AIDS i zielone koty - Dolina Biotechnologiczna
advertisement
AIDS i zielone koty Najlepszym przyjacielem człowieka jest, według powszechnie znanego powiedzenia, pies. Tym razem jednak do głosu dochodzi drugie z najbardziej znanych udomowionych stworzeń — Felis domesticus, czyli po prostu kot domowy. I to kot nietypowy, jarzący się zielonym światłem. Niedawno w Nature Methods [1] ukazała się publikacja z całą pewnością godna zainteresowania, nie tylko ze względu na fotografie zielonych, świecących się mruczków. FAIDS- kocia wersja AIDS Koty, podobnie jak i ludzie mogą zapadać na AIDS, czy raczej FAIDS, gdyż tak brzmi nazwa tego schorzenia w przypadku kotowatych. Powoduje je wirus o nazwie FIV. Podobieństwo w nazwie do ludzkiego wirusa HIV nie jest przypadkowe- podobnie jak u człowieka, organizm kota na skutek działalności wirusa również stopniowo traci odporność na wszelkiego rodzaju infekcje. Naukowcy z Mayo Clinic College of Medicine w Rochester w stanie Minnesota oraz z Yamaguchi University w Japonii dostrzegając to podobieństwo opracowali nową strategię walki- zarówno z AIDS, jaki i FAIDS. Badania ze „świecącymi” kotami w roli głównej są częścią większego projektu zakładającego zwalczanie chorób takich jak AIDS na drodze manipulacji transgenicznych. HIV zabił miliony ludzi na całym świecie i infekuje miliony; FIV działa podobnie w ogólnoświatowej epidemii w populacji kotów — stwierdził Eric Poeschla, wirusolog molekularny z Kliniki Mayo i lider międzynarodowego badania. Wyniki grupy badaczy, autorstwa Erica M. Poeschla, który uzyskał stypendium w Chorób Zakaźnych w University of California, San Diego, zostały ogłoszone 11 września 2011 w wydaniu „Nature Methods”. Badacze postawili sobie za cel stworzenie kota odpornego na kocią wersję AIDS, oraz zrozumienie, jak można to osiągnąć u ludzi. Sposób na wirusa Na czym polega ich pomysł? Wiele gatunków ssaków wytwarza białka, które skutecznie bronią je przed inwazją tego typu wirusów. Jedną z przyczyn dla których koty padają ofiarą FIV jest brak kluczowego białka immunologicznego o nazwie TRIM 5 alfa, które pomaga zwalczać wirusa, nawet kiedy infekcja jest już w toku. Badacze postanowili przeprowadzić swoisty „eksperyment ewolucyjny”sprawdzić, czy wprowadzenie tego przeciwwirusowego białka będzie chronić koty z FIV. Naukowcy wykorzystali komorki jajowe z jajowodów pozostałych po sterylizacji kotek i wprowadzili do nich wirusy zawierające geny rezusa, małpy wąskonosej z rodziny makakowatych kodujące białko zdolne do zwalczania wirusa. Aby śledzić losy wprowadzonego genu, badacze dodali też drugi: pochodzący od występującej w Pacyfiku meduzy Aequoria victoria gen GFP (ang. green fluorescent protein). Odpowiada on za wytworzenie fluorescencyjnego białka, świecącego między innymi pod wpływem światła UV. Uzyskane przez badaczy „świecące” koty nie są zupełna nowością, podjęto już wcześniej, zakończone sukcesem próby uzyskania transgenicznych kotów posiadających białka fluorescencyjne. [3] Zastosowano do tego procedurę klonowania o nazwie transfer jądra komórkowego. Jednakże koty uzyskane w tych badaniach jako pierwsze posiadają aż dwa obce geny. Metoda zastosowana przez zespół okazała się wydajna, potomstwo transgenicznych kotów urodziło się zdrowe, również posiada wprowadzone geny. Co dalej? Sukces osiągnięty przez zespół jest postrzegany jako szansa na przyspieszenie niektórych potencjalnych badań z udziałem kotów. Z drugiej strony niektórzy badacze wspominają o zachowaniu pewnej ostrożności- wiadomo już, że gen ten uległ ekspresji w każdej tkance transgenicznych kotów, nie wiadomo jednak czy biologia tych zwierząt jest dostatecznie poznana. Wprowadzenie lentiwirusowego czynnika ograniczającego do genomu kota ma szczególny potencjał, gdyż gatunek ten jest naturalnie podatny na zakażenia lentiwirusowe (i AIDS) w przeciwieństwie do myszy, które nie zostały zmodyfikowane — zauważają naukowcy pracujący nad stworzeniem odpornych na FIV kotów. Nie ulega natomiast wątpliwości, że uzyskane przez badaczy wyniki są niezwykle cenne z punktu widzenia badań nad AIDS/ FAIDS. Olga Andrzejczak Literatura: 1. Wongsrikeao, P.et al.;. (2011). Antiviral restriction factor transgenesis in the domestic cat; Nature Methods DOI: 10.1038/nmeth.1703 2. So Gun Hong et al.; (2009). Generation of red fluorescent protein transgenic dogs Genesis The Journal of Genetics and Development DOI: 10.1002/dvg.20504 3. Daily Tech. Świecący na zielono, transgeniczny kot Data publikacji: 03.12.2011r.
