KOMÓRKA I TKANKI Omów funkcję struktur komórkowych

1. Omów funkcję struktur komórkowych
Organellum
komórkowe
Funkcja
-Oddziela komórkę od środowiska zewnętrznego,
Błona komórkowa
-Płynność i elastyczność błony umożliwia zmianę kształtu komórek, endo
i egzocytozę,
Umożliwia przewodzenie bodźców
-Transport jonów i substancji między komórką i jej otoczeniem,
-Glikokaliks odgrywa rolę we wzajemnym rozpoznawaniu się komórek.
Jądro komórkowe
-Magazynowanie i przetwarzanie informacji genetycznych,
-Kontrola syntezy białek,
-Kontrola metabolizmu i pozostałych czynności komórki,
-Miejsce transkrypcji rRNA i składania podjednostek rybosomalnych.
-Tworzenie środowiska wewnętrznego komórki ,
Cytozol
-Umożliwienie równomiernego rozmieszczenia składników w procesie
dyfuzji,
-Miejsce przebiegu niektórych szlaków metabolicznych.
Szorstkie:
-Synteza, składanie i modyfikowanie białek oraz ich transport.
Retikulum
endoplazmatyczne
Gładkie:
-Główne miejsce metabolizmu kwasów tłuszczowych, fosfolipidów i
steroidów.
Aparat Golgiego
-Modyfikowanie, sortowanie, pakowanie i wysyłanie białek oraz lipidów,
-Kierowanie nowo syntezowanych białek do właściwych przedziałów
komórkowych.
Lizosomy
-Trawienie makrocząsteczek, zużytych organelli oraz cząsteczek
wchłanianych przez komórkę na drodze endocytozy.
Peroksysomy
-Neutralizacja substancji toksycznych (H2O2 przy użyciu katalazy),
w wątrobie człowieka , neutralizuje etanol,
-Udział w procesach utleniania.
Mitochondrium
-Wytwarzanie energii w wyniku procesów utleniania biologicznego
(produkuje 95% ATP potrzebnego komórce)
Rybosomy
-synteza białek.
Chloroplasty
-Produkcja związków organicznych w procesie fotosyntezy.
Cytoszkielet
-Nadawanie komórce odporności mechanicznej i kształtu,
-Umożliwienie jej ruchu oraz tworzenie szlaków transportu.
Centrosom
-Udział w procesach ruchu chromosomów podczas podziału
komórkowego,
-Tworzenie i umiejscowienie mikrotubul w cytoplazmie.
-Funkcje trawienne,
Wakuola
-Funkcje magazynujące,
-regulacja turgoru (jędrności komórki),
-katalizowanie niektórych szlaków metabolicznych,
-Wodniczki trawienne- u niektórych protestów; trawienie pokarmu,
-Wodniczki tętniące- u niektórych protestów; osmoregulacja i wydalanie.
Proteosomy
-Degradacja białek
Ściana komórkowa
-Usztywnienie i nadawanie kształtu,
-Pośredniczenie w przekazywaniu do komórki składników i sygnałów,
-Chroni przed pęcznieniem i pękaniem.
2. Podaj cechy charakterystyczne dla komórki roślinnej i zwierzęcej
Struktura
Komórka prokariotyczna
Komórka eukariotyczna
komórkowa
Błona komórkowa Występuje
Organellum
Komórka zwierzęca
Występuje
Komórka roślinna
komórkowe
Błona komórkowa Występuje
Występuje
Ściana
komórkowa
Występuje
Brak
Jądro komórkowe Występuje
Występuje
Występuje
Występuje
Retikulum
Występuje
endoplazmatyczne
Występuje
Aparat Golgiego
Występuje
Występuje
Lizosomy
Występuje
Występuje
Peroksysomy
Występuje
Występuje
Mitochondrium
Występuje
Występuje
Rybosomy
Występuje
Występuje
Chloroplasty
Brak
Występuje
Wodniczka
Brak
Występuje
Cytozol
Ściana
komórkowa
Występuje
Brak w komórkach
zwierząt i niektórych
protestów; występuje
w komórkach roślin,
grzybów i części Protistów.
Jądro komórkowe Brak
Cytozol
Występuje
Występuje
Występuje
Retikulum
Brak
endoplazmatyczne
Występuje
Aparat Golgiego
Brak
Występuje
Lizosomy
Brak
Występuje
Peroksysomy
Brak
Występuje
Mitochondrium
Brak
Występuje
Rybosomy
Występuje (70 S)
Występuje (80 S)
Chloroplasty
Brak
Występuje w komórkach
zdolnych do fotosyntezy
Wodniczka
Brak
Występuje w komórkach
roślin, grzybów
i niektórych Protistów.
3. Porównaj przebieg mitozy i mejozy
Cecha
Mitoza
Mejoza
Komórki w których
zachodzi proces
Somatyczne
Macierzyste gamet
(u zwierząt)
Liczba podziałów
w trakcie jednego
podziału
Jeden
Dwa
Dwie
Cztery
2n
2n
Liczba komórek
potomnych powstałych
z jednej komórki
macierzystej
Liczba chromosomów
przed podziałem
Liczba chromosomów po
podziale
2n
1n
Długość profazy
Krótka
Długa, wieloetapowa
Crossing-over
Nie zachodzi
Zachodzi
Metafaza
W płaszczyźnie równikowej
wrzeciona układają się
chromosomy (zbudowane
z dwóch chromatyd).
W metafazie I
w płaszczyźnie równikowej
układają się biwalenty.
Anafaza
Do biegunów komórki
rozchodzą się chromatydy
siostrzane (potomne)
W anafazie I do biegunów
komórki rozchodzą się
chromosomy homologiczne,
a w anafazie II chromatydy
siostrzane.
Informacja genetyczna w
komórkach potomnych
Identyczna jak w komórce
macierzystej; komórki
dziedziczą taki sam zestaw
niezmienionych
chromosomów.
Inna niż w komórce
macierzystej; mejoza jest
źródłem zróżnicowania
genetycznego dzięki
crossing-over i niezależnej
segregacji chromosomów
Funkcja
Namnażanie komórek –
prowadzi do wzrostu
i regeneracji organizmu;
umożliwia rozmnażanie
wegetatywne.
Produkcja gamet
i zarodników
o zredukowanej liczbie
chromosomów, dzięki
czemu jest ona stała
w kolejnych pokoleniach.
4. Omów występowanie i funkcję nabłonków
Rodzaje nabłonka
Występowanie
Funkcja
Jednowarstwowy płaski
Opłucna, otrzewna,
pęcherzyki płucne,
Wyścielająca, ochronna,
umożliwia dyfuzję gazów,
naczynia krwionośne,
filtracja
owodnia, torebka Bowmana
Jednowarstwowy
Niektóre kanaliki w nerce,
przewody wyprowadzające
gruczołów, nabłonek
płciowy w jajniku,
soczewka oka, ucho
środkowe
Wchłanianie
i wydzielanie subst.,
wyścielanie, transport
jonów sodu i potasu
Jajowód, macica,
dwunastnica-odbytnica
Wchłanianie, wyścielanie,
wydzielanie, transport
subst.
Ochronna, wydzielnicza,
transportująca
wielorzędowy
Górne drogi oddechowe,
pęcherz moczowy,
moczowody, miedniczka
nerkowa
Wielowarstwowy płaski
rogowaciejący
Naskórek, przedsionek
nosa, podniebienie twarde
Ochronna, okrywająca,
wydalnicza
Wielowarstwowy płaski
nierogowaciejący
Jama ustna, gardło, przełyk,
pochwa, rogówka
Wielowarstwowy
walcowaty
Przewody ślinianek,
przewody łzowe
Wielowarstwowy
Przewody wyprowadzające,
spojówka
sześcienny
Jednowarstwowy
walcowaty
Jednowarstwowy
Ochronna, wyścielająca
sześcienny
Nabłonek przejściowy
Miedniczki nerkowe,
pęcherz moczowy,
moczowody
Wyścielająca, wydzielnicza
5. Porównaj trzy rodzaje tkanki mięśniowej
Rodzaj tkanki mięśniowej
Poprzecznie
prążkowana
szkieletowa
Poprzecznie
prążkowana serca
Występowanie Ściany przewodu
pokarmowego,
oddechowego,
krwionośnego,
wydalniczego,
pęcherzyka żółciowego,
narządy płciowe, skóra
Mięsni ruchowe,
mimiczne twarzy,
okrężny ust,
języka,
podniebienia,
gardła i krtani,
przepona
Ściany przedsionka
i komór serca
Jednostka
Włókno
Komórka
Cecha
Gładka
Miocyt
strukturalna
Prążkowania
Brak
Występuje
Występuje
Kształt
włókien
Wrzecionowaty
Cylindryczny
Cylindryczny,
rozgałęziony
Położenia
jąder
komórkowych
Centralne
Peryferycznie
Centralne
Unerwienie
Niezależne od woli
Zależne
Niezależne
Szybkość
skurczu
Mała
Bardzo duża
Pośrednia
Szybkość
męczenia się
Powoli
Szybko
Odporne na
zmęczenie
6. Omów funkcje krwinek człowieka
Rodzaj krwinek
Funkcja
Erytrocyty (około
Transport tlenu i częściowo CO2
5mln/mm3)
Trombocyty(200-400
tys./mm3)
Krzepnięcie krwi
Leukocyty( 5-10tys./mm3)
Obrona ustroju przed drobnoustrojami
7. Przedstaw podział leukocytów
Podział leukocytów
Granulocyty:
Neutrofile
Bazofile
Eozynofile
Agranulocyty:
Limfocyty: T i B
Monocyty
8. Omów występowanie tkanki łącznej
Rodzaj tkanki łącznej
właściwej
Występowanie
Włóknista:
-wiotka
-zwarta
- Zrąb narządów wewnętrznych, przegrody łącznotkankowe,
towarzyszy naczyniom krwionośnym, pośredniczy w wymianie
produktów.
-Więzadła, ścięgna, torebki stawowe, skóra właściwa, ściany
dużych tętnic.
Siateczkowa
-Wątroba, błona śluzowa przewodu pokarmowego.
Tłuszczowa:
-biała (żółta)
-Pod skórą, torebki tłuszczowe narządów: nerek, serca.
-brunatna
-U człowieka występuje u noworodków i niemowląt (produkcja
ciepła); dobrze rozwinęta u zwierząt hibernujących.
Zarodkowa
-Ciało zarodka, pępowina płodu.