Kasper Czech, Maria Sygut, Adam Klasik, Krzysztof Krysta, Irena

Zastosowanie terapii
Neurofeedback
w leczeniu zaburzeń
psychicznych
Kasper Czech
Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej
Uniwersytet Śląski
Definicja metody Biofeedback
Metoda umożliwiająca zmianę wybranych
parametrów fizjologicznych za pomocą
komputerowego sprzężenia zwrotnego.
Metoda opiera się na mechanizmie
warunkowania instrumentalnego.
(Faber, 2001)
Definicja metody Neurofeedback
Metoda umożliwiająca zmianę czynności
bioelektrycznej mózgu. Jej celem jest
harmonizowanie i integracja
funkcjonowania półkul mózgowych.
(Faber, 2001)
Procesy zachodzące w neuronach związane są z
generowaniem potencjału elektrycznego.
Przyłożenie dwu elektrod do powierzchni czaszki
umożliwia zaobserwowanie występującej miedzy
nimi różnicy potencjałów. Różnica ta nieustannie
zmienia się, dając krzywą nazywaną
elektroencefalogramem.
W ten sposób wyodrębnia się fale:
- delta o częstotliwości poniżej 4 Hz i amplitudzie 100-200 V,
- theta o częstotliwości od 4 do 7 Hz i amplitudzie poniżej 30 V,
- alfa o częstotliwości od 8 do 12 Hz i amplitudzie 30-50 V,
- beta o częstotliwości od 13 do 30 Hz i amplitudzie poniżej 20 V,
- gamma o częstotliwości od 30 do 50 Hz i amplitudzie poniżej 10 V.
(Sosnowski, 2000)
Każda z częstotliwości jest charakterystyczna dla
pewnych rodzajów aktywności mózgu. Również
poszczególne rejony mózgu różnią się pod
względem wytwarzanych fal.
Terapia Neurofeedback umożliwia tłumienie fal o zbyt
wysokiej amplitudzie oraz wzmacnianie fal o amplitudzie
zbyt niskiej.
(Faber, 2001)
Amplituda fal przetwarzana jest przez program komputerowy,
wykorzystujący technologię ilościowej analizy
elektroencefalogramu (QEEG), i prezentowana pacjentowi
w uproszczonej formie gry komputerowej.
Kiedy mózg generuje fale o amplitudzie pożądanej, pacjent uzyskuje
nagrodę behawioralną, która dociera do niego dwoma kanałami –
wzrokowym, w postaci obrazu na monitorze, oraz słuchowym,
w postaci dźwięku odzwierciedlającego zdobywane w grze punkty.
W ten sposób pacjent uzyskuje możliwość świadomego
kontrolowania czynności bioelektrycznej własnego mózgu. Przy
odpowiedniej motywacji pacjenta i powtarzaniu sesji prowadzi to do
trwałej zmiany pracy mózgu.
(Faber, 2001)
Program Brainfeedback
Program Brainfeedback
Program Brainfeedback
Program Brainfeedback
Program Brainfeedback
Terapeuta:
• Obserwuje bieżącą aktywność mózgu pacjenta,
• Ustala zakres trenowanych fal i graniczne wartości
...nagradzanej amplitudy.
• Dba o sprzyjający terapii stan relaksacji pacjenta,
• Dba o motywację pacjenta do pracy.
Program Brainfeedback
Terapia neurofeedback prowadzi do trwałej zmiany
aktywności mózgu dzięki zjawisku neuroplastyczności.
Plastyczność jest cechą układu nerwowego, która umożliwia
jego zdolność do adaptacji, przystosowania, zmienności,
samonaprawy, a także uczenia się i pamięci.
Neuroplastyczność to zdolność do nawiązywania nowych
połączeń nerwowych. (Kossut, 2002).
Zastosowanie terapii Neurofeedback:
• zespołu deficytu uwagi i nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD),
• migreny,
• uzależnienia,
• zaburzenia lękowe,
• zaburzenia nastroju,
• zaburzenia zachowania i emocji u dzieci,
• trening funkcji poznawczych dla osób zdrowych.
(Tyl, Tylowa, 2005)
Neurofeedback w leczeniu schizofrenii
•University of London
Terapia ukierunkowana na obniżenie lęku poprzez hamowanie
nadaktywności prawej półkuli
(Gruzelier i in., 1999)
•Uniwersytet Śląski
Terapia ukierunkowana na poprawę funkcjonowania poznawczego
pacjentów
Zaburzenia poznawcze w schizofrenii
Zaburzenia uwagi
- selektywność
- ciągłość
Zaburzenia myślenia
- urojenia
- nadmierna konkretyzacja
- overinclusion
- myślenie autystyczne
Zaburzenia pamięci
- procesy kodowania
- mechanizmy pośredniczące
w w odtwarzaniu
Zaburzenia
postrzegania
- halucynacje
Obraz kliniczny schizofrenii paranoidalnej
(por. Jakubik, 1997)
Deficyt uwagi:
- obniżona aktywność kory czołowej lewej półkuli
- podwyższony poziom lęku  nadaktywność kory
przy zamkniętych oczach
(Tyl, Tylowa, 2005)
Terapia neurofeedback zastosowana u osób cierpiących na schizofrenię
prowadzi do:
· poprawy procesów uwagi selektywnej,
· wzmocnienia sprawności procesów myślenia,
· obniżenia poziomu lęku pacjentów, zarówno jako cechy
oraz jako stanu,
· obniżenia nasilenia psychotycznych mechanizmów
obronnych i poprawienia funkcjonowania systemu
osobowości.
Holistyczny model terapii schizofrenii
Dziękuję za uwagę
selektywną 
Zastosowanie terapii
Neurofeedback
w leczeniu zaburzeń
psychicznych
Kasper Czech
Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej
Uniwersytetu Śląskiego