społecznym zaangażowaniem i autentycznym przekazem (tzw. protest
songi). Obecnie nawiązuje do tradycji muzycznych różnych kultur, ale
korzysta ze zdobyczy nowoczesności. Twórcy: Bob Dylan, Joni Mitchell.

Disco – (od lat 70-tych) muzyka taneczna, przeznaczona do klubów
muzycznych, zyskała popularność w radiu i filmie (Gorączka sobotniej nocy
z Johem Travoltą). Często uznawana za kiczowatą. Charakteryzuje się
następujacą estetyką: futra, cekiny, spodnie „dzwony”, fryzury w stylu
afro. Twórcy: Boney M, ABBA, Bee Gees.

Hip-hop – gatunek muzyczny zapoczątkowany przez Afroamerykanów. Do
najważniejszych elementów kultury hip-hopowej należą: rapowanie,
tworzenie graffiti, breakdance i tworzenie muzyki w postaci rytmicznej
melorecytacji z podkładem muzycznym i dominacją rytmu (tzw. bitu) nad
melodią. Twórcy: Ice-T, Kaliber 44, Fisz, Emade.

Muzyka elektroniczna – tworzona jest głównie za pomocą syntezatorów lub
komputerów. Typowe cechy dzisiejszej muzyki elektronicznej to
miksowanie i obróbka montażowa fragmentów starszych piosenek,
eksperymenty z tempem i rytmiką oraz skupienie na brzmieniu, a nie na
treści utworu. Twórcy: Jean-Michel-Jarre, Goldfrapp.
Muzyka. W: M. Bokiniec, B. Forysiewicz, J. Michałowski, N. Mrozowiak-Nastrożna, G. Nazaruk, M. Sacha, G.
Świętochowska, Spotkania z kulturą. Podręcznik do wiedzy o kulturze dla liceum i technikum, Wyd. Nowa Era,
Warszawa 2013, s. 109-110.



Punk – agresywna, głośna, szybka, pozbawiona
profesjonalnych aspiracji muzyka, która stała się
wyznacznikiem młodzieżowej subkultury. Punk był
sprzeciwem wobec wszelkich instytucji, władzy,
autorytetów. W Polsce w latach 80-tych XX wieku punk
wiązał się z walką przeciwko systemowi komunistycznemu.
Twórcy: Sex Pistols, Green Day, The Clash.
Nowa fala – określenie dużej grupy popowych,
elektronicznych stylów, wywodzących się z muzyki
punkowej, ale o wiele przystępniejszych w odbiorze.
Charakterystyczne jest użycie instrumentów
elektronicznych i niemal tanecznych rytmów. Możemy
wyróżnić tu m.in. new romantic i przeciwną do niego zimną
falę, odznaczającą się pesymistycznymi tekstami i
mrocznym brzmieniem. Twórcy: The Cure, Depeche Mode.
Grunge – gatunek opozycyjny wobec sztucznego,
elektronicznego brzmienia i wystylizowanego wyglądu grup
związanych z nową falą. Muzyka, będąca połączeniem
rocka, punka i heavy metalu, miała ciężkie brzmienie, a
wykonawcy nosili flanelowe koszule w kratę, sprane dżinsy
i ciężkie buty. Ich styl stał się ogólnoświatowym trendem w
modzie. Twórcy: Nirvana, Pearl Jam.
Muzyka. W: M. Bokiniec, B. Forysiewicz, J. Michałowski, N. Mrozowiak-Nastrożna, G. Nazaruk, M. Sacha, G. Świętochowska,
Spotkania z kulturą. Podręcznik do wiedzy o kulturze dla liceum i technikum, Wyd. Nowa Era, Warszawa 2013, s. 111.

Czesław Niemen - właściwie Czesław Juliusz NiemenWydrzycki (ur. 16 lutego 1939 w Starych Wasiliszkach, zm. 17
stycznia 2004 w Warszawie) polski kompozytor,
multiinstrumentalista, piosenkarz i autor tekstów piosenek.

Czesław Niemen debiutował jako piosenkarz bigbitowy,
śpiewając rock and rollowe i rockowe piosenki w stylu The
Beatles oraz ballady. Do największych przebojów pierwszego
okresu należą dynamiczny utwór „Czy wiesz?” i sentymentalna
ballada „Pod Papugami”. Wkrótce jednak zaczął zmierzać w
stronę ambitniejszej muzyki, adresowanej do bardziej
wymagającej młodzieży akademickiej.

Współpracował m.in. z grupą Niebiesko-Czarni i grupą Akwarele.

25 czerwca 1967 wystąpił z piosenką tytułową z płyty "Dziwny
jest ten świat" na festiwalu w Opolu, gdzie wzbudził wielkie
zainteresowanie i otrzymał m.in. nagrodę Polskiego Radia.
Utwór ten stał się wkrótce protest songiem, manifestem
młodzieży końca lat sześćdziesiątych.

W swej twórczości Czesław Niemen włączał się w dominujące w
światowej muzyce rockowej prądy, tworząc własne,
indywidualne odmiany muzyki – od rocka
psychodelicznego przez symfoniczny rock
progresywny (album Niemen Enigmatic z monumentalnym
utworem Bema pamięci żałobny rapsod do tekstu C. K. Norwida)
aż po awangardowy jazz-rock (albumy Niemen Vol. 1 i Niemen
Vol. 2) oraz muzykę elektroniczną.
Opracowano na podstawie:
Czesław Niemen, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano 16.03.2014 w:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Czes%C5%82aw_Niemen
Paweł Cieśla Staszek_Szybki_Jest (Praca
własna), Bust of Czesław Niemen in Celebrity
Alley in Kielce (Poland), (CC-BY-SA-3.0-2.52.0-1.0), wyszukano 16.03.2014 w:
http://commons.wikimedia.org/wiki/File%3A
Popiersie_Czes%C5%82aw_Niemen_ssj_200609
14.jpg

Urszula Dudziak
(ur. 22 października 1943
r. w Straconce), polska wokalistka jazzowa,
kompozytor.

Profesjonalny debiut piosenkarki nastąpił w 1958 roku,
gdy została solistką zespołu Krzysztofa Komedy.
Początkowo zajmowała się tradycyjną muzyką jazzową,
występowała m.in. na Międzynarodowym Festiwalu
Muzyki Jazzowej Jazz Jamboree (w latach 1969–1972).
Potem zafascynowała ją muzyka
wykorzystująca przetworniki głosu. Sama użyła po raz
pierwszy takiego urządzenia przy nagraniu płyty
długogrającej w duecie z Adamem Makowiczem Newborn Light (1972).

Piosenka Papaya z 1976 stała się w 2007 r. hitem
na Filipinach, w Azji i Ameryce Południowej, gdzie
dodano do niej charakterystyczny taniec Papaya Dance,
który wykonuje między innymi filipińska armia podczas
przerwy w musztrze. Utwór na nowo odkrył prezenter
radiowy z Filipin.
Opracowano na podstawie:
Urszula Dudziak, Wikipedia, wolna encyklopedia, wyszukano
16.03.2014 w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Urszula_Dudziak
Grzegorz Chorus, zdjęcie własne, (CC BY
2.0), Flickr, wyszukano 16.03.2014 w:
http://farm4.staticflickr.com/3232/26840
40252_ce680b29b7_n.jpg
Gabriela Smyczek-Jądro