Badano wpływ następczy nawozów zielonych w formie roślin

Hortorum Cultus 2 (1) 2003
3-11
Wpływ stresu mechanicznego na wymianę gazową oraz wzrost roślin rzodkiewki zwyczajnej i
rzepaku jarego
Zbyszek K. Blamowski, Władysław Michałek, Irena Rukasz
Streszczenie. Badano wpływ stresu mechanicznego (częściowej defoliacji lub defoliacji i dekapitacji
pędu) na wymianę gazową oraz wzrost roślin rzodkiewki i rzepaku jarego będących w fazie rozety.
Usuwanie starszych liści zwiększało intensywność transpiracji (E), ale nie miało wpływu na
intensywność fotosyntezy netto (Pn). Dekapitacja pędu i defoliacja młodych liści nie wpływała na
intensywność Pn rzodkiewki, ale bardzo silnie obniżała Pn roślin rzepaku. Stres zmieniał także wzór
dystrybucji asymilatów. W roślinach rzodkiewki asymilaty translokowane były przede wszystkim do
hypokotyla, natomiast u rzepaku wykorzystywane były na wzrost liści i korzeni.
Uzyskane wyniki świadczą, że stres mechaniczny odgrywa ważną rolę w regulacji stosunku
donory/akceptory asymilatów. Wpływa w ten sposób na przebieg wymiany gazowej, dystrybucję
asymilatów oraz wzrost roślin. Wszystkie te procesy zależą dodatkowo od rodzaju (donor czy akceptor
asymilatów) i wieku uszkodzonych organów oraz od gatunku roślin.
Słowa kluczowe: stres mechaniczny, defoliacja, dekapitacja, wymiana gazowa, wzrost, rzodkiewka,
rzepak jary
The dependence on the number of air bulbils in the maternal umbel of winter garlic (Allium sativum
L.) and morphological features and quality of grown up plants
Abstract: The purpose of the study was to present the dependence between the number of air bulbils in
the maternal umbel and the on morphological features and the yield plants grown of winter garlic. The
maternal material were air bulbils of different various numbers in the maternal umbel (classified in six
different categories: 1–5, 6–10, 11–15, 16–20, 21–25 and 26–30 numbers of air bulbils in a maternal
umbel). The experiment was set in autumn 1998 and 1999, while agricultural studies were carried in
1999 and 2000 in Experimental Station Agricultural University in Lublin. In conclusion, the results of
the study show that the number of air bulbils in the maternal umbel had a substantial impact on the
studied biometrical characteristic of the grown up plants i.e.: height of plants, number of leaves,
weight of plants, weight of head, yield of cloves as well as the mass of flower umbel and the yield of
air bulbils.
Key words: garlic, Allium sativum L., winter garlic, air bulbils, biometrical features, yield
13-19
Zależność między liczbą cebulek powietrznych w baldachu macierzystym czosnku strzałkującego
(Allium sativum L.) a cechami morfologicznymi i jakością wyrosłych z nich roślin
Jan Dyduch, Agnieszka Najda
Streszczenie. Celem prowadzonych badań było określenie zależności między liczbą cebulek
powietrznych w baldachu macierzystym a plonem i cechami morfologicznymi roślin potomnych
czosnku ozimego (strzałkującego). Jako materiału sadzeniowego użyto cebulek powietrznych
występujących w różnej liczbie w macierzystych baldachach kwiatostanowych (sklasyfikowanych w
sześciu grupach liczących: 1–5, 6–10, 11–15, 16–20, 21–25 i 26–30 sztuk w baldachu).
Doświadczenia założono jesienią 1998 i 1999 roku, badania agrotechniczne prowadzono w latach
1999 i 2000 w Gospodarstwie Doświadczalnym – Felin AR w Lublinie. W wyniku przeprowadzonych
badań i uzyskanych wyników można wnioskować, iż liczba cebulek powietrznych w baldachu
macierzystym miała istotny wpływ na badane cechy biometryczne wyrosłych z nich roślin, tj.:
wysokość roślin, liczbę liści, masę roślin, masę cebul i plon ząbków, a także masę baldachów
kwiatostanowych i plon cebulek powietrznych.
Słowa kluczowe: Allium sativum L, czosnek, cebulki powietrzne, pomiary biometryczne, plonowanie
The dependence on the number of air bulbils in the maternal umbel of winter garlic (Allium sativum
L.) and morphological features and quality of grown up plants
Abstract: The purpose of the study was to present the dependence between the number of air bulbils in
the maternal umbel and the on morphological features and the yield plants grown of winter garlic. The
maternal material were air bulbils of different various numbers in the maternal umbel (classified in six
different categories: 1–5, 6–10, 11–15, 16–20, 21–25 and 26–30 numbers of air bulbils in a maternal
umbel). The experiment was set in autumn 1998 and 1999, while agricultural studies were carried in
1999 and 2000 in Experimental Station Agricultural University in Lublin. In conclusion, the results of
the study show that the number of air bulbils in the maternal umbel had a substantial impact on the
studied biometrical characteristic of the grown up plants i.e.: height of plants, number of leaves,
weight of plants, weight of head, yield of cloves as well as the mass of flower umbel and the yield of
air bulbils.
Key words: garlic, Allium sativum L., winter garlic, air bulbils, biometrical features, yield
21-30
Wpływ następczy przedplonowych nawozów zielonych na plonowanie oraz zawartość suchej masy i
cukrów w buraku ćwikłowym
Romualda Jabłońska-Ceglarek, Robert Rosa
Strzeszczenie. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 1997–2001. Badano wpływ nawozów
zielonych na plonowania i wybrane elementy wartości odżywczej buraka ćwikłowego. Stosowano
dwie formy użytkowania przedplonów – całą biomasę i resztki pozbiorowe. Działanie plonotwórcze
nawozów zielonych porównano z dawką obornika 25 t·ha-1 i uprawą bez nawożenia organicznego.
Buraki ćwikłowe uprawiano w trzecim roku po nawożeniu organicznym.
Nawozy zielone wpłynęły korzystnie na plonowanie buraków ćwikłowych. Najwyższy ich plon
ogólny i plon handlowy uzyskano po przyoraniu owsa oraz mieszanek wyki z peluszką i wyki z
owsem.
Najwięcej suchej masy zawierały buraki uprawiane po przyoraniu peluszki. Najbogatsze w cukry były
buraki uprawiane po mieszance wyki z owsem i peluszką oraz po peluszce.
Słowa kluczowe: nawozy zielone, obornik, nawożenie organiczne, burak ćwikłowy, plon, sucha masa,
cukry
Influence of green manures on the quantity and quality of the yield of Red beet
Abstract: The experiment described in the paper was carried out in 1997–2001. The successive effect
of green manure in the form of forecrop plants on crops and selected elements of nutritive value of red
beet was studied. Two forms of forecrop utilization were used – the whole biomass and post-harvest
residues. The fertilizing effect of green manures was compared with farmyard manure at the dose of
25 t·ha-1 and with cultivation without organic fertilization. Red beets were grown in the third year after
organic fertilization.
Green manure had a positive effect on red beet crops. The highest total and marketable yields were
obtained after oat as well as the mixes of vetch with field pea and vetch with oat were ploughed under.
The greatest amount of dry matter was found in red beet grown after field pea. The greatest sugar
content was found in red beet grown after the mix of vetch with oat and field pea and after field pea.
Key words: green manures, farmyard manure, organic fertilizers, red beet, yield, dry matter, sugars
31-45
Nawożenie organiczne i wapnowanie gleby a zawartość ołowiu w warzywach
Romualda Jabłońska-Ceglarek, Anna Zaniewicz-Bajkowska, Robert Rosa, Jolanta Franczuk
Streszczenie. Badano wpływ nawożenia organicznego oraz wapnowania na zawartość ołowiu w glebie
i warzywach. W pierwszym roku po nawożeniu i wapnowaniu uprawiano kapustę głowiastą białą, w
drugim burak ćwikłowy, a w trzecim sałatę kruchą. Nawożenie organiczne stosowano w postaci:
obornika (60 t·ha-1), słomy żytniej (4 t·ha-1) oraz żyta i wyki ozimej uprawianych na zielony nawóz
jako międzyplony ozime. Glebę wapnowano nawozem wapniowym węglanowym zwyczajnym w
dawce 1,5 t CaO·ha-1.
W pierwszym roku po nawożeniu organicznym obniżenie, w porównaniu do kontroli, zawartości w
glebie ołowiu rozpuszczalnego uzyskano, stosując nawożenie słomą żytnią, obornikiem i żytem.
Najkorzystniej na obniżenie zawartości ołowiu w kapuście wpłynęło nawożenie obornikiem i żytem
ozimym. Wapnowanie gleby w pierwszym roku po jego zastosowaniu nie wpływało w sposób istotny
na ilość ołowiu rozpuszczalnego w glebie.
Następczy wpływ nawożenia organicznego na zawartość w glebie ołowiu rozpuszczalnego oraz na
zawartość ołowiu w warzywach stwierdzono tylko w drugim roku po jego zastosowaniu.
Najkorzystniej na obniżenie zawartości ołowiu rozpuszczalnego w glebie oraz jego zawartości w
burakach ćwikłowych wpłynęło nawożenie wyką ozimą i żytem. Wapnowanie gleby nie miało
istotnego wpływu na zawartość ołowiu w warzywach.
Słowa kluczowe: metale ciężkie, ołów, nawożenie organiczne, wapnowanie gleby, warzywa, kapusta
głowiasta biała, burak ćwikłowy, sałata krucha
Organic Fertilization and liming of soil versus lead content in vegetables
Abstract: The effect of organic fertilization and liming of soil on lead content in soil and in the white
cabbage grown in the first year after fertilization was studied. The following organic fertilizers were
used: farmyard manure at the dose 60 t.ha-1, rye straw at the dose of 4 t.ha-1, and rye and winter vetch
cultivated for green fertilizer as winter intercrops. The soil was limed with the normal calcium
carbonate fertilizer at the dose of 1,5 t CaO·ha-1.
In the first year after organic fertilization lowering of soil content of lead dissolvable in ammonium
acetate (pH 7,3), assumed available for the plants, was obtained with the use of fertilization with
straw, farmyard manure, and rye.
The greatest lowering of lead content in cabbage was obtained with fertilization with farmyard manure
and winter rye. The liming of soil, in the first year after use, did not have an essential influence on the
quantity of dissolvable lead in soil and its contents in cabbage.
The successive effect of organic fertilization on the content of lead dissolvable in soil and in
vegetables was found only in the second year following its application. The most beneficial effect on
lowering dissolvable lead content in soil and red beet was exercised by fertilization with winter vetch
and rye.
The liming of soil did not have an essential influence on the content of lead in vegetables.
Key words: heavy metals, lead, organic ferilization, soil liming, vegetables, white headed cabbage, red
beet, crisp lettuce
47-54
Wpływ przemiennego fotoperiodu na kwitnienie gałązkowych odmian chryzantem uprawianych pod
osłonami
Marek Jerzy
Streszczenie. W sterowanej uprawie gałązkowych odmian chryzantem stosowano pięciodniową
przerwę w zaciemnianiu roślin (SDI). Uzyskano znaczne polepszenie jakości roślin przy
równoczesnym opóźnieniu ich kwitnienia. W uprawie prowadzonej pod folią w okresie lata,
opóźnienie kwitnienia było największe i wynosiło 21–26 dni; w uprawie jesiennej – zaledwie 5–6 dni.
Słowa kluczowe: Dendranthema grandiflora, odmiany gałązkowe, przerwa w zaciemnianiu roślin,
uprawa pod osłonami, opóźnienie kwitnienia
Effect of short day interruption on flowering of spray chrysanthemum cultivars under protection
Abstract. Short day interruption (SDI) was applied in protected cultivation of spray chrysanthemum
cultivars. SDI improved shape and quality of spray – inflorescence together with delay of flowering of
plants. The delay was longest (21–26 days) in summer culture placed in plastic tunnel; in autumn
culture-only 5–6 days
Key words: Dendranthema grandiflora, spray cultivars, short day interruption, protected cultivation,
delay of flowering
55-64
The effect of dressing Zaprawa Oxafun T on the quantitative and qualitative composition of
rhizosphere microorganisms of runner bean and soybean
Alina Pastucha
Abstract. The studies were conducted in the years 2000–2002 at the Experimental Station of
Czesławice near Nałęczów on a field of monocultures of runner bean and soybean. The subject of the
studies was the rhizosphere soil of these plant species. The experiment of each plant included 2 combinations, i.e. with dressing the seeds with Zaprawa Oxafun T and without dressing the seeds (control).
Results of the microbiological analysis of the rhizosphere soil of runner bean and soybean showed that
the plants grown of the seeds dressed with Zaprawa Oxafun T always gave a greater number of bacteria colonies, Bacillus spp. and Pseudomonas spp. but a smaller number of fungi colonies than in the
control combination. In comparison to the rhizosphere soil of soybean, the rhizosphere soil of runner
bean contained much more bacteria and a much lower number of fungi colonies.
Among the obtained saprotrophic macroorganisms, a more numerous group of antagonistic bacteria
and fungi was achieved from the rhizosphere soil of runner bean than from the rhizosphere soil of
soybean. Whatever the plant species, considerably more antagonistic bacteria and fungi occurred in
the combination with Zaprawa Oxafun T as compared to the control.
The plant species as well as the introduction of Zaprawa Oxafun T into the soil together with the seeds
had a considerable influence on the quantitative and qualitative composition of the populations of soil
microorganisms.
Key words: runner bean, soybean, rhizosphere microorganisms, Zaprawa Oxafun T
Oddziaływanie Zaprawy Oxafun T na skład ilościowy i jakościowy mikroorganizmow ryzosferowych
fasoli wielokwiatowej oraz soi
Streszczenie. Badania prowadzono w latach 2000–2002 w Gospodarstwie Doświadczalnym w
Czesławicach k.Nałęczowa na polu monokultury fasoli wielokwiatowej oraz soi.. Przedmiotem badań
była gleba ryzosferowa wymienionych gatunków roślin. Doświadczenie dla każdej rośliny
obejmowało po 2 kombinacje, tj. z zaprawianiem nasion Zaprawą Oxafun T oraz bez zaprawiania
nasion (kontrolę).
Wyniki analizy mikrobiologicznej gleby ryzosferowej fasoli wielokwiatowej i soi wykazały, że z
roślin wyrosłych z nasion zaprawianych Zaprawą Oxafun T uzyskiwano zawsze większą ogólną liczbę
kolonii bakterii, Bacillus spp. i Pseudomonas spp., a mniejszą liczbę kolonii grzybów, aniżeli w
kombinacji kontrolnej. W glebie ryzosferowej fasoli występowało znacznie więcej bakterii, a mniej
kolonii grzybów w porównaniu do gleby ryzosferowej soi.
Spośród uzyskanych mikroorganizmów saprotroficznych liczniejszą grupę antagonistycznych bakterii
i grzybów uzyskano z gleby ryzosferowej fasoli wielokwiatowej aniżeli soi. Bez względu na gatunek
rośliny znacznie więcej antagonistycznych bakterii i grzybów wystąpiło w kombinacji z Zaprawą
Oxafun T w porównaniu do kontroli.
Gatunek rośliny, a także wprowadzenie do gleby Zaprawy Oxafun T wraz z nasionami miało istotny
wpływ na skład ilościowy i jakościowy populacji mikroorganizmów glebowych.
Słowa kluczowe: fasola wielokwiatowa, soja, mikroorganizmy ryzosferowe, Zaprawa Oxafun T
UWAGA artykuł jest w języku angielskim – stąd taka kolejnośc
65-71
The effect of phyllosphere microorganisms on the healthiness of aboveground parts of soybean
(Glycine max (L.) Merrill)
Elżbieta Patkowska
Summary. The studies were conducted in the years 1998–2000 on soybean, cv. Polan. The purpose of
the studies was to conduct microbiological and mycological analyses of the leaves and pods of
soybean. Bacteria and fungi were obtained much more often from the diseased soybean parts as
compared to the healthy ones. 778 fungi isolates were obtained as a result of the mycological analysis
of the leaves and pods of soybean. Fusarium spp. and Phomopsis sojae were most frequently isolated
within pathogenic fungi. Their proportion was 17.5% and 7.8% of all the fungi, respectively. On the
other hand, the isolated saprophytic fungi included for example the species from the genera of
Acremonium, Cladosporium, Gliocladium, Penicillium and Trichoderma as well as Aureobasidium
pullulans and Epicoccum purpurascens. Besides, about a four times lower number of antagonistic
microorganisms (Bacillus spp., Pseudomonas spp., Gliocladium spp., Penicillium spp., Trichoderma
spp.) was isolated from the infected soybean parts in comparison to the number of microorganisms
isolated from the healthy parts.
Key words: phyllosphere, soybean, antagonistic microorganisms, pathogenic fungi
Wpływ mikroorganizmów fyllosferowych na zdrowotność organów nadziemnych soi (Glycine max (L.)
Merrill)
Streszczenie. Badania przeprowadzono w latach 1998–2000 na roślinach soi odmiany ‘Polan’.
Przedmiotem badań były liście i strąki soi, które poddano analizie mikrobiologicznej i mikologicznej.
Z chorych organów soi znacznie częściej, aniżeli ze zdrowych, uzyskiwano bakterie i grzyby. W
wyniku analizy mikologicznej liści i strąków soi uzyskano 778 izolatów grzybów. W obrębie grzybów
chorobotwórczych najczęściej wyosobnianymi okazały się Fusarium spp. i Phomopsis sojae, bowiem
ich udział stanowił odpowiednio 17,5% i 7,8% wszystkich grzybów. Natomiast spośród grzybów
saprotroficznych izolowano m.in. gatunki z rodzajów Acremonium, Cladosporium, Gliocladium,
Penici- llium i Trichoderma oraz Aureobasidium pullulans i Epicoccum purpurascens. Ponadto
z porażonych organów soi izolowano około czterokrotnie mniej mikroorganizmów antagonistycznych
(Bacillus spp., Pseudomonas spp., Gliocladium spp., Penicillium spp., Trichoderma spp.), aniżeli ze
zdrowych.
Słowa kluczowe: fyllosfera, soja, mikroorganizmy antagonistyczne, grzyby patogeniczne
UWAGA artykuł jest w języku angielskim – stąd taka kolejnośc
73-83
Rozmnażanie piwonii chińskiej (Paeonia lactiflora Pall.) za pomocą odkładów pionowych
Mieczysław Czekalski, Marek Jerzy
Streszczenie. Nasady młodych, wyrastających pędów traktowano preparatem Ukorzeniacz B2,
stymulującym rozwój korzeni przybyszowych. Następnie wokół pędów usypano kopczyki z mieszanki
torfu wysokiego i gleby ogrodowej. W miarę wzrostu pędów kopczyki podwyższano do ostatecznej
wysokości 25 cm. Po jednym okresie wegetacyjnym odcięto ukorzenione odkłady z połowy roślin
kopczykowanych, a po dwóch okresach wegetacyjnych – z pozostałych roślin. Oceniono jakość
ukorzenionych odkładów, a wiosną 1998 i 1999 roku wyrosłe z nich nowe rośliny. Pędy piwonii
kopczykowane w ciągu jednego okresu wegetacyjnego ukorzeniły się przeciętnie w 85,2%, a
kopczykowane dwa okresy wegetacyjne – w 75%. Lepszą jakością ukorzenienia charakteryzowały się
odkłady dwuletnie. Z wszystkich ukorzenionych odkładów, niezależnie od czasu trwania
kopczykowania nowe rośliny rozwinęły się u odmian ‘Avelanche’, ‘Lady Dormouth’ i ‘Reine
Hortense’. Odmiany te oraz inne, których odkłady ukorzeniły się w przeszło 70%, tj. ‘Baroness
Schröder’, ‘La Rosière’, ‘Marechal McMahon’, ‘Monsieur Jules Elie’, ‘Profesor Wóycicki’, ‘Thérèse’
i ‘Ursynów’ można rozmnażać za pomocą odkładów pionowych.
Słowa kluczowe: Paeonia lactiflora – odmiany, rozmnażanie, odkłady pionowe
Propagation of Peonia lactiflora with vertical layers
Abstract. Bases of young shoots were treated with the Ukorzeniacz B2, preparation stimulating
adventitious roots development. Then piles of a mixture of white peat and hortisol were made around
the shoots. The shoot growth was accompanied by increasing the height of piles. After one vegetative
period the rooted layers were removed off from half of the piled plants, and after two vegetative
periods – from the other plants. The quality of the rooted layers was estimated and in spring 1998 and
1999 new plants grew from them.
On average 85.2% of Paeonia lactiflora Pall. shoots piled over one vegetative period, and 75% of
those piled over two vegetative periods took roots. A higher rooting quality was recorded in two-year
layers. Regardless of the piling period, new plants were developed from the all rooted layers in
‘Avelanche’, ‘Lady Dormouth’ and ‘Reine Hortense’ cultivars. These and other cultivars whose layers
rooted in over 70% cases, i.e. ‘Baroness Schröder’, ‘La Rosière’, ‘Marechal McMahon’, ‘Monsieur
Jules Elie’, ‘Profesor Wóycicki’, ‘Thérèse’ and ‘Ursynów’, can be propagated with vertical layers.
Key words: Peonia lactiflora – cultivars, propagation, vertical layers
85-94
Wpływ kwasu giberelinowego na jakość ciętych liści cantedeskii elliota (Zantedeschia elliottiana /W.
Wats./ engl.)
Beata Janowska, Marek Jerzy
Streszczenie. W latach 2000–2001 w Katedrze Roślin Ozdobnych AR w Poznaniu przeprowadzono
doświadczenia mające na celu określenie wpływu kwasu giberelinowego na pozbiorczą jakość liści
dwóch odmian cantedeskii Elliota o żółtych pochwach kwiatostanowych – ‘Florex Gold’ i ‘Black
Magic’.
Liście kondycjonowano i przechowywano. Kondycjonowanie w wodnych roztworach Gibrescolu o
stężeniu 100, 200 i 300 mg·l-1 trwało 20 h. Do kondycjonowania wykorzystano Gibrescol zawierający
98% kwasu giberelinowego (GA3). Następnie liście umieszczano w wodzie lub w roztworach
przechowujących: cytrynianie 8-hydroksychinoliny (8HQC) i siarczanie 8-hydroksychinoliny (8HQS)
w równych stężeniach – 200 mg·l-1.
Jakość pozbiorczą liści określano w pomieszczeniu o temperaturze 18-20°C, przy 12-godzinnym
fotoperiodzie i świetle jarzeniowym o natężeniu promieniowania kwantowego 25 μmol·m-2·s-1, a
wilgotność względną powietrza utrzymywano na poziomie 70%.
W trakcie przechowywania liście stopniowo traciły walory dekoracyjne. Malała ich masa, zasychały
wierzchołki i brzegi blaszek liściowych. Redukcji uległa długość ogonków liściowych.
Przechowywanie liści w roztworach cytrynianu 8-hydroksychinoliny i siarczanu 8-hydroksychinoliny
wpływało niekorzystnie na ich jakość.
Słowa kluczowe: cantedeskia Elliota, kwas giberelinowy, cięte liście, jakość
Effect of gibberellic acid on the quality of cut leaves of Zantedeschia elliottiana (W. Wats.) Engl.
Abstract: Over 2000–2001 the Department of Ornamental Plants in Poznań carried out two
experiments which aimed at defining the effect of the gibberellic acid on post-harvest leaf quality of
Zantedeschia elliottiana (W.Wats.) Engl.: ‘Florex Gold’ and ‘Black Magic’.
The leaves were conditioned and stored. Conditioning, in water solutions of Gibrescol at the
concentration of 100, 200 and 300 mg·1-1 took 20 hours. Conditioning involved the application of
Gibrescol which contained 98% of the gibberellic acid (GA3). Then the leaves were placed into water
or into preservative solutions: 8HQC or 8HQS at the concentration of 200 mg·1-1.
The post-harvest leaf quality was defined in the growing room at the temperature of 18–20°C at 12hour photoperiod and inflorescence light of the quantum irradiance of 25 μmol·m-2·s-1, while the air
relative humidity was maintained at 70%.
Stored leaves lost their decorative values little by little. Tips and margins of leaf blades were dried.
Decrease of leaf weight and length of leaf petiole was also observed. The preservative solutions 8HQC and
8HQS significantly decreased the post-harvest quality of leaves.
Key words: Zantedeschia elliottiana (W. Wats.) Engl., gibberellic acid, cut leaves, quality
95-110
Occurrence of aphids on Cornus Alba L.
Bożenna Jaśkiewicz
Abstract. The studies were conducted on Cornus alba L. in the years 1999–2001 in the green areas on
two sites: with heavy traffic (site A) and no traffic (site B). C. alba was the host plant for two species
of aphids: Anoecia corni (F.) and Aphis salicariae Koch. A. corni was dominating in the years of
observations and it was most numerous in 2000, while A. salicariae in 1999. The weather had a significant effect on the aphid population. After a mild winter and warm spring aphids were more numerous.
High temperatures (over 30°) and stormy rainfalls as well as autumn ground frosts limited their population. On the other hand, aphidophagous species did not limit the population of aphids in any considerable manner. A. corni lowered the ornamental values of C. alba shrubs, especially in autumn.
Key words: aphids, Anoecia corni (F.), Aphis salicariae Koch, shrubs of Cornus alba L., city green
areas
Mszyce występujące na Cornus alba L.
Streszczenie. Badania prowadzono na krzewach Cornus alba L. w latach 1999–2001 na terenie zieleni
miejskiej w Lublinie (stanowisko przyuliczne A i parkowe B). Ustalono, że krzewy C. alba są
roślinami żywicielskimi dla dwóch gatunków mszyc: Anoecia corni (F.) i Aphis salicariae Koch.
Dominującym gatunkiem w latach badań na stanowisku A i B była mszyca A. corni, najliczniej
wystąpiła w roku 2000. Liczebność mszyc A. corni na stanowisku A była wyższa w roku 1999, w
pozostałych latach badań jej liczebność na obydwu stanowiskach była porównywalna. Natomiast
mszyce A. salicariae liczniej wystąpiły w roku 1999 na stanowisku B. Wyraźny wpływ na dynamikę
liczebności mszyc miały warunki pogodowe. Po łagodnej zimie i ciepłej wiośnie mszyce występowały
liczniej. Temperatury powyżej 30°C i opady typu burzowego oraz jesienne przymrozki hamowały
rozwój populacji. Niewielki wpływ na ograniczenie liczebności mszyc miały afidofagi. Dekoracyjność
krzewów znacznie obniżała A. corni, zwłaszcza jesienią.
Słowa kluczowe: mszyce, Anoecia corni (F.), Aphis salicariae Koch, krzewy Cornus alba L., miejskie
tereny zielone
UWAGA artykuł jest w języku angielskim – stąd taka kolejnośc
111-116
Żywotność pyłku i wiązanie nasion u wybranych odmian truskawki (Fragaria × ananassa Duch.)
Elżbieta Kaczmarska
Streszczenie. Badano żywotność pyłku 11 odmian truskawki (Fragaria × ananassa Duch.)
zróżnicowanych pod względem wrażliwości fotoperiodycznej. Średnia zawartość płodnego pyłku u
odmian stale owocujących (‘Ostara’, ‘Mara des Bois’, ‘Geneva’, ‘Rapella’) wynosiła 28,5% i
pozostawała na tym poziomie podczas całego okresu kwitnienia. U odmian niewrażliwych na długość
dnia (‘Selva’, ‘Tango’, ‘Irvine’, ‘Evita’) udział płodnego pyłku zmniejszył się o 35,2% w trzeciej
dekadzie czerwca i lipca w porównaniu z terminem majowym. Przeprowadzono również
rentgenograficzną analizę wypełnienia nasion u 5 odmian truskawki. Wyniki doświadczenia wskazują
na ścisłą zależność pomiędzy płodnością pyłku a wypełnieniem nasion.
Słowa kluczowe: żywotność pyłku, nasiona, rentgenogramy, Fragaria × ananassa Duch.
Pollen viability and set of seeds in selected strawberry cultivars (Fragaria × ananassa Duch.)
Abstract: Pollen viability of 11 strawberry cultivars differing of photoperiodic sensitivity was
investigated. During whole flowering period, average content of fertile pollen of everbearing fruit
cultivars (‘Ostara’, ‘Geneva’, ‘Mara des Bois’, ‘Rapella’) amounted 28.5% and remained at the same
level, whereas day-neutral cultivars (‘Selva’, ‘Tango’, ‘Evita’, ‘Irvine’) in third decade of June and
July decreased at 35.2% in comparison to May level. Radiolographic analysis of plump seeds of 5
strawberry cultivars confirmed close relationship between pollen fertility and the plump of seeds.
Key words: flowers pollination, seeds, roentgenogram, strawberry cultivars
117-123
Ocena jakości owoców trzech krajowych odmian patisona
Monika Grzeszczuk, Joachim Falkowski, Barbara Jakubowska
Streszczenie: W latach 2001–2002 w Katedrze Technologii Rolnej i Przechowalnictwa Akademii
Rolniczej w Szczecinie przeprowadzono badania mające na celu ocenę jakości i wartości odżywczej
trzech krajowych odmian patisona. Owoce sałatkowe badanych w doświadczeniu odmian patisona
charakteryzowały się istotnie większą masą oraz pionową i poziomą średnicą, w porównaniu z
owocami deserowymi. Skład chemiczny owoców różnił się istotnie w zależności od odmiany i
wielkości zbieranych owoców. Spośród badanych odmian patisona największą zawartością suchej
masy, cukrów ogółem i witaminy C charakteryzowała się odmiana ‘Disco’, a azotu ogólnego i białka
ogółem – odmiana ‘Gagat’. Największą zawartość popiołu stwierdzono w owocach odmiany ‘Polo
F1’. Owoce deserowe charakteryzowały się istotnie większą zawartością suchej masy, cukrów ogółem,
witaminy C, azotu ogólnego, białka ogółem oraz popiołu, w porównaniu z owocami sałatkowymi.
Słowa kluczowe: patison, jakość owoców, wartość odżywcza, krajowe odmiany
The estimation of fruit quality of three local patisson cultivars
Abstract. The experiment was carried out at the Department of Processing and Storage of Plant Raw
Materials of the Agricultural University of Szczecin in 2001–2002. The aim of this study was to estimate the quality and nutritive value of three patisson cultivar fruits. Salad-fruits (medium-size fruits)
of all tested cultivars formed fruits of significantly greater weight, vertical and horizontal diameter in
comparison with dessert-fruits (small fruits). Chemical composition of patisson fruits was significantly
dependant on the cultivar and size of picked fruits. Among the tested cultivars the highest amount of
dry matter, total sugars and vitamin C was obtained from the ‘Disco’ cultivar while the total nitrogen
and protein was from ‘Gagat’. The highest amount of ash was found in fruits of cv. ‘Polo F1’. Dessertfruits contained higher amount of dry matter, total sugars, vitamin C, total nitrogen, total protein and
ash in comparison with salad-fruits.
Key words: patisson, fruit quality, nutritive value, local cultivars