Zrozumienie przez młodzież potrzeby ruchu

Zrozumienie przez młodzież potrzeby ruchu
Autor: mgr Tomasz Auguściak
Aby myśleć, tworzyć, uczyć się – ludzie musza się ruszać. Uczenie się, myślenie, twórczość i
inteligencja to procesy nie tylko mózgu, ale i całego ciała. Ciało gra integralną rolę w całej naszej aktywności
intelektualnej, poczynając od niemowlęctwa do późnej starości. Poprzez zmysły naszego ciała, dostarczamy
do mózgu bodźce z otoczenia potrzebne do zrozumienia otaczającej nas rzeczywistości. Ruch znacznie
zwiększa nasze możliwości poznawcze. Współczesna młodzież i dzieci spędzają dużą ilość czasu przed
telewizorem, komputerem, grach video itp., ten model życia nie sprzyja aktywności fizycznej.
We współczesnym życiu wszechobecny jest stres i dotyczy on niestety co raz młodszych obywateli
naszej społeczności. Strach przed przemocą, chęć bycia najlepszym, trudności w radzeniu sobie z własnymi
emocjami, sprzyjają sięganiu po różnego rodzaju środki farmakologiczne. Wszystko to zmniejsza zdolność
uczenia się, bycia twórczym, zrównoważonym emocjonalnie. Warto stosować tzw. gimnastykę mózgu, która
poprawia efektywność uczenia się szeroko pojętą i uwalnia od stresu.
Każdy z nas ma indywidualny wzorzec zachowań ruchowych. Potrzeba ruchu jest czymś ogromnie
indywidualnym i zmiennym, ważne jest aby aktywność ruchową umiejętnie dozować, ponieważ może
wystąpić przeciążenie narządów ruchu wskutek nieprawidłowego , niesystematycznego, jednostronnego lub
nadmiernego wysiłku fizycznego.
Obecny styl życia cywilizacji ludzkiej powoduje brak ruchu. Człowiek pierwotny cały dzień spędzał na
wykonywaniu różnych czynności, dziś wiele udogodnień zwalnia nas z tych prac. Teoretycznie życie jest
łatwiejsze, dlaczego więc narzekamy na bóle kręgosłupa, ciągłe zmęczenie, brak energii do życia? To proste.
Nasze ciało nie dostaje optymalnej dawki ruchu, aby mogło funkcjonować prawidłowo. Rozwój cywilizacji
jest znacznie szybszy niż ewolucja naszego gatunku. Aktywność fizyczna jest nieodłączną częścią naszego
życia i organizm przyzwyczajony do wysiłku i aktywności domaga się od nas ruchu.
Spójrzmy na dzieci. W nich tkwi naturalna, spontaniczna potrzeba ruchu, potrafią godzinami biegać,
skakać, wspinać się, itp., i sprawia im to wiele radości. Często te instynkty są tłumione przez dorosłych – nie
biegaj bo się spocisz itp. Z czasem ta naturalna chęć do ruchu wskutek uwarunkowań cywilizacyjnych zanika,
spędzamy czas przed telewizorem, narzekając na nadwagę, nadciśnienie, złe samopoczucie.
Musimy zrozumieć, że aktywność fizyczna to warunek zdrowia. Wysiłek fizyczny jest związany z
pracą mięśni szkieletowych, tam zachodzi większość procesów metabolicznych naszego organizmu, tam
produkowana jest energia, która jest wykorzystywana do wszystkich procesów zachodzących w naszym
organizmie. Osoby, które mają większą masę mięśniową mają szybszą przemianę materii, o dziwo osoby które
uprawiają sport regularnie nie są zmęczone, a trening wyzwala w nich energię do wykonywania różnych
czynności związanych z obowiązkami dnia codziennego. Poranny trening daje energię na cały dzień,
przywraca dobry humor i pozytywnie nastawia do rzeczywistości.
Regularny wysiłek wytrzymałościowy, czyli długotrwały wysiłek o niskiej lub średniej intensywności
poprawia pracę serca, zwiększa się objętość serca i dzięki temu jest ono w stanie przepompować znacznie
więcej krwi w ciągu minuty, a co za tym idzie więcej tlenu i składników odżywczych trafi do naszych
komórek. Ekspedientka stojąc cały dzień w sklepie jest narażona na zastoje w naczyniach krwionośnych nóg,
a stąd prosta droga do tworzenia się żylaków. Serce na skutek siły grawitacji nie jest w stanie samodzielnie
wtłoczyć całej krwi do góry, trzeba mu w tym pomóc – a zatem zmusić nogi do wysiłku fizycznego.
Z układem krążenia związany jest układ oddechowy, im większa pojemność płuc tym więcej jesteśmy
w stanie pobrać tlenu. Tlen rozprowadzany przez krew dociera do wszystkich komórek naszego ciała, jest on
niezbędny do wytworzenia energii. Jeśli „ ćwiczymy” nasze płuca, to więcej tlenu jest dostarczonego do
organizmu, a ten pracuje sprawniej i efektywniej.
Sprawny układ krążenia, oddechowy powoduje że wysiłek jest mniej męczący i sprawia nam więcej
satysfakcji. Regularne ćwiczenia poprawiają metabolizm tłuszczów i cukrów w organizmie, zapobiegają
miażdżycy.
Ćwiczenia fizyczne zwiększają masę kostną, co obniża ryzyko osteoporozy.
Wysiłek fizyczny poprawia nastrój i chroni przed depresją. W trakcie pracy mięśniowej nasz organizm
wydziela naturalne środki bólowe: endorfiny. Poprawiają one nastrój, wprowadzają wręcz w stan euforii,
potrafią nawet uzależnić, ale jest to bardzo pozytywny nałóg. Wysiłek fizyczny pomaga odreagować stres,
który niestety towarzyszy współczesnemu człowiekowi codziennie.
Silny gorset mięśniowy, a szczególnie mięśnie brzucha i grzbietu, to silny kręgosłup, wysportowana
sylwetka i młodzieńczy wygląd. Słabe mięśnie, niezrównoważone napięcia mięśniowe spowodowane
rutynowymi czynnościami powodują bóle kręgosłupa, szczególnie w odcinku szyjnym i lędźwiowym,
dolegliwości te często trapią osoby mającą tzw. pracę siedzącą.
Wszystko to przemawia za tym aby się ruszać, nie wolno szukać różnego rodzaju wymówek, form
rekreacji ruchowej jest bardzo wiele. Każdy jest w stanie znaleźć coś co będzie mu odpowiadało. Najprostszą
formą ruchu jest po prostu spacer, wszelka praca na łonie natury, np.: prace w ogródku itp., również
przynoszą wiele korzyści. Trzeba biegać, pływać, jeździć na rowerze, warto korzystać z różnego rodzaju sekcji
sportowych: taniec, joga, gimnastyka ogólnorozwojowa, sztuki walki itp.
Pamiętajmy, że nasz styl życia w dużej mierze zależy od nas samych. Warto zrozumieć, że ruch
powinien być nieodłączną częścią naszego codziennego harmonogramu i nie wolno traktować go jako zła
koniecznego, ale czerpać z niego przyjemność i satysfakcję.
To czy jesteśmy w dobrej formie zależy od trybu życia jaki prowadzimy. Dobra kondycja oznacza
zdolność do pokonywania trudności, wyższą sprawność działania i lepsze samopoczucie.
Budowa i funkcjonowanie organizmu ludzkiego są nastawione na dużą aktywność fizyczną. Rozwój
cywilizacyjny sprawił, że dużo czasu spędzamy siedząc przy komputerach, biurkach, telewizorach, w
samochodach, a po ciężkim dniu pracy czy nauki, nie chce się nam iść na zajęcia ruchowe. W efekcie rosną
fałdy tłuszczu, pogarsza się krążenie, praca układu oddechowego oraz słabną mięśnie. Umiarkowany wysiłek
fizyczny wszystkiemu temu zapobiega.
Ważna jest również prawidłowa dieta. Żywność osób uprawiających rekreacyjnie sport powinna mieć
wysoką wartość odżywczą, to znaczy, powinna dostarczać odpowiedniej ilości energii, białka, węglowodanów,
witamin i minerałów. Ważna jest również odpowiednia ilość płynów.
Podczas wysiłku fizycznego gwałtownie rośnie zapotrzebowanie na energię. Dieta bogato
węglowodanowa zwiększa wytrzymałość podczas długotrwałej pracy fizycznej.
Zatem, aby czuć się zdrowo należy poddać swoje ciało treningowi zdrowotnemu. Spełnia on
następujące cele:
1. Poprawa poziomu wydolności fizycznej
2. Utrzymanie optymalnej masy ciała
3. Zachowanie zadowalającej siły mięśniowej stabilizującej stawy, w szczególności stawy kręgosłupa
4. Zwiększenie dopływu dodatnich bodźców psychicznych związanych z ćwiczeniami fizycznymi
dającymi poczucie wzrastającej lub utrzymującej się, na zadowalającym poziomie, sprawności
własnego ciała
5. Poprawa sprawności narządu krążenia ( cechy „ serca sportowego” )
6. Utrzymanie higieny żywienia przez ograniczenie spożywania pokarmów, głównie tłuszczów
7. Ograniczenie palenia lub całkowite jego zaprzestanie
8. Zmniejszenie stresów
Wszystko więc przemawia za tym, aby się ruszać. Najważniejsze to przekonać samego siebie, rozważyć co
możemy zyskać dzięki aktywności ruchowej, a jak wiele możemy stracić na skutek niedoboru ruchu.
Jedną z głównych form aktywności ruchowej dla młodzieży powinny być lekcje wychowania
fizycznego. Prawidłowo ułożony rozkład materiału zawiera:
1. Gry zespołowe
2. Gimnastykę
3. Lekko atletykę
4. Inne sporty
Zapewnia to wszechstronny rozwój młodego człowieka. Gry zespołowe uczą współdziałania w grupie, mają
element rywalizacji, poprawiają koordynację ruchową. Gimnastyka dba o sprawność ogólną organizmu,
wzmacnia gorset mięśniowy, poprawia gibkość. Lekko atletyka dzięki ćwiczeniom biegowym dba o układ
krwionośny i oddechowy. Systematyczny udział w lekcjach wychowania fizycznego niesie w zupełności
wystarczającą zdrowotną dawkę ruchu. Oprócz tego, dzięki szerokiemu wachlarzowi sportów ćwiczonych na
lekcjach WF młodzież uczy się szukać tej formy aktywności ruchowej , która jej najbardziej odpowiada. Tak
aby po skończeniu szkolnej edukacji dalej prowadzić aktywny sportowy tryb życia. Ważne jest szukanie na
etapie edukacji szkolnej tzw. sportów całego życia. A to pływanie, bieganie, jazda na rowerze, turystyka itp.
Warto wspomnieć również o sportach walki, które można uprawiać do późnej starości. Ważne jest jednak aby
tego typu trening odbywał się pod okiem fachowca. Wtedy doskonale i harmonijnie rozwija się młody
człowiek, mając możliwość kontrolowanego wyżycia się.