Redagowanie przypisów bibliograficznych. Dokumenty elektroniczne

Redagowanie przypisów
bibliograficznych
Dokumenty elektroniczne
NORMA
Norma PN-ISO 690-2: 1999 Informacja i dokumentacja.
Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich
części.
DOKUMENT ELEKTRONICZNY
dokument istniejący w postaci elektronicznej,
dostępny za pośrednictwem techniki komputerowej
DOKUMENTY DRUKOWANE A DOKUMENTY
ELEKTRONICZNE
Dokument elektroniczny
v może przypominać publikację drukowaną (wydawnictwo
zwarte, wydawnictwo ciągłe, artykuł lub rozdział)
v cechy fizyczne właściwe publikacjom drukowanym nie
zawsze występują w publikacjach elektronicznych
(istnienie tomów, zeszytów i stronic jest konieczne w
postaciach drukowanych, lecz nie elektronicznych)
v
ma swoją specyficzną postać:
- program komputerowy
- baza danych
- pliki
- rekordy istniejące w formie czytelnej dla
komputera
o dostępne w trybie online
o na płycie CD-ROM
o dyskietce
o innym elektronicznym nośniku informacji
v
powstały nowe rodzaje dokumentów, które nie mają
odpowiedników drukowanych:
- grupy i listy dyskusyjne
- bazy danych
- strony WWW
Dokumenty elektroniczne dzielimy na:
- zapisane na nośniku fizycznym – dostęp lokalny (dysk,
CD-ROM, dyskietka)
- nie zapisane na nośniku fizycznym – dostęp zdalny
(Internet)
Dokumenty elektroniczne dostępne poprzez Internet
mogą nie zawierać:
- imion i nazwisk twórców
- dat powstania dokumentów
- nazwy miejsca, gdzie powstały
albo
- często zmieniają adres
- znikają
- ulegają znacznym zmianom
OGÓLNE ZASADY SPORZĄDZANIA PRZYPISÓW
BIBLIOGRAFICZNYCH DO DOKUMENTÓW
ELEKTRONICZNYCH
Podstawa opisu
Kolejność elementów opisu
Język i pisownia
Transliteracja
Skróty
Wyróżnienia graficzne i interpunkcja
Uzupełnienia i sprostowania
POSZCZEGÓLNE ELEMENTY OPISU
v poszczególne elementy opisu bibliograficznego
przypisów bibliograficznych do dokumentów
elektronicznych są bardzo podobne do przypisów
bibliograficznych do dokumentów drukowanych
v kolejność ułożenia tych elementów może być jednak
różna
Odpowiedzialność główna
v w elemencie Odpowiedzialność główna można podawać
nazwę redaktora
v wtedy po nazwisku zaleca się podawanie w nawiasie
okrągłym skrótu red.
np.:
Suchodolski Bogdan (red.)
osoba (autor indywidualny)
ciało zbiorowe (autor korporatywny)
Tytuł i dodatki do tytułu (np. podtytuł)
Typ nośnika
v
typ nośnika elektronicznego należy podawać w
nawiasach kwadratowych po tytule
v
zaleca się stosowanie następujących określeń:
- [online]
- [CD-ROM]
- [dyskietka]
v
określając typ nośnika, można sprecyzować typ
publikacji
-
[baza danych online]
[wydawnictwo ciągłe online]
[program komputerowy na dyskietce]
[poczta elektroniczna]
Odpowiedzialność drugorzędna
Oznaczenie wydania
v określenia oznaczenia wydania:
- wydanie
- wersja
- aktualizacja
albo
- wydanie przejrzane
- kolejna aktualizacja (np. trzecia aktualizacja)
v jeżeli w dokumencie elektronicznym występuje więcej
niż jedno oznaczenie wydania, należy podawać zarówno
oznaczenie wydania, jak i np. wersji w kolejności
podanej w źródle np. : wyd. 5, wersja 3.5
v wyrażenia oznaczające wydania i ich kolejność
porządkową należy skracać
Miejsce wydania (produkcji)
v
w dokumentach elektronicznych dostępnych wyłącznie
poprzez sieć dopuszcza się pomijanie miejsca wydania,
jeżeli tego elementu nie można ustalić na podstawie
innych informacji zawartych w źródle; w takich
przypadkach należy jednak podawać lokalizację
dokumentu w sieci np.:
Dostępny w Internecie:
http://ksiegarnia.pwn.pl/2024_pozycja.html
Dostępny w World Wide Web:
http://www.ap.krakow.pl/whk/
Nazwa wydawcy (producenta)
Rok wydania
Daty (wydania, aktualizacji/nowelizacji, dostępu)
v
datę wydania należy zapisywać tak jak podano w źródle,
ale rok zawsze cyframi arabskimi
v
daty mogą obejmować dzień, miesiąc, rok i czas dnia
np.:
12 stycznia 2001; 14:04:28 EST
lub
1997-01-01
Data wydania
v
daty, które są znane, lecz nie występują w dokumencie
ani w dokumentacji towarzyszącej zaleca się podawać
w nawiasach kwadratowych
v
jeżeli dokument elektroniczny ukazywał się przez
pewien okres i jego ukazywanie się jest zakończone
(baza danych, wydawnictwo ciągłe typu online), zaleca
się podawanie dat początkowej i końcowej
np.:
styczeń 2000–grudzień 2001
v
jeżeli daty te nie występują na pierwszych ekranach lub
w dokumentacji, zaleca się podawanie dat
najwcześniejszej i najpóźniejszej pozycji w dokumencie,
jeżeli te daty są znane
v
jeżeli dokument elektroniczny ukazuje się przez pewien
okres i jego ukazywanie się nie jest zakończone, należy
podać datę początkową uzupełnioną łącznikiem i jedną
spacją
np.:
luty 2001- .
v jeżeli początkowej daty nie ma, zaleca się podawanie
daty najwcześniejszej pozycji w dokumencie, jeżeli ta
data jest znana
v
jeżeli daty wydania nie można określić na podstawie
źródła należy w jej miejsce wpisać datę copyright
v jeżeli brak daty copyright i nie ma żadnych innych
wiarygodnych wskazań dotyczących wydania
dokumentu elektronicznego należy podać wyrażenie
[data nieznana]
v
jeżeli data wydania jest nieznana, w takich przypadkach
należy podawać datę dostępu ujętą w nawiasy
kwadratowe np.:
[dostęp: 3 stycznia 2001]
[dostęp: 2001-01-03]
Data aktualizacji / nowelizacji
v
dokumenty elektroniczne mogą być aktualizowane lub
nowelizowane pomiędzy wydaniami lub wersjami
v
dokument można aktualizować w celu poprawienia
błędów lub w innym celu związanym z eksploatacją
nawet, jeśli został już zamknięty i nie dodaje się nowych
rekordów
v
należy po dacie publikacji podawać datę aktualizacji lub
nowelizacji stosując wyrażenia podane w źródle np.:
aktualizowany w styczniu 1997
lub
znowelizowany 1 marca 1997
Data dostępu
v
dokumenty online podlegające zmianom - w razie braku
wiarygodnych dat w źródle lub dokumentacji, należy
podawać datę, kiedy dokument był rzeczywiście
przeglądany, ujmując ją w nawiasy kwadratowe
v
datę dostępu należy poprzedzić wyrażeniem dostęp:
np.:
[dostęp: 5 marca 2001]
[dostęp: 2001-03-05]
Seria
Uwagi
Opis fizyczny dokumentu elektronicznego
v zaleca się podawanie informacji opisującej format
dokumentu lub liczbę i typ jednostek fizycznych
związanych z dokumentem
np.:
1 dysk optyczny (CD-ROM; 12 cm)
v
v
Materiał towarzyszący
można podawać informację o załączonych
podręcznikach, kasetach dźwiękowych
należy informację tę poprzedzić wyrażeniem Materiał
towarzyszący: np.:
Materiał towarzyszący: podręcznik
Wymagania systemowe
v
zaleca się podawanie informacji dotyczących
specyficznej marki i modelu komputera, na którym
dokument ma być uruchomiony
v
zaleca się podanie wielkości wymaganej pamięci
v
zaleca się podanie nazwy i wersji systemu operacyjnego
v
zaleca się podanie wymagań dotyczących
oprogramowania
v
zaleca się podanie rodzaju i cech wymaganych bądź
zalecanych urządzeń peryferyjnych
v
zaleca się poprzedzanie informacji o wymaganiach
systemowych wyrażeniem: Wymagania systemowe
np.:
Wymagania systemowe: IBM PC; Windows 95 lub
nowsze; przeglądarka Internet Explorer 4.0; karta
graficzna; czytnik CD-ROM.
v
Częstotliwość publikacji
zaleca się podawanie częstotliwości aktualizacji
np.:
aktualizacja tygodniowa
aktualizacja roczna
ciągle aktualizowany
Warunki dostępu
v należy podać lokalizację dokumentu w sieci
np.Dostępny w Internecie:
http://ksiegarnia.pwn.pl/2024_pozycja.html
Dostępny w World Wide Web:
http://www.ap.krakow.pl/whk/
ISBN i ISSN
ZASADY OPISU POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW
DOKUMENTÓW ELEKTRONICZNYCH
Elektroniczne wydawnictwa zwarte
Artykuły w elektronicznych wydawnictwach
zwartych
Elektroniczne wydawnictwa ciągłe – całość
wydawnictwa ciągłego
Artykuły w wydawnictwach ciągłych
*
Elektroniczne wydawnictwa
zwarte
Budowa opisu – książka w Internecie:
Autor/redaktor. Tytuł. [Typ nośnika]. Wydanie. Miejsce
wydania: wydawca, data/rok wydania. [Data dostępu].
Warunki dostępu. Numer znormalizowany.
Przykład:
GASPARSKI, Wojciech (red.), DIETL, Jerzy (red.).
Etyka biznesu w działaniu. [online]. Warszawa, 2001.
[dostęp: 15 stycznia 2004]. Dostępny w Internecie:
http://ksiegarnia.pwn.pl/2024_pozycja.html.
BRODZIAK, Andrzej. Gwiazdy i ty. [online]. [dostęp: 15
stycznia 2004]. Dostępny w Internecie:
http://salve.slam.katowice.pl/KSIGWIAZDY.html
Budowa opisu – książka na płycie CD-ROM:
Autor/redaktor. Tytuł. [Typ nośnika]. Wydanie. Miejsce
wydania: wydawca, data/rok wydania. Data aktualizacji. Numer
znormalizowany.
Przykład:
KOPALIŃSKI, Władysław. Słownik wyrazów obcych i
zwrotów obcojęzycznych. [CD-ROM]. Wersja
1.0.3.16. Łódź: PRO-media CD, 1998. ISBN 83-72313.
DĄBROWSKI, Mirosław (red.), OLKUŚNIK,
Magdalena (red.). Egipt. [CD-ROM]. Kraków: Fogra
Multimedia, 1999.
*
Artykuły w elektronicznych wydawnictwach
zwartych
Budowa opisu – artykuł w wydawnictwie zwartym
na płycie CD-ROM:
Autor artykułu. Tytuł artykułu. W: Tytuł dokumentu
macierzystego. [Typ nośnika]. Odpowiedzialność drugorzędna
dokumentu macierzystego. Wydanie. Miejsce wydania:
wydawca, data/rok wydania. Data aktualizacji. Numer
znormalizowany.
Przykład:
Panteon bogów egipskich. W: Egipt. [CD-ROM].
Red.
Mirosław Dąbrowski, Magdalena Olkuśnik. Kraków:
Fogra Multimedia, 1999.
Budowa opisu – artykuł w wydawnictwie zwartym
dostępny w Internecie:
Autor artykułu. Tytuł artykułu. W: Tytuł dokumentu
macierzystego. [Typ nośnika]. Odpowiedzialność drugorzędna
dokumentu macierzystego. Wydanie. Miejsce wydania:
wydawca, data/rok wydania. [Data dostępu]. Warunki dostępu.
Numer znormalizowany.
Przykład:
Wiosna Ludów (1848-1849). W: Wielka Internetowa
Encyklopedia Multimedialna. [online]. 2004.
[dostęp: 12 marca 2004]. Dostępny w Internecie:
http://wiem.onet.pl/wiem/001c1c.html.
*
Elektroniczne wydawnictwa ciągłe
– całość wydawnictwa
Budowa opisu – wydawnictwo ciągłe dostępne
w Internecie:
Tytuł wydawnictwa ciągłego. Typ nośnika. Miejsce wydania:
wydawca, data/rok wydania. [Data dostępu]. Warunki
dostępu. Numer znormalizowany.
Przykład:
Wiedza i Życie. [online]. Warszawa. 1910- . Ostatnia
aktualizacja 17-11-2004 13:17. [dostęp: 20 listopada
2004]. Miesięcznik. Dostępny w Internecie:
http://serwisy.gazeta.pl/czasopisma/0,42477.html.
ISSN 0137-8929
*
Artykuły w wydawnictwach ciągłych
Budowa opisu – artykuł w wydawnictwie ciągłym
dostępny w Internecie:
Autor artykułu. Tytuł artykułu. W: Tytuł wydawnictwa
ciągłego. [Typ nośnika]. Wydanie (rok). Oznaczenie
zeszytu/numeru. Data aktualizacji. [Data dostępu]. Warunki
dostępu. Numer znormalizowany.
Przykład:
BOREK, Piotr. Literatura staropolska w Internecie.
W: Konspekt. [online]. 2001 nr 7. [dostęp: 12 lutego
2004]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.wsp.krakow.pl/konspekt. ISSN 1509-6726
Opis publikacji istniejącej
samoistnie w Internecie
Budowa opisu:
Autor.Tytuł pracy. [Typ nośnika]. Data wydania. Data
aktualizacji. [Data dostępu]. Warunki dostępu.
Przykład:
SZULCZEWSKI, Grzegorz. Etyczna ekonomia w ujęciu
Petera Koslowskiego. [online]. [dostęp: 13 lutego 2004].
Dostępny w World Wide Web:
http://www.cebi.win.pl/texty/etyczna_ekonomia.doc.
Opis wortalu
Budowa opisu:
Autor. Tytuł wortalu. [Typ nośnika]. Data wydania. Data
aktualizacji. [Data dostępu]. Warunki dostępu.
Przykład:
AKADEMIA PEDAGOGICZNA (Kraków). Wirtualna
historia książek i bibliotek. [online]. Ostatnia aktualizacja
29.10.2002. [dostęp: 13 lutego 2004]. Dostępny w World Wide
Web: http://www.ap.krakow.pl/whk/.
Jeżeli do tych samych źródeł
elektronicznych prowadzi czytelnika
kilka ścieżek, należy wybrać
najprostszą z nich